This shows you the differences between two versions of the page.
Both sides previous revisionPrevious revisionNext revision | Previous revision | ||
en:tipitaka:sltp:mn_iii_utf8 [2019/10/07 09:52] – '' into ‘‘ Johann | en:tipitaka:sltp:mn_iii_utf8 [2019/10/30 14:53] (current) – corr line break Johann | ||
---|---|---|---|
Line 1: | Line 1: | ||
+ | <div center round todo 60%> | ||
+ | ====== MN III_utf8 ====== | ||
+ | |||
+ | Title: | ||
+ | |||
+ | Summary: | ||
+ | |||
+ | <div #h_meta> | ||
+ | |||
+ | <div # | ||
+ | |||
+ | |||
+ | <div # | ||
+ | |||
+ | <div # | ||
+ | |||
+ | <div # | ||
+ | |||
+ | <div # | ||
+ | |||
+ | <div # | ||
+ | |||
+ | <div # | ||
+ | |||
+ | </ | ||
+ | |||
+ | <div # | ||
+ | |||
+ | <div # | ||
+ | |||
+ | </ | ||
+ | |||
+ | <span # | ||
+ | |||
+ | [PTS Vol M - 3] [\z M /] [\f III /] \\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.1.7\\ | ||
+ | Gaṇakamoggallāna suttaṃ\\ | ||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati pubbārāme migāramātupāsāde. Atha kho gaṇakamoggallāno brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bho gotama, imassa migāramātu pāsādassa dissati anupubbasikkhā anupubbakiriyā anupubbapaṭipadā, | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Sakkā brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | Yato kho brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Sāraṇīyaṃ-majasaṃ. 3.Gaṇānaṃ gaṇānājīvānaṃ-[PTS.]\\ | ||
+ | 2.Pacchimasopānakalebarā-sīmu. 4.Purisadhammaṃ-sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Yato kho brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | Yato kho <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Yato kho brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | Yato kho brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | So pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā, | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Bhajāhi-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | So ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe civicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ1 upasampajja viharati vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ2 upasampajja viharati. Pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti. Yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti, | ||
+ | |||
+ | Ye kho te brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte gaṇakamoggallāno brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca: 'kinnu kho bhoto gotamassa sāvakā bhotā gotamena evaṃ ovadiyamānā evaṃ anusāsiyamānā sabbeva accantaniṭṭhaṃ nibbānaṃ ārādhenti, | ||
+ | |||
+ | Appekacce kho brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | Ko nu kho bhante, hetu, ko paccayo, yaṃ tiṭṭhateva nibbānaṃ, | ||
+ | |||
+ | Tena hi brāhmaṇa, | ||
+ | Evaṃ bho, kusalo ahaṃ rājagahagāmissa maggassā' | ||
+ | Evaṃ bho, kusalo ahaṃ rājagahagāmissa maggassā' | ||
+ | Taṃ kiṃ maññasi brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Paṭhamajjhānaṃ-sīmu, | ||
+ | 3.Tatiyajjhānaṃ-sīmu, | ||
+ | 5.Sekkhā-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Atha dutiyo puriso āgaccheyyarājagahaṃ gantukāmo. So taṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadeyya: ' | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Ko nu kho brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | Ettha kyāhaṃ bho gotama karomi, maggakkhāyīhaṃ bho gotamā' | ||
+ | |||
+ | Evameva kho brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte gaṇakamoggallāno brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca: 'yeme bho gotama, puggalā assaddhā jīvikatthā1 agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā saṭhā māyāvino keṭubhino2 uddhatā unnaḷā capalā mukharā vikiṇṇavācā indriyesu aguttadvārā bhojane amattaññuno jāgariyaṃ ananuyuttā sāmaññe anapekkhavanto3 sikkhāya na tibbagāravā bāhulikā4 sāthalikā okkamane pubbaṅgamā paviveke nikkhittadhurā kusītā hīnaviriyā muṭṭhassatino asampajānā asamāhitā vibbhantacittā duppaññā eḷamugā, na tehi bhavaṃ gotamo saddhiṃ saṃvasati. | ||
+ | |||
+ | Ye paname kulaputtā saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā asaṭhā amāyāvino akeṭubhino anuddhatā anunnaḷā acapalā amukharā avikiṇṇavācā indriyesu guttadvārā bhojane mattaññuno jāgariyaṃ anuyuttā sāmaññe apekkhavanto sikkhāya tibbagāravā na bāhulikā na sāthalikā okkamane nikkhittadhurā paviveke pubbaṅgamā āraddhaviriyā pahitattā upaṭṭhitasatino sampajānā samāhitā ekaggacittā paññavanto5 aneḷamūgā, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Jīvikatthā na saddhā-majasaṃ. 2.Ketabino-majasaṃ\\ | ||
+ | 3.Anapekhavanto-[PTS. 4.]Bāhullikā-syā.\\ | ||
+ | 5.Paññāvanto-sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bho gotama, ye keci mūlagandhā, | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Gaṇaka moggallāna suttaṃ sattamaṃ. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Kālānusāri-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.1.8 | ||
+ | |||
+ | Gopakamoggallāna suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ āyasmā ānando rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe aciraparinibbute bhagavati. Tena kho pana samayena rājā māgadho ajātasattu vedehiputto rājagahaṃ paṭisaṅkhārāpeti rañño pajjotassa āsaṅkamāno. Atha kho āyasmā ānando pubbanhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaraṃ ādāya rājagahaṃ piṇḍāya pāvisi. | ||
+ | |||
+ | Atha kho āyasmato ānandassa etadahosi: ' | ||
+ | |||
+ | 'Etu kho bhavaṃ ānando, svāgataṃ bhoto ānandassa, cirassaṃ kho bhavaṃ ānando imaṃ pariyāyamkāsi yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīdatu bhavaṃ ānando, idamāsanaṃ paññatta' | ||
+ | |||
+ | Atthi nu kho bho ānanda2, ekabhikkhūpi tehi dhammehi sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ samannāgato, | ||
+ | |||
+ | Natthi kho brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Rājagahe-sīmu, | ||
+ | 2.Atthi kho ānanda-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Ayañca hidaṃ āyasmato ānandassa gopakamoggallānena brāhmaṇena saddhiṃ antarākathā vippakatā hoti1. Atha kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto rājagahe kammante anusaññāyamāno yena gopakamoggallānassa brāhmaṇassa kammanto yena āyasmā ānando tenupasaṅkami, | ||
+ | |||
+ | Idha maṃ brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | Atthi nu kho bho ānanda, ekabhikkhūpi tena bhotā gotamena ṭhapito: ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatī' | ||
+ | |||
+ | Natthi kho brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | Atthi pana kho bho ānanda, ekabhikkhūpi saṅghena sammato sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito: ' | ||
+ | |||
+ | Natthi kho brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | Evaṃ appaṭisaraṇe ca pana bho ānanda, ko hetu sāmaggiyā' | ||
+ | |||
+ | Na kho mayaṃ brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Vippakathā ahosi-sīmu, | ||
+ | 2.Sāraṇīyaṃ-sīmu, | ||
+ | 3.Kāyanuttha ānanda-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 'Atthi nu kho bho ānanda, ekabhikkhūpi tena bhotā gotamena ṭhapito: ' | ||
+ | |||
+ | Atthi kho brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | Na kira no bhavanto kārenti. Dhammo no kāretīti. | ||
+ | |||
+ | Atthi nu kho bho ānanda, ekabhikkhūpi yaṃ tumhe etarahi sakkarotha, garukarotha1, | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | 'Atthi nu kho bho ānanda, ekabhikkhūpi tena bhotā gotamena ṭhapito: ' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Garuṃkarothā-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | Atthi kho brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | Idha brāhmaṇa, | ||
+ | Bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo, | ||
+ | |||
+ | Santuṭṭho hoti itarītarehi cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārehi. | ||
+ | |||
+ | Catuṇṇaṃ jhānānaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī. | ||
+ | |||
+ | Akenavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Sātthaṃ sabyañjanaṃ-sīmu, | ||
+ | 2.Dhātā-sīmu, | ||
+ | 3.Nimmujjaṃ-[PTS. 5.]Kamati-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusakāya1 ubho sadde suṇāti dibbe ca manuse ca ye dūre santike ca. | ||
+ | |||
+ | Parasattānaṃ parapuggalānaṃ cetasā ceto paricca pajānāti: sarāgaṃ vā cittaṃ sarāgaṃ cittanti pajānāti. Vītarāgaṃ vā cittaṃ vītarāgaṃ cittanti pajānāti. Sadosaṃ vā cittaṃ sadosaṃ cittanti pajānāti. Vītadosaṃ vā cittaṃ vītadosaṃ cittanti pajānāti. Samohaṃ vā cittaṃ samohaṃ cittanti pajānāti. Vītamohaṃ vā cittaṃ vītamohaṃ cittanti pajānāti. Saṅkhittaṃ vā cittaṃ saṅkhittaṃ cittanti pajānāti. Vikkhittaṃ vā cittaṃ vikkhittaṃ cittanti pajānāti. Mahaggataṃ vā cittaṃ mahaggataṃ cittanti pajānāti. Amahaggataṃ vā cittaṃ amahaggataṃ cittanti pajānāti sauttaraṃ vā cittaṃ sauttaraṃ cittanti pajānāti. Anuttaraṃ vā cittaṃ anuttaraṃ cittanti pajānāti. Samāhitaṃ vā cittaṃ samāhitaṃ cittanti pajānāti. Asamāhitaṃ vā cittaṃ asamāhitaṃ cittanti pajānāti. Vimuttaṃ vā cittaṃ vimuttaṃ cittanti pajānāti. Avimuttaṃ vā cittaṃ avimuttaṃ cittanti pajānāti. | ||
+ | |||
+ | Anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati seyyathīdaṃ: | ||
+ | |||
+ | Dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne uppajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti. | ||
+ | |||
+ | Āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. | ||
+ | |||
+ | Ime kho brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Atikkanta mānusikāya-[PTS.]\\ | ||
+ | 2.Upapādiṃ-sīmu.\\ | ||
+ | 3.Garuṃkaroma-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto upanandaṃ senāpatiṃ āmantesi. Taṃ kiṃ maññasi bhavaṃ senāpati1, yadime evaṃ bhonto2 sakkātabbaṃ sakkaronti, garukātabbaṃ garukaronti. Mānetabbaṃ mānenti, pūjetabbaṃ pūjenti. Tagghime bhonto sakkātabbaṃ sakkaronti, garukātabbaṃ garukaronti, | ||
+ | Atha kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca: ' | ||
+ | |||
+ | Veluvane kho ahaṃ brāhmaṇa etarahi viharāmīti. | ||
+ | |||
+ | Kacci pana bho ānanda, veluvanaṃ ramaṇīyañceva appasaddañca appanigghosañca vijanavātaṃ manussarāhaseyyakaṃ3 paṭisallānasāruppanti. | ||
+ | |||
+ | Taggha brāhmaṇa, | ||
+ | Taggha bho ānanda, veluvanaṃ ramaṇīyañceva appasaddañca appanigghosañca vijanavātaṃ manussarāhaseyyakaṃ paṭisallānasāruppaṃ yathā taṃ bhavantehi jhānasīlīhi. Jhāyino ceva bhavanto jhānasilinoca. | ||
+ | |||
+ | Ekamidāhaṃ bho ānanda, samayaṃ so bhavaṃ gotamo vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha kho ahaṃ4 bho ānanda, yena mahāvanaṃ kūṭāgārasālā, | ||
+ | |||
+ | Na kho5 brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Evaṃ senāpati-syā, | ||
+ | 2.Yadime bhoto-majasaṃ, | ||
+ | 3.Manussarāhasseyyakaṃ-majasaṃ.\\ | ||
+ | 4.Atha khavāhaṃ-majasaṃ.\\ | ||
+ | 5.Na ca kho-majasaṃ.\\ | ||
+ | 6.Napi-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathaṃrūpañca <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ rūpañca brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | Gārayhaṃ kira bho ānanda, so bhavaṃ gotamo jhānaṃ garahi. Pāsaṃsaṃ pasaṃsi. Handa ca' | ||
+ | |||
+ | Yassadāni tvaṃ brāhmaṇa kālaṃ maññasīti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Atha kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto āyasmato ānandassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. | ||
+ | |||
+ | Atha kho gopakamoggallano brāhmaṇo acīrapakkante vassakāre brāhmaṇe magadhamahāmatte āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca: 'yaṃ no mayaṃ bhavantaṃ ānandaṃ apucchimha1 taṃ no bhavaṃ ānando na byākāsīti. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Apucchimho - machasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Api nu te1 brāhmaṇa, | ||
+ | |||
+ | Gopakamoggallānasuttaṃ aṭṭhamaṃ. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Na nu te - sīmu, machasaṃ | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.1.9 | ||
+ | |||
+ | Mahāpuṇṇama suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati pubbārāme migāramātupāsāde, | ||
+ | |||
+ | Atha kho aññataro bhikkhu uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ cīvaraṃ katvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ etadavoca: ' | ||
+ | |||
+ | Tena hi tvaṃ bhikkhu sake āsane nisīditvā puccha yadākaṅkhasiti. | ||
+ | |||
+ | Atha kho so bhikkhu sake āsane nisīditvā bhagavantaṃ etadavoca: | ||
+ | |||
+ | 'Ime nu kho bhante, pañcupādānakkhandhā, | ||
+ | |||
+ | Ime kho bhikkhu, pañcupādānakkhandhā, | ||
+ | |||
+ | Sādhu bhanteti kho so bhikkhu bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā bhagavantaṃ uttariṃ pañhaṃ pucchi. | ||
+ | |||
+ | 'Ime pana bhante pañcupādānakkhandhā kimmūlakā' | ||
+ | |||
+ | 'Ime kho bhikkhu, pañcupādānakkhandhā chandamūlakā' | ||
+ | |||
+ | Taṃyeva nu kho bhante, upādānaṃ te pañcupādānakkhandhā udāhu aññatra pañcupādānakkhandhehi upādānaṃ' | ||
+ | |||
+ | Na kho bhikkhu, taṃ yeva upādānaṃ te pañcupādānakkhandhā nāpi1 aññatra pañcupādānakkhandhehi upādānaṃ. Yo kho bhikkhu, pañcupādānakkhandhesu chandarāgo, | ||
+ | |||
+ | Siyā pana bhante, pañcasu upādānakkhandhesu chandarāgavemattatāti? | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Napi-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Siyā bhikkhūti bhagavā avoca. Idha bhikkhu, ekaccassa evaṃ hoti. Evaṃrūpo siyaṃ anāgatamaddhānaṃ, | ||
+ | |||
+ | Kittāvatā pana bhante, khandhānaṃ khandhādhivacanaṃ hotīti? | ||
+ | |||
+ | Yaṃ kiñci bhikkhu rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santine vā, ayaṃ rūpakkhandho. <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Ko nu kho bhante, hetu ko paccayo rūpakkhandhassa paññā panāya, ko hetu ko paccayo vedanākkhandhassa paññāpanāya, | ||
+ | |||
+ | Cattāro kho bhikkhu, mahābhūtā hetu cattāro mahābhūtā paccayo rūpakkhandhassa paññāpanāya, | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ pana bhante, sakkāyadiṭṭhi hotīti? | ||
+ | |||
+ | Idha bhikkhu , assutvā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto, sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamma avinīto, rūpaṃ attato samanupassati, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ pana bhante, sakkāyadiṭṭhi na hotīti? | ||
+ | |||
+ | Idha bhikkhu, sutavā ariyasāvako ariyānaṃ dassāvī ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinīto, sappurisānaṃ dassāvī sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinīto, na rūpaṃ attato samanupassati, | ||
+ | |||
+ | Ko nu kho bhante rūpe assādo ko ādīnavo kiṃ nissaraṇaṃ. Ko vedanāya assādo ko ādīnavo kiṃ nissaraṇaṃ. Ko saññāya assādo ko ādīnavo kiṃ nissaraṇaṃ. Ko saṅkhāresu assādo ko ādīnavo kiṃ nissaraṇaṃ. Ko viññāṇe assādo ko ādīnavo kiṃ nissaraṇanti. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ kho bhikkhu, rūpaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ ayaṃ rūpe assādo, yaṃ rūpaṃ aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ ayaṃ rūpe ādīnavo, yo rūpe chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ idaṃ rūpe nissaraṇaṃ. Yaṃ kho bhikkhu, vedanaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ ayaṃ vedanaṃ assādo, yaṃ vedanaṃ aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ ayaṃ vedanā ādīnavo, yo vedano chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ idaṃ vedano nissaraṇaṃ. Yaṃ kho bhikkhu, saññaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ ayaṃ saññaṃ assādo, yaṃ yaṃ saññaṃ aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ ayaṃ saññaṃ ādīnavo, yo sañño chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ idaṃ sañño nissaraṇaṃ. Yaṃ kho bhikkhu, saṅkhāre paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ ayaṃ saṅkhāre assādo, yaṃ saṅkhāraṃ aniccaṃ dukkhaṃ viparināmadhammaṃ ayaṃ saṅkhāro ādīnavo, yo saṅkhāre chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ idaṃ saṅkhāre nissaraṇanti. Yaṃ kho bhikkhu, viññāṇaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ ayaṃ viññāṇe assādo, yaṃ viññāṇaṃ aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ ayaṃ viññāṇe ādīnavo, yo viññāṇe chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ idaṃ viññāṇe nissaraṇanti. | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ pana bhante, jānato kathaṃ passato imasmiñca saviññāṇake kāye bahiddhā ca sabbanimittesu ahiṅkāramamiṅkāramānānusayā na hontīti? | ||
+ | |||
+ | Yaṃ kiñci bhikkhu, rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Ahaṅkāramamaṅkāramānānusayā-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Atha kho, aññatarassa bhikkhuno evaṃ cetaso parivitakko udapādi: 'iti kira bho, rūpaṃ anattā, vedanā anattā, saññā anattā, saṅkhārā anattā, viññāṇaṃ anattā1 anattakatāni kammāni kamattānaṃ phusissantīti. | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavā tassa bhikkhuno cetasā coto parivitakkamaññāya bhikkhū āmantesi: ṭhānaṃ kho panetaṃ bhikkhave, vijjati yaṃ idhekacco moghapuriso avidvā avijjāgato taṇhādhipateyyena cetasā satthusāsanaṃ atidhāvitabbaṃ maññeyya: 'iti kira bho rūpaṃ anattā, vedanā anattā, saññā anattā, saṅkhārā anattā, viññāṇaṃ anattā anattakatāni kammāni kamattānaṃ phusissantī' | ||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃmaññatha bhikkhave, vedanā niccaṃ vā aniccaṃ vāti? | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃmaññatha bhikkhave, saññā niccaṃ vā aniccaṃ vāti? | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃmaññatha bhikkhave, saṅkhārā niccaṃ vā aniccaṃ vāti? | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃmaññatha bhikkhave, viññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti? | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Tasmātiha bhikkhave, yaṃ kiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, ' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Viññāṇaṃ anattaṃ-sīmu.\\ | ||
+ | 2.Paṭivinītā-sīmu, | ||
+ | Paṭipucchāvinītā-syā.\\ | ||
+ | 3.Tatra tatra tesu tesu dhammesu sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Evaṃ passaṃ bhikkhave, sutavā ariyasāvako rūpasmiṃ nibbindati, vedanāyapi nibbindati, saññāyapi nibbindati, saṅkhāresupi nibbindati, viññāṇasmimpi nibbindati, nibbindaṃ virajjati, virāgā vimuccati, vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti: khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, | ||
+ | |||
+ | Idamoca bhagavā attamanā te bhikkhu bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. | ||
+ | |||
+ | Imasmiṃ kho pana1 veyyākaraṇasmiṃ bhaññamāne saṭṭhimattānaṃ bhikkhūnaṃ anupādāya āsavehi cittāni vimucciṃsūti. | ||
+ | |||
+ | Mahāpuṇṇama suttaṃ navamaṃ. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Imasmiṃ ca pana-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.1.10 | ||
+ | |||
+ | Cūḷapuṇṇama suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati pubbārāme migāramātu pāsāde. Tena kho pana samayena bhagavā tadahuposathe paṇṇarase puṇṇāya <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Jāneyya nu kho bhikkhave, asappuriso asappurisaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Sādhu bhikkhave, aṭṭhānametaṃ bhikkhave, anavakāso yaṃ asappuriso asappurisaṃ jāneyya, ' | ||
+ | |||
+ | Jāneyya pana bhikkhave, asappuriso sappurisaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Sādhu bhikkhave, etampi kho bhikkhave, aṭṭhānaṃ anavakaso, yaṃ asappuriso sappurisaṃ jāneyya ' | ||
+ | |||
+ | Asappuriso bhikkhave, asaddhammasamannāgato hoti, asappurisabhattī hoti, asappurisacintī hoti, asappurisamantī hoti, asappurisavāco hoti, asappurisakammanto hoti, asappurisadiṭṭhī hoti, asappurisadānaṃ deti. | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave. Asappuriso asaddhammasamannāgato1 hoti: idha bhikkhave, asappuriso asaddho hoti, ahiriko hoti, anottappī hoti, appassuto hoti, kusīto hoti, muṭṭhassati hoti, duppañño hoti. ' | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, asappuriso asappurisabhattī hoti: idha bhikkhave, asappurisassa ye te samaṇabrāhmaṇā assaddhā ahirikā anottappino appassutā kusītā muṭṭhassatino duppaññā, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Assaddhammasamannāgato-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, asappuriso asappurisacintī hoti: idha bhikkhave, asappuriso attavyābādhāyapi ceteti, paravyābādhāyapi ceteti, ubhayavyābādhāyapi ceteti, evaṃ kho bhikkhave asappuriso asappurisacintī hoti. | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, asappuriso asappurisamantī hoti: idha bhikkhave, asappuriso attavyābādhāyapi manteti, paravyābādhāyapi manteti, ubhayavyābādhāyapi <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, asappuriso asappurisavāco hoti: idha bhikkhave, asappuriso\\ | ||
+ | Musāvādī1 hoti. Pisunavāco2 hoti. Parusavāco hoti. Samphappalāpī hoti. Evaṃ kho bhikkhave, asappuriso asappurisavāco hoti. | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, asappuriso asappurisakammanto hoti: idha bhikkhave, asappuriso pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti, kāmesumicchācārī hoti. Evaṃ kho bhikkhave asappuriso asappurisakammanto hoti. | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, asappuriso asappurisadiṭṭhī hoti: idha bhikkhave, asappuriso evaṃdiṭṭhī3 hoti: ' | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, asappuriso, asappurisadānaṃ deti: idha bhikkhave, asappuriso asakkaccaṃ dānaṃ4 deti, asahatthā dānaṃ deti, acittīkatvā5 dānaṃ deti, apaviddhaṃ6 dānaṃ deti, | ||
+ | |||
+ | Sa kho so bhikkhave,7 asappuriso evaṃ asaddhammasamannāgato, | ||
+ | |||
+ | Jāneyya nu kho bhikkhave, sappuriso sappurisaṃ ' | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Evaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Musāvādo-sīmu, | ||
+ | 3.Evaṃdiṭṭhiko-syā. 4.Asakkaccadānaṃ5[PTS.]\\ | ||
+ | 5.Acittikatvā-sīmu, | ||
+ | Acittiṃ katvā-syā.\\ | ||
+ | 6.Apaviṭṭhaṃ-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Sādhu bhikkhave, ṭhānametaṃ bhikkhave, vijjati yaṃ sappuriso sappurisaṃ jāneyya ' | ||
+ | |||
+ | Jāneyya pana bhikkhave, sappuriso asappurisaṃ ' | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Sādhu bhikkhave, etampi kho bhikkhave, ṭhānaṃ vijjati yaṃ sappuriso asappurisaṃ jāneyya ' | ||
+ | |||
+ | Sappuriso bhikkhave, saddhammasamannāgato hoti, sappurisabhattī hoti, sappurisacintī hoti, sappurisamantī hoti, sappurisavāco hoti, sappurisakammanto hoti, sappurisadiṭṭhī hoti, sappurisadānaṃ deti. | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, sappuriso saddhammasamannāgato hoti: idha bhikkhave, sappuriso saddho hoti, hirimā hoti, ottappī hoti, bahussuto hoti, āraddhaviriyo hoti, upaṭṭhitasatī hoti, paññavā hoti. Evaṃ kho bhikkhave, sappuriso saddhammasamannāgato hoti. | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, sappuriso sappurisabhattī hoti: idha bhikkhave, sappurisassa ye te samaṇabrāhmaṇā saddhā hirimanto ottappino bahussutā āraddhaviriyā upaṭṭhitasatino paññavanto, | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, sappuriso sappurisacintī hoti: idha bhikkhave, sappuriso nevattavyābādhāya ceteti, na paravyābādhāya ceteti, na ubhayavyābādhāya ceteti, evaṃ kho bhikkhave, sappuriso sappurisacintī hoti. | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, sappuriso sappurisamantī hoti: idha bhikkhave, sappuriso nevattavyābādhāya manteti, na paravyābādhāya manteti, na ubhayavyābādhāya manteti. Evaṃ kho bhikkhave, sappuriso sappurisamantī hoti. | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, sappuriso sappurisavāco hoti: idha bhikkhave, sappuriso musāvādā paṭivirato hoti, pisunāya vācāya2 paṭivirato hoti, pharusāya vācāya3 paṭivirato hoti. Samphappalāpā paṭivirato hoti. Evaṃ kho bhikkhave, sappuriso sappurisavāco hoti. | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, sappuriso sappurisakammanto hoti, idha bhikkhave, sappuriso pāṇātipātāpaṭivirato hoti, adinnādānā <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Te sahāyā honti-[PTS.]\\ | ||
+ | 2.Pisuṇāvācāya-[PTS.]\\ | ||
+ | 3.Pharusāvācāya-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, sappuriso sappurisadiṭṭhī hoti: idha bhikkhave, sappuriso evaṃdiṭṭhi hoti: atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ, | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, sappuriso sappurisadānaṃ deti: idha bhikkhave, sappuriso sakkaccaṃ dānaṃ1 deti, sahatthā dānaṃ deti, cittīkatvā2 dānaṃ deti, parisuddhaṃ3 dānaṃ deti, āgamanadiṭṭhiko dānaṃ deti. Evaṃ kho bhikkhave, sappuriso sappurisadānaṃ deti. | ||
+ | |||
+ | Sa kho so bhikkhave4, sappuriso evaṃ saddhammasamannāgato, | ||
+ | Idamavoca bhagavā , attamanā te bhikkhu bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Cūḷapuṇṇama suttaṃ dasamaṃ | ||
+ | |||
+ | Devadaha vaggo paṭhamo. | ||
+ | |||
+ | Tassa vaggassa uddānaṃ | ||
+ | |||
+ | Devadahaṃ pañcattaya kinti sāma sunakkhattaka sappāyā.\\ | ||
+ | Gaṇako gopaka puṇṇakā dve iti paṭhamo asamo varavaggo. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Sakkaccadānaṃ-[PTS.]\\ | ||
+ | 2.Cittikatvā-majasaṃ, | ||
+ | Cittiṃkatvā-syā.\\ | ||
+ | 3.Anapaviṭṭhaṃ-majasaṃ.\\ | ||
+ | 4.So bhikkhave-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 2 Anupadavaggo | ||
+ | |||
+ | 3.2.1 | ||
+ | |||
+ | Anupada suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Paṇḍito bhikkhave, sāriputto, mahāpañño bhikkhave, sāriputto puthupañño bhikkhave sāriputto, hāsupañño1 bhikkhave sāriputto, javanapañño bhikkhave sāriputto, tikkhapañño bhikkhave sāriputto, nibbedhikapañño bhikkhave sāriputto. Sāriputto bhikkhave, addhamāsaṃ anupadadhammavipassanaṃ vipassati. Tatridaṃ bhikkhave, sāriputtassa anupadadhammavipassanāya hoti. | ||
+ | |||
+ | Idha bhikkhave, sāriputto vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasammajja viharati. Ye ca paṭhame jhāne3 dhammā vitakko ca vicāro ca pīti ca sukhañca cittekaggatā ca phasso vedanā saññā cetanā cittaṃ chando adhimokkho viriyaṃ4 sati upekkhā5 manasikāro. Tyāssa dhammā anupadavavatthitā honti, tyāssa dhammā viditā uppajjanti, viditā upaṭṭhahanti, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Hāsapañño-majasaṃ, | ||
+ | 3.Paṭhamajjhāne5sīmu, | ||
+ | 5.Upekhā-[PTS. 6.]Anupāyo-simu.\\ | ||
+ | 7.Uttari-majasaṃ. 8.Atthitevassa-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, sāriputto vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, sāriputto pītiyā ca virāgā upekkhako ca3 viharati. Sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, | ||
+ | Tyāssa dhammā anupadavavatthitā honti. Tyāssa dhammā\\ | ||
+ | Viditā uppajjanti, viditā upaṭṭhahanti, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, sāriputto sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhaṃ asukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, ye ca catutthe jhāne dhammā upekkhā adukkhamasukhā vedanā passaddhattā4 cetaso anābhogo satipārisuddhi cittekaggatā ca phasso vedanā saññā cetanā cittaṃ chando adhimokkho viriyaṃ sati upekkhā manasikāro. Tyāssa dhammā anupadavavatthitā honti. Tyāssa dhammā\\ | ||
+ | Viditā uppajjanti, viditā upaṭṭhahanti, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Dutiyajjhānaṃ-sīmu.[PTS. 2.]Dutiyajjhāne-sīmu, | ||
+ | 3.Upekhakoca-[PTS.]\\ | ||
+ | 4.Passaddhatā-sīmu.\\ | ||
+ | Parisuddhattā-syā.\\ | ||
+ | Passi vedanā-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, sāriputto sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ' | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, sāriputto sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ' | ||
+ | Viññāṇañcāyatane dhammā viññāṇañcāyatanasaññā ca cittekaggatā ca phasso\\ | ||
+ | Vedanā saññā cetanā cittaṃ chando adhimokkho viriyaṃ sati upekkhā manasikāro, | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, sāriputto sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ' | ||
+ | Vedanā saññā cetanā cittaṃ chando adhimokkhaṃ viriyaṃ sati upekkhā manasikāro, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, sāriputto sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati, so tāya samāpattiyā sato vuṭṭhahati. So tāya samāpattiyā sato vuṭṭhahitvā ye te dhammā3 atītā niruddhā vipariṇatā, | ||
+ | Hutvā paṭiventī' | ||
+ | Anissito appaṭibaddho vippamutto visaṃyutto vimariyādīkatena cetasā viharati so atthi uttariṃ nissaraṇanti pajānāti. Tabbahulīkārā atthitvevassa hoti. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Uttari-majasaṃ. 2.Atthitevassa-[PTS.]\\ | ||
+ | 3.Ye dhammā-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, sāriputto sabbaso nevasaññā nāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati. Paññāya cassa disvā āsavā parikkhīṇā honti. So tāya samāpattiyā sato vuṭṭhahitvā ye te dhammā1 atītā niruddhā vipariṇatā, | ||
+ | |||
+ | Yaṃ kho taṃ bhikkhave, sammā vadamāno vadeyya: vasippatto pāramippatto ariyasmiṃ sīlasmiṃ, | ||
+ | |||
+ | Yaṃ kho taṃ bhikkhave, sammā vadamāno vadeyya: bhagavato putto oraso mukhato jāto dhammajo dhammanimmito dhammadāyādo no āmisadāyādo' | ||
+ | |||
+ | Sāriputto bhikkhave, tathāgatena anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattikaṃ sammadeva anuppavattetīti | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā, attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. | ||
+ | |||
+ | Anupada suttaṃ paṭhamaṃ. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Ye dhammā-majasaṃ, | ||
+ | 2.Natthitevassa-[PTS.]\\ | ||
+ | 3.Saññāya-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.2.2 | ||
+ | |||
+ | Chabbisodhana suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhu āmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Idha bhikkhave, bhikkhu aññaṃ byākaroti: khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ jānato panāyasmato kathaṃ passato imesu catusu vohāresu anupādāya āsavehi cittaṃ vimutta' | ||
+ | |||
+ | Tassa bhikkhave bhikkhuno sādhūti bhāsitaṃ abhinanditabbaṃ, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Pañcime-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ passato imesu pañcasūpādānakkhandhesu anupādāya āsavehi cittaṃ vimuttanti: khīṇāsavassa bhikkhave, bhikkhuno vusitavato katakaraṇīyassa ohitabhārassa anuppattasadatthassa parikkhīṇabhavasaññojanassa sammadaññā vimuttassa ayamanudhammo hoti veyyākaraṇāya: | ||
+ | Tassa bhikkhave, bhikkhuno sādhūti bhāsitaṃ <span pts_page # | ||
+ | Virāgā nirodhā cāgā paṭinissaggā vimuttaṃ me cittanti pajānāmi. Ākāsadhātuṃ kho ahaṃ āvuso na attato upagacchiṃ, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Upāyupādānā-sīmu, | ||
+ | Upāyūpādānā-majasaṃ.\\ | ||
+ | Upādāyūpādāni-syā.\\ | ||
+ | 2.Cha kho panimāni-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tassa bhikkhave, bhikkhuno sādhūti bhāsitaṃ abhinanditabbaṃ anumoditabbaṃ. Sādhūti bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uttariṃ pañho pucchitabbo: | ||
+ | Chando, yo rāgo, yā nandi, yā taṇhā, ye ca upayūpādānā cetaso adhiṭṭhānābhinivesānusayā, | ||
+ | |||
+ | Tassa bhikkhave, bhikkhuno ' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Ajjhattikāni bāhirāni-syā, | ||
+ | 2.Cakkhu ceva-majasaṃ, | ||
+ | 3.Ahaṃkāramamaṃkāramānānusayā-majasaṃ, | ||
+ | 4.Samūhatāti-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | So kho ahaṃ āvuso, aparena samayena appaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya appaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya mahantaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajiṃ. So evaṃ pabbajito samāno bhikkhūnaṃ sikkhāsājivasamāpanno pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato ahosiṃ, nihitadaṇḍo nihitasattho lajjīdayāpanno sabbapāṇabhūtahitānukampī vihāsiṃ. Adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato ahosiṃ. Dinnādāyī dinnapāṭikaṅkhī athenena suvibhutena attanā vihāsiṃ. Abrahmacariyaṃ pahāya brahmacārī ahosiṃ ārācārī virato methunā gāmadhammā. Musāvādaṃ pahāya musāvādi paṭivirato ahosiṃ, saccavādī saccasandho theto paccayiko avisaṃvādako lokassa. Pisunaṃ vācaṃ pahāya pisunāya vācāya paṭivirato ahosiṃ, ito sutvā na amutra akkhātā imesaṃ bhedāya, amutra vā sutvā na imesaṃ akkhātā amūsaṃ bhedāya, iti bhinnānaṃ vā sandhātā sahitānaṃ vā anuppadātā samaggārāmo samaggarato samagganandī samaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā ahosiṃ. Pharusaṃ vācaṃ pahāya pharusāya vācāya paṭivirato ahosiṃ, yā sā vācā nelā kaṇṇasukhā <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | So bījagāmabhūtagāmasamāramhā paṭivirato ahosiṃ. Ekabhattiko ahosiṃ rattūparato paṭivirato vikālabhojanā. Naccagītavādita visukadassanā paṭivirato ahosiṃ. Mālāgandhavilepanadhāraṇamaṇḍana vibhusanaṭṭhānā paṭivirato ahosiṃ. Uccāsayanamahāsayanā paṭivirato ahosiṃ. Jātarūparajatapaṭiggahaṇā paṭivirato ahosiṃ. Āmakadhañña paṭiggahaṇā paṭivirato ahosiṃ. Āmakamaṃsapaṭiggahaṇā paṭivirato ahosiṃ. Itthikumārikapaṭiggahaṇā1 paṭivirato ahosiṃ. Dāsidāsapaṭiggahaṇā paṭivirato ahosiṃ. Ajeḷakapaṭiggahaṇā paṭivirato ahosiṃ. Kukkuṭasūkarapaṭiggahaṇā paṭivirato ahosiṃ.Hatthigavāssa vaḷavapaṭiggahaṇā paṭivirato ahosiṃ. Khettavatthupaṭiggahaṇā paṭivirato ahosiṃ. Dūteyya pahinagamanānuyogā paṭivirato ahosiṃ. Kayavikkayā paṭivirato ahosiṃ. Tulākūṭakaṃsakuṭamānakuṭā paṭivirato ahosiṃ. Ukkoṭanavañcananikatisāciyogo paṭivirato ahosiṃ. Chedanavadhabandhanaviparāmosaālopasahasākārā paṭivirato ahosiṃ. | ||
+ | |||
+ | So santuṭṭho ahosiṃ kāyaparihārikena cīvarena kucchiparihārikena piṇḍapātena. So yena yeneva pakkamiṃ, samādāyeva pakkamiṃ. Seyyathāpi nāma pakkhī sakuṇo yena yeneva ḍeti, sapattabhārova ḍeti. Evameva kho ahaṃ āvuso, santuṭṭho ahosiṃ, kāyaparihārikena cīvarena kucchiparihārikena piṇḍapātena. So yena yeneva pakkamiṃ, samādāyeva pakkamiṃ. So iminā ariyena silakkhandhena samannāgato ajjhattaṃ anavajjasukhaṃ paṭisaṃvedesiṃ. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Itthikumārikāpaṭiggahaṇā-katthavī. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | So cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī ahosiṃ nānuvyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ1 cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, | ||
+ | Saṃvaraṃ āpajjiṃ. Kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā na nimittaggāhī ahosiṃ\\ | ||
+ | Nānuvyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ kāyindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, | ||
+ | Rakkhiṃ kāyindriyaṃ, | ||
+ | Abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, | ||
+ | |||
+ | So abhikkante paṭikkante sampajānakārī ahosiṃ. Ālokite vilokite sampajānakārī ahosiṃ. Sammiñjite pasārite sampajānakārī ahosiṃ. Saṅghāṭipattacivaradhāraṇe sampajānakārī ahosiṃ. Asite pīte khāyite sāyite sampajānakārī ahosiṃ. Uccārapassāvakamme sampajākārī ahosiṃ. Gate ṭhite nisinne sutte jāgarite bhāsite tuṇhībhāve sampajānakārī ahosiṃ. | ||
+ | |||
+ | So iminā ca ariyena sīlakkhandhena samannāgato iminā ca ariyena indriyasaṃvarena samannāgato iminā ca ariyena satisampajaññena samannāgato vivittaṃ senāsanaṃ bhajiṃ araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. So pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto nisīdiṃ pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. | ||
+ | |||
+ | So abhijjhaṃ loke pahāya vigātābhijjhena cetasā vihāsiṃ, abhijjhāya cittaṃ parisodhesiṃ. Byāpādapadosaṃ pahāya avyāpannacitto vihāsiṃ sabbapānabhūtahitānukampī, | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | So ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkīlese paññāya dubbalīkaraṇe vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsiṃ. Vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pitisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsiṃ. Pītiyā ca virāgā upekkhako ca vihāsiṃ sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedesiṃ. Yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Yatodhikaraṇamenaṃ-katthaci. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatupakkilese mudubhute kammanīye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmesiṃ. So idaṃ dukkhanti yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ, | ||
+ | |||
+ | Tassa bhikkhave, bhikkhuno sādhūti bhāsitaṃ abhinanditabbaṃ anumoditabbaṃ. Sādhūti bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā evamassa vacanīyo: ' | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. | ||
+ | |||
+ | Jabbisodhanasutaṃ dutiyaṃ. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Vimucci-katthaci | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.2.3 | ||
+ | |||
+ | Sappurisa suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhu āmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Sappurisadhammañca vo bhikkhave, desessāmi asappurisadhammañca. Taṃ suṇātha sādhukaṃ manasi karotha. Bhāsissāmīti. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Katamo ca bhikkhave, asappurisadhammo: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, asappuriso mahākulā pabbajito hoti so iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | Dosadhammā vā parikkhayaṃ gacchanti. Mohadhammā vā parikkhayaṃ gacchanti. No cepi mahābhotakulā pabbajito hoti, so ca hoti dhammānudhammapaṭipanno sāmicipaṭipanno anudhammacārī. So tattha pujjo, so tattha pāsaṃsoti. So paṭipadaṃ yeva antaraṃ karitvā tāya mahābhogakulīnatāya nevattānukkaṃseti. Na paraṃ vambheti. Ayaṃ bhikkhave, sappurisadhammo. Uḷārabhogakulā pabbajito hoti. So iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | ' | ||
+ | Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | Dosadhammā vā parikkhayaṃ gacchanti. Mohadhammā vā parikkhayaṃ gacchanti. No cepi uḷārabhogakulā pabbajito hoti, so ca hoti dhammānudhammapaṭipanno sāmicipaṭipanno anudhammacārī. So tattha pujjo, so tattha pāsaṃso' | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, asappuriso ñāto hoti yasassasī. So iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, asappuriso lābhī hoti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. So iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, asappuriso bahussuto hoti. So iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Appañatā-syā.\\ | ||
+ | 2.Ñātena-sīmu.\\ | ||
+ | Ñattena-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, asappuriso vinayadharo hoti. So iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, asappuriso dhammakathiko hoti. So iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, asappuriso āraññiko hoti. So iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, asappuriso paṃsukūliko hoti. <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, asappuriso piṇḍapātiko hoti. So iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, asappuriso rukkhamūliko hoti. So iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | Rukkhamūlikattena attānukkaṃseti, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, | ||
+ | Asappuriso sosāniko hoti. So iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | Khomhi sosāniko, ime panaññe bhikkhū na sosānikā' | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, asappuriso abbhokāsiko hoti. So iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | Ime panaññe bhikkhū na abbhokāsikā' | ||
+ | Dosadhammā vā parikkhayaṃ gacchanti, mohadhammā vā parikkhayaṃ gacchanti. No cepi nesajjiko hoti, so ca hoti dhammānudhammapaṭipanno sāmīcipaṭipanno anudhammacārī, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, asappuriso yathāsanthatiko hoti. So iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, ekāsaniko hoti so iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, asappuriso vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pitisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, asappuriso vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno, sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti. Yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, asappuriso sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ananto ākāsoti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. So iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | |||
+ | Sappuriso ca kho bhikkhave, iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | Ākāsānañcāyatanasamāpattiyā' | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, asappuriso sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma1 anattaṃ viññāṇanati viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati. So iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, asappuriso sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma1 natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati. So iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Samatikkamā-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, asappuriso sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma1 nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati. So iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, sappuriso sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma1 saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati. Paññāya cassa disvā āsavā parikkhīṇā honti2 ayaṃ kho3 bhikkhave, bhikkhu na kiñci maññati, na kuhiñci maññati, na kenaci maññatī' | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā, attamanā te bhikkhu bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. | ||
+ | |||
+ | Sappurisa suttaṃ tatiyaṃ. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Samatikkamā-[PTS' | ||
+ | 3.Ayampi-sīmu, | ||
+ | Ayaṃ-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.2.4 | ||
+ | |||
+ | Sevitabbāsevitabba suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhu āmantesi bhikkhavoti: | ||
+ | |||
+ | Sevitabbāsevitabbaṃ vo bhikkhave, dhammapariyāyaṃ desissāmi. Taṃ sunātha sādhukaṃ manasi karotha. Bhāsissāmīti. Evaṃ bhanteti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ, | ||
+ | |||
+ | Kāyasamācārampahaṃ1 bhikkhave duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Tañca aññamaññaṃ kāyasamācāraṃ. Vacīsamācārampahaṃ bhikkhave, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Tañca aññamaññaṃ vacīsamācāraṃ. Manosamācārampahaṃ bhikkhave, duvidhena vadāmi: | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca: imassa kho ahaṃ bhante bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ avibhattassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmi. | ||
+ | |||
+ | ‘‘Kāyasamācārampahaṃ bhikkhave, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Tañca aññamaññaṃ kāyasamācāra‘‘nti. Iti kho panetaṃ vuttaṃ bhagavatā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ: yathārūpaṃ bhante, kāyasamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti kusalā dhammā parihāyanti. Evarūpo kāyasamācāro na sevitabbo. Yathārūpañca kho bhante, kāyasamācāraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. Evarūpo kāyasamācāro sevitabbo. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Kāyasamācārampahaṃ-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ rūpaṃ bhante, kāyasamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti. Kusalā dhammā parihāyanti. Idha bhante, ekacco pāṇātipātī hoti, luddo lohitapāṇī hatapahate niviṭṭho adayāpanno pāṇabhutesu. Adinnādāyī kho pana hoti, yaṃ taṃ parassa paravittupakaraṇaṃ gāmagataṃ vā araññagataṃ vā taṃ adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādātā hoti. Kāmesu micchācārī kho pana hoti, yā tā māturakkhitā piturakkhitā mātāpiturakkhitā bhāturakkhitā bhaginī rakkhitā ñātirakkhitā gottarakkhitā dhammarakkhitā sassāmikā saparidaṇḍā antamaso mālāguḷaparikkhittāpi. Tathārūpāsu cārittaṃ āpajjitā hoti. Evarūpaṃ bhante <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ rūpaṃ bhante, kāyasamācāraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti. Kusalā dhammā abhivaḍḍhanti: | ||
+ | |||
+ | ‘‘Kāyasamācārampahaṃ bhikkhave, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Tañca aññamaññaṃ kāyasamācāra‘‘nti iti yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā. Idametaṃ paṭicca vuttaṃ. | ||
+ | |||
+ | ‘‘Vacīsamācārampahaṃ bhikkhave, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Tañca aññamaññaṃ vacīsamācāra‘‘nti iti kho panetaṃ vuttaṃ bhagavatā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ: yathārūpaṃ bhante, vacīsamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ rūpaṃ bhante, vacīsamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti. Kusalā dhammā parihāyanti. Idha bhante ekacco musāvādī hoti. Sahaggato1 vā parisaggato2 <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ rūpa bhante, vacīsamācaraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Sahāgato-syā. 5.Pharusavāco-sīmu, | ||
+ | 2.Parisagato-sīmu. 6.Kaṇṇakā-sīmu, | ||
+ | Parisāgato-majasaṃ, | ||
+ | 3.Pisuṇavāco-majasaṃ, | ||
+ | Pisuṇāvāco-sīmu, | ||
+ | 4.Bhedetā-syā. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Vacīsamācārampahaṃ bhikkhave, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Tañca aññamaññaṃ vacīsamācāra‘‘nti iti yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā, idametaṃ paṭicca vuttaṃ. \\ | ||
+ | Manosamācārampahaṃ bhikkhave, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Taṃ ca aññamaññaṃ manosamācāranti iti kho panetaṃ vuttaṃ bhagavatā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ: yathārūpaṃ bhante, manosamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ rūpaṃ bhante, manosamācaraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ rūpaṃ bhante, manosamācāraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, | ||
+ | |||
+ | ‘‘Manosamācārampahaṃ bhikkhave, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Tañca aññamaññaṃ manosamācāra‘‘nti iti yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā, idametaṃ paṭicca vuttaṃ. \\ | ||
+ | Cittuppādampahaṃ4 bhikkhave, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Tañca aññamaññaṃ cittuppāda‘‘nti iti kho panetaṃ vuttaṃ bhagavatā, kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ: yathārūpaṃ bhante, cittuppādaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Abhijjhatā-[PTS. 3.]Sukhī attānaṃ-majasaṃ.\\ | ||
+ | 2.Mā ahesuṃ vāti-syā. 4.Cittuppādampāhaṃ-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ rūpaṃ bhante, cittuppādaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti. Kusalā dhammā parihāyanti: | ||
+ | |||
+ | Kathaṃrūpaṃ bhante, cittuppādaṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, | ||
+ | |||
+ | ‘‘Cittuppādampahaṃ bhikkhave, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi, | ||
+ | |||
+ | ‘‘Saññāpaṭilābhampahaṃ bhikkhave, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi, | ||
+ | |||
+ | Kathaṃrūpaṃ bhante, saññāpaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, | ||
+ | |||
+ | ‘‘Saññāpaṭilābhampahaṃ bhikkhave, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi, | ||
+ | ‘‘Diṭṭhipaṭilābhampahaṃ1 bhikkhave, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Diṭṭhipaṭilābampāhaṃ-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathaṃrūpaṃ bhante, diṭṭhipaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, | ||
+ | |||
+ | ‘‘Diṭṭhipaṭilābhampahaṃ bhikkhave, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Tañca aññamaññaṃ diṭṭhipaṭilābha‘‘nti. Iti yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā, | ||
+ | ‘‘Attabhāvapaṭilābhampahaṃ bhikkhave, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Tañca aññamaññaṃ attabhāvapaṭilābha‘‘nti iti kho panetaṃ vuttaṃ bhagavatā kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ: yathārūpaṃ bhante, <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Kathaṃrūpaṃ bhante, attabhāvapaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, | ||
+ | |||
+ | ‘‘Attabhāvapaṭilābhampahaṃ bhikkhave, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Tañca aññamaññaṃ attabhāvapaṭilābha' | ||
+ | Imassa kho ahaṃ bhante bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ avibhattassa evaṃ vitthārena atthaṃ ajānāmīti. | ||
+ | |||
+ | Sādhu sādhu sāriputta, sādhu kho tvaṃ sāriputta, imassa mayā saṅkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ avibhattassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāsi. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | ‘‘Kāyasamācārampahaṃ bhikkhave, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Tañca aññamaññaṃ kāyasamācāra' | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Kathaṃrūpaṃ sāriputta, kāyasamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, | ||
+ | |||
+ | ‘‘Vacīsamācārampahaṃ sāriputta, duvidhena <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Kathaṃrūpaṃ sāriputta, vacīsamācaraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, | ||
+ | |||
+ | ‘‘Vacīsamācārampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Tañca aññamaññaṃ vacīsamācāra' | ||
+ | |||
+ | ‘‘Manosamācārampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Taṃ ca aññamaññaṃ manosamācāra' | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathaṃrūpaṃ sāriputta, manosamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, | ||
+ | |||
+ | Kathaṃrūpaṃ sāriputta, manosamācāraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, | ||
+ | |||
+ | ‘‘Manosamācārampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Tañca aññamaññaṃ manosamācāra‘‘nti iti yaṃ taṃ vuttaṃ mayā idametaṃ paṭicca vuttaṃ. \\ | ||
+ | ‘‘Cittuppādampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Tañca aññamaññaṃ cittuppādanti iti kho panetaṃ vuttaṃ mayā, kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ: yathārūpaṃ sāriputta, cittuppādaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti. Kusalā dhammā parihāyanti, | ||
+ | |||
+ | Kathaṃrūpaṃ sāriputta, cittuppādaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, | ||
+ | |||
+ | ‘‘Cittuppādampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Taṃ ca aññamaññaṃ cittuppāda‘‘nti iti yaṃ taṃ vuttaṃ mayā, idametaṃ paṭicca vuttaṃ. | ||
+ | |||
+ | ‘‘Saññāpaṭilābhampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Tañca aññamaññaṃ saññā paṭilābhanti‘‘ iti kho panetaṃ vuttaṃ mayā, kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ: yathārūpaṃ sāriputta, saññāpaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathaṃrūpaṃ sāriputta, saññāpaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, | ||
+ | |||
+ | ‘‘Saññāpaṭilābhampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi, | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Kathaṃrūpaṃ sāriputta, diṭṭhipaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, | ||
+ | |||
+ | ‘‘Diṭṭhipaṭilābhampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Tañca aññamaññaṃ diṭṭhipaṭilābhanti‘‘ iti yaṃ taṃ vuttaṃ mayā, idametaṃ paṭicca vuttaṃ. | ||
+ | |||
+ | Attabhāvapaṭilābhampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathaṃrūpaṃ sāriputta, attabhāvapaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, | ||
+ | |||
+ | Imassa kho sāriputta, mayā saṅkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo. \\ | ||
+ | Cakkhuviññeyyaṃ rūpampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Sotaviññeyyaṃ saddampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ghānaviññeyyaṃ gandhampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Kāyaviññeyyaṃ phoṭṭhabbampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Manoviññeyyaṃ dhammampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. \\ | ||
+ | Evaṃ vutte āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca: imassa kho ahaṃ bhante, bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ avibhattassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmi: | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Jivhāviññeyyaṃ rasampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampī' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Imassa kho ahaṃ bhante, bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ avibhattassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmīti | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Sādhu sādhu sāriputta, sādhu kho tvaṃ sāriputta, imassa mayā saṅkhittena bhāsitassa1 vitthārena atthaṃ avibhattassa evaṃ vitthārena atthaṃ ajānāsi. | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Manoviññeyyaṃ dhammampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampī' | ||
+ | |||
+ | Imassa kho sāriputta, mayā saṅkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ avibhattassa evaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo. | ||
+ | |||
+ | Cīvarampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Piṇḍapātampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Senāsanampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Gāmampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Nigamampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Nagarampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Janapadampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampi. Puggalampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampīti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Evaṃ vutte āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca: ' | ||
+ | 1 [BJT] bhāsitatsa [corrected to] bhāsitassa | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Civarampa' | ||
+ | |||
+ | Piṇḍapātampa' | ||
+ | Dhammā abhivaḍḍhanti. Evarūpaṃ piṇḍapātaṃ sevitabbaṃ. Piṇḍapātampa' | ||
+ | |||
+ | Senāsanampa' | ||
+ | |||
+ | Gāmampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampī' | ||
+ | Yathārūpañca kho bhante, gāmaṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, | ||
+ | |||
+ | Nigamampa' | ||
+ | |||
+ | Nagarampa' | ||
+ | |||
+ | Janapadampa' | ||
+ | |||
+ | Puggalampa' | ||
+ | |||
+ | Imassa kho ahaṃ bhante, bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ avibhattassa evaṃ atthaṃ ājānāmīti. | ||
+ | |||
+ | Sādhu sādhu sāriputta, sādhu kho tvaṃ sāriputta, imassa mayā saṅkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ avibhattassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāsi. | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | Piṇḍapātampa' | ||
+ | Senāsanampahaṃ sāriputta, duvidhena vadāmi: sevitabbampi asevitabbampī' | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Imassa kho sāriputta, mayā saṅkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ avibhattassa1 evaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo. | ||
+ | |||
+ | Sabbe pi ce sāriputta, khattiyā imassa mayā saṅkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājāneyyuṃ sabbesānampa' | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Idamavoca bhagavā attamano āyasmā sāriputto bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti. | ||
+ | |||
+ | Sevitabbāsevitabbasuttaṃ catutthaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.2.5 | ||
+ | |||
+ | Bahudhātuka suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhu āmantesi: bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Yāni kānici bhikkhave, bhayāni uppajjanti, sabbāni tāni bālato uppajjanti no paṇḍitato. Ye keci upaddavā uppajjanti, sabbe te bālato uppajjanti no paṇḍitato. Ye keci upasaggā uppajjanti. Sabbe te bālato uppajjanti no paṇḍitato. Seyyathāpi bhikkhave, naḷāgāro vā tiṇāgāro vā1 aggimukko2 kūṭāgārāpi dahati3 ullittāvalittāni nivātāni phussitaggaḷāni4 pihitavātapānāni. Evameva kho bhikkhave, yāni kānici bhayāni uppajjanti, sabbāni tāni bālato uppajjanti no paṇḍitato. Ye keci upasaggā uppajjanti, sabbe te bālato uppajjanti no paṇḍitato. Iti kho bhikkhave, sappaṭibhayo bālo appaṭibhayo paṇḍito. Saupaddavo bālo anupaddavo paṇḍito. Saupasaggo bālo anupasaggo paṇḍito. Natthi bhikkhave, paṇḍitato bhayaṃ. Natthi paṇḍitato upaddavo. Natthi paṇḍitato upasaggo. Tasmātiha bhikkhave, *evaṃ sikkhitabbaṃ: | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Evaṃ vutte āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca: kittāvatā nu kho bhante, paṇḍito bhikkhu vimaṃsakoti alaṃ vacanāyā' | ||
+ | |||
+ | Yato kho ānanda, bhikkhu dhātukusalo ca hoti, āyatanakusalo ca hoti, paṭiccasamuppādakusalo ca hoti, ṭhānaṭhānakusalo ca hoti, ettāvatā kho ānanda, paṇḍito bhikkhu vimaṃsakoti alaṃ vacanāyāti. | ||
+ | |||
+ | Kittāvatā pana bhante, dhātukusalo bhikkhuti alaṃ vacanāyāti. | ||
+ | |||
+ | Aṭṭhārasa kho imā ānanda, dhātuyo: cakkhudhātu rūpadhātu cakkhuviññāṇadhātu, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Naḷāgārā vā tiṇagārā vā-sīmu, | ||
+ | 2.Aggi mutto-syā, | ||
+ | 3.Ḍahati-sīmu, | ||
+ | * Evaṃ sikkhitabbaṃ' | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Siyā pana bhante, aññopi pariyāyo yathā dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyāti. | ||
+ | |||
+ | Siyā ānanda, chayimā ānanda, dhātuyo: paṭhavīdhātu āpodhātu tejodhātu vāyodhotu ākāsadhātu viññāṇadhātu. Imā kho ānanda, cha dhātuyo yato jānāti passati. Ettāvatāpi kho ānanda dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyāti. | ||
+ | |||
+ | Siyā pana bhante, aññopi pariyāyo yathā dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyāti. | ||
+ | |||
+ | Siyā ānanda, chayimā ānanda, dhātuyo: sukhadhātu dukkhadhātu somanassadhātu domanassadhātu upekkhādhātu avijjādhātu. Imā kho ānanda, cha dhātuyo yato jānāti passati. Ettāvatāpi kho ānanda, dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyāti. | ||
+ | |||
+ | Siyā pana bhante, aññopi pariyāyo yathā dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyāti. | ||
+ | |||
+ | Siyā ānanda, chayimā ānanda, dhātuyo: kāmadhātu nekkhammadhātu vyāpādadhātu avyāpādadhātu <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Siyā pana bhante, aññopi pariyāyo yathā dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyāti. | ||
+ | |||
+ | Siyā ānanda, tisso imā ānanda, dhātuyo: kāmadhātu rūpadhātu arūpadhātu. Imā kho ānanda, tisso dhātuyo yato jānāti passati. Ettāvatāpi kho ānanda, dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyāti. | ||
+ | |||
+ | Siyā pana bhante, aññopi pariyāyo yathā dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyāti. | ||
+ | |||
+ | Siyā ānanda, dve imā ānanda, dhātuyo: saṅkhatā ca dhātu asaṅkhatā ca dhātu. Imā kho ānanda, dve dhātuyo yato jānāti passati. Ettāvatāpi kho ānanda, dhātukusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyāti. | ||
+ | |||
+ | Kittāvatā pana bhante, āyatanakusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyāti. | ||
+ | |||
+ | Cha kho panimāni ānanda, ajjhattikabāhirāni āyatanāni: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Vihesādhātu avihesādhātu-[PTS.]\\ | ||
+ | 2.Cakkhu ceva-sīmu, majasaṃ, syā. 3.Rūpañca-[PTS.]\\ | ||
+ | 4.Saddo ca-[PTS. 5.]Gandho ca-[PTS.]\\ | ||
+ | 6.Phoṭṭhabbo ca-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kittāvatā pana bhante, paṭiccasamuppādakusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyāti. | ||
+ | |||
+ | Idhānanda, bhikkhū evaṃ pajānāti: imasmiṃ sati idaṃ hoti. Imassuppādā idaṃ uppajjati. Imasmiṃ asati idaṃ na hoti. Imassa nirodhā idhaṃ nirujjhati, yadidaṃ avijjā paccayā saṅkhārā, | ||
+ | |||
+ | Kittāvatā pana bhante, ṭhānaṭhānakusalo bhikkhūti alaṃ vacanāyāti. | ||
+ | |||
+ | Idhānanda, bhikkhū: ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Kāreyya-syā. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Aṭṭhānametaṃ anavakāso: yaṃ itthī brahmattaṃ kareyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī' | ||
+ | Pajānāti. ' | ||
+ | |||
+ | Aṭṭhānametaṃ anavakāso: yaṃ kāyaduccaritassa iṭṭho kanto manāpo vipāko nibbatteyya, | ||
+ | Vijjatī' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | Aṭṭhānametaṃ anavakāso: yaṃ kāyasucaritassa aniṭṭho akanto amanāpo vipāko nibbatteyya, | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Aṭṭhānametaṃ anavakāso: yaṃ kāyaduccaritasamaṅgī tannidānā tappaccayā kāyassa bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ uppajjeyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī' | ||
+ | Aṭṭhānametaṃ anavakāso: yaṃ vacīduccaritasamaṅgī tannidānā tappaccayā kāyassa bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ uppajjeyya, yaṃ manoduccaritasamaṅgī tannidānā tappaccayā kāyassa bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ uppajjeyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī' | ||
+ | |||
+ | Aṭṭhānametaṃ anavakāso: yaṃ kāyasucaritasamaṅgī tannidānā tappaccayā kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ uppajjeyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī' | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Aṭṭhānametaṃ anavakāso, yaṃ vacīsucaritasamaṅgī tannidānā tappaccayā kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ uppajjeyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī' | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca: acchariyaṃ bhante, abbhutaṃ bhante, ko namo ayaṃ bhante, dhammapariyāyoti. | ||
+ | |||
+ | Tasmātiha tvaṃ ānanda, imaṃ dhammapariyāyaṃ bahudhātukotipi naṃ dhārehi, catuparivaṭṭotipi naṃ dhārehi dhammādāsotipi naṃ dhārehi, amatadundubhītipi naṃ dhārehi, anuttaro saṅgāmavijayotipi naṃ dhārehīti. | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Bahudhātukasuttaṃ pañcamaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.2.6 | ||
+ | |||
+ | Isigili suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati isigilismiṃ pabbate. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi bhikkhavoti, | ||
+ | |||
+ | Passatha no tumhe bhikkhave, etaṃ vebhāraṃ pabbatanti. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Etassapi kho bhikkhave, vebhārassa pabbatassa aññāva samaññā ahosi aññā paññatti, passatha no tumhe bhikkhave, etaṃ paṇḍavaṃ pabbatanti. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Etassapi kho bhikkhave, paṇḍavassa pabbatassa aññāva samaññā ahosi aññā paññatti. Passatha no tumhe bhikkhave, etaṃ vepullaṃ pabbatanti. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Etassapi kho bhikkhave, vepullassa pabbatassa aññāva samaññā ahosi aññā paññatti. Passatha no tumhe bhikkhave, etaṃ gijjhakūṭaṃ pabbatanti. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Etassapi kho bhikkhave, gijjhakūṭassa pabbatassa aññāva samaññā ahosi aññā paññatti. Passatha no tumhe bhikkhave, imaṃ isagiliṃ pabbatanti. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Imassa kho bhikkhave, isigilissa pabbatassa esāva samaññā ahosi esā paññatti. | ||
+ | |||
+ | Bhūtapubbaṃ bhikkhave, pañca paccekabuddhasatāni imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsino ahesuṃ. Te imaṃ pabbataṃ pavisantā dissanti, paviṭṭhā na dissanti. Tamena1 manussā disvā evamāhaṃsu: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Tamenaṃ-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhanteti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Ariṭṭho nāma bhikkhave, paccekasambuddho1 imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi. Upariṭṭho nāma bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi. Tagarasikhī nāma bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate cīranivāsī ahosi. Yasassī nāma bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi. Sudassano nāma bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi. Piyadassī nāma bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi. Gandhāro nāma bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi. Piṇḍolo nāma bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi. Upāsabho nāma bhikkhave, paccekasambuddho, | ||
+ | |||
+ | Ye sattasārā anighā nirāsā\\ | ||
+ | Paccekamevajjhagamuṃ subodhiṃ2, | ||
+ | Tesaṃ visallānaṃ naruttamānaṃ\\ | ||
+ | Nāmāni me kittayato suṇātha. | ||
+ | |||
+ | Ariṭṭho upariṭṭho tagarasikhī yasassī\\ | ||
+ | Sudassano piyadassī ca buddho3,\\ | ||
+ | Gandhāro piṇḍolo upāsabho ca\\ | ||
+ | Nīto tatho sutavā bhāvitatto.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Sumbho subho methulo4 aṭṭhamo ca\\ | ||
+ | Athassumegho anīgho sudāṭho, | ||
+ | Paccekabuddhā bhavanettikhīṇā\\ | ||
+ | Hiṅgu ca hiṅgo ca mahānubhāvā. | ||
+ | |||
+ | Dve jālino munino aṭṭhako ca\\ | ||
+ | Atha kosalo5 buddho atho subāhu,\\ | ||
+ | Upanemiso nemiso santacitto\\ | ||
+ | Sacco tatho virajo paṇḍito ca. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Paccekabuddho-[PTS. 2.]Gamaṃsu bodhiṃ-sīmu, | ||
+ | 3.Sambuddho-majasaṃ, | ||
+ | 5.Kosallo-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kālupakālā vijito jito ca\\ | ||
+ | Aṅgo ca paṅgo ca gutijjito1 ca,\\ | ||
+ | Passī jahī upadhiṃ2 dukkhamūlaṃ\\ | ||
+ | Aparājito mārabalaṃ ajesi. | ||
+ | |||
+ | Satthā pavattā sarabhaṅgo lomahaṃso\\ | ||
+ | Uccaṅgamāyo asito anāsavo,\\ | ||
+ | Manomayo mānacchido ca bandhumā\\ | ||
+ | Tadādhimutto vimalo ca ketumā. | ||
+ | |||
+ | Ketumbarāgo ca mātaṅgo ariyo\\ | ||
+ | Athaccuto accutagāmabyāmako, | ||
+ | Sumaṅgalo dabbilo suppatiṭṭhito3\\ | ||
+ | Asayho khemabhirato ca sorato. | ||
+ | |||
+ | Dūrannayo saṅgho athopi uccayo4\\ | ||
+ | Aparo munī5 sayho anomanikkamo, | ||
+ | Ānandanando6 upanando dvādasa\\ | ||
+ | Bhāradvājo7 antimadehadhārī. | ||
+ | |||
+ | Bodhi mahānāmo athopi uttaro\\ | ||
+ | Kesī sikhī sundaro bhāradvājo8\\ | ||
+ | Tissūpatissā bhavabandhanacchidā\\ | ||
+ | Upasīdarī9 taṇhacchido ca sīdarī10. | ||
+ | |||
+ | Buddho ahū maṅgalo vītarāgo\\ | ||
+ | Usabhacchidā jāliniṃ dukkhamūlaṃ, | ||
+ | Santaṃ padaṃ ajjhagamūpanīto11.\\ | ||
+ | Uposatho sundaro saccanāmo. | ||
+ | |||
+ | Jeto jayanto padumo uppalo ca\\ | ||
+ | Padumuttaro rakkhito pabbato <span pts_page # | ||
+ | Mānatthaddho sobhito vītarāgo\\ | ||
+ | Kaṇho ca buddho suvimuttacitto. | ||
+ | |||
+ | Ete ca aññe ca mahānubhāvā\\ | ||
+ | Paccekabuddhā bhavanettīkhīṇā.\\ | ||
+ | Te sabbasaṅgātigate12 mahesī\\ | ||
+ | Parinibbute vandatha appameyye' | ||
+ | |||
+ | Isigilisuttaṃ jaṭṭhaṃ | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Guttilito-sīmu. Guttijito-majasaṃ. Guticchito-syā.\\ | ||
+ | 2.Passi jahi upadhi-majasaṃ. 3.Supatiṭṭhito-sīmu, | ||
+ | 4.Ujjayo-[PTS.]\\ | ||
+ | 5.Muni-syā, | ||
+ | 6.Ānando nando-majasaṃ. \\ | ||
+ | 7.Bhāradvājā-[PTS.] \\ | ||
+ | 8.Dvārabhājo-majasaṃ.\\ | ||
+ | | ||
+ | 10.Sikharī-majasaṃ.\\ | ||
+ | 11.Ajjhagamopanīto-majasaṃ.\\ | ||
+ | 12.Sabbasaṅgādhigate-syā. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.2.7 | ||
+ | |||
+ | Mahācattārīsaka suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosuṃ, | ||
+ | |||
+ | Ariyaṃ vo bhikkhave, sammāsamādhiṃ desissāmi saupanisaṃ saparikkhāraṃ. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha, bhāsissāmīti. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhanteti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Katamo ca bhikkhave, ariyo sammāsamādhi saupaniso saparikkhāro, | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, sammādiṭṭhi pubbaṅgamā hoti. Kathañca bhikkhave, sammādiṭṭhi pubbaṅgamā hoti: micchādiṭṭhiṃ micchādiṭṭhīti pajānāti. Sammādiṭṭhiṃ sammādiṭṭhīti pajānāti. Sāssa hoti sammādiṭṭhi. | ||
+ | |||
+ | Katamā ca bhikkhave, micchādiṭṭhi: | ||
+ | |||
+ | Katamā ca bhikkhave, sammādiṭṭhi: | ||
+ | |||
+ | Katamā ca bhikkhave, sammādiṭṭhi sāsavā puññabhāgiyā upadhivepakkā: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Sattaṅgehi-[PTS.]\\ | ||
+ | 2.Sammādiṭṭhimpāhaṃ-sīmu.\\ | ||
+ | 3.Dvāyaṃ-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Katamā ca bhikkhave, sammādiṭṭhi ariyā anāsavā lokuttarā maggaṅgā: | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, sammādiṭṭhi pubbaṅgamā hoti. Kathañca bhikkhave sammādiṭṭhi pubbaṅgamā hoti: micchāsaṅkappaṃ micchāsaṅkappoti pajānāti sammāsaṅkappaṃ sammāsaṅkappoti pajānāti. Sāssa <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Katamo ca bhikkhave, micchāsaṅkappo, | ||
+ | |||
+ | Katamo ca bhikkhave, sammāsaṅkappo: | ||
+ | |||
+ | Katamo ca bhikkhave, sammāsaṅkappo sāsavo puññabhāgiyo upadhivepakko: | ||
+ | |||
+ | Katamo ca bhikkhave, sammāsaṅkappo ariyo anāsavo lokuttaro maggaṅgo: yo kho bhikkhave, ariyacittassa anāsavacittassa ariyamaggasamaṅgino ariyamaggaṃ bhāvayato takko vitakko saṅkappo appaṇā vyappaṇā cetaso abhiniropanā vacīsaṅkhāro. Ayaṃ bhikkhave, sammāsaṅkappo ariyo anāsavo lokuttaro maggaṅgo. So micchāsaṅkappassa pahānāya vāyamati sammāsaṅkappassa upasampadāya. Svāssa3 hoti sammāvāyāmo. So sato micchāsaṅkappaṃ pajahati. Sato sammāsaṅkappaṃ upasampajja viharati. Sā' | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, sammādiṭṭhi pubbaṅgamā hoti kathañca bhikkhave, sammādiṭṭhi pubbaṅgamā hoti: micchāvācaṃ micchāvācāti pajānāti. Sammāvācaṃ sammāvācāti pajānāti. Sā' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Maggaṅgā-sīmu, | ||
+ | 2.Yo-[PTS. 6.]Dvāyaṃ-majasaṃ\\ | ||
+ | 3.Sāssa-sīmu. 7.Sāssa-sīmu, | ||
+ | 4.Itiyime-majasaṃ.\\ | ||
+ | Itime-sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Katamā ca bhikkhave, micchāvācā: | ||
+ | |||
+ | Katamā ca bhikkhave sammāvācā: | ||
+ | |||
+ | Katamā ca bhikkhave, sammāvācā sāsavā puññabhāgiyā upadhivepakkā: | ||
+ | |||
+ | Katamā ca bhikkhave, sammāvācā ariyā anāsavā lokuttarā maggaṅgā: | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, sammādiṭṭhi pubbaṅgamā hoti. Kathañca bhikkhave, sammādiṭṭhi pubbaṅgamā hoti: micchākammantaṃ micchākammantoti pajānāti sammākammantaṃ sammākammantoti pajānāti. Sāssa hoti sammādiṭṭhi. | ||
+ | |||
+ | Katamo ca bhikkhave, micchākammanto: | ||
+ | |||
+ | Katamo ca bhikkhave, sammākammanto: | ||
+ | |||
+ | Katamo ca bhikkhave, sammākammanto sāsavo puññabhāgiyo upadhivepakko: | ||
+ | |||
+ | Katamo ca bhikkhave, sammākammanto ariyo anāsavo lokuttaro maggaṅgo: yā kho bhikkhave, ariyacittassa anāsavacittassa ariyamaggasamaṅgīno ariyamaggaṃ bhāvayato tīhipi kāyaduccaritehi ārati virati paṭivirati veramaṇī. Ayaṃ bhikkhave, sammākammanto <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Sāssa-sīmu.\\ | ||
+ | 2.Itiyime-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, sammādiṭṭhi pubbaṅgamā hoti. Kathañca bhikkhave, sammādiṭṭhi pubbaṅgamā hoti: micchāājīvaṃ micchāājīvoti pajānāti. Sammāājīvaṃ sammāājīvoti pajānāti. Sāssa hoti sammādiṭṭhi. | ||
+ | |||
+ | Katamo ca bhikkhave, micchāājīvo: | ||
+ | |||
+ | Katamo ca bhikkhave, sammāājīvo: | ||
+ | |||
+ | Katamo ca bhikkhave, sammāājīvo sāsavo puññabhāgiyo upadhivepakko: | ||
+ | |||
+ | Katamo ca bhikkhave, sammā ājīvo ariyo anāsavo lokuttaro maggaṅgo: yā kho bhikkhave, ariyacittassa anāsavacittassa ariyamaggasamaṅgino ariyamaggaṃ bhāvayato micchāājīvā ārati virati paṭivirati veramaṇī. Ayaṃ bhikkhave, sammāājīvo ariyo anāsavo lokuttaro maggaṅgo. So micchāajīvassa pahānāya vāyamati. Sammā ājīvassa upasampadāya. Svāssa2 hoti sammāvāyāmo. So sato micchāājīvaṃ pajahati. Sato sammāājīvaṃ upasampajja viharati . Sā' | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, sammādiṭṭhi pubbaṅgamā hoti. Kathañca bhikkhave, sammādiṭṭhi pubbaṅgamā hoti: <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, sammādiṭṭhi pubbaṅgamā hoti. Kathañca bhikkhave, sammādiṭṭhi pubbaṅgamā hoti. Sammādiṭṭhissa bhikkhave, | ||
+ | |||
+ | Sammāsaṅkappassa bhikkhave, micchāsaṅkappo nijjiṇṇo hoti, ye ca micchāsaṅkappapaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti. Te cassa nijjiṇṇā honti. Sammāsaṅkappapaccayā ca aneke kusalā dhammā bhāvanā pāripūriṃ gacchanti. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Nijigisanatā-majasaṃ. 2.Sossa-sīmu, | ||
+ | 3.Sekkho-majasaṃ.\\ | ||
+ | Sekho paṭipado-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Sammāvācassa bhikkhave, micchāvācā nijjiṇṇā hoti. Ye ca micchāvācāpaccayā aneke <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Sammākammantassa bhikkhave, micchākammanto nijjiṇṇo hoti. Ye ca micchākammantapaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti. Te cassa nijjiṇṇā honti. Sammākammantapaccayā ca aneke kusalā dhammā bhāvanā pāripūriṃ gacchanti. | ||
+ | |||
+ | Sammāājīvassa bhikkhave, micchāājīvo nijjiṇṇo hoti. Ye ca micchāājīvapaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti, | ||
+ | |||
+ | Sammāvāyāmassa bhikkhave, micchāvāyāmo nijjiṇṇo hoti. Ye ca micchāvāyāmapaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti. Te cassa nijjiṇṇā honti. Sammāvāyāmapaccayā ca aneke kusalā dhammā bhāvanā pārīpūriṃ gacchanti. | ||
+ | |||
+ | Sammāsatissa bhikkhave, micchāsati nijjiṇṇā hoti. Ye ca micchāsatipaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti; | ||
+ | |||
+ | Sammāsamādhissa bhikkhave, micchāsamādhi nijjiṇṇo hoti. Ye ca micchāsamādhipaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti, | ||
+ | |||
+ | Sammāñāṇassa bhikkhave, micchāñāṇaṃ nijjiṇṇaṃ hoti. Ye ca micchāñāṇapaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā samabhavanti te cassa nijjiṇṇā honti. Sammāñāṇapaccayā ca aneke kusalā dhammā bhāvanā pāripūriṃ gacchanti. | ||
+ | |||
+ | Sammāvimuttassa bhikkhave, micchāvimutti nijjiṇṇā hoti. Ye ca micchāvimuttipaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti. Te cassa nijjiṇṇā honti. Sammāvimuttipaccayā ca aneke kusalā dhammā bhāvanā pāripūriṃ gacchanti. | ||
+ | |||
+ | Iti kho bhikkhave, vīsati kusalapakkhā vīsati akusalapakkhā, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Yo hi koci bhikkhave, samaṇo vā brāhmaṇo vā imaṃ mahācattārīsakaṃ dhammapariyāyaṃ garahitabbaṃ paṭikkositabbaṃ maññeyya, tassa diṭṭheva dhamme dasa sahadhammikā vādānuvādā gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchanti. Samamādiṭṭhiṃ ce bhavaṃ garahati. Ye ca micchādiṭṭhi samaṇabrāhmaṇā, | ||
+ | |||
+ | Yo hi koci bhikkhave samaṇo vā brāhmaṇo vā imaṃ mahācattārīsakaṃ dhammapariyāyaṃ garahitabbaṃ paṭikkositabbaṃ maññeyya. Tassa diṭṭheva dhamme ime dasa sahadhammikā vādānuvādā gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchanti. | ||
+ | |||
+ | Yepi te bhikkhave, ahesuṃ ukkalā vassabhaññā1 ahetuvādā akiriyavādā natthivādā, | ||
+ | |||
+ | Idamoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. | ||
+ | |||
+ | Mahācattārīsaka suttaṃ sattamaṃ. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Okkalā(vayabhiññā =majasaṃ.\\ | ||
+ | 2.Nappaṭikkositabbaṃ=majasaṃ.\\ | ||
+ | 3.Maññeyyuṃ majasaṃ-siya-[PTS.]\\ | ||
+ | =Majasaṃ-siya-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.2.8 | ||
+ | |||
+ | Ānāpānasati suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati pubbārāme migāramātupāsāde sambahulehi abhiññātehi abhiññātehi therehi sāvakehi saddhiṃ, āyasmatā ca sāriputtena āyasmatā ca mahā moggallānena āyasmatā ca mahākassapena āyasmatā ca mahā kaccāyanena āyasmatā ca mahākoṭṭhitena āyasmatā ca mahākappinena āyasmatā ca mahācundena āyasmatā <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Tena kho pana samayena therā bhikkhū nave bhikkhū ovadanti anusāsanti. Appekacce therā bhikkhū dasapi bhikkhū ovadanti anusāsanti. Appekacce therā bhikkhū vīsampi1 bhikkhū ovadanti anusāsanti. Appekacce therā bhikkhū tiṃsampi bhikkhū ovadanti anusāsanti. Appekacce therā bhikkhū cattarisampi bhikkhū ovadanti anusāsanti. Te ca navā bhikkhū therehi bhikkhūhi ovadiyamānā anusāsiyamānā uḷāraṃ2 pubbenāparaṃ visesaṃ pajānāti.3 | ||
+ | |||
+ | Tena kho pana samayena bhagavā tadahuposathe pannarase pavāraṇāya puṇṇāya puṇṇamāya rattiyā bhikkhusaṅghaparivuto abbhokāse nisinno hoti. Atha kho bhagavā tuṇhībhūtaṃ bhikkhusaṅghaṃ anuviloketvā bhikkhū āmantesi: ' | ||
+ | Assosuṃ kho jānapadā bhikkhū: bhagavā kira tattheva sāvatthiyaṃ komudiṃ cātumāsiniṃ āgamessatīti. Te ca jānapadā bhikkhū sāvatthiṃ osaranti bhagavantaṃ dassanāya. Te ca kho therā bhikkhū bhiyyosomattāya nave bhikkhū ovadanti anusāsanti. Appekacce therā bhikkhū dasapi bhikkhū ovadanti anusāsanti. Appekacce therā bhikkhū visampi bhikkhū ovadanti. Appekacce therā bhikkhū tiṃsampi bhikkhū ovadanti anusāsanti. Appekacce therā bhikkhū cattārīsampi bhikkhū ovadanti anusāsanti. Te ca navā bhikkhū therehi bhikkhūhi ovadiyamānā anusāsiyamānā <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Vīsatimpi-[PTS.]\\ | ||
+ | 2.Oḷāraṃ-syā.\\ | ||
+ | 3.Jānanti-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tena kho pana samayena bhagavā tadahuposathe pannarase komudiyā cātumāsiniyā puṇṇāya puṇṇamāya rattiyā bhikkhusaṅghaparivuto abbhokāse nisinno hoti. Atha kho bhagavā tuṇhībhūtaṃ tuṇhibhūtaṃ bhikkhusaṅghaṃ anuviloketvā bhikkhū āmantesi: apalāpāyaṃ bhakkhave, parisā. Nippalāpāyaṃ bhikkhave, parisā suddhā sāre patiṭṭhitā. Tathārūpo ayaṃ bhikkhave, bhikkhusaṅgho. Tathārūpāyaṃ bhikkhave, parisā. Yathārūpā parisā āhuneyyā pāhuneyyā dakkhiṇeyyā añjalikaraṇīyā anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassa. Tathārūpo ayaṃ bhikkhave, bhikkhusaṅgho. Tathārūpāyaṃ bhikkhave, parisā. Yathārūpāya parisāya appaṃ dinnaṃ bahuṃ1 hoti, bahuṃ1 dinnaṃ bahutaraṃ. Tathārūpo ayaṃ bhikkhave, bhikkhusaṅgho. Tathārūpāyaṃ bhikkhave, parisā. Yathārūpā parisā dullabhā dassanāya lokassa. Tathārūpo ayaṃ bhikkhave, bhikkhusaṅgho. Tathārūpāyaṃ bhikkhave, parisā. Yathārūpaṃ parisaṃ alaṃ yojanagaṇanāni dassanāya gantuṃ puṭosenāpi2. | ||
+ | |||
+ | Santi bhikkhave, bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe arahanto khīṇāsavā vusitavanto katakaraṇīyā ohitabhārā anuppattasadatthā parikkhīṇabhavasaññojanā sammadaññā vimuttā, evarūpāpi bhikkhave, santi bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe. Santi bhikkhave, bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saññojanānaṃ parikkhayā opapātikā tattha parinibbāyino anāvattidhammā tasmā lokā, evarūpāpi bhikkhave, santi bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe. Santi bhikkhave, bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe tiṇṇaṃ saññojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmino sakideva imaṃ lokaṃ āganatvā <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Santi bhikkhave, bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe catunnaṃ satipaṭṭhānānaṃ bhāvanānuyogamanuyuttā viharanti, evarūpāpi bhikkhave, santi bhikkhū imasmiṃ bhikkhu saṅghe. Santi bhikkhave, bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe catunnaṃ sammappadhānānaṃ bhāvanānuyogamanuyuttā viharanti, evarūpāpi bhikkhave, santi bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe. Santi bhikkhave, bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe. Catunnaṃ iddhipādānaṃ bhāvanānuyogamanuyuttā viharanti, evarūpāpi bhikkhave, santi bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe. Santi bhikkhave, bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe pañcannaṃ indriyānaṃ bhāvanānuyogamanuyuttā viharanti, evarūpāpi bhikkhave, santi bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe pañcannaṃ balānaṃ bhāvanānuyogamanuyuttā viharanti, evarūpāpi bhikkhave, santi bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe. Santi bhikkhave, bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe sattannaṃ bojjhaṅgānaṃ bhāvanānuyegamayuttā viharanti. Evarūpāpi bhikkhave, santi bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe. Santi bhikkhave, bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe ariyassa aṭṭhaṅgikassa maggassa bhāvanānuyogamanuyuttā viharanti. Evarūpāpi bhikkhave, santi bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Bahu-majasaṃ, | ||
+ | 2.Puṭaṃsenāpi-pu.Syā. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Santi bhikkhave, bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe mettābhāvanānuyogamanuyuttā viharanti. Evarūpāpi bhikkhave, santi bhikkhū <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Santi bhikkhave, bhikkhū imasmiṃ bhikkhusaṅghe ānāpānasati1bhāvanānuyogamanuyuttā viharanti. Ānāpānasati bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā. Ānāpānasati bhikkhave bhāvitā bahulīkatā cattāro satipaṭṭhāne paripūreti2 cattāro satipaṭṭhānā bhāvitā bahulīkatā satta bojjhaṅge paripūrenti satta bojjhaṅgā bhāvitā bahulīkatā vijjāvimuttiṃ paripūrenti. | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ bhāvitā ca bhikkhave, ānāpānasati kathaṃ bahulīkatā mahapphalā3 hoti mahānisaṃsā. Idha bhikkhave, bhikkhū araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā so satova assasati, sato4 passasati. | ||
+ | |||
+ | Dīghaṃ vā assasanto dīghaṃ assasāmīti pajānāti. Dīghaṃ vā passasanto dīghaṃ passasāmīti pajānāti. Rassaṃ vā assasanto rassaṃ assasāmīti pajānāti. Rassaṃ vā passasanto rassaṃ passasāmīti pajānāti. Sabbakāyapaṭisaṃvedī assasissāmīti sikkhati. Sabbakāyapaṭisaṃvedī passasissāmīti sikkhati. Passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assasissāmīti sikkhati. Passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ passasissāmīti sikkhati. | ||
+ | |||
+ | Pītipaṭisaṃvedī assasissāmīti sikkhati. Pītipaṭisaṃvedī passasissāmīti sikkhati. Sukhapaṭisaṃvedī assasissāmīti <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Ānāpānassati-majasaṃ. 3.Kathaṃ mahamphalā-[PTS.]\\ | ||
+ | 2.Paripūrenti-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Aniccānupassī assasissāmīti sikkhati. Aniccānupassī passasissāmīti sikkhati. Virāgānupassī assasissāmīti sikkhati. Virāgānupassī passasissāmīti sikkhati. Nirodhānupassī assasissāmīti sikkhati. Nirodhānupassī passasissāmīti sikkhati. Paṭinissaggānupassī assasissāmīti sikkhati. Paṭinissaggānupassī passasissāmīti sikkhati. Evaṃ bhāvitā kho bhikkhave, | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ bhāvitā ca bhikkhave, ānāpānasati1 kathaṃ bahulikatā cattāro satipaṭṭhāne paripūreti: | ||
+ | |||
+ | Yasmiṃ samaye bhikkhave, <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Yasmiṃ samaye bhikkhave, bhikkhu cittapaṭisaṃvedī assasissāmīti sikkhati, cittapaṭisaṃvedī passasissāmīti sikkhati, abhippamodayaṃ cittaṃ assasissāmīti sikkhati, abhippamodayaṃ cittaṃ passasissāmīti sikkhati, samādahaṃ cittaṃ assasissāmīti sikkhati, samādahaṃ cittaṃ passasissāmīti sikkhati, vimocayaṃ cittaṃ assasissāmīti sikkhati, vimocayaṃ cittaṃ passasissāmīti sikkhati, citte cittānupassī bhikkhave, tasmiṃ samaye bhikkhu viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Nāhaṃ bhikkhave, muṭṭhassatissa asampajānassa ānāpānasatibhāvanaṃ vadāmi. Tasmātiha bhikkhave, citte cittānupassī tasmiṃ samaye bhikkhu viharati ātāpi sampajāno satimā vineyya loke abhijjhā domanassaṃ. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Ānāpānassati-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Yasmiṃ samaye bhikkhave, bhikkhu aniccānupassī assasissāmīti sikkhati, aniccānupassī passasissāmīti sikkhati, virāgānupassī assasissāmīti sikkhati, virāgānupassī passasissāmīti sikkhati, nirodhānupassī assasissāmīti sikkhati, nirodhānupassī passasissāmīti sikkhati, paṭinissaggānupassi assasissāmīti sikkhati, paṭinissaggānupassī passasissāmīti sikkhati, dhammesu dhammānupassī bhikkhave, tasmiṃ samaye bhikkhu viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. So yaṃ taṃ abhijjhādomanassānaṃ <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ bhāvitā ca bhikkhave, cattāro satipaṭṭhānā kathaṃ bahulīkatā satta bojjhaṅge paripūrenti: | ||
+ | |||
+ | So tathā sato viharanto taṃ dhammaṃ paññāya pavicinati, pavicayati, parivīmaṃsaṃ āpajjati. Yasmiṃ samaye bhikkhave, bhikkhu tathā sato viharanto taṃ dhammaṃ paññāya pavicinati, pavicayati, | ||
+ | |||
+ | Tassa taṃ dhammaṃ paññāya pavicinato pavicayato parivīmaṃsaṃ āpajjato āraddhaṃ hoti viriyaṃ asallīnaṃ. Yasmiṃ samaye bhikkhave, bhikkhuno taṃ dhammaṃ paññāya pavicinato pavicayato4 parivīmaṃsaṃ āpajjato āraddhaṃ hoti viriyaṃ asallīnaṃ, | ||
+ | |||
+ | Āraddhaviriyassa uppajjati pīti nirāmisā. Yasmiṃ samaye bhikkhave, bhikkhuno araddhaviriyassa uppajjati <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Upaṭṭhitāssa-majasaṃ. 4.Pavicarato-syā, | ||
+ | 2.Appammuṭṭhā-syā.\\ | ||
+ | 3.Pavicarati-syā, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Pītimanassa kāyopi passambhati. Cittampi passambhati. Yasmiṃ samaye bhikkhave, bhikkhuno pītimanassa kāyopi passambhati, | ||
+ | |||
+ | Passaddhakāyassa sukhino cittaṃ samādhiyati. Yasmiṃ samaye bhikkhave, bhikkhuno passaddhakāyassa sukhino cittaṃ samādhiyati, | ||
+ | |||
+ | So kathā samāhitaṃ cittaṃ sādhukaṃ ajjhupekkhitā hoti. Yasmiṃ samaye bhikkhave bhikkhu tathā samāhitaṃ cittaṃ sādhukaṃ ajjhupekkhitā hoti, upekkhāsambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti. Upekkhāsambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti. Upekkhāsambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati. \\ | ||
+ | Yasmiṃ samaye bhikkhave bhikkhu vedanāsu vedanānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ upaṭṭhitassa tasmiṃ samaye sati hoti asammuṭṭhā. Yasmiṃ samaye bhikkhave, bhikkhuno upaṭṭhitā sati hoti asammuṭṭhā, | ||
+ | Citte cittānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ upaṭṭhitassa tasmiṃ samaye sati hoti asammuṭṭhā. Yasmiṃ samaye bhikkhave, bhikkhuno upaṭṭhitā sati hoti asammuṭṭhā, | ||
+ | Dhammesu dhammānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ upaṭṭhitassa tasmiṃ samaye sati hoti asammuṭṭhā. Yasmiṃ samaye bhikkhave, bhikkhuno upaṭṭhitā sati hoti asammuṭṭhā, | ||
+ | Satisambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti. Satisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati. | ||
+ | |||
+ | So tathā sato viharanto taṃ dhammaṃ paññāya pavicinati, pavicayati, parivīmaṃsaṃ āpajjati. Yasmiṃ samaye bhikkhave, bhikkhu tathā sato viharanto taṃ dhammaṃ paññāya pavicinati, pavicayati, parivīmaṃsaṃ āpajjati, dhammavicayasambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti. Dhammavicayasambojjhaṅgaṃ <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Tassa taṃ dhammaṃ paññāya pavicinato pavicayato parivimaṃsaṃ āpajjato āraddhaṃ hoti viriyaṃ asallīnaṃ. Yasmiṃ samaye bhikkhave, bhikkhuno taṃ dhammaṃ paññāya pavicinato pavicayato parivimaṃsaṃ āpajjato āraddhaṃ hoti viriyaṃ asallīnaṃ, | ||
+ | |||
+ | Āraddhaviriyassa uppajjati piti nirāmisā. Yasmiṃ samaye bhikkhave bhikkhuno āraddhaviriyassa uppajjati pīti nirāmisā, pītisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti. Pitisambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti. Pītisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Pītimanassa kāyopi passambhati cittampi passambhati. Yasmiṃ samaye bhikkhave, bhikkhuno pītimanassa kāyopi passambhati, | ||
+ | |||
+ | Passaddhakāyassa sukhino cittaṃ samādhiyati. Yasmiṃ samaye bhikkhave, bhikkhuno passaddhakāyassa sukhino cittaṃ samādhiyati, | ||
+ | |||
+ | So tathā samāhitaṃ cittaṃ sādhukaṃ ajjhupekkhitā hoti. Yasmiṃ samaye bhikkhave, bhikkhu tathā samāhitaṃ cittaṃ sādhukaṃ ajjhupekkhitā hoti, upekkhāsambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti. Upekkhāsambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti . Upekkhāsambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati. \\ | ||
+ | Evaṃ bhāvitā kho bhikkhave, cattāro satipaṭṭhānā evaṃ bahulīkatā satta sambojjhaṅge paripūrenti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Kathaṃ bhāvitā ca bhikkhave, satta sambojjhaṅgā kathaṃ bahulīkatā vijjāvimuttiṃ paripūrenti: | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhāvitā kho bhikkhave, satta bojjhaṅgā evaṃ bahulīkatā vijjāvimuttiṃ paripūrenti. | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. | ||
+ | |||
+ | Ānāpānasati suttaṃ aṭṭhamaṃ | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.2.9 | ||
+ | |||
+ | Kāyagatāsati suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho sambahulānaṃ bhikkhūnaṃ pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantānaṃ upaṭṭhānasālāyaṃ sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarā kathā udapādi: acchariyaṃ āvuso, abbhutaṃ āvuso, yāvañcidaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena kāyagatā sati bhāvitā bahulīkatā mahapphalā vuttā mahānisaṃsā' | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ patisallānā vuṭṭhito yena upaṭṭhānasālā, | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Idha bhante amhākaṃ pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantānaṃ upaṭṭhānasālāyaṃ sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamattarākathā udapādi: acchariyaṃ āvuso, abbhutaṃ āvuso, yāvañcidaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena kāyagatā sati bhāvitā bahulīkatā mahapphalā vuttā mahānisaṃsā' | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ bhāvitā ca bhikkhave, kāyagatā sati kathaṃ bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Ayañca kho hidaṃ-syā. 3.Satova-sīmu, | ||
+ | 2.Ayaṃ kho no-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu gacchanto vā gacchāmīti pajānāti. Ṭhito vā ṭhitomhīti pajānāti. Nisinno vā nisinnomhīti pajānāti. Sayāno vā sayānomhīti pajānāti. Yathā yathā vā panassa kāyo paṇihito hoti. Tathā tathā naṃ pajānāti. Tassa evaṃ appamattassa ātāpino pahitattassa viharato ye gehasitā sarasaṅkappā, | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu abhikkante paṭikkante sampajānakārī hoti. Ālokite vilokite sampajānakārī hoti.Sammiñjite pasārite sampajānakārī hoti. Saṅghāṭipattacīvaradhāraṇe sampajānakārī hoti. Asite pīte khāyite sāyite sampajānakārī hoti. Uccārapassāvakamme sampajānakārī hoti. Gate ṭhite nisinne sutte jāgarite bhāsite tuṇhibhāve sampajānakārī hoti. Tassa evaṃ appamattassa ātāpino pahitattassa viharato ye gehasitā sarasaṅkappā te pahīyanti: tesaṃ pahānā ajjhattameva cittaṃ santiṭṭhati, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu imameva kāyaṃ uddhaṃ pādatalā adho kesamatthakā tacapariyantaṃ pūraṃ nānappakārassa asucino paccavekkhatī: | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhikkhave, ubhato mukhā mūtoḷi2 pūrā nānāvihitassa dhaññassa. Seyyathīdaṃ: | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu imameva kāyaṃ yathāṭhitaṃ yathāpaṇihitaṃ dhātuso paccavekkhati: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Aṭṭhimiñjaṃ-majasaṃ.\\ | ||
+ | 2.Putoḷi-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhikkhave, dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā gāviṃ vadhitvā cātummahāpathe1 khilaso2 vibhajitvā3 nisinno assa, evameva kho bhikkhave, bhikkhu imameva kāyaṃ yathāṭhitaṃ yathāpaṇihitaṃ dhātuso paccavekkhati: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu seyyathāpi passeyya sarīraṃ sīvathikāya chaḍaḍitaṃ ekāhamataṃ vā dvīhamataṃ vā tīhamataṃ vā uddhumātakaṃ vinīlakaṃ vipubbakajātaṃ. So imameva kāyaṃ upasaṃharati: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu seyyathāpi passeyya sarīraṃ sīvathikāya chaḍḍhataṃ kākehi vā khajjamānaṃ kulalehi vā khajjamānaṃ gijjhehi vā khajjamānaṃ suvāṇehi5 vā khajjamānaṃ sigālehi6 vā khajjamānaṃ vividhehi vā pāṇakajātehi khajjamānaṃ. So imameva kāyaṃ upasaṃharati: | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu seyyathāpi passeyya sarīraṃ sīvathikāya chaḍḍhitaṃ aṭṭhikasaṅkhalikaṃ samaṃsalohitaṃ nahārusambandhaṃ. So imameva kāyaṃ upasaṃharati: | ||
+ | Evaṃdhammo evaṃbhāvī etaṃ anatīto' | ||
+ | Pahitattassa viharato ye gehasitā sarasaṃkappā, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Catumahāpathe-majasaṃ. 4.Evaṃ anatītoti-sīmu, | ||
+ | 2.Palaso-syā. 5.Sunakhehi-sīmu, | ||
+ | 3.Paṭivibhavijitvā-syā, | ||
+ | 7.Disā vidisā vikkhitoti-syā.\\ | ||
+ | 8.Ūruṭṭhikaṃ-majasaṃ, | ||
+ | 9.Piṭṭhiṭṭhikaṃ-sīmu, | ||
+ | 10.Visadisapadāni majasaṃ potthake dissante. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu seyyathāpi passeyya sarīraṃ sīvathikāya chaḍḍhitaṃ aṭṭhikāni setāni saṅkhavaṇṇūpanibhāni1 so imeva kāyaṃ upasaṃharati: | ||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu seyyathāpi passeyya sarīraṃ sīvathikāya chaḍḍhitaṃ aṭṭhikāni puñjakitāni2, | ||
+ | Ātāpino pahitattassa viharato ye gehasitā sarasaṅkappā, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu seyyathāpi passeyya sarīraṃ sīvathikāya chaḍḍhitaṃ aṭṭhikāni pūtīni cuṇṇakajātāni, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu vivicce va kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So imameva kāyaṃ vivekajena pītisukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati. Nāssa kiñci sabbāvato kāyassa vivekajena pitisukhena apphuṭaṃ hoti. Seyyathāpi bhikkhave, dakkho nahāpako3 vā nahāpakantevāsī vā kaṃsathāle nahānīyacuṇṇāni ākiritvā udakena paripphosakaṃ sanneyya. Sāssa4 nahānīyapiṇḍī snehānugatā snehaparetā santarabāhirā phuṭṭhā snehena, na ca pagghariṇī. Evameva kho bhikkhave, bhikkhu imameva kāyaṃ vivekajena pītisukhena <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu vitakkavicāranaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So imeva kāyaṃ samādhijena pītisukhena abhisandeti, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Saṅkhavaṇṇapaṭibhāgāni-majasaṃ. 3.Nahāpako-majasaṃ\\ | ||
+ | 2.Puñjakajātāni-syā. 4.Sāyaṃ-majasaṃ\\ | ||
+ | 5.Udakassāyumukhaṃ-[PTS. 6.]Ubbhijitvā-sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno, sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti. Yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbe va somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhaṃ asukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So imameva kāyaṃ parisuddhena cetasā pariyodātena pharitvā nisinno hoti, nāssa kiñci sabbāvato kāyassa parisuddhena cetasā pariyodātena apphuṭaṃ hoti. Seyyathāpi bhikkhave, puriso odātena vatthena sasīsaṃ pārupitvā nisinno assa, nāssa kiñci sabbāvato kāyassa odātena vatthena apphuṭaṃ assa. Evameva kho bhikkhave, bhikkhu imameva kāyaṃ parisuddhena cetasā pariyodātena pharitvā nisinno hoti. Nāssa tiñci sabbāvato kāyassa parisuddhena cetasā pariyodātena apphuṭaṃ hoti. Tassa evaṃ appamattassa ātāpito pahitattassa viharato ye gehasitā sarasaṅkappā te pahiyanti. Tesaṃ pahānā ajjhattameva cittaṃ santiṭṭhati, | ||
+ | |||
+ | Yassa kassaci bhikkhave, kāyagatā sati bhāvitā bahulīkatā antogadhā tassa1 kusalā dhammā ye keci vijjābhāgiyā. Seyyathāpi bhikkhave, yassa kassaci mahāsamuddo cetasā phuṭo, antogadhā .Tassa1 kunnadiyo yā kāci samuddaṅgamā. Evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kāyagatāsati bhāvitā bahulīkatā antogadhā tassa kusalā dhammā ye keci vijjābhāgiyā. | ||
+ | |||
+ | Yassa kassaci bhikkhave, bhikkhuno kāyagatā sati abhāvitā abahulīkatā, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Antogadhāvāssa-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhikkhave, puriso garukaṃ silāgulaṃ allamattikāpuñje pakkhipeyya, | ||
+ | Evaṃ bhante.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kāyagatā sati abhāvitā abahulīkatā, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhikkhave, sukkhaṃ kaṭṭhaṃ koḷāpaṃ, | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kāyagatā sati abhāvitā abahulīkatā, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhikkhave, udakamaṇiko ritto tuccho ādhāre ṭhapito, atha puriso āgaccheyya udakabhāraṃ ādāya. Taṃ kimmaññatha bhikkhave, api nu so puriso labhetha udakassa nikkhepananti. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kāyagatā sati abhāvitā abahulīkatā, | ||
+ | |||
+ | Yassa kassaci bhikkhave, kāyagatā sati bhāvitā bahulīkatā, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante, | ||
+ | |||
+ | Evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kāyagatā sati abhāvitā abahulīkatā, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhikkhave, allaṃ kaṭṭhaṃ sasnehaṃ, atha puriso āgaccheyya uttarāṇi ādāya aggiṃ abhinibbattesasāmi tejo pātukarissāmiti.Taṃ <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kāyagatā sati abhāvitā abahulīkatā, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Abhinibbattissāmi-syā.\\ | ||
+ | 2.Tejodhātuṃ karissāmīti-syā. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhikkhave, udakamaṇiko pūro udakassa samatittiko kākapeyyo ādhāre ṭhapito, atha puriso āgaccheyya udakabhāraṃ ādāya. Taṃ kimmaññatha bhikkhave, api nu so puriso labhetha udakassa nikkhepananti. | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kāyagato sati bhāvitā bahulikatā, | ||
+ | |||
+ | Yassa kassaci bhikkhave, kāyagatā sati bhāvitā bahulīkatā, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhikkhave, udakamaṇiko pūro udakassa samatittiko kākapeyyo ādhāre ṭhapito, tamenaṃ balavā puriso yato yato āvajjeyya2, | ||
+ | Evaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kāyagatā sati bhāvitā bahulīkatā, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhikkhave, same bhūmibhāge caturassā pokkharaṇi3 assa āḷibaddhā4 pūrā udakassa samatittikā kākapeyyā. Tamenaṃ balavā puriso yato yato āḷiṃ muñceyya5, āgaccheyya udakanti. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kāyagatā sati bhāvitā bahulīkatā, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhikkhave, subhūmiyaṃ cātummahāpathe ājaññaratho yutto assa ṭhito odhastapatodo6. Tamenaṃ dakkho yoggācariyo assadammasārathi abhiruhitvā vāmena hatthena rasmiyo gahetvā dakkhiṇena hatthena patodaṃ7 gahetvā yenicchakaṃ yadicchakaṃ sāreyyāpi paccāsāreyyāpi8 evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kāyagatā sati bhāvitā bahulīkatā, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Sakkhibyataṃ-syā. 5.Āḷiṃ paccheyya-syā.\\ | ||
+ | Sakkhivyataṃ-[PTS. 6.]Ubhantarapaṭodo-syā.\\ | ||
+ | 2.Āpajjeyya-syā. 7.Paṭodaṃ-syā.\\ | ||
+ | Āvijjheyya-[PTS 8.]Yadicchakaṃ yadicchakaṃ sāreyya-syā. 3.Pokkharaṇi-sīmu.\\ | ||
+ | 4.Āḷibandhā-majasaṃ | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kāyagatāya bhikkhave, satiyā āsevitāya bhāvitāya bahulīkatāya yānikatāya vatthukatāya anuṭṭhitāya parivītāya susamāraddhāya ime dasānisaṃsā pāṭikaṅkhā. Katame dasa: | ||
+ | |||
+ | Aratiratisaho hoti, na ca taṃ arati sahati, uppannaṃ aratiṃ abhibhuyya viharati, bhayabheravasaho hoti, na ca taṃ bhayabheravaṃ sahati, uppannaṃ bhayabheravaṃ ahibhuyya viharati, khamo hoti sītassa uṇhassa jighacchāya pipāsāya ḍaṃsamakasavātātapasiriṃsapa samphassānaṃ duruttānaṃ durāgatānaṃ vacanapathānaṃ uppannānaṃ sārīrikānaṃ vedanānaṃ dukkhānaṃ tippānaṃ kharānaṃ kaṭukānaṃ asātānaṃ amanāpānaṃ pāṇaharānaṃ adhivāsakajātiko hoti. Catunnaṃ jhānānaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | So anekavihitaṃ iddhividhaṃ1 paccanubhoti. Ekopi hutvā bahudhā hoti. Bahudhāpi hutvā eko hoti. Āvībhāvaṃ tirokuḍḍaṃ tiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gacchati seyyathāpi ākāse. Paṭhaviyāpi ummujjanimmujjaṃ karoti seyyathāpi udake. Udakepi abhijjamāne2. Gacchati seyyathāpi paṭhaviyaṃ. Ākāsepi pallaṅkena kamati seyyathāpi pakkhī sakuṇo. Imepi candimasuriye evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve pāṇinā parimasati parimajjati. Yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteti. \\ | ||
+ | Dibbāya sotadhātuyā visuddhāyā atikkantamānusikāya ubho sadde suṇāti: dibbe ca mānuse ca ye dūre santike ca. Parasattānaṃ parapuggalānaṃ cetasā ceto paricca pajānāti: sarāgaṃ vā cittaṃ sarāgaṃ cittanti pajānāti. Vītarāgaṃ vā cittaṃ vītarāgaṃ cittanti pajānāti. Sadosaṃ vā cittaṃ sadosaṃ cittanti pajānāti. Vītadosaṃ vā vītadosaṃ cittanti pajānāti. Samohaṃ vā cittaṃ samohaṃ cittanti pajānāti. Vītamohaṃ vā cittaṃ vitamohaṃ cittanti pajānāti. Saṅkhittaṃ vā cittaṃ saṅkhittaṃ cittanti pajānāti. Vikkhittaṃ vā cittaṃ vikkhittaṃ cittanti pajānāti. Mahaggataṃ vā cittaṃ mahaggataṃ cittanti pajānāti. Amahaggataṃ vā cittaṃ amahaggataṃ cittanti pajānāti. Sauttaraṃ vā cittaṃ sauttaraṃ cittanti pajānāti. Anuttaraṃ vā cittaṃ anuttaraṃ cittanti pajānāti. Samāhitaṃ vā cittaṃ samāhitaṃ cittanti pajānāti. Asamāhitaṃ vā cittaṃ asamāhitaṃ cittanti pajānāti. Vimuttaṃ vā cittaṃ vimuttaṃ cittanti pajānāti. Avimuttaṃ vā cittaṃ avimuttaṃ cittanti pajānāti. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Iddhividhiṃ-syā.\\ | ||
+ | 2.Abhijjamāno-sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. Seyyathīdaṃ: | ||
+ | Kāyagatāya bhikkhave, satiyā āsevitāya bhāvitāya bahulikatāya yānīkatāya vatthukatāya anuṭṭhitāya paricitāya susamāraddhāya ime dasānisaṃsā pāṭikaṅkhāti. | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā. Attamānā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. | ||
+ | |||
+ | Kāyagatāsati suttaṃ navamaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.2.10 | ||
+ | |||
+ | Saṅkhāruppatti suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi: bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Saṅkhāruppattiṃ1 vo bhikkhave, desissāmi. Taṃ suṇātha. Sādhukaṃ manasikarotha, | ||
+ | Idha bhikkhave, bhikkhu saddhāya samannāgato hoti. Sīlena samannāgato hoti. Sutena samannāgato hoti. Cāgena samannāgato hoti. Paññāya samannāgato hoti. Tassa evaṃ hoti: aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā khattiyamahāsālānaṃ sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu saddhāya samannāgato hoti. Sīlena samannāgato hoti. Sutena samannāgato hoti. Cāgena samannāgato hoti. Paññāya samannāgato hoti. Tassa evaṃ hoti: aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā brāhmaṇamahāsālānaṃ vā sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave bhikkhu saddhāya samannāgato hoti. Sīlena samannāgato hoti. Sutena samannāgato hoti. Cāgena samannāgato hoti.Paññāya samannāgato hoti. Tassa evaṃ hoti: aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā gahapatimahāsālānaṃ vā sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, cittaṃ taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu saddhāya samannāgato hoti. Sīlena samannāgato hoti. Sutena samannāgato hoti. Cāgena samannāgato hoti. Paññāya samannāgato hoti. Tassa sutaṃ hoti: cātummahārājikā2 devā dīghāyukā vaṇṇavanto sukhabāhulā' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Saṅkhārūpapattiṃ-sīmu, | ||
+ | 2.Cātumahārājikā-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu saddhāya samannāgato hoti. Sīlena samannāgato hoti. Sutena samannāgato hoti. Cāgena samannāgato hoti. Paññāya samannāgato hoti. Tassa sutaṃ hoti: tāvatiṃsā devā dīghāyukā vaṇṇavanto sukhabahulāti. Tassa evaṃ hoti. Aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā tāvatiṃsānaṃ devānaṃ sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | Yāmā devā dīghāyukā vaṇṇavanto sukhabahulāti. Tassa evaṃ hoti. Aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā yāmānaṃ devānaṃ sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | Tusitā devā dīghāyukā vaṇṇavanto sukhabahulāti. Tassa evaṃ hoti. Aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā tusitānaṃ devānaṃ sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | Nimmāṇaratī devā dīghāyukā vaṇṇavanto sukhabahulāti. Tassa evaṃ hoti. Aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā nimmānaratīnaṃ devānaṃ sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu saddhāya <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu saddhāya samannāgato hoti, sīlena samannāgato hoti, sutena samannāgato hoti. Cāgena samannāgato hoti, paññāya samannāgato hoti, tassa sutaṃ hoti: | ||
+ | Upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati. Taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti. Taṃ cittaṃ bhāveti. Tassa te saṅkhārā ca vihārā ca evaṃbhāvitā evaṃbahulīkatā tatrupapattiyā saṃvattanti. Ayaṃ bhikkhave, maggo ayaṃ paṭipadā tatrūpapattiyā saṃvattati.\\ | ||
+ | Tisahasso brahmā dīghāyuko vaṇṇavā sukhabahuloti.\\ | ||
+ | Tisahassopi bhikkhave, brahmā tisahassiṃ lokadhātuṃ pharitvā adhimuccitvā viharati.\\ | ||
+ | Yepi tattha sattā upapannā, tepi pharitvā adhimuccitvā viharati. Seyyathāpi bhikkhave, cakkhumā purisopañca āmaṇḍāni hatthe karitvā paccavekkheyya. Evameva kho bhikkhave, tisahasso brahmā tisahassiṃ lokadhātuṃ. Pharitvā adhimuccitvā viharati.\\ | ||
+ | Yepi tattha sattā upapannā, tepi pharitvā adhimuccitvā viharati. Tassa evaṃ hoti: aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā tisahassassa brahmuno sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati. Taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti. Taṃ cittaṃ bhāveti. Tassa te saṅkhārā ca vihārā ca evaṃbhāvitā evaṃbahulīkatā tatrūpapattiyā saṃvattanti. Ayaṃ bhikkhave, maggo ayaṃ paṭipadā tatrūpapattiyā saṃvattati.\\ | ||
+ | Catusahasso brahmā dīghāyuko vaṇṇavā sukhabahuloti.\\ | ||
+ | Catusahassopi bhikkhave, brahmā catusahassiṃ lokadhātuṃ pharitvā adhimuccitvā viharati. Yepi tattha sattā upapannā, tepi pharitvā adhimuccitvā viharati. Seyyathāpi bhikkhave, cakkhumā purisopañca āmaṇḍāni hatthe karitvā paccavekkheyya. Evameva kho bhikkhave, catusahasso brahmā catusahassiṃ lokadhātuṃ. Pharitvā adhimuccitvā viharati. Yepi tattha sattā upapannā, tepi pharitvā adhimuccitvā viharati. Tassa evaṃ hoti: aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā catusahassassa brahmuno sahavyataṃ\\ | ||
+ | Upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati. Taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti. Taṃ cittaṃ bhāveti. Tassa te saṅkhārā ca vihārā ca evaṃbhāvitā evaṃbahulīkatā tatrūpapattiyā saṃvattanti. Ayaṃ bhikkhave, maggo ayaṃ paṭipadā tatrūpapattiyā saṃvattati. | ||
+ | |||
+ | Pañcasahasso brahmā dīghāyuko vaṇṇavā sukhabahuloti.\\ | ||
+ | Pañcasahassopi bhikkhave, brahmā pañcasahassiṃ lokadhātuṃ pharitvā adhimuccitvā viharati. Yepi tattha sattā upapannā, tepi pharitvā adhimuccitvā viharati. Seyyathāpi bhikkhave, cakkhumā purisopañca āmaṇḍāni hatthe karitvā paccavekkheyya. Evameva kho bhikkhave, pañcasahasso brahmā pañcasahassiṃ lokadhātuṃ. Pharitvā adhimuccitvā viharati. Yepi tattha sattā upapannā, tepi pharitvā adhimuccitvā viharati. Tassa evaṃ hoti: aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā pañcasahassassa brahmuno sahavyataṃ\\ | ||
+ | Upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati. Taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti. Taṃ cittaṃ bhāveti. Tassa te saṅkhārā ca vihārā ca evaṃbhāvitā evaṃbahulīkatā tatrūpapattiyā saṃvattanti. Ayaṃ bhikkhave, maggo ayaṃ paṭipadā tatrūpapattiyā saṃvattati. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Paranimmitavasavattī-sīmu, | ||
+ | 2.Sahassī lokadhātuṃ-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu saddhāya samannāgato hoti. Sīlena samannāgato hoti. Sutena samannāgato hoti. Cāgena samannāgato hoti. Paññāya samannāgato hoti. Tassa sutaṃ hoti: dasasahasso brahmā dīghāyuko vaṇṇavā sukhabahuloti. Dasasahasso bhikkhave, brahmā dasasahassiṃ lokadhātuṃ pharitvā <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu saddhāya samannāgato hoti. Sīlena samannāgato hoti. Sutena samannāgato hoti. Cāgena samannāgato hoti. Paññāya samannāgato hoti. Tassa sutaṃ hoti: satasahasso brahmā dīghāyuko vaṇṇavā sukhabahuloti. Satasahasso bhikkhave, brahmā satasahassiṃ lokadhātuṃ pharitvā adhimuccitvā viharati. Yepi tattha sattā upapannā tepi pharitvā adhimuccitvā viharati. Seyyathāpi bhikkhave, nekkhaṃ jambonadaṃ dakkha kammāraputta-ukkāmukhakusalasampahaṭṭhaṃ paṇḍukambale nikkhittaṃ bhāsate ca tapate ca1 virocati ca. Evameva kho bhikkhave, satasahasso brahmā satasahassiṃ lokadhātuṃ pharitvā adhimuccitvā viharati. Yepi tattha sattā upapannā, tepi pharitvā adhimuccitvā viharati. Tassa evaṃ hoti: aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā satasahassassa brahmuno sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu saddhāya samannāgato hoti. Sīlena samannāgato hoti. Sutena samannāgato hoti. Cāgena samannāgato hoti. Paññāya samannāgato hoti. Tassa sutaṃ hoti: ābhā devā dīghāyukā vaṇṇavanto sukhabahulāti. Tassa evaṃ hoti: aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā ābhānaṃ devānaṃ sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | Parittābhā devā dīghāyukā vaṇṇavanto sukhabahulāti. Tassa evaṃ hoti: aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā parittābhānaṃ devānaṃ sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | Appamāṇābhā devā dīghāyukā vaṇṇavanto sukhabahulāti. Tassa evaṃ hoti: aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā appamāṇābhānaṃ devānaṃ sahavyataṃ upapajjeyyanti. Sotaṃ cittaṃ dahati, taṃcittaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | Ābhassarā devā dīghāyukā vaṇṇavanto sukhabahulāti. Tassa evaṃ hoti: aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā ābhassarānaṃ devānaṃ sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu saddhāya samannāgato hoti. Sīlena samannāgato hoti. Sutena samannāgato hoti. Cāgena samannāgato hoti. Paññāya samannāgato hoti. Tassa sutaṃ hoti: parittasubhā devā dīghāyukā vaṇṇavanto sukhabahulāti. Tassa evaṃ hoti: aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā parittasubhānaṃ devānaṃ sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | Appamāṇasubhā devā dīghāyukā vaṇṇavanto sukhabahulāti. Tassa evaṃ hoti: aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā appamāṇasubhānaṃ devānaṃ sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | Evaṃbahulīkatā tatrūpapattiyā saṃvattanti. Ayaṃ bhikkhave, maggo ayaṃ paṭipadā tatrūpapattiyā saṃvattati. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Bhāsati ca tapati ca-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu saddhāya <span pts_page # | ||
+ | Avihā devā dighāyukā vaṇṇavanto sukhabahulāti. Tassa evaṃ hoti: aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā avihānaṃ devānaṃ sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | Akaṇiṭṭhā devā dighāyukā vaṇṇavanto sukhabahulāti. Tassa evaṃ hoti: aho vatāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā akaṇiṭṭhānaṃ devānaṃ sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu saddhāya samannāgato hoti. Sīlena samannāgato hoti. Sutena samannāgato hoti. Cāgena samannāgato hoti. Paññāya samannāgato hoti. Tassa sutaṃ hoti: ākāsānañcāyatanūpagā devā dīghāyukā ciraṭṭhitikā sukhabahulāti. Tassa evaṃ hoti: aho vātāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā ākāsānañcāyatanūpagaṃ sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ\\ | ||
+ | Ākāsānañcāyatanūpagānaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu saddhāya samannāgato hoti. Sīlena samannāgato hoti. Sutena samannāgato hoti. Cāgena samannāgato hoti. Paññāya samannāgato hoti. Tassa sutaṃ hoti: viññāṇañcāyatanūpagā devā dīghāyukā ciraṭṭhitikā\\ | ||
+ | Sukhabahulāti. Tassa evaṃ hoti: aho vātāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā viññāṇañcāyatanūpagaṃ sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ\\ | ||
+ | Viññāṇañcāyatanūpagānaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu saddhāya samannāgato hoti. Sīlena samannāgato hoti. Sutena samannāgato hoti. Cāgena samannāgato hoti. Paññāya samannāgato hoti. Tassa sutaṃ hoti: ākiñcaññāyatanūpagā devā dīghāyukā ciraṭṭhitikā\\ | ||
+ | Sukhabahulāti. Tassa evaṃ hoti: aho vātāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā ākiñcaññāyatanūpagaṃ sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ\\ | ||
+ | Ākiñcaññāyatanūpagānaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu saddhāya samannāgato hoti. Sīlena samannāgato hoti. Sutena samannāgato hoti. Cāgena samannāgato hoti. Paññāya samannāgato hoti. Tassa sutaṃ hoti: nevasaññānāsaññāyatanūpagā devā dīghāyukā ciraṭṭhitikā sukhabahulāti. Tassa evaṃ hoti: aho vātāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā nevasaññānāsaññāyatanūpagaṃ sahavyataṃ upapajjeyyanti. So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ\\ | ||
+ | Nevasaññānāsaññāyatanūpagānaṃ adhiṭṭhāti, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bhikkhu saddhāya samannāgato hoti. Sīlena samannāgato hoti. Sutena samannāgato hoti. Cāgena samannāgato hoti. Paññāya samannāgato hoti. Tassa sutaṃ hoti: aho vatāhaṃ āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyyanti. So āsavanaṃ khayā anāsavaṃ ceto vimuttiṃ paññā vimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Ayaṃ bhikkhave, bhikkhu na katthaci upapajjati, na kuhiñci upapajjatīti. | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Saṅkhāruppatti suttaṃ dasamaṃ. | ||
+ | |||
+ | Anupadavaggo dutiyo | ||
+ | |||
+ | Tassa vaggassa uddānaṃ. | ||
+ | |||
+ | Anupadasodhana porisa dhammā-sevitabba bahudhātu vibhatti.\\ | ||
+ | Isigilikittitacattālīsaṃ-ānāpānasatī upapattiṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3 Suññatavaggo | ||
+ | |||
+ | 3.3.1 | ||
+ | |||
+ | Cūḷasuññata suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati pubbārāme migāramātupāsāde. Atha kho āyasmā ānando sāyanhasamayaṃ paṭisallānā1 vuṭṭhito yena bhagavā tenupasaṅkami, | ||
+ | |||
+ | Ekamidaṃ bhante, samayaṃ bhagavā sakkesu viharati nāgarakaṃ2 nāma sakyānaṃ nigamo. Tattha me bhante, bhagavatā sammukhā sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ. Suññatāvihārenāhaṃ ānanda, etarahi bahulaṃ viharāmīti. Kacci me taṃ bhante, sussutaṃ suggahītaṃ3. Sumanasikataṃ sūpadhāritanti. | ||
+ | |||
+ | Taggha te etaṃ ānanda, sussutaṃ suggahītaṃ3. Sumanasikataṃ sūpadhāritaṃ. Pubbepāhaṃ4 ānanda, etarahi pi5 suññatāvihārena bahulaṃ viharāmi. Seyyathāpi ānanda, ayaṃ migaramātupāsādo suñño hatthigavāssavaḷavena, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Patisallānā-syā. 4.Pubbe cāhaṃ-[PTS, | ||
+ | 2.Nagarakaṃ-majasaṃ. 5.Etarahi ca-[PTS, | ||
+ | 3.Suggahitaṃ-sīmu, | ||
+ | Sugahitaṃ-syā. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ ānanda, bhikkhu amasikaritvā manussasaññaṃ amanasikaritvā araññasaññaṃ paṭhavisaññaṃ paṭicca manasikaroti ekattaṃ. Tassa paṭhavisaññāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. Seyyathāpi ānanda, āsabhacammaṃ1 saṅkusatena suvihataṃ vigatavalikaṃ evameva kho ānanda, bhikkhu yaṃ imissā paṭhaviyā ukkūlavikūlaṃ2 nadīviduggaṃ khāṇukaṇṭakadhānaṃ3 pabbatavisamaṃ, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ ānanda, bhikkhu amanasikaritvā araññasaññaṃ amanasikaritvā paṭhavisaññaṃ ākāsānañcāyatanasaññaṃ paṭicca manasikaroti ekattaṃ. Tassa ākāsānañcāyatanasaññāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti: 'ye assu darathā araññasaññaṃ paṭicca, tedha na santi. Ye assu darathā <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ ānanda, bhikkhu amanasikaritvā paṭhavisaññaṃ, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Usabhacammaṃ-[PTS, | ||
+ | 2.Ukkūlavikkūlaṃ-sīmu, | ||
+ | 3.Khānukaṇṭakaṭṭhānaṃ-majasaṃ. Khāṇukaṇṭakādhānaṃ-sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ ānanda, bhikkhu amanasikaritvā ākāsānañcāyatanasaññaṃ amanasikaritvā viññāṇañcāyatanasaññaṃ ākiñcaññāyatanasaññaṃ paṭicca manasikaroti ekattaṃ. Tassa ākiñcaññāyatanasaññāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti: 'ye assu darathā ākāsānañcāyatanasaññaṃ paṭicca tedha na santi. Ye assu darathā viññāṇañcāyatanasaññaṃ paṭicca, tedha na santi. Atthi cevāyaṃ darathamattā, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ ānanda, bhikkhu amanasikaritvā viññāṇañcāyatanasaññaṃ amanasikaritvā ākiñcaññāyatanasaññaṃ nevasaññānāsaññāyatanasaññaṃ paṭicca manasikaroti ekattaṃ. Tassa nevasaññānāsaññāyatanasaññāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti: 'ye assu darathā viññāṇañcāyatanasaññaṃ paṭicca, tedha na santi. Ye assu darathā ākiñcaññāyatanasaññaṃ paṭicca tedha na santi. Atthi cevāyaṃ darathamattā, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ ānanda, bhikkhu amanasikaritvā ākiñcaññāyatanasaññaṃ amanasikaritvā nevasaññānāsaññāyatanasaññaṃ animittaṃ cetosamādhiṃ paṭicca manasikaroti ekattaṃ. Tassa animittaṃ cetosamādhiṃ paṭicca manasikaroti ekattaṃ. Tassa animitte cetosamādhimhi cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti: ye assu darathā ākiñcakaññāyatanasaññaṃ paṭicca, tedha na santi. 'Ye assu darathā nevasaññānāsaññāyatanasaññaṃ paṭicca, tedha na santi. Atthi cevāyaṃ darathamattā yadidaṃ imameva kāyaṃ paṭicca saḷāyatanikaṃ <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ ānanda, bhikkhu amanasikaritvā ākiñcaññāyatanasaññaṃ amanasikaritvā nevasaññānāsaññāyatanasaññaṃ animittaṃ cetosamādhiṃ paṭicca manasikaroti ekattaṃ. Tassa animitte cetosamādhimhi cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti: ' | ||
+ | |||
+ | Yepi hi keci ānanda, atītamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja vihariṃsu. Sabbe te imaṃ yeva parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja vihariṃsu. Yepi hi keci ānanda, anāgatamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja viharisasanti. Sabbe te imaṃyeva parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja viharissanti. Yepi hi keci ānanda, etarahi samaṇā vā brāhmaṇā vā parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajajja viharanti. Sabbe te imaṃyeva parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja viharanti. Tasmātiha ānanda, parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja viharissāmāti. Evaṃ hi vo ānanda, sikkhitabbanti. | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti. | ||
+ | |||
+ | Cūḷasuññatasuttaṃ paṭhamaṃ | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.3.2 | ||
+ | |||
+ | Mahāsuññata suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme. Atha kho bhagavā pubbanhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaraṃ ādāya kapilavatthuṃ piṇḍāya pāvisi. Kapilavatthusmiṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena kāḷakhemakassa sakkassa vihāro, tenupasaṅkami divāvihārāya. Tena kho pana samayena kāḷakhemakassa vihāre sambahulāni senāsanāni paññattāni honti. Addasā kho bhagavā kāḷakhemakassa sakkassa vihāre sambahulāni <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Tena kho pana samayena āyasmā ānando sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ ghaṭāya sakkassa vihāre civarakammaṃ karoti. Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ patisallānā vuṭṭhito, | ||
+ | |||
+ | Sambahulāni bhante, kāḷakhemakassa sakkassa vihāre senāsanāni paññattāni, | ||
+ | |||
+ | Na kho ānanda, bhikkhu sobhani saṅgaṇikārāmo saṅgaṇikārato saṅgaṇikārāmataṃ anuyutto gaṇārāmo gaṇarato gaṇasammudito. So vatānanda, bhikkhu saṅgaṇikārāmo saṅgaṇikārato saṅgaṇikārāmataṃ anuyutto gaṇārāmo gaṇarato gaṇasammudito. Yaṃ taṃ nekkhammasukhaṃ pavivekasukhaṃ upasamasukhaṃ sambodhasukhaṃ1 tassa sukhassa nikāmalābhī bhavissati akicchalābhī akasiralābhīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yo ca kho so ānanda, bhikkhu eko gaṇasmā vūpakaṭṭho viharati. Tassetaṃ bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ: | ||
+ | |||
+ | So vatānanda, bhikkhu saṅgaṇikārāmo saṅgaṇikārāmataṃ anuyutto gaṇārāmo gaṇarato gaṇasammudito sāmayikaṃ2 vā kantaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharissati, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Sambodhisukhaṃ-syā, | ||
+ | 3.Asāmāyikaṃ-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Nāhaṃ ānanda, ekarūpampi samanupassāmi: | ||
+ | |||
+ | Ayaṃ kho ānanda, vihāro tathāgatena3 abhisambuddho, | ||
+ | |||
+ | Kathañca ānanda, bhikkhu ajjhattameva cittaṃ saṇṭhapeti sannisādeti ekodiṃ karoti samādahati. Idhānanda, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pitisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, vitakkavicāranaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti. Yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti: | ||
+ | |||
+ | Tenānanda, bhikkhunā tasmiṃyeva purimasmiṃ samādhinimittena ajjhattaṃ eva cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Ratassa-sīmu, | ||
+ | 2.Yatthābhiratassa-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Itiha tattha sampajāno hoti. So bahiddhā suññataṃ masikaroti. Tassa bahiddhā suññataṃ manasikaroto suññatāya cittaṃ na pakkhandati, | ||
+ | Manasikaroto āneñjāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati. Evaṃ santametaṃ ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti: āneñjaṃ kho me manasikaroto āneñjāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccatīti. Itiha tattha sampajāno hoti. | ||
+ | |||
+ | Tassa ce ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato caṅkamāya cittaṃ namati. So caṅkamati evaṃ maṃ caṅkamantaṃ nābhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā <span pts_page # | ||
+ | Tassa ce ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato kathāya3 cittaṃ namati. So yāyaṃ kathā hīnā gammā pothujjanikā anariyā anatthasaṃhitā na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati. Seyyathīdaṃ: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Ṭhitaṃ-sīmu, | ||
+ | 2.Nisinnaṃ-sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tassa ce ānanda, bhikkhuno iminā vihārena <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Pañca kho ime ānanda, kāmaguṇā. Katame pañca: cakkhu viññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddhā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, ghānaviññeyyā gandhā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, jivhāviññeyyā rasā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpaṃhitā rajanīyā, kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Ime kho ānanda, pañcakāmaguṇā, | ||
+ | |||
+ | Pañca kho ime ānanda, upādānakkhandhā, | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññasi ānanda, kaṃ atthavasaṃ sampassamāno arahati sāvako satthāraṃ anubandhituṃ api panujjamānoti. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Evarūpena vitakkena-sīmu.Syā. 2.Nappahīṇo-sīmu.\\ | ||
+ | 3.Ekantakusalāyātikā-sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Bhagavammūlakā no bhante, dhammā bhagavaṃnettikā bhagavampapaṭisaraṇā. Sādhu vata bhante, bhagavantaṃyeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho, bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantītī. \\ | ||
+ | Na kho ānanda, arahati sāvako satthāraṃ anubandhituṃ yadidaṃ suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ tassa hetu1 taṃ kissa hetu: dīgharattassa hi vo2 ānanda, dhammā sutā dhatā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā. Yā ca kho ānanda, kathā abhisallekhikā ceto vinīvaraṇasappāyā ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambhodhāya nibbānāya saṃvattati. Seyyathīdaṃ: | ||
+ | |||
+ | Evaṃ sante kho ānanda, ācariyūpaddavo hoti. Evaṃ sante antevāsūpaddavo hoti. Evaṃ sante brahmacārūpaddavo hoti. | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ cānanda, ācariyūpaddavo hoti: idhānanda, ekacco satthā vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ cānanda, antevāsūpaddavo hoti. Tasseva kho panānanda, satthu sāvako tassa satthu vivekamanubrūhayamāno vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Suttageyyaveyyākaraṇassa sotuṃ-syā.\\ | ||
+ | Suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇassa hetu-[PTS.]\\ | ||
+ | 2.Te-sīmu, | ||
+ | 3.Anvāvattantesu-sīmu, | ||
+ | Anvāvaṭṭesu-syā, | ||
+ | 4.Ponobbhavikā-majasaṃ. 5.Kāmayati-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ cānanda, brahmacārūpaddavo hoti: idhānanda tathāgato loke upapajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasārathī satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ, | ||
+ | |||
+ | Tatrānanda, | ||
+ | |||
+ | Tasmātiha maṃ ānanda, mittavatāya samudācaratha, | ||
+ | |||
+ | Kathaṃ cānanda, satthāraṃ sāvakā sapattavatāya samudācaranti no mittavatāya: | ||
+ | |||
+ | Kathañcānanda, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Aññaṃ cittaṃ-[PTS. 2.]Sāsanaṃ-syā. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Sāvakā mittavatāya samudācaranti no sapattavatāya. Tasmātīha <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti. | ||
+ | |||
+ | Mahāsuññata suttaṃ dutiyaṃ | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.3.3 | ||
+ | |||
+ | Acchariyabbhuta suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho sambahulānaṃ bhikkhūnaṃ pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantānaṃ upaṭṭhānasālāyaṃ sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarā kathā udapādi: acchariyaṃ āvuso abbhutaṃ āvuso, tathāgatassa mahiddhikatā mahānubhāvakatā1 yatra hī nāma tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkha vītivatte jānissati: evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃnāmā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃ gottā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃsīlā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃdhammā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃ paññā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃvihāri te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipiti. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte āyasmā ānando te bhikkhū etadavoca: acchariyā ceva āvuso, tathāgatā acchariyadhammasamannāgatā ca abbhutā ceva āvuso, tathāgatā abbhutadhammasamannāgatā cāti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Ayañca hidaṃ tesaṃ bhikkhūnaṃ antarā kathā vippakatā hoti. Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ patisallānā vuṭṭhito yenūpaṭṭhānasālā tenupasaṃkami. Upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nissajja kho bhagavā bhikkhu āmantesi: | ||
+ | |||
+ | Kāyanuttha bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā, | ||
+ | Idha bhante, amhākaṃ pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantānaṃ upaṭṭhānasālāyaṃ sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarā kathā udapādi: acchariyaṃ āvuso abbhutaṃ āvuso, tathāgatassa mahiddhikatā mahānubhāvakatā1 yatra hī nāma tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkha vītivatte jānissati: evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃnāmā te bhagavantato ahesuṃ itipi, evaṃ gottā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃ sīlā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃdhammā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃ paññā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃvihāri te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipīti. Evaṃ vutte bhante, āyasmā ānando amhe etadavoca: acchariyā ceva āvuso. Tathāgatā acchariyadhammasamannāgatā ca, abbhutā ceva āvuso, tathāgatā abbhutadhammasamannāgatācāti. Ayaṃ kho no bhante, antarā kathā vippakatā. Atha bhagavā anuppattoti. | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi: tasmātiha taṃ ānanda, bhiyyosomattāya paṭibhantu tathāgatassa acchariyā abbhutadhammāti. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Mahānubhāvatā-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Sammukhā metaṃ bhante, bhagavato sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sammukhā metaṃ bhante, bhagavato sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sammukhā metaṃ bhante, bhagavato sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sammukhā metaṃ bhante, bhagavato sutaṃ. Sammukhā paṭiggahitaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sammukhā metaṃ bhante, bhagavato sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ: | ||
+ | Sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya appamāṇo uḷāro obhāso loke pātubhavati atikkammeva devānaṃ devānubhāvaṃ. Yāpi tā lokantarikā aghā asaṃvutā andhakārā andhakāratimisā, | ||
+ | |||
+ | Sammukhā metaṃ bhante, bhagavato sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Upapajjamāno ānanda-[PTS.]\\ | ||
+ | 2.Cattāro devaputtā-majasaṃ, | ||
+ | 3.Vihesiti-syā | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Sammukhā metaṃ bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ: | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Sammukhā metaṃ bhante, bhagavato sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sammukhā metaṃ bhante. Bhagavato sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sammukhā metaṃ bhante, bhagavato sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ: | ||
+ | Bodhisattamātu kocideva ābādho upapajjati. Sukhīnī bodhisattamātā hoti\\ | ||
+ | Akilantakāyā. Bodhisattañca bodhisattamātā tirokucchigataṃ passati sabbaṅgapaccaṅgaṃ ahīnindriyanti. Yampi bhante, sato sampajāno ānanda, bodhisatto tusitā\\ | ||
+ | Kāyā cavitvā mātukucchiṃ okkami, idampāhaṃ bhante, bhagavato acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhāremi.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Sammukhā metaṃ bhante. Bhagavato sutaṃ, sammukhā paṭaggahitaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sammukhā metaṃ bhante, bhagavato sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ: | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Sammukhā metaṃ bhante, bhagavato sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sammukhā metaṃ bhante, bhagavato sutaṃ. Sammukhā paṭiggahitaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sammukhā metaṃ bhante, bhagavato sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sammukhā metaṃ bhante, bhagavato sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sammukhā metaṃ bhante, bhagavato sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sammukhā metaṃ bhante, bhagavato sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Udena-majasaṃ. 2.Karoti-syā.\\ | ||
+ | 3.Anubhīramāne-[PTS.]\\ | ||
+ | Anudhāriyamāne-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Sammukhā metaṃ bhante, bhagavato sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ: | ||
+ | |||
+ | Tasmātiha tvaṃ ānanda, idampi tathāgatassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārehi. Idhānanda, tathāgatassa viditā vedanā uppajjanti. Viditā upaṭṭhahanti. Viditā abbhatthaṃ gacchanti. Viditā saññā uppajjanti viditā upaṭṭhahanti. Viditā abbhatthaṃ gacchanti. Viditā vitakkā uppajjanti. Viditā upaṭṭhahanti. Viditā abbhatthaṃ gacchanti. Idampi kho tvaṃ ānanda, tathāgatassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhāremi. | ||
+ | |||
+ | Yampi bhante, bhagavato viditā vedanā uppajjanti, viditā upaṭṭhahanti, | ||
+ | |||
+ | Idamavoca āyasmā ānando, samanuñño satthā ahosi. Attamanā ca te bhikkhu āyasmato ānandassa bhāsitaṃ abhinandunti. | ||
+ | |||
+ | Acchariyabbhuta suttaṃ tatiyaṃ | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.3.4 | ||
+ | |||
+ | Bakkula suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ āyasmā bakkulo1 rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Atha kho acelakassapo2 āyasmato bakkulassa3 purāṇagihīsahāyo <span pts_page # | ||
+ | Kīvaciraṃ pabbajitosi, | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso vassāni pabbajitassāti. | ||
+ | |||
+ | Imehi pana te āvuso bakkula, asītiyā vassehi katikkhattuṃ methuno dhammo patisevitoti: | ||
+ | |||
+ | Na kho maṃ āvuso kassapa, evaṃ pucchitabbaṃ: | ||
+ | |||
+ | Imehi pana te āvuso, bakkula. Asītiyā vassehi katikkhattuṃ kāmasaññā uppannapubbāti. | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso kassapa, vassāni pabbajitassa, | ||
+ | Yampāyasmā bakkulo asītiyā vassehi nābhijānāti kāmasaññaṃ uppannapubbaṃ, | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso, vassāni pabbajitassa, | ||
+ | |||
+ | Yampāyasmā bakkulo asītiyā vassehi nābhijānāti vihiṃsāsaññaṃ uppannapubbaṃ, | ||
+ | Asīti me āvuso, vassāni pabbajitassa, | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso, vassāni pabbajitassa nābhijānāmi byāpādavitakkaṃ uppannapubbaṃ, | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Bākulo-majasaṃ. 2.Acelo kassapo-syā.\\ | ||
+ | 3.Bākulassa-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso, vassāni pabbajitassa, | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso, vassāni pabbajitassa, | ||
+ | Yampāyasmā bakkulo asītiyā vassehi nābhijānāti cīvaraṃ chinditā idampi mayaṃ āyasmato bakkulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema. | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso, vassāni pabbajitassa, | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso, vassāni pabbajitassa, | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso, vassāni pabbajitassa, | ||
+ | Yampāyasmā bakkulo asītiyā vassehi nābhijānāti cīvaraṃ sibbitā idampi mayaṃ āyasmato bakkulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema. | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso, vassāni pabbajitassa, | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso, vassāni pabbajitassa, | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso, vassāni pabbajitassa, | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso, vassāni pabbajitassa, | ||
+ | Asītiyā vassehi nābhijānāti antaraghare bhuñjitā. Idampi mayaṃ āyasmato bakkulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhadhadada \\ | ||
+ | Dhārema. \\ | ||
+ | Asīti me āvuso vassāni pabbajitassa, | ||
+ | Catuppadampi gāthaṃ. Yampāyasmā bakkulo asītiyā vassehi nābhijānāti antamaso catuppadampi gāthaṃ. \\ | ||
+ | Idampi mayaṃ āyasmato bakkulassa acchariyaṃ abbhutaṃ dhammaṃ dhārema. \\ | ||
+ | Asīti me āvuso vassāni pabbajitassa, | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso vassāni pabbajitassa, | ||
+ | Asīti me āvuso vassāni pabbajitassa nābhijānāmi sikkhamānāya dhammaṃ desitā. Yampāyasmā bakkulo asītiyā vassehi nābhijānāti sikkhamānāya dhammaṃ desitā idampi mayaṃ āyasmato bakkulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhammaṃ dhārema \\ | ||
+ | Asīti me āvuso vassāni pabbajitassa, | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso, vassāni pabbajitassa, | ||
+ | Asīti me āvuso, vassāni pabbajitassa, | ||
+ | Asīti me āvuso, vassāni pabbajitassa, | ||
+ | Asīti me āvuso, vassāni pabbajitassa, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Kathine-majasaṃ.\\ | ||
+ | 2.Sabrahmacārīnaṃ cīvarakamme vicāritā-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso, vassāni pabbajitassa, | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso, vassāni pabbajitassa, | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso vassāni pabbajitassa, | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso vassāni pabbajitassa, | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso vassāni pabbajitassa, | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso vassāni pabbajitassa, | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso vassāni pabbajitassa, | ||
+ | Seyyaṃ kappetā idampi mayaṃ āyasmato bakkulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema. | ||
+ | |||
+ | Asīti me āvuso vassāni pabbajitassa, | ||
+ | |||
+ | Sattāhameva kho ahaṃ āvuso, saraṇo raṭṭhapiṇḍaṃ bhuñjiṃ. Atha aṭṭhamiyaṃ aññā udapādi. Yampāyasmā bakkulo sattāhameva saraṇo raṭṭhapiṇḍaṃ bhuñji, atha aṭṭhamiyaṃ aññā udapādi. Idampi mayaṃ āyasmato bakkulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema. | ||
+ | |||
+ | Labheyyāhaṃ āvuso bakkula, imasmiṃ dhammavinaye pabbajjaṃ, | ||
+ | Alattha kho acelakassapo imasmiṃ dhammavinaye pabbajjaṃ, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Vicāritā-majasaṃ. 2.Upaharitā-majasaṃ.\\ | ||
+ | 3.Apassayitā-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | Atha kho āyasmā bakkulo aparena samayena apāpuraṇaṃ1 ādāya vihārena vihāraṃ upasaṅkamitvā evamāha: abhikkamathāyasmanto, | ||
+ | |||
+ | Yampāyasmā bakkulo apāpuraṇaṃ1 ādāya vihārena vihāraṃ upasaṅkamitvā evamāha: ' | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Atha kho āyasmā bakkulo majjhe bhikkhusaṅghassa nisinnakova parinibbāyi. | ||
+ | |||
+ | Yampāyasmā bakkulo majjhe bhikkhusaṅghassa nisinnakova parinibbāyi. Idampi mayaṃ āyasmato bakkulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhāremāti. | ||
+ | |||
+ | Bakkulasuttaṃ catutthaṃ. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Avāpuraṇaṃ-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.3.5 | ||
+ | |||
+ | Dantabhūmi sutraya | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena aciravato samaṇuddeso araññakuṭikāyaṃ viharati. Atha kho jayaseno rājakumāro jaṅghāvihāraṃ anucaṅkamamāno anuvicaramāno yena aciravato samaṇuddeso tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā aciravatena samaṇuddesena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sārāṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho jayaseno rājakumāro aciravataṃ samaṇuddesaṃ etadavoca: sutaṃ metaṃ bho aggivessana, | ||
+ | |||
+ | Evametaṃ rājakumāra, | ||
+ | |||
+ | Sādhu me bhavaṃ aggivessano yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ desetūti. | ||
+ | |||
+ | Na kho te ahaṃ rājakumāra, | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Desetu me bhavaṃ aggivessano yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ, appevanāmāhaṃ bhoto aggivessanassa bhāsitassa atthaṃ ājāneyyanti. | ||
+ | |||
+ | Deseyyaṃ kho te ahaṃ rājakumāra, | ||
+ | |||
+ | Desetu me bhavaṃ aggivessano yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ. Sace ahaṃ bhoto aggivessanassa bhāsitassa atthaṃ ājānissāmi. Iccetaṃ kusalaṃ, no ce ahaṃ bhoto aggivessanassa bhāsitassa atthaṃ ājānissāmi. Yathā sake tiṭṭhissāmi. Nāhaṃ tattha bhavantaṃ aggivessanaṃ uttariṃ paṭipucchissāmīti. | ||
+ | |||
+ | Atha kho aciravato samaṇuddeso jayasenassa rājakumārassa yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ desesi. Evaṃ vutte jayaseno rājakumāro aciravataṃ samaṇuddesaṃ etadavoca: ' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Ahañca hi-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Atha kho aciravato samaṇuddeso acirapakkante jayasene rājakumāre yena bhagavā tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho aciravato samaṇuddeso yāvatako ahosi jayasenena rājakumārena saddhiṃ kathāsallāpo, | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte bhagavā aciravataṃ samaṇuddesaṃ etadavoca: 'taṃ kutettha aggivessana, | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Ye pana te dve hatthidammā vā assadammā vā godammā vā adantā avinītā, api nu te adantāva dantakāraṇaṃ gaccheyyuṃ. Adantāva dantabhūmiṃ sampāpuṇeyyuṃ. Syethāpi te dve hatthidammā vā assadammā vā godammā vā sudantā suvinītāti: | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Evameva kho aggivessana, | ||
+ | |||
+ | Syethāpi aggivessana, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Ussuko-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kho ahaṃ samma, upari pabbate ṭhito ārāmarāmaṇeyyakaṃ vanarāmaṇeyyakaṃ bhūmirāmaṇeyyakaṃ pokkharaṇīrāmaṇeyyanti. So evaṃ vadeyya: aṭṭhānaṃ kho etaṃ <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Evameva kho ato mahantatarena kho aggivessana, | ||
+ | |||
+ | Kuto pana maṃ bhante, jayasenassa rājakumārassa imā dve upamā paṭibhāsissanti anacchariyā pubbe assutapubbā. Seyyathāpi bhagavantanti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Seyyathāpi aggivessana, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Ovuṭo5majasaṃ. 2.Gīvāyaṃ-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Atha kho aggivessana tamenaṃ rājā khattiyo muddhāvasitto hatthidamakaṃ āmantesi: ehi tvaṃ samma hatthidamaka, | ||
+ | |||
+ | Yato kho aggivessana āraññako nāgo hatthidamakassa tiṇaghāsodakaṃ patigaṇhāti.1 Tatra hatthidamakassa evaṃ hoti: jivissati khodāni2 āraññako3 nāgo' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Paṭiggaṇhāti-majasaṃ, | ||
+ | 2.Jīvissati nukho dāni-sīmu, | ||
+ | 3.Rañño-[PTS.]\\ | ||
+ | 4.Ovādappaṭikaro-majasaṃ.\\ | ||
+ | 5.Abhikkamapaṭikkama vacanakaro-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Copeti. Na kaṇṇe copeti. Na dante copeti. Na naṅguṭṭhaṃ copeti. Na soṇḍaṃ copeti. So hoti āraññako nāgo khamo sattippahārānaṃ asippahārānaṃ usuppahārānaṃ parasatthappahārānaṃ1 bheripaṇava2 vaṃsasaṅkhadeṇḍima3ninnādasaddānaṃ sabbavaṅkadosanihitaninnītakasāvo rājaraho rājabhoggo rañño aṅganteva saṅkhaṃ gacchati.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Evameva kho aggivessana, | ||
+ | |||
+ | Taṃ dhammaṃ suṇāti gahapati vā gahapatiputto vā aññatarasmiṃ vā kule paccājāto. So taṃ dhammaṃ sutvā tathāgate saddhaṃ paṭilabhati. So tena saddhāpaṭilābhena samannāgato iti paṭisañcikkhati: | ||
+ | |||
+ | Ettāvatā kho aggivessana, | ||
+ | |||
+ | Yato kho aggivessana, | ||
+ | Saṃvaraṃ āpajjā' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Parasattuppahārānaṃ-siyā, | ||
+ | Sarasattappahārānaṃ-sīmu, | ||
+ | 2.Tinava-[PTS, | ||
+ | 3.Diṇḍima-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Yato kho aggivessana, | ||
+ | |||
+ | Yato <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Yato kho aggivessana, | ||
+ | |||
+ | Yato kho aggivessana, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | So ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalikaraṇe kāye kāyānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Vedanāsu vedanānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Citte cittānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Dhammesu dhammānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Seyyathāpi aggivessana, | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ tathāgato uttariṃ vineti: ehi tvaṃ bhikkhu, kāye kāyānupassī viharāhi. Mā ca kāmūpasaṃhitaṃ1 vitakkaṃ vitakkesi. Vedanāsu vedanānupassī viharāhi. Mā ca kāmūpasaṃhitaṃ1 vitakkaṃ vitakkesi. Citte cittānupassī viharāhi. Mā ca kāmūpasaṃhitaṃ1 vitakkaṃ vitakkesi. Dhammesu dhammānupassi viharāhi. Mā ca kāmūpasaṃhitaṃ2 vitakkaṃ vitakkesī' | ||
+ | |||
+ | So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese muhubhute kammaṇiye ṭhite āneñjappatte pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So anekavihitaṃ pubbe nivāsaṃ anussarati. Seyyathīdaṃ: | ||
+ | |||
+ | So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhute kammaṇīye ṭhite āneñjappatte sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati vacamāne uppajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti: ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā te kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā; ime vata pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anūpavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā, | ||
+ | |||
+ | So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaṇīye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So idaṃ dukkhanti yathābhūthaṃ pajānāti. Ayaṃ dukkhasamudayoti yathābhūtaṃ pajānāti. Ayaṃ dukkhanirodhoti yathābhūtaṃ pajānāti. Ayaṃ dukkhanirodhagāminīpaṭipadāti yathābhūtaṃ pajānāti. Ime āsavāti yathābhūtaṃ pajānāti. Ayaṃ āsavasamudayoti yathābhūtaṃ pajānāti. Ayaṃ āsavanirodhoti yathābhūtaṃ pajānāti. Ayaṃ āsavanirodhagāminīpaṭipadāti yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati. Bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati. Avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Kāyūpasaṃhitaṃ-[PTS. 2.]Dhammūpasaṃhitaṃ-[PTS] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | So hoti, bhikkhu khamo sītassa uṇhassa jīghacchāya pipāsāya ḍaṃsamakasavātātapasiriṃsapasamphassānaṃ duruttānaṃ durāgatānaṃ vacanapathānaṃ uppannānaṃ sārīrikānaṃ <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Mahallako cepi aggivessana, | ||
+ | |||
+ | Mahallako cepi aggivessana, | ||
+ | Idamavoca bhagavā attamano aciravato samaṇuddeso bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti. \\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Dantabhūmi suttaṃ pañcamaṃ | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.3.6 | ||
+ | |||
+ | Bhūmija suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe, | ||
+ | |||
+ | Atha kho jayaseno rājakumāro yenāyasmā bhūmijo tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā āyasmatā bhūmijena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sārāṇīyaṃ vitisāretvā ekamantaṃ nisīdī. Ekamantaṃ nisinno kho jayaseno rājakumāro āyasmantaṃ bhūmijaṃ etadavoca: santi bho bhūmija. Eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino: | ||
+ | |||
+ | Na kho metaṃ rājakumāra, | ||
+ | |||
+ | Sace kho bhoto bhūmijassa satthā evaṃvādī evamakkhāyī, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Atha kho āyasmā bhūmijo pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena bhagavā tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā bhūmijo bhagavantaṃ etadavoca: ' | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte ahaṃ bhante, jayasenaṃ rājakumāraṃ etadavocaṃ: | ||
+ | |||
+ | Kacci2 bhante, evaṃ puṭṭho evaṃ vyākaramāno vuttavādī ceva bhagavato homi, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkhāmī. Dhammassa cānudhammaṃ vyākaromi. Na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchatīti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Taggha tvaṃ bhūmija, evaṃ puṭṭho evaṃ vyākaramāno vuttavādī ceva me hoyi, na ca maṃ abhūtena abbhācikkhasi, | ||
+ | |||
+ | Ye hi keci bhūmija, samaṇā vā brāhmaṇā vā micchādiṭṭhino micchāsaṅkappā micchāvācā micchākammantā micchāājīvā micchāvāyāmā micchāsatī micchāsamādhino, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Mayā saddhiṃ-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhūmija, puriso telatthiko telagavesī telapariyesanaṃ caramāno vālikaṃ doṇiyā ākiritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ pīḷeyya, āsañcepi karitvā vālikaṃ doṇiyā ākiritvā udakena paripphosakaṃ pīḷeyya, abhabbo telassa adhigamāya. Anāsañcepi karitvā vālikaṃ doṇiyā ākaritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ pīḷeyya, abhabbo telassa adhigamāya. Āsañca anāsañcepi karitvā vālikaṃ doṇiyā ākiritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ pīḷeyya, abhabbo telassa adhigamāya. Nevāsaṃ nānāsañcepi karitvā vālikaṃ doṇiyā ākiritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ pīḷeyya, abhabbo telassa adhigamāya. Taṃ kissa hetu: ayoni hesā1 bhūmija, telassa adhigamāya. Evameva kho bhūmija, ye hi keci samaṇā vā brāhmaṇā vā micchādiṭṭhino micchāsaṅkappā micchāvācā micchākammantā micchāājīvā micchāvāyāmā micchāsatī micchāsamādhino, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhūmija, puriso khīratthiko khīragavesī khīrapariyesanaṃ caramāno gāviṃ taruṇavacchaṃ visāṇato āviñjeyya, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhūmija, puriso nonītatthiko nonīta2gavesī nonītapariyesanaṃ caramāno udakaṃ kalase āsiñcitvā manthena3 āviñjeyya, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Ayoniso hesā-majasaṃ, | ||
+ | 3.Matthena-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhūmija, puriso aggatthiko1 aggigavesī aggipariyesanaṃ caramāno allaṃ kaṭṭhaṃ sasnehaṃ uttarāraṇiṃ <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Ye ca kho keci3 bhūmija, samaṇā vā brāhmaṇā vā sammādiṭṭhikā sammāsaṅkappā sammāvācā sammākammantā sammāājīvā sammāvāyāmā sammāsati sammāsamādhino, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhūmija, puriso telatthiko telagavesī telapariyesanaṃ caramāno tilapiṭṭhiṃ doṇiyā ākiritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ pīḷeyya, āsañcepi karitvā tilapiṭṭhīṃ doṇiyā ākiritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ pīḷeyya, bhabbo telassa adhigamāya. Anāsañcepi karitvā vālikaṃ doṇiyā ākiritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ pīḷeyya, bhabbo telassa adhigamāya. Āsañca anāsañcepi karitvā vālikaṃ doṇiyā ākiritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ piḷeyya, bhabbo telassa adhigamāya. Nevāsaṃ nānāsañcepi karitvā tilapiṭṭhiṃ doṇiyā ākiritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ pīḷeyya, bhabbo telassa adhigamāya. Taṃ kissa hetu: yoni hesā bhūmija, telassa adhigamāya. Evameva kho bhūmija, ye hi keci samaṇā vā brāhmaṇā vā sammādiṭṭhino sammāsaṅkappā sammāvācā sammākammantā sammāājīvā sammāvāyāmā sammāsati sammāsamādhino, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Aggitthiko-sīmu, | ||
+ | 2.Abhimattheyya-simu, | ||
+ | 3.Yehi keci-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhūmija, puriso khīratthiko khīragavesī khīrapariyesanaṃ caramāno gāviṃ taruṇavacchaṃ thanato āviñjeyya, | ||
+ | Ākiritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ pīḷeyya, bhabbo khīrassa adhigamāya. Āsañca anāsañcepi karitvā vālikaṃ doṇiyā ākiritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ piḷeyya, bhabbo khīrassa adhigamāya. Nevāsaṃ nānāsañcepi karitvā gāviṃ taruṇavacchaṃ thanato āviñjeyya, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhūmija, puriso nonītatthiko nonītagavesī nonītapariyesanaṃ caramāno dadhiṃ kalase āsiñcitvā manthena āviñjeyya, | ||
+ | Karitvā vālikaṃ doṇiyā ākiritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ pīḷeyya, bhabbo nonītassa adhigamāya. Āsañca anāsañcepi karitvā vālikaṃ doṇiyā ākiritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ pīḷeyya, bhabbo nonītassa adhigamāya. Nevāsaṃ nānāsañcepi karitvā dadhiṃ kalase āsiñcitvā manthena āviñjeyya, | ||
+ | Adhigamāya. Evameva kho bhūmija, ye hi keci samaṇā vā brahmaṇā vā sammādiṭṭhino sammāsaṅkappā sammāvācā sammākammantā sammāājīvā sammāvāyāmā sammāsati sammāsamādhino. Te āsañcepi karitvā brahmacariyaṃ caranti, bhabbā phalassa adhigamāya. Anāsañcepi karitvā brahmacariyaṃ caranti, bhabbā phalassa adhigamāya. Āsañca anāsañcepi karitvā brahmacariyaṃ caranti, bhabbā phalassa adhigamāya. Nevāsaṃ nānāsañcepi karitvā brahmacariyaṃ caranti, bhabbā phalassa adhigamāya, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhūmija, puriso aggatthiko aggigavesī aggipariyesanaṃ caramāno sukkaṃ kaṭṭhaṃ koḷāpaṃ uttarāraṇiṃ ādāya abhimantheyya, | ||
+ | Adhigamāya. Āsañca anāsañcepi karitvā brahmacariyaṃ caranti, bhabbā phalassa adhigamāya. Nevāsaṃ nānāsañcepi karitvā brahmacariyaṃ caranti, bhabbā phalassa adhigamāya. Taṃ kissa hetu: yoni hesā bhūmija, phalassa adhigamāya. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Sace kho taṃ bhūmija,1 jayasenassa rājakumārassa imā catasso upamā paṭibhāseyyuṃ, | ||
+ | |||
+ | Kuto pana maṃ bhante, jayasenassa rājakumārassa imā catasso upamā paṭibhāsissanti. Anacchariyā pubbe assutapubbā, | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā bhūmijo bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti. | ||
+ | |||
+ | Bhūmijasuttaṃ jaṭṭhaṃ. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Sace kho bhūmija-syā, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.3.7 | ||
+ | |||
+ | Anuruddha suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho pañcakaṅgo thapati aññataraṃ purisaṃ āmantesi: 'ehi tvaṃ ambho purisa, yenāyasmā anuruddho tenupasaṅkama. Upasaṅkamitvā mama vacanena āyasmato <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhanteti kho so puriso pañcaṅgassa thapatissa paṭissutvā yenāyasmā anuruddho tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā āyasmantaṃ anuruddhaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so puriso āyasmantaṃ anuruddhaṃ etadavoca: ' | ||
+ | |||
+ | Idha maṃ bhante1 therā bhikkhū upasaṅkamitvā evamāhaṃsu: | ||
+ | |||
+ | Tena hi gahapati, taññevettha paṭibhātu apannakaṃ te ito bhavissatīti. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Idha bhante-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Mayhaṃ kho bhante, evaṃ hoti. Yā cāyaṃ appamāṇā ceto vimutti, yā ca mahaggatā cetovimutti, | ||
+ | |||
+ | Yā cāyaṃ gahapati, appamāṇā cetovimutti, | ||
+ | |||
+ | Katamā ca gahapati, appamāṇā cetovimutti? | ||
+ | Uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ karuṇāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjhena pharitvā viharati. Muditāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati. Tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthiṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ muditāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjhena pharitvā viharati. Upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati. Tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthiṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjhena pharitvā viharati. Tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthiṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjhena pharitvā viharati. Ayaṃ vuccati gahapati appamāṇā cetovimutti. | ||
+ | |||
+ | Katamā ca gahapati mahaggatā cetovimutti? | ||
+ | Catasso kho imā gahapati, bhavūpapattiyo, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Hoti khe so gahapati, samayo, yā tā devatā ekajjhaṃ sannipatanti. Tāsaṃ ekajjhaṃ sannipatitānaṃ vaṇṇanānattaṃ hi kho paññāyati. No ca ābhānānattaṃ. Seyyathāpi gahapati, puriso sambahulāni telappadīpāni ekaṃ gharaṃ paveseyya, tesaṃ ekaṃ gharaṃ pavesitānaṃ accinānattaṃ hi kho paññāyetha no ca ābhānānattaṃ. Evameva kho gahapati, hoti kho so samayo, yā tā devatā ekajjhaṃ sannipatanti, | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte āyasmā sabhiyo kaccāno āyasmantaṃ anuruddhaṃ etadavoca: sādhu bhante anuruddha, atthi ca me phattha uttariṃ paṭipucchitabbaṃ. Yā tā bhante devatā ābhā, sabbā tā parittābhā? | ||
+ | |||
+ | Tadaṅgena kho āvuso kaccāna, santi pana ettha2 ekaccā devatā parittābhā, | ||
+ | |||
+ | Ko nu kho bhante anuruddha, hetu, ko paccayo. Yena tāsaṃ devatānaṃ ekaṃ devanikāyaṃ upapannānaṃ santetthekaccā <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Tena hāvuso kaccāna, taṃyevettha paṭipucchissāmi yathā te khameyya, tathā naṃ vyākareyyāsi. Taṃ kimmaññasi āvuso kaccāna, yvāyaṃ bhikkhu yāvatā ekaṃ rukkhamūlaṃ mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Yo cāyaṃ bhikkhu yāvatā dve vā tīṇi vā rukkhamūlāni mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ katamā cittabhāvanā mahaggatatarāti? | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Abhinivisanti-sīmu.[PTS]\\ | ||
+ | 2.Santettha-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Yvāyaṃ bhante bhikkhū yāvatā dve vā tīṇi vā rukkhamūlāni mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati ayaṃ imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ mahaggatatarāti. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kimmaññasi āvuso kaccāna, yvāyaṃ bhikkhu yāvatā dve vā tiṇi vā rukkhamūlāni mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Yo cāyaṃ bhikkhu yāvatā ekaṃ gāmakkhettaṃ mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ katamā cittabhāvanā mahaggatatarāti? | ||
+ | |||
+ | Yvāyaṃ bhante bhikkhu yāvatā ekaṃ gāmakkhettaṃ mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati ayaṃ imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ mahaggatatarāti. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kimmaññasi āvuso kaccāna, yvāyaṃ bhikkhu yāvatā ekaṃ gāmakkhettaṃ mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Yo cāyaṃ bhikkhu yāvatā dve vā tīṇi vā gāmakkhettāni mahaggatanti pharitvā <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Yvāyaṃ bhante bhikkhu yāvatā dve vā tīṇi vā gāmakkhettāni mahaggatanti pharitvā\\ | ||
+ | Adhimuccitvā viharati ayaṃ imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ mahaggatatarāti. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kimmaññasi āvuso kaccāna, yvāyaṃ bhikkhu yāvatā dve vā tiṇi vā gāmakkhettāni mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Yo cāyaṃ bhikkhu yāvatā ekaṃ mahārajjaṃ mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ katamā cittabhāvanā mahaggatatarāti? | ||
+ | |||
+ | Yvāyaṃ bhante bhikkhu yāvatā ekaṃ mahārajjaṃ mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Ayaṃ imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ mahaggatatarāti. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kimmaññasi āvuso kaccāna, yvāyaṃ bhikkhu yāvatā ekaṃ mahārajjaṃ mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Yo cāyaṃ bhikkhu yāvatā dve vā tīṇi vā mahārajjāni mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ katamā cittabhāvanā mahaggatatarāti? | ||
+ | |||
+ | Yvāyaṃ bhante bhikkhu yāvatā dve vā tīṇi vā mahārajjāni mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Ayaṃ imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ mahaggatatarāti. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kimmaññasi āvuso kaccāna, yvāyaṃ bhikkhu yāvatā dve vā tīṇi vā mahārajjāni mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Yo cāyaṃ bhikkhu yāvatā samaddapariyantaṃ paṭhaviṃ mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ katamā cittabhāvanā mahaggatatarāti? | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Yvāyaṃ bhante, bhikkhu yāvatā samaddapariyantaṃ paṭhaviṃ mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Ayaṃ imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ mahaggatatarāti. | ||
+ | |||
+ | Ayaṃ kho āvuso kaccāna, hetu ayaṃ paccayo, yena tāsaṃ devatānaṃ ekaṃ devanikāyaṃ upapannānaṃ santetthekaccā devatā parittābhā, | ||
+ | |||
+ | Sādhu bhante anuruddha, atthi ca me ettha uttariṃ paṭipucchitabbaṃ. Yāvatā bhante, devatā ābhā, sabbā tā saṅkiliṭṭhābhā? | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Tadaṅgena kho āvuso kaccāna, santetthekaccā devatā saṅkaliṭṭhābhā santi panetthekaccā devatā parisuddhābhāti. | ||
+ | |||
+ | Ko nu kho bhante anuruddha, hetu ko paccayo, yena tāsaṃ devatānaṃ ekaṃ devanikāyaṃ upapannānaṃ santetthekaccā devatā saṅkaliṭṭhābhā santi panetthekaccā devatā parisuddhabhāti. | ||
+ | |||
+ | Tena hāvuso kaccāna, upamaṃ te karissāmi. Upamāyapidhekacce viññū purisā bhāsitassa atthaṃ ājānanti. Seyyathāpi āvuso kaccāna, telappadīpassa jhāyato telampi aparisuddhaṃ, | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Ayaṃ kho avuso kaccāna, hetu ayaṃ paccayo, yena tāsaṃ devatānaṃ ekaṃ devanikāyaṃ upapannānaṃ santetthekaccā devatā saṅkiliṭṭhābhā, | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte āyasmā sabhiyo kaccāno āyasmantaṃ anuruddhaṃ etadavoca: ' | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Atha ca pana bhante, āyasmā anuruddho ' | ||
+ | |||
+ | Addhā kho te ayaṃ āvuso kaccāna, āsajja upanīya vācā bhāsitā. Api ca te ahaṃ vyākarissāmi. Dīgharattaṃ kho āvuso kaccāna, tāhi devatāhi saddhiṃ sannivutthapubbañceva sallapitapubbañca sākacchā ca samāpajjitapubbāti. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte āyasmā sabhiyo kaccāno pañcakaṅgaṃ thapatiṃ etadavoca: ' | ||
+ | |||
+ | Anuruddha suttaṃ sattamaṃ | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.3.8 | ||
+ | |||
+ | Upakkilesa suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Tena kho pana samayena kosambiyaṃ bhikkhū bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti. Atha kho aññataro bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami. <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavā yena te bhikkhū tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā te bhikkhū etadavoca: ' | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca. Āgametu bhante, bhagavā dhammassāmi. Appossukko bhante, bhagavā diṭṭhadhammasukhavihāraṃ anuyutto viharatu. Mayametena bhaṇḍanena kalahena viggahena vivādena paññāyissāmāti. | ||
+ | |||
+ | Dutiyampi kho bhagavā te bhikkhū etadavoca: ' | ||
+ | |||
+ | Dutiyampi kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca: āgametu bhante, bhagavā dhammassāmi. Appossukko bhante, bhagavā diṭṭhadhammasukhavihāraṃ anuyutto viharatu. Mayametena bhaṇḍanena kalahena viggahena vivādena paññāyissāmāti. | ||
+ | |||
+ | Tatiyampi kho bhagavā te bhikkhū etadavoca: alaṃ bhikkhave, mā bhaṇḍanaṃ, | ||
+ | |||
+ | Tatiyampi kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca: ' | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavā pubbanhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya kosambiṃ piṇḍāya pāvisi. Kosambiyaṃ1 piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya ṭhitakova imā gāthā abhāsi:\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Puthu saddo samajano na bālo koci maññatha, | ||
+ | Saṅghasmiṃ bhijjamānasmiṃ nāññaṃ bhiyyo amaññatha2 | ||
+ | |||
+ | Parimuṭṭhā paṇḍitā bhāsā vācā gocarabhāṇino, | ||
+ | Yāvicchanti mukhāyāmaṃ yena nītā na taṃ vidū. | ||
+ | |||
+ | Akkocchi maṃ avadhi maṃ ajini maṃ ahāsi me,\\ | ||
+ | Ye ca taṃ3 upanayhanti veraṃ tesaṃ na sammati. | ||
+ | |||
+ | Akkocchi maṃ avadhi maṃ ajini maṃ āhāsi me,\\ | ||
+ | Ye taṃ na upanayhanti veraṃ tesūpasammati. | ||
+ | |||
+ | Na hi verena verāni sammantīdha kudācanaṃ, | ||
+ | Averena ca sammanti esa dhammo sanantano. | ||
+ | |||
+ | Pare ca na vijānanti mayamettha yamāmase, | ||
+ | Ye ca tattha vijānanti tato sammanti medhagā. | ||
+ | |||
+ | Aṭṭhicchidā4 pāṇaharā gavāssadhanahārino, | ||
+ | Raṭṭhaṃ vilumpamānānaṃ tesampi hoti saṅgati kasmā tumhāka no siyā? | ||
+ | |||
+ | Sace labhetha nipakaṃ sahāyaṃ saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīraṃ, | ||
+ | Abhibhuyya sabbāni parissayāni careyya tenattamano satīmā. | ||
+ | |||
+ | No ce labhetha nipakaṃ sahāyaṃ saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīraṃ, | ||
+ | Rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ pahāya eko care mātaṅgaraññeva nāgo. | ||
+ | |||
+ | Ekassa caritaṃ seyyo natthi bāle sahāyatā, | ||
+ | Eko care na ca pāpāni kayirā appossukko mātaṅga\\ | ||
+ | Raññeva nāgo' | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavā ṭhitakova imā gāthā bhāsitvā yena bālakaloṇakāragāmo tenupasaṅkami. Tena kho pana <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Kacci bhikkhu, khamanīyaṃ, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Kosambīṃ-[PTS. 2.]Amaññaṃ-sīmu. 3.Ye taṃ-[PTS.]\\ | ||
+ | 4.Aṭṭhicchinnā-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Khamanīyaṃ bhagavā, yāpanīyaṃ bhagavā, na cāhaṃ bhante piṇḍakena kilamāmī' | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavā āyasmantaṃ bhaguṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā yena pācīnavaṃsadāyo tenupasaṅkami. | ||
+ | |||
+ | Tena kho pana samayena āyasmā ca anuruddho āyasmā ca nandiyo āyasmā ca kimbilo1 pācīnavaṃsadāye viharanti. Addasā kho dāyapālo bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna bhagavantaṃ: | ||
+ | |||
+ | 'Mā āvuso dāyapāla, bhagavantaṃ vāresi. Satthā no bhagavā anuppatto' | ||
+ | |||
+ | Atha kho āyasmā anuruddho yenāyasmā ca nandiyo yenāyasmā ca kimbilo tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ca nandiyaṃ āyasmantaṃ ca kimbilaṃ etadavoca: ' | ||
+ | |||
+ | Kacci vo anurudhā, khamanīyaṃ, | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Kacci pana vo anuruddhā, samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharathāti? | ||
+ | |||
+ | Taggha mayaṃ bhante, samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharāmā' | ||
+ | |||
+ | Yathā kathaṃ pana tumhe anuruddhā, samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharathā' | ||
+ | |||
+ | Idha mayhaṃ bhante, evaṃ hoti: ' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Kimilo-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Āyasmāpi kho nandiyo ' | ||
+ | Evarūpehi sabrahmacārīhi saddhiṃ viharāmī' | ||
+ | Āyasmāpi kimbilo bhagavantaṃ etadavoca1. Mayhampi kho bhante, evaṃ hoti: ' | ||
+ | |||
+ | Evaṃ kho mayaṃ bhante, samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharāmāti. | ||
+ | |||
+ | Sādhu sādhu anuruddhā, 'kacci pana vo anuruddhā, appamattā ātāpino pahitattā viharathā' | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Idha bhante, amhākaṃ yo paṭhamaṃ gāmato piṇḍāya paṭikkamati. So āsanāni paññāpeti, | ||
+ | |||
+ | Sādhu sādhu anuruddhā, atthi pana vo anuruddhā, evaṃ appamattānaṃ ātāpīnaṃ pahitattānaṃ viharantānaṃ uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuviharo' | ||
+ | |||
+ | Idha mayaṃ bhante, appamattā ātāpino pahitattā viharantā obhāsañceva sañjānāma dassanañca rūpānaṃ. So kho pana no obhāso na cirasseva antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Tañca nimittaṃ na paṭivijjhamā‘‘ti. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kho pana vo anuruddhā, nimittaṃpaṭivijjhitabbaṃ. Ahampi sudaṃ anuruddhā pubbeva sambodhā anabhisambuddho bodhisattova samāno obhāsañceva sañjānāmi dassanañca rūpānaṃ. So kho pana me obhāso <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Etadavocuṃ-simū, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Karaṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Sohaṃ tathā karissāmi, yathā me puna na vicikicchā uppajjissatīti. So kho ahaṃ anuruddhā, appamatto ātāpī pahitatto viharanto obhāsañceva sañjānāmi dassanañca rūpānaṃ. So kho pana me obhāso na virasseva antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Tassa mayhaṃ anuruddhā etadahosi: 'ko nu kho hetu ko paccayo, yena me obhāso antaradhāyāti dassanañca rūpāna' | ||
+ | |||
+ | So kho ahaṃ anuruddhā, appamatto ātāpī pahitatto viharanto obhāsañceva sañjānāmi dassanañca rūpānaṃ. So kho pana me obhāso na cirasseva antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Tassa mayhaṃ anuruddhā etadahosi: thīnamiddhaṃ kho me udapādi. Thinamiddhādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Sohaṃ tathā karissāmi <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | So kho ahaṃ anuruddhā, appamatto ātāpī pahitatto viharanto obhāsañceva sañjānāmi dassanañca rūpānaṃ. So kho pana me obhāso na cirasseva antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Tassa mayhaṃ anuruddhā, etadahosi: chamhitattaṃ kho me udapādi. Chambhitattādhikaraṇaṃ ca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Seyyathāpi anuruddhā. Puriso addhānamaggapaṭipanno, | ||
+ | |||
+ | So kho ahaṃ anuruddhā, appamatto ātāpī pahitatto viharanto obhāsañceva sañjānāmi dassanañca rūpānaṃ. So kho pana me obhāso na virasseva antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Tassa mayhaṃ anuruddhā, etadahosi: ubbillaṃ3 kho me udapādi. Ubbillā4dhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Seyyathāpi anuruddhā puriso ekaṃ nidhimukhaṃ gavesanto sakideva pañcanidhimukhāni adhigaccheyya. Tassa tato nidānaṃ ubbillaṃ uppajjeyya. Evameva kho anuruddhā ubbillaṃ kho me udapādi. Ubbillādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Sohaṃ tathā karissāmi, yathā me puna na vicikicchā uppajjissati na amanasikāro na thīmiddhaṃ na chambhitattaṃ na ubbillanti.\\ | ||
+ | So kho ahaṃ anuruddhā, appamatto ātāpī pahitatto viharanto obhāsañceva sañjānāmi dassanañca rūpānaṃ. So kho pana me obhāso na cirasseva antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Tassa mayhaṃ anuruddhā, etadahosi: duṭṭhullaṃ kho me udapādi. Duṭṭhullādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Sohaṃ tathā karissāmi, yathā me puna na vicikicchā uppajjissati na amanasikāro na thīnamiddhaṃ na chambhitattaṃ na ubbillaṃ na duṭṭhullanti. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1. Vaddhakā-majasaṃ. 3. Uppillaṃ-majasaṃ.\\ | ||
+ | 2. Uppajjeyyuṃ-syā. 4. Uppalla-na-ma. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | So kho ahaṃ anuruddhā, appamatto ātāpī pahitatto viharanto obhāsañceva sañjānāmi dassanañca rūpānaṃ. So kho pana me obhāso na cirasseva antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Tassa mayhaṃ anuruddhā, etadahosi: accāraddhaviriyaṃ kho me udapādi. Accāraddhaviriyādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Seyyathāpi anuruddhā puriso ubhogi hatthehi vaṭṭakaṃ gāḷhaṃ gaṇheyya. So tattheva patameyya1. Evameva kho anuruddhā, accāraddhaviriyaṃ kho me udapādi. Accāraddhaviriyādhikaraṇañca pana me rūpānaṃ samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Sohaṃ tathā karissāmi yathā me puna na vicikicchā uppajjissati na amanasikāro na thīnamiddhaṃ na chambhitattaṃ, | ||
+ | |||
+ | So kho ahaṃ anuruddhā, appamatto ātāpī pahitatto viharanto obhāsañceva sañjānāmi dassanañca rūpānaṃ. So kho pana me obhāso na cirasseva antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Tassa mayhaṃ anuruddhā, etadahosi: atilīnaviriyaṃ kho me <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | So kho ahaṃ anuruddhā, appamatto ātāpī pahitatto viharanto obhāsañceva sañjānāmi dassanañca rūpānaṃ. So kho pana me obhāso na cirasseva antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Tassa mayhaṃ anuruddhā, etadahosi:' | ||
+ | |||
+ | So kho ahaṃ anuruddhā, appamatto ātāpī pahitatto viharanto obhāsañceva sañjānāmi dassanañca rūpānaṃ. So kho pana me obhāso na cirasseva antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Tassa mayhaṃ anuruddhā, etadahosi: nānattasaññā kho me udapādi. Nānattasaññādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Sohaṃ tathā karissāmi yathā me puna na vicikicchā uppajjissati na amanasikāro, | ||
+ | |||
+ | So kho ahaṃ anuruddhā, appamatto ātāpī pahitatto viharanto obhāsañceva sañjānāmi dassanañca rūpānaṃ, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Matameyya-sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | So kho ahaṃ anuruddhā, vicikicchā cittassa upakkilesoti iti viditvā vicikicchaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ. Amanasikāro cittassa upakkilesoti iti viditvā amanasikāraṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ. Thīnamiddhaṃ cittassa upakkilesoti iti viditvā thīnamiddhaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ. Chambhitattaṃ cittassa upakkilesoti iti viditvā chambhitattaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ. Ubbillaṃ1 cittassa upakkilesoti iti viditvā ubbillaṃ1 cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ. Duṭṭhullaṃ cittassa upakkilesoti iti viditvā duṭṭhullaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ. Accāraddhaviriyaṃ cittassa upakkilesoti iti viditvā accāraddhaviriyaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ. Atilīnaviriyaṃ cittassa upakkilesoti iti viditvā atilīnaviriyaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ. Abhijappā cittassa upakkilesoti iti viditvā abhijappaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ. Nānattasaññaṃ cittassa upakkilosoti iti viditvā nānattasaññaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ. Atinijjhāyitattaṃ rūpānaṃ cittassa <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | So kho ahaṃ anuruddhā, appamatto ātāpī pahitatto viharanto obhāsampi hi kho sañjānāmi, | ||
+ | |||
+ | So kho ahaṃ anuruddhā appamatto ātāpī pahitatto viharanto parittaṃ ceva obhāsaṃ sañjānāmi. Parittāni ca rūpāni passāmi. Appamānañceva obhāsaṃ sañjānāmi. Appamāṇāni ca rūpāni passāmi, kevalampi rattiṃ kevalampi divasaṃ, kevalampi rattindiva' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Uppillaṃ-majasaṃ, | ||
+ | 2.Divaṃ-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Yato kho <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā, attamano āyasmā anuruddho bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti. <span pts_page # | ||
+ | Upakkilesasuttaṃ aṭṭhamaṃ | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.3.9 | ||
+ | |||
+ | Bālapaṇḍita suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosuṃ bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Tīṇimāni bhikkhave, bālassa bālalakkhaṇāni bālanimittāni bālāpadānāni. Katamāni tīṇi: idha bhikkhave, bālo duccintitacintī ca hoti dubbhāsitabhāsī ca dukkatakammakārī ca. No cetaṃ bhikkhave, bālo duccintitacintī ca abhavissa dubbhāsitabhāsī ca dukkatakammakārī ca kena naṃ paṇḍitā jāneyyuṃ: | ||
+ | |||
+ | Sa kho so bhikkhave, bālo tividhaṃ diṭṭheva dhamme dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti. Sace bhikkhave, bālo sabhāyaṃ vā nisinno hoti. Rathiyāya1vā nisinno hoti. Siṅghāṭake vā nisinno hoti. Tatra ce jano tajjaṃ tassāruppaṃ kathaṃ manteti sace bhikkhave, bālo pāṇātipātī hoti. Adinnādāyī hoti kāmesu micchācārī hoti musāvādī hoti. Surāmerayamajjapamādaṭṭhāyī hoti. Tatra bhikkhave bālassa evaṃ hoti: yaṃ kho jano tajjaṃ tassāruppaṃ kathaṃ manteti. Saṃvijjante te ca dhammā mayi, ahañca tesu dhammesu sandissāmīti. Idaṃ bhikkhave, bālo paṭhamaṃ diṭṭheva dhamme dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti. | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bālo passati rājāno coraṃ āgucāriṃ gahetvā vividhā kammakāraṇā kārente: kasāhipi <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Rathikāya-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Gahetvā vividhā kammakāraṇā karonti: kasāhipi tāḷenti. Vettehipi tāḷenti. Addhadaṇḍakehipi tāḷenti. Hatthampi chindanti. Pādampi chindanti. Hatthapādampi chindanti. Kaṇṇampi chindanti. Nāsampi chindanti. Kaṇṇanāsampi chindanti. Bilaṅgathālikampi karonti. Saṅkhamuṇḍikampi karonti. Rāhumukhampi karonti. Jotimālikampi karonti. Hatthapajjotikampi karonti. Cīrakavāsikampi karonti. Eṇeyyakampi karonti. Balisamaṃsikampi karonti. Kahāpaṇakampi karonti. Khārāpatacchikampi karonti. Palighaparivattikampi karonti. Palālapiṭṭhikampi karonti. Tattenapi telena osiñcanti. Sunakhehipi khādāpenti. Jīvantampi sūle uttāsenti. Asināpi sīsaṃ chindanti. Saṃvijjante te ca dhammā mayi, ahañca tesu dhammesu sandissāmi. Mañcepi rājāno ājāneyyuṃ mampi rājāno gahetvā vividhā kammakāraṇā kāreyyuṃ: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, bālaṃ pīṭhasamārūḷhaṃ vā mañcasamārūḷhaṃ vā chamāya1vā semānaṃ yānissa pubbe pāpakāni kammāni katāni2 kāyena duccaritāni vācāya duccaritāni, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Chamāyaṃ-majasaṃ, | ||
+ | 3.Mahataṃ-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Sa kho so bhikkhave bālo kāyena duccaritaṃ caritvā vācāya duccaritaṃ caritvā manasā duccaritaṃ caritvā kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Yaṃ kho taṃ bhikkhave sammā vadamāno vadeyya: ' | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca: sakkā pana me bhante,* upamaṃ kātunti? | ||
+ | |||
+ | Sakkā bhikkhūti bhagavā avoca. ' | ||
+ | |||
+ | Ekissāpi bhante, sattiyā haññamāno puriso tato nidānaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvediyetha. Ko pana vādo tīhi sattisatehīti. | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavā parittaṃ pāṇimattaṃ pāsāṇaṃ gahetvā bhikkhū āmantesi: 'taṃ kiṃ maññatha bhikkhave, katamo nu kho mahantaro, yo cāyaṃ mayā paritto pāṇimatto pāsāṇo gahito, yo ca himavā pabbatarājā' | ||
+ | |||
+ | Appamatto kho ayaṃ bhante, bhagavatā paritto pāṇimatto pāsāṇo gahito, himavantaṃ pabbatarājānaṃ upanidhāya saṅkhampi na upeti, kalabhāgampi na upeti, upanidhimpi3 na upetī' | ||
+ | |||
+ | Evameva kho bhikkhave, yaṃ so puriso tīhi sattisatehi haññamāno tato nidānaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti. Taṃ nerayikassa dukkhassa4 upanidhāya saṅkhampi na upeti. Kalabhāgampi na upeti. Upanidhimpi na upeti. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Nirayameva taṃ-majasaṃ. 2.Upamāhipi-sīmu.\\ | ||
+ | 3.Upanidhampi-majasaṃ, | ||
+ | 4.Nirayakassa dukkhassa-majasaṃ.\\ | ||
+ | Nerayikassa-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā pañcavidhabandhanaṃ nāma kāraṇaṃ1 karonti: tattaṃ ayokhīlaṃ hatthe gamenti. Tattaṃ ayokhīlaṃ dutiye hatthe gamenti. Tattaṃ ayokhīlaṃ pāde gamenti. Tattaṃ ayokhīlaṃ dutiye pāde gamenti. Tattaṃ ayokhīlaṃ majjhe urasmiṃ gamenti. So tattha dukkhā tippā kaṭukā vedanā vedeti. Na ca tāva kālaṃ karoti, yāva na taṃ pāpaṃ kammaṃ byantīhoti. | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā saṃvesetvā2 kuṭhārīhi tacchanti. So tattha dukkhā tippā kaṭukā vedanā vedeti. Na ca tāva kālaṃ karoti, yāva na taṃ pāpaṃ kammaṃ byantīhoti. | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā uddhapādaṃ3 adhosiraṃ gahetvā4 vāsīhi tacchanti so tattha dukkhā tippā kaṭukā vedanā vedeti. Na ca tāva kālaṃ taroti, yāva na taṃ pāpaṃ kammaṃ byantīhoti. | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā rathe yojetvā ādittāya paṭhaviyā sampajjalitāya sajotibhūtāya sārentipi <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā mahattaṃ aṅgārapabbataṃ ādittaṃ sampajjalitaṃ sajotibhūtaṃ āropentipi oropentipi. So tattha dukkhā tippā kaṭukā vedanā vedeti. Na ca tāva kālaṃ karoti. Yāva na taṃ pāpaṃ kammaṃ byantīhoti. | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā uddhapādaṃ adhosiraṃ gahetvā tattāya lohakumbhiyā pakkhipanti ādittāya sampajjalitāya sajotibhūtāya. So tattha pheṇuddehakaṃ paccati. So tattha pheṇuddehakaṃ paccamāno sakimpi uddhaṃ gacchati. Sakimpi adho gacchati. Sakimpi tiriyaṃ gacchati. So tattha dukkhā tippā kaṭukā vedanā vedeti. Na ca tāva kālaṃ karoti yāva na taṃ pāpaṃ kammaṃ byantīhoti. | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā mahāniraye pakkhipanti. So kho pana bhikkhave, mahānirayo. | ||
+ | |||
+ | Catukkaṇṇo catudvāro vibhatto bhāgaso mito,\\ | ||
+ | Ayopākārapariyanto ayasā paṭikujjito. | ||
+ | |||
+ | Tassa ayomayā bhūmi jalitā tejasā yutā,\\ | ||
+ | Samantā yojanasataṃ pharitvā tiṭṭhati sabbadā. | ||
+ | |||
+ | Anekapariyāyenapi kho ahaṃ bhikkhave, nirayakathaṃ katheyyaṃ, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Kammakāraṇaṃ-majasaṃ, | ||
+ | 2.Saṃvedhetvā-syā. 4.Ṭhapetvā-[PTS.]\\ | ||
+ | 3.Uddhaṃ pādaṃ-syā 5.Sukarā-majasaṃ.Sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Santi bhikkhave, tiracchānagatā pāṇā tiṇabhakkhā. Te allānipi tiṇāni sukkhānipi tiṇāni dantullehakaṃ khādanti. Katame ca bhikkhave, tiracchānagatā pāṇā tiṇabhakkhā, | ||
+ | |||
+ | Santi bhikkhave, tiracchānagatā pāṇā gūthabhakkhā, | ||
+ | |||
+ | Santi bhikkhave, tiracchānagatā pāṇā andhakāre jāyanti andhakāre jīyanti andhakāre mīyanti. Katame ca bhikkhave, tiracchānagatā pāṇā andhakāre jāyanti andhakāre jīyanti andhakāre mīyanti: kīṭā pulavā gaṇḍuppādi, | ||
+ | |||
+ | Santi bhikkhave, tiracchānagatā pāṇā udakasmiṃ jāyanti udakasmiṃ jīyanti udakasmiṃ mīyanti. Katame ca bhikkhave, tiracchānagatā pāṇā udakasmiṃ jāyanti udakasmiṃ jīyanti udakasmiṃ mīyanti: macchā kacchapā suṃsumārā2 ye vā panaññepi keci tiracchānagatā pāṇā udakasmiṃ jāyanti udakasmiṃ jīyanti udakasmiṃ mīyanti. Sa kho so bhikkhave, bālo idha pubbe rasādo idha pāpāni kammāni karitvā kāyassa bhedā parammaraṇā tesaṃ sattānaṃ sahavyataṃ upapajjati, ye te sattā udakasmiṃ jāyanti udakasmiṃ jīyanti udakasmiṃ mīyanti. | ||
+ | |||
+ | Santi bhikkhave, tiracchānagatā pāṇā asucismiṃ jāyanti asucismiṃ jīyanti asucismiṃ mīyanti katame ca bhikkhave, tiracchānagatā pāṇā asucismiṃ jāyanti asucismiṃ jīyanti asucismiṃ mīyanti: ye te bhikkhave sattā pūtimacche vā jāyanti pūtimacche vā jīyanti pūtimacche vā mīyanti. Pūtikuṇape vā jāyanti pūtikuṇape jīyanti pūtikuṇape mīyanti. Pūtikummāse vā jāyanti pūtikummāse jīyanti pūtikummāse mīyanti. Candanikāya vā jāyanti candanikāya vājīyanti candanikāya vā mīyanti. Oligalle vā jāyanti oligalle vā jīyanti oligalle vā mīyanti. Sa kho so bhikkhave, <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Hatthi assā-majasaṃ.\\ | ||
+ | 2.Susumārā-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Anekapariyāyenapi kho ahaṃ bhikkhave, tiracchānayonikathaṃ katheyyaṃ, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhikkhave, puriso ekacchiggalaṃ yugaṃ mahāsamudde pakkhipeyya, | ||
+ | |||
+ | Yadi nu na1 bhante, kadācī karahaci dighassa addhuno accayenāti. | ||
+ | |||
+ | Khippataraṃ kho so bhikkhave, kāṇo kacchapo amusmiṃ ekacchiggale yuge gīvaṃ paveseyya. Ato dullabhatarāhaṃ bhikkhave manussattaṃ vadāmi sakiṃ vinipātagatena bālena. Taṃ kissa hetu: na hetthe bhikkhave, atthi dhammacariyā samacariyā kusalakiriyā puññakiriyā, | ||
+ | |||
+ | Sa kho so bhikkhave, bālo sace kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena manussattaṃ āgacchati. Yāni tāni nīcakulāni: | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhikkhave, akkhadhutto paṭhameneva kaliggahena puttampi jīyetha dārampi jīyetha sabbaṃ sāpateyyampi jīyetha uttarimpi anubandhaṃ3 nigaccheyya. Appamattako so bhikkhave, kaliggaho yaṃ so akkhadhutto paṭhameneva kaliggahena puttampi jīyetha dārampi jīyetha sabbaṃ sāpateyyampi jīyetha uttarimpi anubandhaṃ nigaccheyya. Atha kho ayameva tato mahantataro kaliggaho: yaṃ so bālo kāyena duccaritaṃ caritvā vācāya duccaritaṃ caritvā manasā duccaritaṃ caritvā kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Ayampi bhikkhave kevalaparipūrā4 bālabhumīti. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Yadi pana-majasaṃ, | ||
+ | 2.Venukulaṃ-syā 4.Kevalaṃ paripūrā-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tīṇimāni bhikkhave, paṇḍitassa paṇḍitalakkhaṇāni paṇḍitanimittāni paṇḍitāpadānāni. Katamāni tiṇi: idha bhikkhave, paṇḍito sucintitacintī ca hoti subhāsitabhāsī ca sukatakammakārī ca. No ce taṃ bhikkhave, paṇḍito sucintitacintī ca abhavissa subhāsitabhāsī ca sukatakammakārī ca. Kena naṃ paṇḍitā jāneyyuṃ paṇḍito ayaṃ bhavaṃ sappuriso' | ||
+ | |||
+ | Sa kho so bhikkhave, ayaṃ paṇḍito tividhaṃ diṭṭheva dhamme sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti. Sace bhikkhave paṇḍito sabhāya1 vā nisinno hoti, rathiyāya vā nisinno hoti. Siṃghāṭake vā nisinno hoti. Tatra ce jāno tajjaṃ tassāruppaṃ kathaṃ manteti. Sāca bhikkhave, paṇḍito pāṇātipātā paṭivirato hoti adinnādānā paṭivirato hoti kāmesu micchācārā <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, paṇḍito passati rājāno coraṃ āgucāriṃ gahetvā vividhā kammakāraṇā kārente. Kasāhipi tāḷente vettehipi tāḷente, addhadaṇḍakehipi tāḷente, hatthampi chindante pādampi chindante, hatthapādampi chindante, kaṇṇampi chindante, nāsampi chindante, kaṇṇanāsampi chindante, bilaṅgathālikampi karonte, saṅkhamuṇḍikampi karonte, rāhumukhampi karonte, jotimālikampi karonte, hatthapajjotikampi karonte, erakavattikampi karonte, cīrakavāsikampi karonte, eṇeyyakampi karonte, balisamaṃsikampi karonte, kahāpaṇakampi karonte, khārāpatacchikampi karonte, palighaparivattikampi karonte, palālapīṭhakampi karonte, tattenapi telena osiñcante, sunakhehipi khādāpente, | ||
+ | Tāḷente, hatthampi chindante pādampi chindante, hatthapādampi chindante, kaṇṇampi chindante, nāsampi chindante, kaṇṇanāsampi chindante, bilaṅgathālikampi karonte, saṅkhamuṇḍikampi karonte, rāhumukhampi karonte, jotimālikampi karonte, hatthapajjotikampi karonte, erakavattikampi karonte, cīrakavāsikampi karonte, eṇeyyakampi karonte, balisamaṃsikampi karonte, kahāpaṇakampi karonte, khārāpatacchikampi karonte, palighaparivattikampi karonte, palālapīṭhakampi karonte, tattenapi telena osiñcante, sunakhehipi khādāpente, | ||
+ | |||
+ | Punacaparaṃ bhikkhave, paṇḍitaṃ pīṭhasamārūḷhaṃ vā mañcasamārūḷhaṃ vā chamāya2vā semānaṃ. Yānissa pubbe kalyāṇāni kammāni katāni kāyena sucaritāni vācāya sucaritāni manasā sucaritāni, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Sabhāyaṃ-sīmu, | ||
+ | 2.Chamāyaṃ-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Sa kho so bhikkhave, paṇḍito kāyena sucaritaṃ caritvā vācāya sucaritaṃ caritvā manasā sucaritaṃ caritvā kāyassa <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca: sakkā, pana bhante, upamaṃ kātu' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Idha bhikkhu rañño khattiyassa muddhāvasittassa tadahuposathe paṇṇarase sīsaṃ nahātassa uposathikassa uparipāsādavaragatassa dibbaṃ cakkaratanaṃ pātubhavati sahassāraṃ sanemikaṃ sanābhikaṃ sabbākāraparipūraṃ. Taṃ disvāna rañño khattiyassa muddhāvasittassa evaṃ hoti: ' | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhikkhave, rājā khattiyo muddhāvasitto uṭṭhāyāsanā2 vāmena hatthena bhiṅkāraṃ3 gahetvā dakkhiṇena hatthena cakkaratanaṃ abbhukkirati4, | ||
+ | |||
+ | Ye kho pana <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Rājā cakkavatti evamāha: ' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Bhikkhave-majasaṃ.\\ | ||
+ | 2.Uṭṭhāyāsanā-majasaṃ natthi. 3.Bhiṅgāraṃ-syā.\\ | ||
+ | 4.Abbhukirati-syā. 5.Anuyantā-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Yasmiṃ kho pana bhikkhave, padese cakkaratanaṃ patiṭṭhāti. Tatra rājā cakkavattī vāsaṃ upeti saddhiṃ caturaṅginiyā senāya. Ye kho pana bhikkhave, uttarāya disāya paṭirājāno te rājānaṃ cakkavattiṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu: | ||
+ | |||
+ | Rājā cakkavantī evamāha: ' | ||
+ | |||
+ | Atha kho taṃ bhikkhave, cakkaratanaṃ samuddapariyantaṃ paṭhaviṃ abhivijīnitvā tameva rājadhāniṃ paccāgantvā rañño cakkavattissa ante puradvāre akkhāhataṃ maññe tiṭṭhati, | ||
+ | |||
+ | Punacaparaṃ bhikkhave, rañño cakkavattissa hatthiratanaṃ pātubhavati sabbaseto sattappatiṭṭho iddhimā vehāsaṅgamo uposatho1 nāgarājā. Taṃ disvāna rañño cakkavattissa cittaṃ pasiditi. Bhaddakaṃ vata bho hatthiyānaṃ, | ||
+ | |||
+ | Punacaparaṃ bhikkhave, | ||
+ | |||
+ | Punacaparaṃ bhikkhave. Rañño cakkavattissa maṇiratanaṃ pātubhavati so hoti maṇi veḷuriyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato tassa kho pana bhikkhave, rājā cakkavatti tameva maṇiratanaṃ vīmaṃsamāno caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā maṇiṃ dhajaggaṃ āropetvā rattandhakāratimisāyaṃ pāyāsi. Ye kho pana bhikkhave, samantā gāmā ahesuṃ, te tenobhāsena kammante payojesuṃ divāti maññamānā. Rañño bhikkhave, cakkavattissa evarūpaṃ maṇiratanaṃ pātubhavati. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Uposathonāma-sīmu.\\ | ||
+ | 2.Kāḷasīso-majasaṃ. 3.Valāhakānāma-sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Punacaparaṃ bhikkhave, rañño cakkavattissa itthiratanaṃ pātubhavati abhirūpā dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā nātidīghā nātirassā nātikisā <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Punacaparaṃ bhikkhave, rañño cakkavattissa gahapatiratanaṃ pātubhavati. Tassa kammavipākajaṃ dibbaṃ cakkhuṃ pātubhavati, | ||
+ | |||
+ | Punacaparaṃ bhikkhave, rañño cakkavattissa parināyakaratanaṃ <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Rājā bhikkhave, cakkavattī imehi sattahi ratanehi samannāgato hoti. | ||
+ | |||
+ | Katamāhi catuhi iddhīhi: | ||
+ | |||
+ | Idha bhikkhave, rājā cakkavattī abhirūpo hoti dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato ativiya aññehi manussehi. Rājā bhikkhave, cakkavattī imāya paṭhamāya iddhiyā samannāgato hoti. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Nātikāḷikā-majasaṃ, | ||
+ | 2.Etadavoca-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Punacaparaṃ bhikkhave, rājā cakkavattī dīghāyuko hoti ciraṭṭhitiko ativiya aññehi manussehi. Rājā bhikkhave, cakkavattī imāya dutiyāya iddhiyā samannāgato hoti. \\ | ||
+ | Punacaparaṃ bhikkhave, rājā cakkavattī appābādho hoti appātaṅko samavepākiniyā gahaṇiyā samannāgato nātisītāya nāccuṇhāya ativiya aññehi manussehi. Rājā bhikkhave, cakkavattī imāya tatiyāya iddhiyā samannāgato hoti. | ||
+ | |||
+ | Punacaparaṃ bhikkhave, rājā cakkavattī brāhmaṇagahapatikānaṃ piyo hoti manāpo. Seyyathāpi bhikkhave, pitā puttānaṃ piyo hoti manāpo, evameva kho bhikkhave, rājā cakkavattī, | ||
+ | |||
+ | Rājā bhikkhave, cakkavattī imāhi catuhi iddhīhi samannāgato hoti. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu kho rājā cakkavattī imehi sattahi ratanehi samannāgato imāhi catuhi ca iddhīhi, tato nidānaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvediyethāti. | ||
+ | |||
+ | Ekamekenāpi tena bhante, ratanena samannāgato rājā cakkavattī tato nidānaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvediyetha. Ko pana vādo sattahi ratanehi catuhi ca iddhihīti. | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavā parittaṃ pāṇimattaṃ pāsāṇaṃ gahetvā bhikkhū āmantesi: 'taṃ kiṃ maññatha bhikkhave, katamo nu kho mahantataro: | ||
+ | |||
+ | Appamattako ayaṃ bhante, bhagavatā paritto pāṇimatto pāsāṇo gahito himavantaṃ pabbatarājānaṃ upanidhāya saṅkhampi na upeti, kalahāgampi na upeti, upanidhimpi na upeti. | ||
+ | |||
+ | Evameva kho bhikkhave, yaṃ rājā cakkavattī sattahi ratanehi catūhi ca iddhīhi samannāgato tato nidānaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti. Taṃ dibbassa sukhassa upanidhāya saṅkhampi na upeti, kalabhāgampi na upeti, upanidhimpi na upeti. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Sa kho so bhikkhave, paṇḍito sace kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena manussattaṃ āgacchati. Yāni tāni uccākulāni khattiyamahāsālakulaṃ vā brāhmaṇamahāsālakulaṃ vā gahapatimahāsālakulaṃ vā, tathārūpe kule paccājāyati aḍḍhe mahaddhane mahābhoge pahūtajātarūparajate pahūtavittupakaraṇe pahūtadhanadhaññe. So ca hoti abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato. Lābhī annassa pānassa vatthassa yānassa mālāgandha vilepanassa seyyāvasathapadīpeyyassa. So kāyena sucaritaṃ carati, vācāya sucaritaṃ carati, manasā sucaritaṃ carati. So <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. | ||
+ | |||
+ | Bālapaṇḍitasuttaṃ navamaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.3.10 | ||
+ | |||
+ | Devadūta suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhikkhave, dve agārā sadvārā, tattha cakkhumā puriso majjhe ṭhito passeyya manusse gehaṃ pavisantepi nikkhamantepi, | ||
+ | |||
+ | Ime vata bhonto sattā kāyasucaritena samannāgato vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā. Te kāyassa bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā, | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā nānābāhāsu gahetvā yamassa rañño dassenti ' | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave, yamo rājā paṭhamaṃ devadūtaṃ samanuyuñjati samanugāhati samanubhāsati: | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave, yamo rājā paṭhamaṃ devadūtaṃ samanuyuñjitvā samanugāhitvā samanubhāsitvā dutiyaṃ devadūtaṃ samanuyuñjati samanugāhati samanubhāsati: | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave, yamo rājā dutiyaṃ devadūtaṃ samanuyuñjitvā samanugāhitvā samanubhāsitvā tatiyaṃ devadūtaṃ samanuyuñjati, | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave, yamo rājā tatiyaṃ devadūtaṃ samanuyuñjitvā samanugāhitvā samanubhāsitvā catutthaṃ devadūtaṃ samanuyuñjati, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave, yamo rājā catutthaṃ devadūtaṃ samanuyuñjitvā samanugāhitvā samanubhāsitvā pañcamaṃ devadutaṃ samanuyuñjati samanugāhati samanubhāsati: | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave, yamo rājā pañcamaṃ devadūtaṃ samanuyuñjitvā samanugāhitvā samanubhāsitvā tuṇhi hoti. | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave nirayapālā pañcavidhabandhanaṃ <span pts_page # | ||
+ | Saṃvesetvā kuṭhārīhi tacchanti. Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā uddhapādaṃ adhosiraṃ gahetvā1 vāsīhi tacchanti2. So tattha dukkhā tippā kaṭukā vedanā vedeti. Na ca tāva kālaṃ karoti, yāva na taṃ pāpaṃ kammaṃ byantīhoti. Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā saṃvesetvā kuṭhārīhi tacchanti. Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā rathe yojetvā ādittāya paṭhaviyā sampajjalitāya sajotibhūtāya sārentipi paccāsārentipi. So tattha dukkhā tippā kaṭukā vedanā vedeti. Na ca tāva kālaṃ karoti, yāva na taṃ pāpaṃ kammaṃ byantīhoti. Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā saṃvesetvā kuṭhārīhi tacchanti. Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā mahantaṃ aṅgārapabbataṃ ādittaṃ sampajjalitaṃ sajotibhūtaṃ āropentipi oropentipi. So tattha dukkhā tippā kaṭukā vedanā vedeti. Na ca tāva kālaṃ karoti, yāva na taṃ pāpaṃ kammaṃ byantīhoti. Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā saṃvesetvā kuṭhārīhi tacchanti. Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā uddhapādaṃ adhosiraṃ gahetvā tattāya lohakumbhiyā pakkhipanti ādittāya sampajjalitāya sajotibhūtāya. So tattha pheṇuddehakaṃ paccati. So tattha pheṇuddehakaṃ paccamāno sakimpi uddhaṃ gacchati, sakimpi adho gacchati, sakimpi tiriyaṃ gacchati. So tattha dukkhā tippā kaṭukā3 vedanā vedeti. Na ca tāva kālaṃ karoti, yāva na taṃ pāpaṃ kammaṃ byantīhoti. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Ṭhapetvā-sīmu, | ||
+ | 2.Tacchenti-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā mahāniraye pakkhipanti. So kho pana bhikkhave, mahānirayo: | ||
+ | |||
+ | Catukkaṇṇo catudvāro vibhanto bhāgaso mito,\\ | ||
+ | Ayopākārapariyanto ayasā paṭikujjito. | ||
+ | |||
+ | Tassa ayomayā bhūmi jalitā tejasā yutā,\\ | ||
+ | Samantā yojanasataṃ pharitvā tiṭṭhati sabbadā | ||
+ | |||
+ | Tassa kho pana bhikkhave, mahānirayassa puratthimāya bhittiyā acci uṭṭhahitvā pacchimāya bhittiyā, paṭihaññati.Pacchimāya bhittiyā acci uṭṭhahitvā puratthimāya <span pts_page # | ||
+ | Pāpaṃ kammaṃ byantīhoti.\\ | ||
+ | Hoti kho so bhikkhave, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena tassa mahānirayassa puratthimaṃ dvāraṃ avāpurīyati1. So tattha sīghena javena dhāvati. Tassa sīghena javena dhāvato chavimpi ḍayhati, cammampi ḍayhati, maṃsampi ḍayhati, nahārumpi ḍayhati. Aṭṭhīnipi sampadhūpāyanti. Ubbhataṃ tādisameva hoti. Yato ca kho so bhikkhave, bahusampatto hoti, atha taṃ dvāraṃ pithīyati2. So tattha dukkhā tippā kaṭukā vedanā vedeti. Na ca tāva kālaṃ karoti. Yāva na taṃ pāpaṃ kammaṃ byantīhoti. \\ | ||
+ | Hoti kho so bhikkhave, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena tassa mahānirayassa pacchīmaṃ dvāraṃ avāpurīyati1. Hoti kho so bhikkhave, sāmayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena tassa mahānirayassa uttaraṃ dvāraṃ avāpurīyati. Hoti kho so bhikkhave, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena tassa mahānirayassa dakkhiṇaṃ dvāraṃ avāpurīyati. So tattha sīghena javena dhāvati. Tassa sīghena javena dhāvato chavimpi ḍayhati, cammampi ḍayhati, maṃsampi ḍayhati, nahārumpi ḍayhati. Aṭṭhīnipi sampadhūpāyanti. Ubbataṃ tādisameva hoti. Yato ca kho so bhikkhave, bahusampatto hoti. Atha naṃ dvāraṃ pithīyati2. So tattha dukkhā tippā kaṭukā vedanā vedeti. Na ca tāva kālaṃ karoti, yāva na taṃ pāpaṃ kammaṃ\\ | ||
+ | Byantīhoti. | ||
+ | |||
+ | Hoti kho so bhikkhave, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena tassa mahānirayassa puratthimaṃ dvāraṃ avāpurīyati. So tattha sīghena javena dhāvati. Tassa sīghena javena dhāvato chavimpi ḍayhati, cammampi ḍayhati, maṃsampi ḍayhati, nahārumpi ḍayhati. Aṭṭhīnipi sampadhūpāyanti. Ubbhataṃ tādisameva hoti. So tena dvārena nikkhamati. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Apāpurīyati-[PTS.]\\ | ||
+ | 2.Pathīyati-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tassa kho pana bhikkhave, mahānirayassa samanantarā <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Tassa kho pana bhikkhave, gūthanirayassa samanantarā sahitameva mahanto kukkulanirayo. So tattha papatati1 so tattha dukkhā tippā kaṭukā vedanā vedeti. Na ca tāva kālaṃ karoti, yāva na taṃ pāpaṃ kammaṃ byantīhoti. | ||
+ | |||
+ | Tassa kho pana bhikkhave, kukkulanirayassa samanantarā sahitameva mahantaṃ simbalīvanaṃ uddhaṃ2 yojanamuggataṃ soḷasaṅgulakaṇṭakaṃ ādittaṃ sampajjalitaṃ sajotibhūtaṃ, | ||
+ | Vedeti. Na ca tāva kālaṃ karoti, yāva na taṃ pāpaṃ kammaṃ byantīhoti. | ||
+ | |||
+ | Tassa kho pana bhikkhave, simbalīvanassa samanantarā sahitameva mahantaṃ asipattavanaṃ. So tattha pavisati tassa vāteritāni pattāni patitāni hatthampi chindanti, pādampi chindanti, hatthapādampi chindanti. Kaṇṇampi chindanti, nāsampi chindanti, kaṇṇanāsampi chindanti. So tattha dukkhā tippā kaṭukā vedanā vedeti. Na ca tāva kālaṃ karoti, yāva na taṃ pāpaṃ kammaṃ byantīhoti. | ||
+ | |||
+ | Tassa kho pana bhikkhave, asipattavanassa samanantarā sahitameva mahatī khārodikā3 nadī. So tattha papatati. So tattha anusotampi vuyhati. Paṭisotampi vuyhati. Anusotapaṭisotampi vuyhati. So tattha dukkhā tippā kaṭukā vedanā vedeti. Na ca tāva kālaṃ karoti, yāva na taṃ pāpaṃ kammaṃ byantīhoti. | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā baḷisena uddharitvā <span pts_page # | ||
+ | Vedeti. Na ca tāva kālaṃ karoti, yāva na taṃ pāpaṃ kammaṃ byantīhoti. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Patati-simu, | ||
+ | 3.Khārodakā-[PTS, | ||
+ | 5.Dahati-majasaṃ. 6.Udarampi-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā evamāhaṃsu: | ||
+ | |||
+ | Tamenaṃ bhikkhave, nirayapālā puna mahāniraye pakkhipanti. | ||
+ | |||
+ | Bhūtapubbaṃ bhikkhave, yamassa rañño etadahosi: 'ye kira bho loke pāpakāni akusalāni kammāni karonti, te evarūpā vividhā kammakāraṇā karīyanti. Ahovatāhaṃ manussattaṃ labheyyaṃ. Tathāgato ca loke upapajjeyya arahaṃ sammāsambuddho. Tañcāhaṃ bhagavantaṃ payirupāseyyaṃ, | ||
+ | |||
+ | Taṃ kho pana ahaṃ bhikkhave, nāññassa samaṇassa vā brāhmaṇassa vā sutvā vadāmi. Api ca yadeva me sāmaṃ ñātaṃ, sāmaṃ diṭṭhaṃ, | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Idamova bhagavā, idaṃ vatvā sugato athāparaṃ etadavoca satthā: | ||
+ | |||
+ | Coditā devadūtehi ye pamajjanti mānavā,\\ | ||
+ | Te dīgharattaṃ socanti hinakāyūpagā narā. | ||
+ | |||
+ | Ye ca kho devadūtehi santo sappurisā idha,\\ | ||
+ | Coditā nappamajjanti ariyadhamme kudācanaṃ. | ||
+ | |||
+ | Upādāne bhayaṃ disvā jātimaraṇa sambhave,\\ | ||
+ | Anupādā vimuccanti jātimaraṇasaṅkhaye. | ||
+ | |||
+ | Te khemappattā1 sukhino diṭṭhadhammābhinibbutā, | ||
+ | Sabbaverabhayātītā sabbadukkhaṃ upaccagunti. | ||
+ | |||
+ | Devadūtasuttaṃ dasamaṃ. | ||
+ | |||
+ | Suññatavaggo tatiyo. | ||
+ | |||
+ | Tassa vaggassa udānaṃ. | ||
+ | |||
+ | Davidhā ca suññatā hoti-abbhutadhamma bāhulaṃ, | ||
+ | Aciravata bhūmija nāmo-anuruddhupakkilesaṃ\\ | ||
+ | Bālapaṇḍito devadūtañca te dasāti. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Khemapattā-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 4.Vibhaṅgavaggo | ||
+ | |||
+ | 3.4.1 | ||
+ | |||
+ | Bhaddekaratta suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi ' | ||
+ | |||
+ | Bhaddekarattassa vo bhikkhave, uddesañca vibhaṅgañca desissāmi. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha. Bhāsissāmīti. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhanteti kho bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Atītaṃ nānvāgameyya nappaṭikaṅkhe anāgataṃ, | ||
+ | Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ appattañca anāgataṃ. | ||
+ | |||
+ | Paccuppannañca yo dhammaṃ tattha tattha vipassatī, | ||
+ | Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ taṃ viditvā manubrūhaye. | ||
+ | |||
+ | Ajje va kiccaṃ ātappaṃ ko jaññā maraṇaṃ suve,\\ | ||
+ | Na hi no saṅgaraṃ tena mahāsenena maccunā. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ ahorattamatanditaṃ, | ||
+ | Taṃ ve bhaddekarottoti santo ācikkhate munīti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Kathañca bhikkhave, atītaṃ anvāgameti: | ||
+ | Kathañca bhikkhave, atītaṃ nānvāgameti: | ||
+ | Atītamaddhānanti tattha nandiṃ na samanvāneti. Evaṃ kho bhikkhave, atītaṃ nānvāgameti. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, anāgataṃ paṭikaṅkhati: | ||
+ | Evaṃsañño siyaṃ anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ samanvāneti. Evaṃsaṅkhāro siyaṃ anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ samanvāneti. Evaṃviññāṇo siyaṃ\\ | ||
+ | Anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ samanvāneti. Evaṃ kho bhikkhave, anāgataṃ paṭikaṅkhati. \\ | ||
+ | Kathañca bhikkhave, anāgataṃ nappaṭikaṅkhati: | ||
+ | Siyaṃ anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ na samanvāneti. Evaṃviññāṇo siyaṃ\\ | ||
+ | Anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ na samanvāneti. Evaṃ kho bhikkhave, anāgataṃ nappaṭikaṅkhati. | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, paccuppannesu dhammesu saṃhīrati: | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, paccuppannesu dhammesu na saṃhīrati: | ||
+ | Atitaṃ nānvāgameyya nappaṭikaṅkhe anāgataṃ, | ||
+ | Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ appattañca anāgataṃ. | ||
+ | |||
+ | Paccuppannañca yo dhammaṃ tattha tattha vipassati, | ||
+ | Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ taṃ vidvā manubrūhaye. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Ajjeva kiccaṃ ātappaṃ ko jaññā maraṇaṃ suve,\\ | ||
+ | Na hi no saṅgaraṃ tena mahāsenena maccunā. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ ahorattamatanditaṃ, | ||
+ | Taṃ ve bhaddekarattoti santo ācikkhate munīti. | ||
+ | |||
+ | Bhaddekarattassa vo bhikkhave, uddesañca vibhaṅgañca desissā miti iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttanti. | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. | ||
+ | |||
+ | Bhaddekaratta suttaṃ paṭhamaṃ | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.4.2 | ||
+ | |||
+ | Ānanda bhaddekaratta suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena āyasmā ānando upaṭṭhānasālayaṃ bhikkhū1 dhammiyā kathāya sandasseti. Samādapeti samuttejeti <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ patisallānaṃ vuṭṭhito yena upaṭṭhānasālā, | ||
+ | |||
+ | Āyasmā bhante, ānando upāṭṭhānasālāyaṃ bhikkhū dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca abhāsī' | ||
+ | Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi ' | ||
+ | |||
+ | Evaṃ kho ahaṃ bhante, bhikkhū dhammiyā kathāya sandassesiṃ samādapesiṃ samuttejesiṃ sampahaṃsesiṃ bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca abhāsiṃ: | ||
+ | |||
+ | Atītaṃ nānvāgameyya nappaṭikaṅkhe anāgataṃ, | ||
+ | Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ appattañca anāgataṃ. | ||
+ | |||
+ | Paccuppannañca yo dhammaṃ tattha tattha vipassati, | ||
+ | Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ taṃ vidvā manubrūhaye. | ||
+ | |||
+ | Ajjeva kiccaṃ ātappaṃ ko jaññā maraṇaṃ suve,\\ | ||
+ | Na hi no saṅgaraṃ tena mahāsenena maccunā. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ ahorattamatanditaṃ, | ||
+ | Taṃ ve bhaddekarattoti santo ācikkhate munīti. | ||
+ | |||
+ | Kathañcāvuso atītaṃ anvāgameti: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Bhikkhūnaṃ-sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathañcāvuso atītaṃ nānvāgameti: | ||
+ | Kathañcāvuso anāgataṃ paṭikaṅkhati: | ||
+ | Samanvāneti. Evaṃvedano siyaṃ anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ samanvāneti.\\ | ||
+ | Evaṃsañño siyaṃ anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ samanvāneti. Evaṃsaṅkhāro siyaṃ anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ samanvāneti. Evaṃviññāṇo siyaṃ anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ samanvāneti. Evaṃ kho āvuso anāgataṃ paṭikaṅkhati. \\ | ||
+ | Kathañcāvuso anāgataṃ nappaṭikaṅkhati: | ||
+ | |||
+ | Kathañcāvuso paccuppannesu dhammesu saṃhīrati: | ||
+ | |||
+ | Kathañcāvuso, | ||
+ | Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ appattañca anāgataṃ. | ||
+ | |||
+ | Paccuppannañca yo dhammaṃ tattha tattha vipassati, | ||
+ | Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ taṃ vidvā manubrūhaye. | ||
+ | |||
+ | Ajjeva kiccaṃ ātappaṃ ko jaññā maraṇaṃ suve,\\ | ||
+ | Na hi no saṅgaraṃ tena mahāsenena maccunā. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ ahorattamatanditaṃ, | ||
+ | Taṃ ve bhaddekarattoti santo ācikkhate munīti.\\ | ||
+ | Evaṃ kho ahaṃ bhante, bhikkhū dhammiyā kathāya sandassesiṃ samādapesiṃ samuttejesiṃ sampahaṃsesiṃ, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Na paṭikaṅkhati-sīmu. 2.Vinīto-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Sādhu sādhu ānanda sādhu kho tvaṃ ānanda bhikkhū dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca abhāsi. | ||
+ | |||
+ | Atītaṃ nānvāgameyya nappaṭikaṅkhe anāgataṃ, | ||
+ | Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ appattañca anāgataṃ. | ||
+ | |||
+ | Paccuppannañca yo dhammaṃ tattha tattha vipassati, | ||
+ | Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ taṃ vidvā manubrūhaye. | ||
+ | |||
+ | Ajjeva kiccaṃ ātappaṃ ko jaññā maraṇaṃ suve,\\ | ||
+ | Na hi no saṅgaraṃ tena mahāsenena maccunā. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ ahorattamatanditaṃ, | ||
+ | Taṃ ve bhaddekarattoti santo ācikkhate munīti. | ||
+ | |||
+ | Kathañcānanda, | ||
+ | Kathañcānanda, | ||
+ | Katañcānanda, | ||
+ | |||
+ | Kathañcānanda, | ||
+ | |||
+ | Kathañcānanda, | ||
+ | |||
+ | Kathañcānanda, | ||
+ | Atītaṃ nānvāgameyya nappaṭikaṅkhe anāgataṃ, | ||
+ | Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ appattañca anāgataṃ. | ||
+ | |||
+ | Paccuppannañca yo dhammaṃ tattha tattha vipassati, | ||
+ | Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ taṃ vidvā manubrūhaye. | ||
+ | |||
+ | Ajjeva kiccaṃ ātappaṃ ko jaññā maraṇaṃ suve,\\ | ||
+ | Na hi no saṅgaraṃ tena mahāsenena maccunā. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ ahorattamatanditaṃ, | ||
+ | Taṃ ve bhaddekarattoti santo ācikkhate munīti. | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā, attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Ānanda bhaddekaratta suttaṃ dutiyaṃ | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.4.3 | ||
+ | |||
+ | Mahakaccānabhaddekaratta suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati tapodārāme. Atha kho āyasmā samiddhi rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya yena tapodo1 tenupasaṅkami. Gattāni parisiñcituṃ. Tapode gattāni parisiñcitvā paccuttaritvā ekacīvaro aṭṭhāsi gattāni pubbāpayamāno. Atha kho aññatarā devatā abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ tapodaṃ obhāsetvā yenāyasmā samiddhi, tenupasaṅkami, | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Na kho ahaṃ āvuso, dhāremi bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca. | ||
+ | |||
+ | Tvaṃ panāvuso, dhāresi bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañcāti? | ||
+ | |||
+ | Ahampi kho bhikkhu, na dhāremi bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca. | ||
+ | |||
+ | Dhāresi pana tvaṃ bhikkhu, bhaddekarattiyo gāthāti. | ||
+ | |||
+ | Na kho ahaṃ āvuso, dhāremi bhaddekarattiyo gāthāti. | ||
+ | |||
+ | Tvaṃ panāvuso, dhāresi bhaddekarattiyo gāthāti? | ||
+ | |||
+ | Ahampi kho bhikkhu, na dhāremi bhaddekarattiyo gāthā. | ||
+ | |||
+ | Uggaṇhāhi tvaṃ bhikkhu, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca. Pariyāpuṇāhi tvaṃ bhikkhu, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca. Atthasaṃhito bhikkhu, bhaddekarattassa uddeso ca vibhaṅgo ca ādibrahmacariyako' | ||
+ | |||
+ | Idamavoca sā devatā, idaṃ vatvā tatthevantaradhāyi. Atha kho āyasmā samiddhi tassā rattiyā accayena yena bhagavā tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā samiddhi bhagavantaṃ etadavoca. Idhāhaṃ bhante, rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya yena tapodo1 tenupasaṅkami. Gattāni parisiñcituṃ. <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Tapodā-simu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Dharesi tvaṃ bhikkhu, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañcāti? | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte ahaṃ bhante, taṃ devataṃ etadavocaṃ2: | ||
+ | |||
+ | Tvaṃ pana āvuso, dhāresi bhaddekaratassa uddesañca vibhaṅgañcāti? | ||
+ | |||
+ | Ahampi kho bhikkhu na dhāremi bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅghañca. | ||
+ | |||
+ | Dhāresi pana tvaṃ bhikkhu, bhaddekarattiyo gāthāti? | ||
+ | |||
+ | Na kho ahaṃ āvuso, dhāremi bhaddekarattiyo gāthāti. | ||
+ | |||
+ | Tvaṃ panāvuso, dhāresi bhaddekaratti gāthāti? | ||
+ | |||
+ | Ahampi kho bhikkhu, na dhāremi bhaddekarattiyo gāthāti. | ||
+ | |||
+ | Uggaṇhāhi tvaṃ bhikkhu, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca. Pariyāpuṇāhi tvaṃ bhikkhu, bhaddekarattassa uddesañca, vibhaṅgañca. Dhārehi tvaṃ bhikkhu, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca, | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhante, sā devatā. Idaṃ vatvā tatthevantaradhāyi. Sādhu me bhante, bhagavā bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca desetuti. | ||
+ | |||
+ | Tena hi bhikkhu, suṇāhi, sādhukaṃ manasikarohi, | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhanteti kho āyasmā samiddhi bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Atītaṃ nānvāgameyya nappaṭikaṅkhe anāgataṃ, | ||
+ | Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ appattañca anāgataṃ. | ||
+ | |||
+ | Paccuppannañca yo dhammaṃ tattha tattha vipassati, | ||
+ | Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ taṃ vidvā manubrūhaye. | ||
+ | |||
+ | Ajjeva kiccaṃ ātappaṃ ko jaññā maraṇaṃ suve,\\ | ||
+ | Na hi no saṅgaraṃ tena mahāsenena maccunā. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ ahorattamatanditaṃ, | ||
+ | Taṃ ve bhaddekarattoti santo ācikkhate munīti. | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvā sugato uṭṭhāyāsanā vihāraṃ pāvisi. | ||
+ | |||
+ | Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ acirapakkantassa bhagavato etadahosi: ' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Etadavoca-sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Atītaṃ nānvāgameyya nappaṭikaṅkhe anāgataṃ, | ||
+ | Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ appattañca anāgataṃ. | ||
+ | |||
+ | Paccuppannañca yo dhammaṃ tattha tattha vipassati, | ||
+ | Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ taṃ vidvā manubrūhaye. | ||
+ | |||
+ | Ajjeva kiccaṃ ātappaṃ ko jaññā maraṇaṃ suve,\\ | ||
+ | Na hi no saṅgaraṃ tena mahāsenena maccunā. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ ahorattamatanditaṃ, | ||
+ | Taṃ ve bhaddekarattoti santo ācikkhate munīti. | ||
+ | |||
+ | Ko nu kho imassa bhagavatā saṅkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajeyyāti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi: ' | ||
+ | |||
+ | Atha kho te bhikkhū yenāyasmā mahākaccāno tenupasaṅkamiṃsu. Upasaṅkamitvā āyasmatā mahākaccānena saddhiṃ sammodiṃsu. Sammodanīyaṃ kathaṃ sārāṇīyaṃ vitisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū āyasmantaṃ mahākaccānaṃ etadavocuṃ: | ||
+ | Atītaṃ nānvāgameyya nappaṭikaṅkhe anāgataṃ, | ||
+ | Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ appattañca anāgataṃ. | ||
+ | |||
+ | Paccuppannañca yo dhammaṃ tattha tattha vipassati, | ||
+ | Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ taṃ vidvā manubrūhaye. | ||
+ | |||
+ | Ajjeva kiccaṃ ātappaṃ ko jaññā maraṇaṃ suve,\\ | ||
+ | Na hi no saṅgaraṃ tena mahāsenena maccunā. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ ahorattamatanditaṃ, | ||
+ | Taṃ ve bhaddekarattoti santo ācikkhate munīti. | ||
+ | |||
+ | Tesaṃ no āvuso kaccāna, amhākaṃ acirapakkantassa bhagavato etadahosi: ' | ||
+ | |||
+ | Atītaṃ nānvāgameyya nappaṭikaṅkhe anāgataṃ, | ||
+ | Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ appattañca anāgataṃ. | ||
+ | |||
+ | Paccuppannañca yo dhammaṃ tattha tattha vipassati, | ||
+ | Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ taṃ vidvā manubrūhaye. | ||
+ | |||
+ | Ajjeva kiccaṃ ātappaṃ ko jaññā maraṇaṃ suve,\\ | ||
+ | Na hi no saṅgaraṃ tena mahāsenena maccunā. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ ahorattamatanditaṃ, | ||
+ | Taṃ ve bhaddekarattoti santo ācikkhate munīti. | ||
+ | |||
+ | Ko nu kho imassa bhagavatā saṅkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajeyyā' | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi āvuso, puriso sāratthiko sāgaravesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Addhāvuso kaccāna, bhagavā jānaṃ jānāti, passaṃ passati cakkhubhūto ñāṇabhūto dhammabhūto vattā pavattā atthassa ninnetā amatassa dātā dhammassāmi tathāgato. So ceva panetassa kālo ahosi yaṃ bhagavantaṃ yeva etamatthaṃ paṭipuccheyya*ma. Yathā no bhagavā vyākareyya, | ||
+ | |||
+ | Tena āvuso, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha, bhāsissāmīti. | ||
+ | |||
+ | Evamāvusoti kho te bhikkhū āyasmato mahākaccānassa paccassosuṃ. Āyasmā mahākaccāno etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Yaṃ kho no āvuso, bhagavā saṅkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho: | ||
+ | |||
+ | Atītaṃ nānvāgameyya nappaṭikaṅkhe anāgataṃ, | ||
+ | Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ appattañca anāgataṃ. | ||
+ | |||
+ | Paccuppannañca yo dhammaṃ tattha tattha vipassati, | ||
+ | Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ taṃ vidvā manubrūhaye. | ||
+ | |||
+ | Ajjeva kiccaṃ ātappaṃ ko jaññā maraṇaṃ suve,\\ | ||
+ | Na hi no saṅgaraṃ tena mahāsenena maccunā. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ ahorattamatanditaṃ, | ||
+ | Taṃ ve bhaddekarattoti santo ācikkhate munīti. | ||
+ | |||
+ | Imassa kho ahaṃ āvuso, bhagavatā saṅkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa, | ||
+ | |||
+ | Kathañcāvuso, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Cakkhū-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathañcāvuso, | ||
+ | Atītamaddhānaṃ, | ||
+ | Tadabhinandati. Na tadabhinandanto atītaṃ nānvāgameti. Iti me mano ahosi atītamaddhānaṃ, | ||
+ | Viññāṇassa na tadabhinandati. Na tadabhinandato atītaṃ nānvāgameti. Evaṃ kho āvuso atītaṃ nānvāgameti.Iti me saddāti na tattha chandarāgapaṭibaddhaṃ hoti viññāṇaṃ. Na chandarāgapaṭibaddhattā viññāṇassa tadabhinandati. Na tadabhinandanto atītaṃ nānvāgameti. Iti me ghānaṃ ahosi atītamaddhānaṃ, | ||
+ | Tadabhinandati. Na tadabhinandanto atītaṃ nānvāgameti. Iti me mano ahosi atītamaddhānaṃ, | ||
+ | Viññāṇassa na tadabhinandati. Na tadabhinandato atītaṃ nānvāgameti. Evaṃ kho āvuso atītaṃ nānvāgameti. | ||
+ | |||
+ | Kathañcāvuso, | ||
+ | |||
+ | Kathañcāvuso, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Nappaṭikaṅkhati-majasaṃ. 2.Nappaṇidahati-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathañcāvuso paccuppannesu dhammesu saṃhīrati: | ||
+ | |||
+ | Kathañcāvuso paccuppannesu dhammesu na saṃhīrati: | ||
+ | Chandarāgapaṭibaddhaṃ hoti viññāṇaṃ. Na chandarāgapaṭibaddhattā viññāṇassa na tadabhinandati. Na tadabhinandanto paccuppannesu dhammesu na saṃhīrati evaṃ kho āvuso, paccuppannesu dhammesu na saṃhīrati. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ kho no āvuso, bhagavā saṅkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho. | ||
+ | |||
+ | Atītaṃ nānvāgameyya nappaṭikaṅkhe anāgataṃ, | ||
+ | Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ appattañca anāgataṃ. | ||
+ | |||
+ | Paccuppannañca yo dhammaṃ tattha tattha vipassati, | ||
+ | Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ taṃ vidvā manubrūhaye. | ||
+ | |||
+ | Ajjeva kiccaṃ ātappaṃ ko jaññā maraṇaṃ suve,\\ | ||
+ | Na hi no saṅgaraṃ tena mahāsenena maccunā. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ ahorattamatanditaṃ, | ||
+ | Taṃ ve bhaddekarattoti satto ācikkhate munīti. | ||
+ | |||
+ | Imassa kho ahaṃ āvuso, bhagavato saṅkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmi. Ākaṅkhamānā ca pana tumhe, āyasmanto, bhagavantaṃ yeva upasaṅkamitvā etamatthaṃ paṭipuccheyyātha. Yathā vo bhagavā vyākaroti. Tathā naṃ dhāreyyātāti. | ||
+ | |||
+ | Atha kho te bhikkhū āyasmato mahākaccānassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, | ||
+ | |||
+ | Atītaṃ nānvāgameyya nappaṭikaṅkhe anāgataṃ.\\ | ||
+ | Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ appattañca anāgataṃ. | ||
+ | |||
+ | Paccuppannañca yo dhammaṃ tattha tattha vipassati, | ||
+ | Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ taṃ vidvā manubrūhaye. | ||
+ | |||
+ | Ajjeva kiccaṃ ātappaṃ ko jaññā maraṇaṃ suve,\\ | ||
+ | Na hi no saṅgaraṃ tena mahāsenena maccunā. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ ahorattamatanditaṃ, | ||
+ | Taṃ ve bhaddekarattoti santo ācikkhate munīti. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tesaṃ no bhante, amhākaṃ acirapakkantassa bhagavato etadahosi: ' | ||
+ | |||
+ | Atītaṃ nānvāgameyya nappaṭikaṅkhe anāgataṃ.\\ | ||
+ | Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ appattañca anāgataṃ. | ||
+ | |||
+ | Paccuppannañca yo dhammaṃ tattha tattha vipassati, | ||
+ | Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ taṃ vidvā manubrūhaye. | ||
+ | |||
+ | Ajjeva kiccaṃ ātappaṃ ko jaññā maraṇaṃ suve,\\ | ||
+ | Na hi no saṅgaraṃ tena mahāsenena maccunā. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ ahorattamatanditaṃ, | ||
+ | Taṃ ve bhaddekarattoti santo ācikkhate munīti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Ko nu kho imassa bhagavatā saṅkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajeyyāti. Tesaṃ no bhante amhākaṃ etadahosi: ' | ||
+ | |||
+ | Paṇḍito bhikkhave mahākaccāno. Mahāpañño bhikkhave mahākaccāno maṃ cepi tumhe bhikkhave, etamatthaṃ paṭipuccheyyātha, | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā, attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. | ||
+ | |||
+ | Mahākaccānabhaddekaratta suttaṃ tatiyaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.4.4 | ||
+ | |||
+ | Lomasakaṅgiya bhaddekaratta suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena āyasmā lomasakaṅgiyo sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme. Atha kho candano devaputto abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ nigrodhārāmaṃ obhāsetvā yenāyasmā lomasakaṅgiyo tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho candano devaputto āyasmantaṃ lomasakaṅgiyaṃ etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Dhāresi tvaṃ bhikkhu, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañcāti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Na kho ahaṃ āvuso, dhāremi bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca. | ||
+ | |||
+ | Tvaṃ panāvuso, dhāresi bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañcāti. | ||
+ | |||
+ | Ahampi kho bhikkhu, na dhāremi bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca. | ||
+ | |||
+ | Dhāresi pana tvaṃ bhikkhu, bhaddekarattiyo gāthāti | ||
+ | |||
+ | Na kho ahaṃ āvuso, dhāremi bhaddekarattiyo gāthā. | ||
+ | |||
+ | Tvaṃ panāvuso, dhāresi bhaddekarattiyo gāthāti. | ||
+ | |||
+ | Dhāremi khohaṃ bhikkhu, bhaddekarattiyo gāthāti. | ||
+ | |||
+ | Yathā kathaṃ pana tvaṃ āvuso, dhāresi bhaddekarattiyo gāthāti. | ||
+ | |||
+ | Ekamidāhaṃ bhikkhu samayaṃ bhagavā devesu tāvatiṃsesu viharati pāricchattakamūle paṇḍukambalasilāyaṃ. Tatra bhagavā devānaṃ tāvatiṃsānaṃ bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca ābhāsi: | ||
+ | |||
+ | Atītaṃ nānvāgameyya nappaṭikaṅkhe anāgataṃ.\\ | ||
+ | Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ appattañca anāgataṃ. | ||
+ | |||
+ | Paccuppannañca yo dhammaṃ tattha tattha vipassati, | ||
+ | Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ taṃ vidvā manubrūhaye. | ||
+ | |||
+ | Ajjeva kiccaṃ ātappaṃ ko jaññā maraṇaṃ suve,\\ | ||
+ | Na hi no saṅgaraṃ tena mahāsenena maccunā. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ ahorattamatanditaṃ, | ||
+ | Taṃ ve bhaddekarattoti santo ācikkhate munīti. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Evaṃ kho ahaṃ bhikkhu, dhāremi bhaddekarattiyo gāthā. Uggaṇhāhi tvaṃ bhikkhu, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca. Pariyāpuṇāhi tvaṃ bhikkhu, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca. Dhārehi tvaṃ bhikkhu, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca. Atthasaṃhito bhikkhu, bhaddekarattassa uddeso ca vibhaṅgo ca ādibrahmacariyakoti. Idamavoca candano devaputto. Idaṃ vatvā tatthevantaradhāyi. | ||
+ | |||
+ | Atha kho āyasmā lomasakaṅgiyo tassā rattiyā accayena senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacivaraṃ ādāya yena sāvatthi <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Ekamidāhaṃ bhikkhu, samayaṃ bhagavā devesu tāvatiṃsesu viharati pāricchattakamūle paṇḍukambalasilāyaṃ. Tatra bhagavā devānaṃ tāvatiṃsānaṃ bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca abhāsi: | ||
+ | |||
+ | Atītaṃ nānvāgameyya nappaṭikaṅkhe anāgataṃ.\\ | ||
+ | Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ appattañca anāgataṃ. | ||
+ | |||
+ | Paccuppannañca yo dhammaṃ tattha tattha vipassati, | ||
+ | Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ taṃ vidvā manubrūhaye. | ||
+ | |||
+ | Ajjeva kiccaṃ ātappaṃ ko jaññā maraṇaṃ suve,\\ | ||
+ | Na hi no saṅgaraṃ tena mahāsenena maccunā. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ ahorattamatanditaṃ, | ||
+ | Taṃ ve bhaddekarattoti santo ācikkhate munīti. | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Jānāsi pana tvaṃ bhikkhu, taṃ devaputta' | ||
+ | |||
+ | Na kho ahaṃ bhante, jānāmi taṃ devaputtanti. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Candano nāma so bhikkhu, devaputto. Candano bhikkhu, devaputto aṭṭhikatvā manasikatvā sabbacetaso1 samannāharitvā ohitasoto dhammaṃ suṇāti. Tena hi bhikkhu, suṇāhi. Sādhukaṃ manasikarohi. Bhāsissāmīti. Evaṃ bhanteti kho āyasmā lomasakaṅgiyo bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Atītaṃ nānvāgameyya nappaṭikaṅkhe anāgataṃ.\\ | ||
+ | Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ appattañca anāgataṃ. | ||
+ | |||
+ | Paccuppannañca yo dhammaṃ tattha tattha vipassati, | ||
+ | Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ taṃ vidvā manubrūhaye. | ||
+ | |||
+ | Ajjeva kiccaṃ ātappaṃ ko jaññā maraṇaṃ suve,\\ | ||
+ | Na hi no saṅgaraṃ tena mahāsenena maccunā. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ ahorattamatanditaṃ, | ||
+ | Taṃ ve bhaddekarattoti santo ācikkhate munīti. | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhu, atītaṃ anvāgameti: | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Kathañca bhikkhu, atītaṃ nānvāgameti: | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhu, anāgataṃ paṭikaṅkhati: | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhu, anāgataṃ na paṭikaṅkhati: | ||
+ | Evaṃsañño siyaṃ anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ na samanvāneti. Evaṃsaṅkhāro siyaṃ anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ na samanvāneti. Evaṃviññāṇo siyaṃ anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ na samanvāneti. Evaṃ kho bhikkhu, anāgataṃ na paṭikaṅkhati. | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhu, paccuppannesu dhammesu saṃhīrati: | ||
+ | Vā attānaṃ. Saññaṃ attato samanupassati, | ||
+ | Attānaṃ, attani vā saṅkhāre, | ||
+ | Samanupassati, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Sabbaṃ cetaso-sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhu, paccuppannesu dhammesu na saṃhīrati: | ||
+ | |||
+ | Atītaṃ nānvāgameyya nappaṭikaṅkhe anāgataṃ.\\ | ||
+ | Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ appattañca anāgataṃ. | ||
+ | |||
+ | Paccuppannañca yo dhammaṃ tattha tattha vipassati, | ||
+ | Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ taṃ vidvā manubrūhaye. | ||
+ | |||
+ | Ajjeva kiccaṃ ātappaṃ ko jaññā maraṇaṃ suve,\\ | ||
+ | Na hi no saṅgaraṃ tena mahāsenena maccunā. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ ahorattamatanditaṃ, | ||
+ | Taṃ ve bhaddekarattoti santo ācikkhate munīti. | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā lomasakaṅgiyo bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti. \\ | ||
+ | Lomasakaṅgiya bhaddekaratta suttaṃ catutthaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.4.5 | ||
+ | |||
+ | Cūḷakammavibhaṅga suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme, atha kho subho māṇavo todeyyaputto yena bhagavā, | ||
+ | |||
+ | Ko nu kho bho gotama, hetu ko paccayo, yena manussānaṃ yeva sataṃ manussabhūtānaṃ dissanti hīnappaṇītatā. Dissanti hi bho gotama, manussā appāyukā, dissanti dīghāyukā. Dissanti bavhābādhā, | ||
+ | |||
+ | Kammasakkā māṇava, sattā kammadāyādā kammayoni kammabandhu kammapaṭisaraṇā. Kammaṃ satte vibhajati yadidaṃ hīnappaṇītatāyāti. | ||
+ | |||
+ | Na kho ahaṃ imassa bhoto gotamassa saṅkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ ājānāmi, sādhu me bhavaṃ gotamo tathā dhammaṃ desetu, yathāhaṃ imassa bhoto gotamassa saṅkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ ājāneyyanti. | ||
+ | |||
+ | Tena hi māṇava, suṇāhi sādhukaṃ manasikarohi, | ||
+ | |||
+ | Evaṃ hoti kho subho māṇavo todeyyaputto bhagavato paccassosi bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Idha māṇava, ekacco itthi vā puriso vā pāṇātipātī hoti luddo lohitapāṇi hatapahate niviṭṭho adayāpanno sabbapāṇabhutesu1 so tena kammena evaṃ samantena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati, yattha yattha paccājāyati, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Pāṇabhutesu-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Idha pana māṇava, ekacco itthi vā puriso vā pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti, nihitadaṇḍo nihitasattho lajjī dayāpanno sabbapāṇabhūtahitānukampī viharati. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati, yattha paccājāyati, | ||
+ | |||
+ | Idha māṇava, ekacco itthī vā puriso vā sattānaṃ viheṭhakajātiko hoti pāṇinā vā leḍḍunā vā daṇḍena vā satthena vā. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati, yattha yattha paccājāyati, | ||
+ | |||
+ | Idha pana māṇava, ekacco itthī vā puriso vā sattānaṃ aviheṭhakajātiko hoti pāṇinā vā leḍḍunā vā daṇḍena vā satthena vā. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati, yattha yattha paccājāyati, | ||
+ | |||
+ | Idha pana māṇava, ekacco itthi vā puriso vā kodhano hoti upāyāsabahulo, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Idha pana māṇava, ekacco itthī vā puriso vā akkodhano hoti anupāyāsabahulo, | ||
+ | Bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati, yattha yattha paccājāyati pāsādiko hoti. Pāsādikasaṃvattanikā esā māṇava, paṭipadā yadidaṃ akkodhano hoti anupāyāsabahulo, | ||
+ | |||
+ | Idha pana māṇava, ekacco itthī vā puriso vā issāmanako hoti, paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu issati, upadussati issaṃ bandhati. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati, yattha yattha paccājāyati appesakkho hoti. Appesakkhasaṃvattanikā esā māṇava, paṭipadā yadidaṃ issāmanako hoti, paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu issati upadussati issaṃ bandhati.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Idha pana māṇava, ekacco itthī vā puriso vā anissāmanako hoti,\\ | ||
+ | Paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu na issati, na upadussati issaṃ bandhati. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā parammaraṇā sugatiṃ lokaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati, yattha yattha paccājāyati mahesakkho hoti. Mahesakkhasaṃvattanikā esā māṇava, paṭipadā yadidaṃ anissāmanako hoti,\\ | ||
+ | Paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu na issati na upadussati na issaṃ bandhati. | ||
+ | |||
+ | Idha pana māṇava, ekacco itthī vā puriso vā na dātā hoti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, sace manussataṃ āgacchati, yattha yattha paccājāyati appabhogo hoti. Appabhogasaṃvattanikā esā māṇava, paṭipadā yadidaṃ na dātā hoti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Idha pana māṇava, ekacco itthī vā puriso vā dātā hoti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati, yattha yattha paccājāyati, | ||
+ | |||
+ | Idha pana māṇava, ekacco itthī vā puriso vā thaddho hoti atimānī. Abhivādetabbaṃ na abhivādeti. Paccuṭṭhātabbaṃ na paccuṭṭheti, | ||
+ | |||
+ | Idha pana māṇava, ekacco itthī vā puriso vā atthaddho hoti anatimānī. Abhivādetabbaṃ abhivādeti, | ||
+ | Mānetabbaṃ māneti, pūjetabbaṃ pūjeti. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati, yattha yattha paccājāyati, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Idha pana māṇava, ekacco itthī vā puriso vā samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā upasaṅkamitvā na paripucchitā hoti: kiṃ bhante kusalaṃ, kiṃ akusalaṃ, kiṃ sāvajjaṃ, | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Idha pana māṇava, ekacco itthī vā puriso vā samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā upasaṅkamitvā paripucchitā hoti: kiṃ bhante, kusalaṃ kiṃ akusalaṃ kiṃ sāvajjaṃ kiṃ anavajjaṃ, | ||
+ | |||
+ | Iti kho māṇava, appāyukasaṃvattanikā paṭipadā appāyukattaṃ upaneti. Dīghāyukasaṃvattanikā paṭipadā dīghāyukattaṃ upaneti. Bavhābādhasaṃvattanikā paṭipadā bavhābādhattaṃ upaneti. Appābādhasaṃvattanikā paṭipadā appābādhattaṃ upaneti. Dubbaṇṇasaṃvattanikā paṭipadā dubbaṇṇattaṃ upaneti. Pāsādikasaṃvattanikā paṭipadā pāsādikattaṃ upaneti. Appesakkhasaṃvattanikā paṭipadā appesakkhattaṃ upaneti. Mahesakkhasaṃvattanikā paṭipadā mahesakkhattaṃ upaneti. Appabhogasaṃvattanikā paṭipadā appabhogattaṃ upaneti. Mahābhogasaṃvattanikā paṭipadā mahābhogattaṃ upaneti. Nīcakulīnasaṃvattanikā paṭipadānīcakulīnattaṃ upaneti. Uccākulīnasaṃvattanikā paṭipadā uccākulīnattaṃ upaneti. Duppaññasaṃvattanikā paṭipadā duppaññattaṃ upaneti. Mahāpaññasaṃvattanikā paṭipadā mahāpaññattaṃ upaneti. | ||
+ | |||
+ | Kammassakā māṇava, sattā kammadāyādā kammayoni kammabandhu kammapaṭisaraṇā, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte subho māṇavo todeyyaputto bhagavantaṃ etadavoca. Abhikkantaṃ bho gotama, abhikkantaṃ bho gotama, seyyathāpi bho gotama, nikkujjiṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Cūḷakammavibhaṅga suttaṃ pañcamaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.4.6 | ||
+ | |||
+ | Mahākammavibhaṅga suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena āyasmā samiddhi araññakuṭikāyaṃ viharati. | ||
+ | |||
+ | Atha kho potaliputto paribbājako jaṅghāvihāraṃ anucaṅkamamāno anuvicaramāno yenāyasmā samiddhi tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā āyasmatā samiddhinā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sārāṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho potaliputto paribbājako āyasmantaṃ samiddhiṃ etadavoca: ' | ||
+ | |||
+ | Mā evaṃ āvuso potaliputta avaca, mā evaṃ āvuso potaliputta avaca, mā bhagavantaṃ abbhācikkhi, | ||
+ | |||
+ | Kiva ciraṃ pabbajitosi āvuso, samiddhīti. | ||
+ | |||
+ | Na ciraṃ āvuso, tīṇi vassāniti. | ||
+ | |||
+ | Etthadāni mayaṃ there bhikkhu kiṃ vakkhāma, yatra hi nāmevaṃ navo bhikkhu satthāraṃ parirakkhitabbaṃ maññissati. Sañcetanikaṃ āvuso samiddhi, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā, kiṃ so vediyatīti. | ||
+ | |||
+ | Sañcetanikaṃ āvuso potaliputta, | ||
+ | |||
+ | Atha kho potaliputto paribbājako āyasmato samiddhissa bhāsitaṃ neva abhinandi na paṭikkosi. Anabhinanditvā appaṭikkositvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. | ||
+ | |||
+ | Atha kho āyasmā samiddhi acirapakkante potaliputte paribbājake yenāyasmā ānando tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Evamāvusoti kho āyasmā samiddhi āyasmato ānandassa paccassosi. Atha kho āyasmā ca ānando āyasmā ca samiddhi yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu. Upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando yāvatako ahosi āyasmato samiddhissa potaliputtena paribbājakena saddhiṃ kathā sallāpo, taṃ sabbaṃ bhagavato ārocesi. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca: ' | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte āyasmā udāyī bhagavantaṃ etadavoca: 'sace pana bhante, āyasmatā samiddhinā idaṃ sandhāya bhāsitaṃ, | ||
+ | |||
+ | Atha kho1 bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi: 'passa kho tvaṃ ānanda, imassa udāyissa moghapurisassa ummaggaṃ2. Aññāsiṃ kho ahaṃ ānanda, idānevāyaṃ udāyī moghapuriso ummujjamāno ayoniso ummujjissatī' | ||
+ | |||
+ | Etassa bhagavā kālo, etassa sugata kālo, yaṃ bhagavā mahākammavibhaṅgaṃ vibhajeyya. Bhagavato sutvā bhikkhu dhāressantīti. | ||
+ | |||
+ | Tena hā' | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhanteti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca: \\ | ||
+ | Cattāro me ānanda, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro: idhānanda, ekacco puggalo idha pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti, kāmesu micchācārī hoti, musāvādī hoti, pisunāvāco hoti, pharusāvāco hoti, samphappalāpī hoti, abhijjhālū hoti, vyāpannacitto hoti, micchādiṭṭhi hoti, so kāyassa bedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Evaṃ vutte-syā. 2.Ummaṅgaṃ-majasaṃ.\\ | ||
+ | 3.Vedayati-majasaṃ.Sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Idha pana ānanda, ekacco puggalo idha pāṇātipātī hoti adinnādāyī hoti, kāmesu micchācārī hoti, musāvādī hoti, pisunāvāco hoti, pharusāvāco hoti, samphappalāpī hoti, abhijjhālū hoti, vyāpannacitto hoti, micchādiṭṭhī hoti. So kāyassa bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. | ||
+ | |||
+ | Idhānanda ekacco puggalo idha pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesu micchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, pisunā vācā1 paṭivirato hoti, <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Idhapanānanda, | ||
+ | Samphappalāpā paṭivirato hoti, anabhijjhālū hoti, avyāpannacitto hoti, sammādiṭṭhi hoti, so kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. \\ | ||
+ | Idhānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammā manasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati. Yathā samāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ passati: 'idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ kāmesu micchācāriṃ musāvādiṃ pisunā vācaṃ pharusāvācaṃ samphappalāpiṃ anabhijjhāluṃ vyāpannacittaṃ micchādiṭṭhiṃ. Kāyassa bhedā parammaraṇā passati apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ uppannaṃ. So evamāha: 'atthi kira bho, pāpakāni kammāni, atthi duccaritassa vipāko, apāhaṃ puggalaṃ addasaṃ idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ kāmesu micchācāriṃ musāvādiṃ pisunāvācaṃ pharusāvācaṃ samphappalāpiṃ anabhijjhāluṃ vyāpannacittaṃ micchādiṭṭhiṃ kāyassa bhedā parammaraṇā passāmi apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ uppannanti. So evamāha: 'yo kira bho pāṇātipātī adinnādāyī kāmesu micchācārī musāvādī pisunāvācī pharusāvācī samphappalāpī anabhijjhālū hoti, avyāpannacitto hoti, micchādiṭṭhi, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Pisuṇāya vācāya-majasaṃ, | ||
+ | 2.Pharusāya vācāya-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Idha panānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammā manasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathā samāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ passati. Idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ kāmesu micchācāriṃ musāvādiṃ pisunā vācaṃ pharusāvācaṃ samphappalāpiṃ anabhijjhāluṃ vyāpannacittaṃ micchādiṭṭhiṃ, | ||
+ | Adinnādāyī kāmesu micchācārī musāvādī pisunāvācī pharusāvācī samphappalāpī anabhijjhālū hoti, avyāpannacitto hoti, micchādiṭṭhi, | ||
+ | Moghamañña' | ||
+ | |||
+ | Idhānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo <span pts_page # | ||
+ | Anuyogamanvāya appamādamanvāya sammā manasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati. Yathā samāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ\\ | ||
+ | Puggalaṃ passati 'idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ kāmesu micchācārā paṭivirataṃ musāvādā paṭivirataṃ pisunā vācā2 paṭivirataṃ pharusā vācā3 paṭivirataṃ samphappalāpā paṭivirataṃ anabhijjhāluṃ avyāpannacittaṃ sammādiṭṭhiṃ kāyassa bhedā parammaraṇā passati sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannaṃ. So evamāha: 'atthi kira bho kalyāṇāni kammāni, atthi sucaritassa vipāko. Apāhaṃ puggalaṃ addasaṃ idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ kāmesu micchācārā paṭivirataṃ\\ | ||
+ | Musāvādā paṭivirataṃ pisunāvācā paṭivirataṃ pharusāvācā paṭivirataṃ samphappalāpā paṭivirataṃ anabhijjhāluṃ vyāpannacittaṃ sammādiṭṭhiṃ kāyassa bhedā parammaraṇā passāmi sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanna' | ||
+ | Evaṃ jānanti, te sammā jānanti, ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇanti. Iti so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ, tadeva tattha thāmasā parāmassa1 abhinivissa voharati: ' | ||
+ | |||
+ | Idha panānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammā manasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati, yathā samāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ <span pts_page # | ||
+ | Samphappalāpā paṭivirataṃ anabhijjhāluṃ avyāpannacittaṃ sammādiṭṭhiṃ kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannaṃ. So evamāha: ' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Parāmāsā-majasaṃ.\\ | ||
+ | 2.Pisuṇāya vācāya-majasaṃ sīmu.\\ | ||
+ | 3.Pharusāya vācāya-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Natthi sucaritassa vipāko. Apāhaṃ puggalaṃ addasaṃ idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ kāmesu micchācārā paṭivirataṃ musāvādā paṭivirataṃ pisunā vācā paṭivirataṃ pharusāvācā paṭivirataṃ samphappalāpā paṭivirataṃ anabhijjhāluṃ vyāpannacittaṃ sammādiṭṭhiṃ, | ||
+ | Pisunāvācā paṭivirato pharusāvācā paṭivirato samphappalāpā paṭivirato anabhijjhālu hoti, avyāpannacitto hoti sammādiṭṭhi. Sabbo so kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, ye evaṃ jānanti, te sammā jānanti, ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa' | ||
+ | |||
+ | Tatrānanda, | ||
+ | Sammādiṭṭhiṃ kāyassa bhedā parammaraṇā passāmi apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapanna' | ||
+ | |||
+ | Tatrānanda, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tatrānanda, | ||
+ | |||
+ | Tatrānanda, | ||
+ | |||
+ | Tatrānanda, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Samādiṇṇā-[PTS.]\\ | ||
+ | 2.Upapajja-majasaṃ, | ||
+ | Upapajjaṃ-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tatrānanda, | ||
+ | Anabhijjhāluṃ hoti avyapannacittaṃ micchādiṭṭhi hoti. Tassa diṭṭheva dhamme vipākaṃ paṭisaṃvedeti, | ||
+ | |||
+ | Tatrānanda, | ||
+ | Pharusāvācā paṭivirato anabhijjhāluṃ avyapannacittaṃ sammādiṭṭhi, | ||
+ | |||
+ | Tatrānanda, | ||
+ | Pharusāvācā paṭivirato anabhijjhāluṃ avyapannacittaṃ sammādiṭṭhi, | ||
+ | Paṭivirato hoti anabhijjhāluṃ hoti avyapannacittaṃ sammādiṭṭhi hoti, tassa diṭṭheva dhamme vipākaṃ paṭisaṃvedeti, | ||
+ | |||
+ | Iti kho ānanda, atthi kammaṃ abhabbaṃ abhabbābhāsaṃ, | ||
+ | |||
+ | Idamoca: bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti. | ||
+ | |||
+ | Mahākammavibhaṅga suttaṃ jaṭṭhaṃ | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.4.7 | ||
+ | |||
+ | Saḷāyatanavibhaṅga suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhu āmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Saḷayatanavibhaṅgaṃ vo bhikkhave, desissāmi taṃ suṇātha sādhukaṃ manasi karotha bhāsissāmīti. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhanteti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Cha ajjhattikāni āyatanāni veditabbāni. Cha bāhirāni āyatanāni veditabbāni. Cha viññāṇakāyā veditabbā. Cha phassakāyā veditabbā. Aṭṭhārasa manopavicārā veditabbā. Chattiṃsa sattapadā veditabbā. Tatridaṃ nissāya idaṃ pajahatha tayo satipaṭṭhānā yadiriyo sevati, yadiriyo sevamāno satthā gaṇamanusāsitumarahati, | ||
+ | |||
+ | Cha ajjhattikāni āyatanāni veditabbānīti iti kho panetaṃ vuttaṃ, kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ: cakkhāyatanaṃ sotāyatanaṃ ghānāyatanaṃ jivhāyatanaṃ kāyāyatanaṃ manāyatanaṃ. Cha ajjhattikāni āyatanāni veditabbānīti iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ. \\ | ||
+ | Cha bāhirāni āyatanāni veditabbānīti iti kho panetaṃ vuttaṃ, kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ: rūpāyatanaṃ saddāyatanaṃ gandhāyatanaṃ rasāyatanaṃ phoṭṭhabbāyatanaṃ dhammāyatanaṃ. Cha bāhirāni āyatanāni veditabbānīti iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ. | ||
+ | |||
+ | Cha viññāṇakāyā veditabbānīti iti kho panetaṃ vuttaṃ, kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ: cakkhuviññāṇaṃ sotaviññāṇaṃ ghānaviññāṇaṃ jivhāviññāṇaṃ kāyaviññāṇaṃ manoviññāṇaṃ. Cha viññāṇakāyā veditabbānīti iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ. | ||
+ | |||
+ | Cha phassakāyā veditabbānīti iti kho panetaṃ vuttaṃ, kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ:\\ | ||
+ | Cakkhusamphasso sotasamphasso ghānasamphasso jivhāsamphasso kāyasamphasso manosamphasso. Cha phassakāyā veditabbānīti iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Aṭṭhārasa manopavīcārā veditabbāti iti kho panetaṃ vuttaṃ, kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ: cakkhunā rūpaṃ disvā somanassaṭṭhāniyaṃrūpaṃ upavicarati. Domanassaṭṭhāniyaṃ rūpaṃ upavicarati. Upekkhaṭṭhāniyaṃ rūpaṃ upavicarati. Sotena saddaṃ sutvā somanassaṭṭhāniyaṃ saddaṃ upavicarati. Domanassaṭṭhāniyaṃ saddaṃ upavicarati. Upekkhaṭṭhāniyaṃ saddaṃ upavicarati. Ghānena gandhaṃ ghāyitvā somanassaṭṭhāniyaṃ gandhaṃ upavicarati. Domanassaṭṭhāniyaṃ gandhaṃ upavicarati. Upekkhaṭṭhāniyaṃ ghandhaṃ upavicarati. Jivhāya rasaṃ sāyitvā somanassaṭṭhāniyaṃ rasaṃ upavicarati. Domanassaṭṭhāniyaṃ rasaṃ upavicarati. Upekkhaṭṭhāniyaṃ rasaṃ upavicarati. Kāyena <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Chattiṃsa sattapadā veditabbāti iti kho panetaṃ vuttaṃ, kiñce taṃ paṭicca vuttaṃ: cha gehasitāni somanassāni, | ||
+ | |||
+ | Tattha katamāni cha gehasitāni somanassāni: | ||
+ | Kāyaviññeyyānaṃ phoṭṭhabbānaṃ iṭṭhānaṃ kantānaṃ manāpānaṃ manoramānaṃ lokāmisapaṭisaṃyuttānaṃ paṭilābhaṃ vā paṭilābhato samanupassato pubbe vā paṭiladdhapubbaṃ atītaṃ niruddhaṃ vipariṇataṃ samanussarato uppajjati somanassaṃ, | ||
+ | |||
+ | Tattha katamāni cha nekkhammasitāni somanassāni: | ||
+ | Vipariṇāmavirāganirodhaṃ, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Upekkhāṭhānīyaṃ-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tattha katamāni cha gehasitāni domanassāni: | ||
+ | Domanassaṃ. Yaṃ evarūpaṃ domanassaṃ. Idaṃ vuccati gehasitaṃ domanassaṃ. Imāni cha gehasitāni domanassāni. | ||
+ | |||
+ | Tattha katamāni cha nekkhammasitāni domanassāni: | ||
+ | Upasampajja viharissāmi. Yadariyā etarahi āyatanaṃ upasampajja viharantī' | ||
+ | |||
+ | Tattha katamā cha gehasitā upekkhā: cakkhunā rūpaṃ disvā upapajjati upekkhā bālassa mūḷhassa puthujjanassa anodhijinassa avipākajinassa anādīnavadassāvino assutavato puthujjanassa. Yā evarūpā upekkhā, rūpaṃ sā nātivattati. Tasmā sā upekkhā gehasitāni vuccati. Sotena saddaṃ sutvā upapajjati upekkhā bālassa mūḷhassa puthujjanassa anodhijinassa avipākajinassa anādīnavadassāvino assutavato puthujjanassa. Yā evarūpā upekkhā, saddā sā nātivattati. Tasmā sā upekkhā gehasitāni vuccati. Ghānena gandhaṃ ghāyitvā upapajjati upekkhā bālassa mūḷhassa puthujjanassa anodhijinassa avipākajinassa anādīnavadassāvino assutavato puthujjanassa. Yā evarūpaṃ upekkhā, gandhā sā nātivattati. Tasmā sā upekkhā gehasitāni vuccati. Jivhāya rasaṃ sāyitvā upapajjati upekkhā bālassa mūḷhassa puthujjanassa anodhijinassa avipākajinassa anādīnavadassāvino assutavato puthujjanassa. Yā evarūpaṃ upekkhā, rasā sā nātivattati. Tasmā sā upekkhā gehasitāni vuccati. Kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā upapajjati upekkhā bālassa mūḷhassa puthujjanassa anodhijinassa avipākajinassa anādīnavadassāvino asutavato puthujjanassa. Yā evarūpaṃ upekkhā, phoṭṭhabbaṃ sā nātivattati. Tasmā sā upekkhā gehasitāni vuccati. Manasā dhammaṃ viññāya upapajjati upekkhā bālassa mūḷhassa puthujjanassa\\ | ||
+ | Anodhijinassa avipākajinassa anādīnavadassāvino assutavato puthujjanassa. Yā evarūpā upekkhā, dhammaṃ sā nātivattati. Tasmā sā upekkhā gehasitāni vuccati. Imā cha gehasitā upekkhā. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Kudussu-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tattha katamā cha nekkhammasitā upekkhā: rūpānaṃ tveva aniccataṃ viditvā vipariṇāmavirāganirodhaṃ, | ||
+ | Vipariṇāmavirāganirodhaṃ, | ||
+ | Vipariṇāmavirāganirodhaṃ, | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Tatridaṃ nissāya idaṃ pajahathāti iti kho panetaṃ vuttaṃ, kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ: tatra bhikkhave, yāni cha nekkhammasitāni somanassāni, | ||
+ | |||
+ | Atthi bhikkhave, upekkhā nānattā nānattasitā. Atthi upekkhā ekattā ekattasitā. Katamā ca bhikkhave, upekkhā nānattā nānattasitā: | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Katamā ca bhikkhave, upekkhā ekattā ekattasitā: | ||
+ | |||
+ | 'Tayo satipaṭṭhānā yadariyo sevati, yadariyo sevamāno satthā gaṇamanusāsitumarahati' | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, satthā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti anukampako hitesī anukampaṃ upādāya: ' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Attamanatā ca anattamanatā ca-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ bhikkhave, satthā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti anukampako hitesī anukampaṃ upādāya: ' | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Tayo satipaṭṭhānā yadariyo sevati, yadariyo sevamāno satthā gaṇamanusāsitumarahatīti iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ, paṭicca vuttaṃ. | ||
+ | |||
+ | So vuccati yoggācariyānaṃ anuttaro purisadammasārathīti iti kho panetaṃ vuttaṃ, kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ: hatthidamakena bhikkhave, hatthidammo sārito ekaṃyeva disaṃ dhāvati, puratthimaṃ vā pacchimaṃ vā uttaraṃ vā dakkhiṇaṃ vā. Assadamakena bhikkhave, assadammo sārito ekaṃyeva disaṃ dhāvati, puratthimaṃ vā pacchimaṃ vā uttaraṃ vā dakkhiṇaṃ vā. Godamakena bhikkhave, godammo sārito ekaṃyeva disaṃ dhāvati puratthimaṃ vā pacchimaṃ vā uttaraṃ vā dakkhiṇaṃ vā. Tathāgatena hi bhikkhave, arahatā sammāsambuddhena purisadammo sārito aṭṭhadisā vidhāvati rūpī rūpāni passati. Ayaṃ paṭhamā disā1 ajjhattaṃ arūpasaññī bahiddhā rūpāni passati. Ayaṃ dutiyā disā. Subhantveva adhimutto hoti. Ayaṃ tatiyā disā. Sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ' | ||
+ | |||
+ | Idamoca bhagavā attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Saḷāyatanavibhaṅgasuttaṃ sattamaṃ. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Ayaṃ ekādisā-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.4.8 | ||
+ | |||
+ | Uddesavibhaṅga suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi: bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Uddesavibhaṅgaṃ vo bhikkhave, desissāmi. Taṃ suṇātha. Sādhukaṃ manasikarotha, | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhanteti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca: tathā tathā bhikkhave, bhikkhu upaparikkheyya, | ||
+ | |||
+ | Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ acirapakkantassa bhagavato etadahosi: ' | ||
+ | |||
+ | Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi: ' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Yathā yathāssa-syā, | ||
+ | Yathā yathā-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Idaṃ kho no āvuso kaccāna, bhagavā saṅkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho. Tathā tathā bhikkhave, bhikkhu upaparikkheyya, | ||
+ | |||
+ | Idaṃ kho no āvuso, bhagavā saṅkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho: | ||
+ | |||
+ | Tesaṃ no āvuso kaccāna, amhākaṃ etadahosi: ayaṃ kho āyasmā mahākaccāno satthu ceva saṃvaṇṇito, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi āvuso puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva mūlaṃ atikkamma khandhaṃ sākhāpalāse sāraṃ pariyesitabbaṃ maññeyya, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Yathāyathātassa-syā, | ||
+ | 2.Yathā yathā-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Addhāvuso kaccāna. Bhagavā jānaṃ jānāti, passaṃ passati, cakkhubhūto ñāṇabhūto dhammabhūto vattā pavattā atthassa ninnetā amatassa dātā dhammassāmī tathāgato. So ceva panetassa kālo ahosi, yaṃ bhagavantaṃ yeva etamatthaṃ paṭipuccheyyāma, | ||
+ | |||
+ | Tena hā' | ||
+ | |||
+ | Evamāvusoti kho te bhikkhū āyasmato mahākaccānassa paccassosuṃ. Āyasmā mahākaccāno etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Yaṃ kho no āvuso bhagavā saṅkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho: | ||
+ | |||
+ | Kathañcāvuso, | ||
+ | Sotena saddaṃ sutvā saddanimittānusārī viññāṇaṃ hoti. Saddanimittassādagathitaṃ saddanimittassādavinibaddhaṃ saddanimittassādasaññojanasaṃyuttaṃ bahiddhā viññāṇaṃ vikkhittaṃ visaṭanti vuccati. \\ | ||
+ | Ghānena gandhaṃ ghāyitvā gandhanimittānusāri viññāṇaṃ hoti. Gandhanimittassādagathitaṃ gandhanimittassādavinibaddhaṃ gandhanimittassādasaññojanasaṃyuttaṃ bahiddhā viññāṇaṃ vikkhittaṃ visaṭanti vuccati. \\ | ||
+ | Jivhāya rasaṃ sāyitvā rasanimittānusāri viññāṇaṃ hoti. Rasanimittassādagathitaṃ rasanimittassādavinibaddhaṃ rasanimittassādasaññojanasaṃyuttaṃ bahiddhā viññāṇaṃ vikkhittaṃ visaṭanti vuccati. \\ | ||
+ | Kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā phoṭṭhabbanimittānusāri viññāṇaṃ hoti. Phoṭṭhabbanimittassādagathitaṃ phoṭṭhabbanimittassādavinibaddhaṃ phoṭṭhabbanimittassādasaññojanasaṃyuttaṃ bahiddhā viññāṇaṃ vikkhittaṃ visaṭanti vuccati. \\ | ||
+ | Manasā dhammaṃ viññāya dhammanimittānusāri viññāṇaṃ hoti. Dhammanimittassādagathitaṃ dhammanimittassādavinibaddhaṃ dhammanimittassādasaññojanasaṃyuttaṃ bahiddhā viññāṇaṃ vikkhittaṃ visaṭanti vuccati. \\ | ||
+ | Evaṃ kho āvuso bahiddhā viññāṇaṃ vikkhattaṃ visaṭanti vuccati. | ||
+ | |||
+ | Kathañcāvuso, | ||
+ | Sotena saddaṃ sutvā na saddanimittānusārī viññāṇaṃ hoti. Na saddanimittassādagathitaṃ na saddanimittassādavinibaddhaṃ na Saddanimittassādasaññojanasaṃyuttaṃ bahiddhā viññāṇaṃ avikkhittaṃ avisaṭanti vuccati. \\ | ||
+ | Ghānena gandhaṃ ghāyitvā na gandhanimittānusāri viññāṇaṃ hoti. Na gandhanimittassādagathitaṃ na gandhanimittassādavinibaddhaṃ na gandhanimittassādasaññojanasaṃyuttaṃ bahiddhā viññāṇaṃ avikkhittaṃ avisaṭanti vuccati. \\ | ||
+ | Jivhāya rasaṃ sāyitvā na rasanimittānusāri viññāṇaṃ hoti. Na rasanimittassādagathitaṃ na rasanimittassādavinibaddhaṃ na rasanimittassādasaññojanasaṃyuttaṃ bahiddhā viññāṇaṃ avikkhittaṃ avisaṭanti vuccati. \\ | ||
+ | Kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā na phoṭṭhabbanimittānusāri viññāṇaṃ hoti. Na phoṭṭhabbanimittassādagathitaṃ na phoṭṭhabbanimittassādavinibaddhaṃ na phoṭṭhabbanimittassādasaññojanasaṃyuttaṃ bahiddhā viññāṇaṃ avikkhittaṃ avisaṭanti vuccati. \\ | ||
+ | Manasā dhammaṃ viññāya na dhammanimittānusāri viññāṇaṃ hoti. Na dhammanimittassādagathitaṃ na dhammanimittassādavinibaddhaṃ na dhammanimittassādasaññojanasaṃyuttaṃ bahiddhā viññāṇaṃ avikkhittaṃ avisaṭanti vuccati. \\ | ||
+ | Evaṃ kho āvuso, bahiddhā viññāṇaṃ avikkhittaṃ avisaṭanti vuccati. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Rūpanimittassādagadhitaṃ-majasaṃ.\\ | ||
+ | 2.Vinibandhaṃ-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathañcāvuso ajjhattaṃ cittaṃ saṇṭhitanti1 vuccati: idhāvuso bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Tassa vivekajapītisukhānusāri viññāṇaṃ hoti. Vivekajapītisukhassādagathitaṃ vivekajapītisukhassādavinibaddhaṃ vivekajapītisukhassādasaññojanasaṃyuttaṃ ajjhattaṃ cittaṃ saṇṭhitanti vuccati. | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ āvuso, bhikkhū vitakkavicāranaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pitisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Tassa samādhijapītisukhānusāri viññāṇaṃ hoti samādhijapītisukhassādagathitaṃ\\ | ||
+ | Samādhijapītisukhassādavinibaddhaṃ samādhijapītisukhassādasaññojanasaṃyuttaṃ ajjhattaṃ cittaṃ saṇṭhitanti vuccati. | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ āvuso, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno. Sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti: | ||
+ | Upekkhāsukhassādasaññojanasaṃyuttaṃ ajjhattaṃ cittaṃ saṇṭhitanti vuccati. | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ āvuso, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhaṃ asukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Tassa adukkhamasukhānusāri viññāṇaṃ hoti. Adukkhamasukhassādagathitaṃ adukkhamasukhassādavinibaddhaṃ adukkhamasukhassādasaññojanasaṃyuttaṃ ajjhattaṃ cittaṃ saṇṭhitanti1 vuccati.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Kathañcāvuso, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ āvuso, bhikkhu vitakkavicāranaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pitisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Tassa na samādhijapītisukhānusāri viññāṇaṃ hoti. Na samādhijapītisukhassādagathitaṃ na\\ | ||
+ | Samādhijapītisukhassādavinibaddhaṃ na samādhijapītisukhassādasaññojanasaṃyuttaṃ ajjhattaṃ cittaṃ asaṇṭhitanti vuccati. | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ āvuso, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca\\ | ||
+ | Sampajāno. Sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti: | ||
+ | Upekkhāsukhassādasaññojanasaṃyuttaṃ ajjhattaṃ cittaṃ asaṇṭhitanti vuccati. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Ajjhattaṃ saṇṭhitanti-majasaṃ.\\ | ||
+ | 2.Ajjhattaṃ asaṇṭhitanti-majasaṃ.\\ | ||
+ | 3.Upekkhā nusāri-sī. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ āvuso, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhaṃ asukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Tassa na adukkhamasukhānusāri viññānaṃ hoti. Na adukkhamasukhassādagathitaṃ na adukkhamasukhassādavinibaddhaṃ na adukkhamasukhassādasaññojanasaṃyuttaṃ ajjhattaṃ cittaṃ asaṇṭhitanti vuccati evaṃ kho āvuso, ajjhattaṃ cittaṃ asaṇṭhitanti1 vuccati. | ||
+ | |||
+ | Kathañcāvuso, | ||
+ | Vipariṇamati, | ||
+ | Viññāṇaṃ, | ||
+ | |||
+ | Kathañcāvuso, | ||
+ | Vedanāvipariṇāmānuparivatti viññāṇaṃ hoti. Tassa na vedanāvipariṇāmānuparivattajā paritassanā dhammasamuppādā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhanti. Cetaso pariyādānā uttāsavā4 hoti na ca vighātavā na ca apekkhavā anupādāya ca na paritassati. Na saññaṃ attato samanupassati na saññāvantaṃ vā attānaṃ na attani vā saññaṃ, na saññasmiṃ vā attānaṃ. Tassa taṃ saññaṃ vipariṇamati, | ||
+ | Paritassanā dhammasamuppādā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti. Cetaso pariyādānā na ceva uttāsavā4 hoti na ca vighātavā na ca apekkhavā anupādāya ca na paritassati. Na saṅkhāre attato samanupassati, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Ajjhattaṃ asaṇṭhitanti-majasaṃ. 3.Anupādānā-majasaṃ.\\ | ||
+ | 2.Upekkhavā-[PTS. 4.]Na cevuttasāvā-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Yaṃ kho no āvuso, bhagavā saṅkhittena uddesaṃ uddissitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho, | ||
+ | |||
+ | Atha kho te bhikkhū āyasmato mahākaccānassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu. Upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdīṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ: | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Ko nu kho imassa bhagavatā saṅkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajeyyāti: | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Atha kho mayaṃ bhante, yenāyasmā mahākaccāno, | ||
+ | Paṇḍito bhikkhave, mahākaccāno, | ||
+ | Idamoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Uddesavibhaṅga suttaṃ aṭṭhamaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.4.9 | ||
+ | |||
+ | Araṇavibhaṅga suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi: bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Araṇavibhaṅgaṃ vo bhikkhave, desissāmi. Taṃ suṇātha sādhukaṃ manasi karotha. Bhāsissāmīti. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhanteti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Na kāmasukhamanuyuñjeyya hīnaṃ gammaṃ pothujjanikaṃ anariyaṃ ananthasaṃhitaṃ. Na ca attakilamathānuyogaṃ anuyuñjeyya dukkhaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ. Ete te1 bhikkhave ubho ante anupagamma majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā cakkhukaraṇī ñāṇakaraṇī upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati. Ussādanañca jaññā, apasādanañca jaññā. Ussādanañca ñatvā apasādanañca ñatvā nevussādeyya nāpasādeyya dhammameva deseyya. Sukhavinicchayaṃ jaññā, sukhavinicchayaṃ ñatvā ajjhattaṃ sukhamanuyuñjeyya, | ||
+ | |||
+ | 'Na kāmasukhamanuyuñjeyya hīnaṃ gammaṃ pothujjanikaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Ete kho-majasaṃ, | ||
+ | Etetveva-katthaci. Sa vighāto-katthaci. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 'Ete te ubho ante anupagamma majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā cakkhukaraṇi ñāṇakaraṇī upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattatī' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Ye kāmapaṭisandhisukhino somanassānuyogaṃ anuyuttā hinaṃ gammaṃ pothujjanikaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, | ||
+ | |||
+ | 'Ye attakilamathānuyogaṃ anuyuttā dukkhaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Kathañca bhikkhave, neva ussādanā hoti na apasādanā, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Saṃvattati iti-sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 'Ye kāmapaṭisandhisukhino somanassānuyogaṃ anuyuttā hīnaṃ gammaṃ pothujjanikaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, | ||
+ | Ye attakilamathānuyogaṃ anuyuttā dukkhaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, | ||
+ | |||
+ | Ye attakilamathānuyogaṃ anuyuttā dukkhaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, | ||
+ | |||
+ | Yesaṃ kesañci bhavasaññojanaṃ appahīnaṃ, | ||
+ | |||
+ | Yesaṃ kesañci bhavasaññojanaṃ pahīnaṃ sabbe te adukkhā anupaghātā anupāyāsā\\ | ||
+ | Apariḷāhā sammāpaṭipannāti na evamāha bhavasaññojane ca kho pahīne bhavopi\\ | ||
+ | Pahīno hotīti iti vadaṃ dhammameva deseti. Evaṃ kho bhikkhave, nevussādanā hoti na apasādanā dhammadesanā ca. | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Sukhavinicchayaṃ jaññā, sukhavinicchayaṃ ñatvā ajjhattaṃ sukhamanuyuñjeyyā' | ||
+ | Ghānaviññeyyā gandhā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kamūpasaṃhitā rajanīyā jivhāviññeyyā rasā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kamūpasaṃhitā rajanīyā kāyaviññeyyā poṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Ime kho bhikkhave, pañcakāmaguṇā. Yaṃ kho bhikkhave ime pañca kāmaguṇe paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ idaṃ vuccati kāmasukhaṃ mīḷhasukhaṃ puthujjanasukhaṃ anariyasukhaṃ. Na āsevitabbaṃ na bhāvetabbaṃ na bahulīkātabbaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Idha bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pitisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Vitakkavicāranaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Vitakkavicāranaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pitisukhaṃ cakutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Idaṃ vuccati nekkhammasukhaṃ pavivekasukhaṃ upasamasukhaṃ sambodhisukhaṃ āsevitabbaṃ bhāvetabbaṃ bahulīkātabbaṃ. Na bhāyitabbaṃ etassa sukhassāti <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Vittanti-majasaṃ, | ||
+ | 2.Pisīlanti-[PTS, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Janapada niruttiyā ca abhiniveso hoti samaññāya ca atisāro. Katañca bhikkhave, | ||
+ | Janapadaniruttiyā ca anabhiniveso hoti, samaññāya ca atisāro: idha bhikkhave, tadeva ekaccesu janapadesu pātīti sañjānanti. Pattanti sañjānanti, | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yo kāmapaṭisandhisukhino somanassānuyogo hīno gammo pothujjaniko anariyo anatthasaṃhito, | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yo kāmapaṭisandhisukhino somanassānuyogaṃ ananuyogo hīnaṃ gammaṃ pothujjanikaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, | ||
+ | Anupāyāso apariḷāho sammāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo araṇo. | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yo attakilamathānuyogo dukkho anariyo anatthasaṃhito, | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yo attakilamathānuyogaṃ ananuyogo dukkhaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yā' | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yā' | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yā' | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yamidaṃ kāmasukhaṃ mīḷhasukhaṃ pothujjanasukhaṃ anariyasukhaṃ, | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yamidaṃ nekkhammasukhaṃ pavivekasukhaṃ upasamasukhaṃ sambodhisukhaṃ2 adukkho eso dhammo anupaghāto anupāyāso apariḷāho sammāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo araṇo. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Aparāmasaṃ majasaṃ. 2.Sambodhisukhaṃ-[PTS.](Ūnaṃ) | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yvāyaṃ rahovādo abhūto ataccho anatthasaṃhito, | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yvāyaṃ rahovādo bhūto taccho anatthasaṃhito sadukkho eso dhammo saupaghāto saupāyāso sapariḷāho micchāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo saraṇo. | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yvāyaṃ rahovādo bhūto taccho anatthasaṃhito, | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yvāyaṃ sammukhā khīṇavādo abhūto ataccho anatthasaṃhito, | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yvāyaṃ sammukhā khīṇavādo bhūto taccho anatthasaṃhito, | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yvāyaṃ sammukhā <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yamidaṃ taramānassa bhāsitaṃ, | ||
+ | Saupāyāso sapariḷāho micchāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo saraṇo. | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yamidaṃ ataramānassa bhāsitaṃ, | ||
+ | Anupāyāso apariḷāho sammāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo araṇo. | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yvāyaṃ janapadaniruttiyā ca abhiniveso samaññāya ca atisāro, sadukkho eso dhammo saupaghāto saupāyāso sapariḷāho micchāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo saraṇo. | ||
+ | |||
+ | Tatra bhikkhave, yvāyaṃ janapadaniruttiyā ca anabhiniveso samaññāya ca anatisāro, adukkho eso dhammo anupaghāto anupāyāso apariḷāho sammāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo araṇo. | ||
+ | |||
+ | Tasmātiha bhikkhave, saraṇañca dhammaṃ jānissāma. Araṇañca dhammaṃ jānissāma saraṇañca dhammaṃ ñatvā araṇañca dhammaṃ ñatvā araṇapaṭipadaṃ paṭipajjissāmāti. Evaṃ hi vo bhikkhave, sikkhitabbaṃ. Subhūti ca pana bhikkhave, kulaputto araṇapaṭipadaṃ paṭipannoti. \\ | ||
+ | Idamavoca bhagavā, attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. | ||
+ | |||
+ | Araṇavibhaṅgasuttaṃ navamaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.4.10 | ||
+ | |||
+ | Dhātuvibhaṅga suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā magadhesu cārikaṃ caramāno yena rājagahaṃ tadavasari. Yena bhaggavo kumbhakāro tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā bhaggavaṃ kumbhakāraṃ etadavoca: 'sace te bhaggava agaru, viharema āvesane1 ekarattinti. | ||
+ | |||
+ | Na kho me bhante garu, atthi cettha pabbajito paṭhamaṃ vāsūpagato. Sace so anujānāti viharatha2 bhante, yathāsukhanti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Tena kho pana samayena pukkusāti nāma kulaputto bhagavantaṃ uddissa saddhā3 agārasmā anagāriyaṃ pabbajito. So tasmiṃ kumbhakārāvesane paṭhamaṃ vāsūpagato hoti. Atha kho bhagavā yenāyasmā pukkusāti tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā āyasmantaṃ pukkusātiṃ etadavoca: 'sace te bhikkhū agaru, viharema āvesane ekarattinti. Ūrundaṃ āvuso, kumbhakārāvesanaṃ. Viharatāyasmā yathāsukhanti. | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavā kumbhakārāvesanaṃ pavisitvā ekamantaṃ tiṇasanthā rakaṃ paññāpetvā nisīdi pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. Atha kho bhagavā bahudeva rattiṃ nisajjāya vītināmesi. Āyasmāpi kho pukkusāti bahudeva rattiṃ nisajjāya vītināmesi. Atha kho bhagavato etadahosi: ' | ||
+ | |||
+ | Atthāvuso, samaṇo gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito. Taṃ kho pana bhagavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato: 'itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasārathī satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā' | ||
+ | |||
+ | Kahaṃ pana bhikkhu etarahi so bhagavā viharati arahaṃ sammāsambuddho' | ||
+ | |||
+ | Atthāvuso uttaresu janapadesu sāvatthi nāma nagaraṃ, tattha so bhagavā etarahi viharati arahaṃ sammāsambuddho' | ||
+ | |||
+ | Diṭṭhapubbo pana te bhikkhu, so bhagavā. Disvā ca pana jāneyyāsī' | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Viharemu āvesane - machasaṃ.\\ | ||
+ | Viharāma nivesane-syā. 3.Saddhāya-sīmu, | ||
+ | 2.Vihara-[PTS. 4.]Tassa cāhaṃ-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Na kho me āvuso, diṭṭhapubbo so bhagavā. Disvā cāhaṃ na jāneyya' | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavato etadahosi: ' | ||
+ | |||
+ | Evamāvusoti kho āyasmā pukkusāti bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | ' | ||
+ | ' | ||
+ | Somanassaṭṭhāniyaṃ phoṭṭhabbaṃ upavicarati. Domanassaṭṭhāniyaṃ phoṭṭhabbaṃ upavicarati. Upekkhaṭṭhāniyaṃ phoṭṭhabbaṃ upavicarati. Manasā dhammaṃ viññāya somanassaṭṭhāniyaṃ dhammaṃ upavicarati. Domanassaṭṭhāniyaṃ dhammaṃ upavicarati. Upekkhaṭṭhāniyaṃ dhammaṃ upavicarati. Iti cha somanassūpavicārā cha domanassūpavicārā cha upekkhūpavicārā. ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Mamañca khvāyaṃ-majasaṃ, | ||
+ | Maṃ khvāyaṃ-[PTS.]\\ | ||
+ | 2.Chadhāturo-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Katamā ca bhikkhu, paṭhavidhātu: | ||
+ | |||
+ | Katamā ca bhikkhu, āpodhātu: āpodhātu siyā ajjhattikā <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Katamā ca bhikkhu, tejodhātu: tejodhātu siyā ajjhattikā siyā bāhirā. Katamā ca bhikkhu, ajjhattikā tejodhātu: yaṃ ajjhattaṃ paccattaṃ tejo tejogataṃ upādinnaṃ. Seyyathīdaṃ: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Aṭṭhimiñjaṃ-majasaṃ.\\ | ||
+ | 2.Santapati-simū. 3.Jarīyati-sīmū, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Katamā ca bhikkhu, vāyodhātu: | ||
+ | |||
+ | Katamā ca bhikkhu, ākāsadhātu: | ||
+ | |||
+ | Athāparaṃ viññāṇaṃ yeva avasissati parisuddhaṃ pariyodātaṃ. Tena va viññāṇena kiṃ jānāni: sukhantipi vijānāti, dukkhantipi vijānāti, adukkhamasukhantipi vijānāti. Sukhavedaniyaṃ bhikkhu, phassaṃ paṭicca upapajjati sukhā vedanā, so sukhaṃ vedanaṃ vediyamāno sukhaṃ vedanaṃ vediyāmīti pajānāti. Tasseva sukhavedanissa phassassa nirodhā yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ sukhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannā sukhā vedanā sā nirujjhanti, | ||
+ | |||
+ | Dukkhavedaniyaṃ bhikkhu. Phassaṃ paṭicca uppajjati dukkhā vedanā so dukkhā vedanaṃ vediyamāno dukkhaṃ vedanaṃ vediyāmīti pajānāti. Tasseva dukkhavedaniyassa phassassa nirodhā yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ dukkhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannā dukkhā vedanā sā nirujjhati. Sā vūpasammatīti pajānāti. | ||
+ | |||
+ | Adukkhamasukhavedaniyaṃ bhikkhu, phassaṃ paṭicca uppajjati adukkhamasukhā vedanā. So adukkhamasukhaṃ vedanaṃ vediyamāno adukkhamasukhaṃ vediyāmīti pajānāti. Tasseva adukkhamasukhavedaniyassa phassassa nirodhā yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ adukkhamasukhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannā adukkhamasukhā vedanā sā nirujjhati, sā vūpasammatīti pajānāti. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Koṭṭhāsayā-majasaṃ, | ||
+ | 2.Adhobhāgaṃ-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhikkhu dvinnaṃ kaṭṭhānaṃ samphassasamodhānā1 usmā jāyati, tejo abhinibbattati. Tesaṃ yeva dvinnaṃ kaṭṭhānaṃ nānābhāvā vīnikkhepā yā tajjā usmā, sā nirujjhati sā vūpasammati. Evameva kho bhikkhu, sukhavedanīyaṃ <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Dukkhavedaniyaṃ bhikkhu, phassaṃ paṭicca uppajjati dukkhā vedanā. So dukkhaṃ vedanaṃ vediyamāno dukkhaṃ vedanaṃ vediyāmīti pajānāti. Tasseva dukkhavedaniyassa phassassa nirodhā yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ dukkhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannā dukkhā vedanā sā nirujjhati sā vūpasammatīti pajānāti. | ||
+ | |||
+ | Adukkhamasukhavedaniyaṃ bhikkhu, phassaṃ paṭicca uppajjati adukkhamasukhā vedanā. So adukkhasukhaṃ vedanaṃ vediyamāno adukkhamasukhaṃ vedanaṃ vediyāmīti pajānāti. Tasseva\\ | ||
+ | Adukkhamasukhavedaniyassa phassassa nirodhā yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ adukkhamasukhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannā adukkhamasukhā vedanā sā nirujjhati sā vūpasammatīti pajānāti. | ||
+ | |||
+ | Athāparaṃ upekkhāyeva avasissati parisuddhā pariyodātā mudu ca kammaññā ca pabhassarā ca. Seyyathāpi bhikkhu, dakkho suvaṇṇakāro vā suvaṇṇakārantevāsī vā ukkaṃ bandheyya, ukkaṃ bandhitvā ukkāmukhaṃ ālimpeyya, ukkāmukhaṃ ālimpetvā saṇḍāsena jātarūpaṃ gahetvā ukkāmukhe pakkhipeyya. Tamenaṃ kālena kālaṃ abhidhameyya. Kālena kālaṃ udakena paripphoseyya. Kālena kālaṃ ajjhupekkheyya. Taṃ hoti jātarūpaṃ dhantaṃ2 sudhantaṃ niddhantaṃ nīhaṭaṃ3 nīhaṭakasāvaṃ4 mudu ca kammaññaṃ ca pabhassarañca. Yassā yassā ca piḷandhanavikatiyā ākaṅkhati, | ||
+ | |||
+ | Evameva kho bhikkhu, athāparaṃ upekkhāyeva avasissati parisuddhā pariyodhātā mudu ca kammaññā ca pabhassarā ca. So evaṃ pajānāti: ' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Saṅghaṭṭā samodhānā-majasaṃ, | ||
+ | 2.Dhantaṃ-majasaṃ ūnaṃ. 4.Ninnitakasāvaṃ-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | So evaṃ pajānāti: ' | ||
+ | |||
+ | So sukhaṃ ce vedanaṃ vedeti. Sā aniccāti pajānāti, anajjhositāti pajānāti, anabhinanditāti pajānāti. Dukkhaṃ ce vedanaṃ vedeti. Sā aniccāti pajānāti. Anajjhositāti pajānāti. Abhinanditāti pajānāti, adukkhamasukhañce vedanaṃ vedeti, sā aniccāti pajānāti, anajjhositāni pajānāti, anabhinanditāti pajānāti. | ||
+ | |||
+ | So sukhaṃ ce vedanaṃ vedeti, visaṃyutto taṃ na vedeti. So dukkhaṃ ce vedanaṃ vedeti, visaṃyutto taṃ na vedeti.1 Adukkhamasukhaṃ ce vedanaṃ vedeti, visaṃyutto taṃ na vedeti.1 So kāyapariyantikaṃ vedanaṃ vediyamāno kāyapariyantikaṃ vedanaṃ vediyāmīti pajānāti. Jīvitapariyantikaṃ <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhikkhu, telañca paṭicca vaṭṭiñca paṭicca telappadīpo jhāyati, tasseva telassa ca vaṭṭiyā ca pariyādānā aññassa ca anupāhārā2 anāhāro nibbāyati. Evameva kho bhikkhu. Kāyapariyantikaṃ vedanaṃ vediyamāno kāyapariyantikaṃ vedanaṃ vediyāmīti pajānāti. Jīvitapariyantikaṃ vedanaṃ vediyamāno jīvitapariyantikaṃ vedanaṃ vediyāmiti pajānāti. Kāyassa bhedā parammaraṇā uddhaṃ jīvitapariyādānā idheva sabbavedayitāni anababhinanditāni sītībhavissatī' | ||
+ | |||
+ | Tassa sā vimutti sacce ṭhitā akuppā hoti. Taṃ hi bhikkhu musā, yaṃ mosadhammaṃ. Taṃ saccaṃ, yaṃ amosadhammaṃ nibbānaṃ. Tasmā evaṃ samannāgato bhikkhu iminā paramena saccādhiṭṭhānena samannāgato hoti. Etaṃ hi bhikkhu, paramaṃ ariyasaccaṃ yadidaṃ amosadhammaṃ nibbānaṃ. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Visaṃyutto naṃ vedeti-majasaṃ, | ||
+ | 2.Anupādānā-majasaṃ simu.\\ | ||
+ | Anupahārā-syā. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tasseva kho pana pubbe aviddasuno upadhī honti samattā samādinnā. Tyāssa pahīnā honti ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvakatā1 āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā evaṃ samannāgato bhikkhu iminā paramena cāgādhiṭṭhānena samannāgato hoti. Eso hi bhikkhu, paramo ariyo cāgo yadidaṃ sabbūpadhipaṭinissaggo. Tasseva kho pana pubbe aviddasuno abhijjhā hoti chando sārāgo. Svāssa pahīno hoti ucchinnamūlo tālāvatthukato anabhāvakato āyatiṃ anuppādadhammo. | ||
+ | |||
+ | Tasseva kho pana pubbe aviddasuno āghāto hoti byāpādo sampadoso, svāssa pahīno hoti ucchinnamūlo tālāvatthukato anabhāvakato āyatiṃ anuppādadhammo. | ||
+ | |||
+ | Tasseva kho pana pubbe aviddasuno avijjā hoti sammoho sampadoso, svāssa pahīno hoti ucchinnamūlo <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Yattha ṭhitaṃ maññussavā nappavattanti. Maññussave kho pana appavattamāne muni santoti vuccatī' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Anabhāvaṃ katā-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Atha kho āyasmā pukkusāti ' | ||
+ | |||
+ | Taggha tvaṃ bhikkhu, accayo accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, | ||
+ | |||
+ | Labheyyāhaṃ bhante, bhagavato santike upasampadanti.\\ | ||
+ | Paripuṇṇaṃ pana te bhikkhu, pattacīvaranti: | ||
+ | Na kho me bhante, paripuṇṇaṃ pattacīvaranti.\\ | ||
+ | Na kho bhikkhu, tathāgatā aparipuṇṇapattacīvaraṃ upasampādentīti. | ||
+ | |||
+ | Atha kho āyasmā pukkusāti bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pattacīvarapariyesanaṃ pakkāmi. | ||
+ | |||
+ | Atha kho āyasmantaṃ pukkusātiṃ pattacīvarapariyesanaṃ carantaṃ bhantagāvī1 jīvitā voropesi. | ||
+ | |||
+ | Atha kho sambahulā bhikkhu yena bhagavā, tenupasaṅkamiṃsu, | ||
+ | |||
+ | Paṇḍito bhikkhave, pukkusāti kulaputto, | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā, attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Dhātuvibhaṅgasuttaṃ dasamaṃ. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Vibhantagāvī-sīmu.\\ | ||
+ | Vibhantā gāvī-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.4.11 | ||
+ | |||
+ | Saccavibhaṅga suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā bārāṇasiyaṃ viharati isipatane migadāye. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Tathāgatena bhikkhave, arahatā sammāsambuddhena bārāṇasiyaṃ isipatane migadāye anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattitaṃ appavattiyaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmiṃ, yadidaṃ catunnaṃ ariyasaccānaṃ ācikkhanā desanā paññapanā paṭṭhapanā vivaraṇā vibhajanā uttānīkammaṃ. Katamesaṃ catunnaṃ: dukkhassa ariyasaccassa ācikkhanā desanā paññapanā paṭṭhapanā vivaraṇā vibhajanā uttānīkammaṃ, | ||
+ | |||
+ | Sevetha bhikkhave, sāriputtamoggallāne. Bhajatha bhikkhave, sāriputtamoggallāne. Paṇḍitā bhikkhū anuggāhakā sabrahmacārīnaṃ. Seyyathāpī bhikkhave, janetti2 evaṃ sāriputto. Seyyathāpi jātassa āpādetā evaṃ kho moggallāno. Sāriputto bhikkhave, sotāpattiphale vineti. Moggallāno uttamatthe. Sāriputto bhikkhave, pahoti cattāri ariyasaccāni vitthārena ācikkhituṃ desetuṃ paññāpetuṃ paṭṭhapetuṃ vivarituṃ vibhajituṃ uttānīkātunti. | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā, idaṃ vatvā sugato uṭṭhāyāsanā vihāraṃ pāvisi.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Tatra kho āyasmā sāriputto acirapakkantassa bhagavato bhikkhū āmantesi: āvuso bhikkhavoti. Āvusoti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ. Āyasmā sāriputto etadavoca: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1. ...Gāminī paṭipadā-simū.\\ | ||
+ | 2. Janetā5majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tathāgatena āvuso, arahatā sammāsambuddhena bārāṇasiyaṃ isipatane migadāye anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattitaṃ appavattiyaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmiṃ, yadidaṃ catunnaṃ ariyasaccānaṃ ācikkhanā desanā paññapanā paṭṭhapanā vivaraṇā vibhajanā uttānīkammaṃ. Katamesaṃ catunnaṃ: dukkhassa ariyasaccassa ācikkhanā desanā paññapanā paṭṭhapanā vivaraṇā vibhajanā uttānīkammaṃ. Dukkhasamudayassa ariyasaccassa ācikkhanā desanā paññapanā paṭṭhapanā vivaraṇā vibhajanā uttānīkammaṃ. Dukkhanirodhassa ariyasaccassa ācikkhanā desanā paññapanā paṭṭhapanā vivaraṇā vibhajanā uttānīkammaṃ. Dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ariyasaccassa ācikkhanā desanā paññapanā paṭṭhapanā vivaraṇā vibhajanā uttānīkammaṃ. | ||
+ | |||
+ | Katamañcāvuso dukkhaṃ ariyasaccaṃ: | ||
+ | |||
+ | Katamācāvuso jāti: yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhi tamhi sattanikāye jāti sañjāti okkanti abhinibbatti1 khandhānaṃ pātubhāvo āyatanānaṃ paṭilābho, | ||
+ | |||
+ | Katamācāvuso jarā: yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhi tamhi sattanikāye jarā jīraṇatā khaṇḍiccaṃ pāliccaṃ valittacatā āyuno saṃhāni indriyānaṃ paripāko, ayaṃ vuccatāvuso jarā. | ||
+ | |||
+ | Katamañcāvuso2 maraṇaṃ: | ||
+ | |||
+ | Katamo cāvuso soko: yo kho āvuso aññataraññatarena vyasanena samannāgatassa aññataraññatarena dukkhadhammena phuṭṭhassa soko socanā socittaṃ anto soko anto parisoko, ayaṃ vuttāvuso soko. | ||
+ | |||
+ | Katamo cāvuso paridevo: yo kho āvuso aññataraññatarena byasanena samannāgatassa aññataraññatarena dukkhadhammena phuṭṭhassa ādevo paridevo <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Katamaṃ cāvuso dukkhaṃ: yaṃ kho āvuso kāyikaṃ dukkhaṃ kāyikaṃ asātaṃ kāyasamphassajaṃ dukkhaṃ asātaṃ vedayitaṃ, | ||
+ | |||
+ | Katamaṃ cāvuso domanassaṃ: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Nibbanti abhinibbatti-[PTS. 2.]Katamā cāvuso-sīmū.\\ | ||
+ | 3.Yā tesaṃ-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Katamo cāvuso upāyāso: yo kho āvuso aññataraññatarena byasanena samannāgatassa aññataraññatarena dukkhadhammena phuṭṭhassa āyāso upāyāso āyāsitattaṃ upāyāsitattaṃ, | ||
+ | |||
+ | Katamaṃ cāvuso yampicchaṃ na labhati tampi dukkhaṃ: jātidhammānaṃ āvuso, sattānaṃ evaṃ icchā uppajjati: aho vata mayaṃ na jātidhammā assāma, na ca vata no jāti āgaccheyyāti. Na kho panetaṃ icchāya pattabbaṃ idampi yampicchaṃ na labhati tampi dukkhaṃ. Jarādhammānaṃ āvuso sattānaṃ evaṃ icchā uppajjati: aho vata mayaṃ na jarādhammā assāma, na ca vata no jarā āgaccheyyāti. Na kho panetaṃ icchāya pattabbaṃ idampi yampicchaṃ na labhati tampi dukkhaṃ. Byādhidhammānaṃ āvuso, sattānaṃ evaṃ icchā uppajjati: aho vata mayaṃ na byādhidhammā assāma, na ca vata no byādhi āgaccheyyāti. Na kho panetaṃ icchāya pattabbaṃ idampi yampicchaṃ na labhati tampi dukkhaṃ. Maraṇadhammānaṃ āvuso, sattānaṃ evaṃ icchā uppajjati: aho vata mayaṃ na maraṇadhammā assāma, na ca vata no maraṇaṃ āgaccheyyāti. Na kho panetaṃ icchāya pattabbaṃ idampi yampicchaṃ na labhati tampi dukkhaṃ. Sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammānaṃ āvuso, sattānaṃ evaṃ icchā uppajjati: aho vata mayaṃ na sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammā assāma, na ca vata no sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā āgaccheyyunti. Na kho panetaṃ icchāya pattabbaṃ, | ||
+ | |||
+ | Katame cāvuso saṅkhittena pañcupādānakkhandhā dukkhā: seyyathīdaṃ: | ||
+ | |||
+ | Katamañcāvuso, | ||
+ | |||
+ | Katamañcāvuso dukkhanirodho3 ariyasaccaṃ: | ||
+ | |||
+ | Katamañcāvuso dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ: | ||
+ | |||
+ | Katamā cāvuso sammādiṭṭhi: | ||
+ | |||
+ | Katamo cāvuso sammāsaṅkappo: | ||
+ | |||
+ | Katamā cāvuso samāvācā: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Dukkhasamudayaṃ-sīmū, | ||
+ | 2.Ponobbhavikā-majasaṃ.\\ | ||
+ | 3.Dukkhanirodhaṃ-sīmū, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Katamo cāvuso sammākammanto: | ||
+ | |||
+ | Katamo cāvuso sammā ājīvo: idhāvuso ariyasāvako micchāājīvaṃ pahāya sammā ājīvena jīvikaṃ kappeti. Ayaṃ vuccatāvuso sammāājīvo. | ||
+ | |||
+ | Katamo cāvuso sammāvāyāmo: | ||
+ | |||
+ | Katamā cāvuso sammāsati: idhāvuso bhikkhu kāye kāyānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Vedanāsu vedanānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhā domanassaṃ. Citte cittānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhā domanassaṃ. Dhammesu dhammānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhā domanassaṃ. Ayaṃ vuccatāvuso sammāsati. | ||
+ | |||
+ | Katamo cāvuso, sammāsamādhi: | ||
+ | Vitakkavicāranaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pitisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati. Sato ca sampajāno sukhaṃ ca kāyena paṭisaṃvesedeti. Yantaṃ ariyā ācikkhanti upekkhako satimā sukhavihārīti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassa domanassānaṃ atthaṃgamā adukkhaṃ asukhaṃ upekkhā sati pārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ vuccatāvuso sammāsamādhi. Idaṃ vuccatāvuso dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ. | ||
+ | |||
+ | Tathāgatenāvuso, | ||
+ | |||
+ | Idamavocāyasmā sāriputto, attamanā te bhikkhu āyasmato sāriputtassa bhāsitaṃ abhinandunti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Saccavibhaṅga suttaṃ ekādasamaṃ | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Asammohāya-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.4.12 | ||
+ | |||
+ | Dakkhiṇāvibhaṅga suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme. Atha kho mahāpajāpatī gotamī navaṃ dussayugaṃ ādāya yena bhagavā tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho mahāpajāpatī gotamī bhagavantaṃ etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Idaṃ me bhante, navaṃ dussayugaṃ bhagavantaṃ uddissa sāmaṃ kantaṃ sāmaṃ vāyitaṃ. Taṃ me bhante, bhagavā patigaṇhātu anukampaṃ upādāyā' | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca: ' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Bahukārā-syā.\\ | ||
+ | 2.Kālaṅkatāya-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Evametaṃ ānanda, evametaṃ ānanda, yaṃ hi ānanda, puggalo puggalaṃ āgamma buddhaṃ saraṇaṃ gato hoti, dhammaṃ saraṇaṃ gato hoti, saṅghaṃ saraṇaṃ gato hoti.Imassānanda, | ||
+ | |||
+ | Yaṃ hānanda, puggalo puggalaṃ āgamma. Pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesu micchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato hoti. Imassānanda, | ||
+ | |||
+ | Yaṃ hānanda, puggalo puggalaṃ āgamma buddhe aveccappasādena samannāgato hoti, dhamme aveccappasādena samannāgato hoti, saṅghe aveccappasādena samannāgato hoti, ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti. Imassānanda, | ||
+ | |||
+ | Yaṃ hānanda, puggalo puggalaṃ āgamma dukkhe nikkaṅkho hoti, dukkhasamudaye nikkaṅkho hoti, dukkhanirodhe nikkaṅkho hoti, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya nikkaṅkho hoti. Imassānanda, | ||
+ | |||
+ | Cuddasa kho panimānanda, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Paccekasambuddhe-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tatrānanda, | ||
+ | |||
+ | Satta kho panimānanada, | ||
+ | |||
+ | Bhavissanti kho panānanda, anāgatamaddhānaṃ gotrabhuno kāsāvakaṇṭhā dussīlā pāpadhammā, | ||
+ | |||
+ | Catasso kho imā ānanda, dakkhiṇāvisuddhiyo. Katamā catasso: atthānanda, | ||
+ | Kathañcānanda, | ||
+ | |||
+ | Kathañcānanda, | ||
+ | |||
+ | Kathañcānanda, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Tadāpāhaṃ-majasaṃ. 2.Sīlavantā-sīmū. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathañcānanda, | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā idaṃ vatvā sugato athāparaṃ etadavoca satthā: | ||
+ | |||
+ | Yo sīlavā dussīlesu dadāti dānaṃ\\ | ||
+ | Dhammena laddhā1 supasannacinto, | ||
+ | Abhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ\\ | ||
+ | Sā dakkhiṇā dāyakato visujjhati. | ||
+ | |||
+ | Yo dussīlo silavantesu dadāti dānaṃ\\ | ||
+ | Adhammena laddhā1 appasannacītto, | ||
+ | Anabhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ\\ | ||
+ | Sā dakkhiṇā paṭiggāhakato visujjhati. | ||
+ | |||
+ | Yo dussīlo dadāti dānaṃ\\ | ||
+ | Adhammena laddhā1 appasannacitto\\ | ||
+ | Anabhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ\\ | ||
+ | Na taṃ dānaṃ vipulaphalanti2 brūmi. | ||
+ | |||
+ | Yo sīlavā silavantesu dadāti dānaṃ\\ | ||
+ | Dhammena laddhā1 supasannacitto, | ||
+ | Abhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ\\ | ||
+ | Taṃ ve dānaṃ vipulaphalanti2 brūmi. | ||
+ | |||
+ | Yo vītarāgo vītarāgesu dadāti dānaṃ\\ | ||
+ | Dhammena laddhā1 supasannacitto\\ | ||
+ | Abhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ\\ | ||
+ | Taṃ ve dānaṃ āmisadānānamagganti3\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Dakkhiṇāvibhaṅga suttaṃ dvādasamaṃ | ||
+ | |||
+ | Vibhaṅgavaggo catuttho. | ||
+ | |||
+ | Tassa vaggassa uddānaṃ | ||
+ | |||
+ | Bhaddekānanda kaccāna lomasaṅgiyā subho,\\ | ||
+ | Mahākamma saḷāyatana vibhaṅgā, | ||
+ | Uddesa araṇā dhātu saccaṃ\\ | ||
+ | Dakkhiṇā vibhaṅga suttanti4. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Laddhaṃ-sīmū. 2.Vipulapphalanti-majasaṃ, | ||
+ | 3.Cipulantibrūmi-sīmū. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 5.Saḷāyatanavaggo | ||
+ | |||
+ | 3.5.1 | ||
+ | |||
+ | Anāthapiṇḍikovāda suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena anāthapiṇḍiko gahapati ābādhiko hoti dukkhito bāḷhagilāno. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati aññataraṃ purisaṃ āmantesi: 'ehi tvaṃ amho purisa, yena bhagavā tenupasaṅkama, | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Adhivāsesi kho āyasmā sāriputto tuṇhībhāvena. Atha kho āyasmā sāriputto nivāsetvā pattacīvaramādāya āyasmatā ānandena pacchāsamaṇena yena anāthapiṇḍikassa gahapatissa nivesanaṃ tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Na me bhante sāriputta khamanīyaṃ, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhante sāriputta, balavā puriso tiṇhena sikharena muddhani abhimantheyya, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhante sāriputta, balavā puriso daḷhena varattabandhena1 sīse sīsaveṭhanaṃ2 dadeyya, evameva kho me bhante sāriputta, adhimattā vātā sīsaṃ parikantanti3. Na me bhante sāriputta, khamanīyaṃ na yāpanīyaṃ, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhante sāriputta, dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā tiṇhena govikantanena kucchiṃ parikanteyya, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhante sāriputta, dve balavanto purisā dubbalataraṃ purisaṃ nānābāhāsu gahetvā aṅgārakāsuyā santāpeyyuṃ samparitāpyeṃ, | ||
+ | |||
+ | Tasmātiha te gahapati, evaṃ sikkhitabbaṃ: | ||
+ | Tasmātiha te gahapati, evaṃ sikkhitabbaṃ: | ||
+ | |||
+ | Tasmātiha te gahapati, evaṃ sikkhitabba: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Varattakhaṇḍena-sīmū.Majasaṃ.\\ | ||
+ | 2.Sīsaveṭhaṃ-majasaṃ.\\ | ||
+ | 3.Adhimattā sīse sīsavedanā-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tasmātiha te gahapati, evaṃ sikkhitabba: | ||
+ | Sotaviññāṇanissitaṃ viññāṇaṃ bhavissatī' | ||
+ | |||
+ | Tasmātiha te gahapati, evaṃ sikkhitabbaṃ: | ||
+ | Sotasamphassanissitaṃ viññāṇaṃ bhavissatī' | ||
+ | |||
+ | Tasmātiha te gahapati, evaṃ sikkhitabbaṃ: | ||
+ | |||
+ | Tasmātiha te gahapati, evaṃ sikkhitabbaṃ: | ||
+ | Upādiyissāmi. Na ca me ākāsadhātunissitaṃ viññāṇaṃ bhavissatī' | ||
+ | |||
+ | Tasmātiha te gahapati, evaṃ sikkhitabbaṃ na rūpaṃ upādiyissāmi. Na ca me rūpanissitaṃ viññāṇaṃ bhavissatī' | ||
+ | |||
+ | Tasmātiha te gahapati, evaṃ sikkhitabbaṃ: | ||
+ | Ākiñcaññāyatananissitaṃ viññāṇaṃ bhavissatī' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Cakkhusamphassajāvedanānissitaṃ-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tasmātiha te gahapati, evaṃ sikkhitabbaṃ: | ||
+ | |||
+ | Tasmātiha gahapati, evaṃ sikkhitabbaṃ: | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte anāthapiṇḍiko gahapati parodi, assūni pavattesi. Atha kho āyasmā ānando, anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ etadavoca: olīyasi kho tvaṃ gahapati, saṃsīdasi4. Kho tvaṃ gahapatī' | ||
+ | |||
+ | Nāhaṃ bhante ānanda, oliyyāmi, napi saṃsīdāmi. Api ca me dīgharattaṃ satthā payirupāsito, | ||
+ | Na kho gahapati, gihīnaṃ odātavasanānaṃ evarūpī dhammī kathā paṭibhāti. Pabbajitānaṃ kho gahapati, evarūpī dhammī kathā paṭibhātī' | ||
+ | |||
+ | Tena hi bhante sāriputta, | ||
+ | |||
+ | Atha kho āyasmā ca sāriputto āyasmā ca ānando, anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ iminā ovādena ovaditvā uṭṭhāyāsanā pakkamiṃsu. | ||
+ | |||
+ | Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati, acirapakkante āyasmante ca sāriputte āyasmante ca <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Atha kho anāthapiṇḍiko devaputto abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami, | ||
+ | |||
+ | " | ||
+ | Āvutthaṃ dhammarājena pītisañjananaṃ mama. | ||
+ | |||
+ | Kammaṃ vijjā ca dhammo ca silaṃ jīvitamuttamaṃ, | ||
+ | Etena maccā sujjhanti na gottena dhanena vā. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Yampi me-majasaṃ. 5.Kālamakāsi-majasaṃ, | ||
+ | 2.Viññātaṃ pariyesitaṃ-[PTS. 6.]Uppajjī-[PTS.]\\ | ||
+ | 3.Anupariyesitaṃ anuvicaritaṃ-majasaṃ, | ||
+ | 4.Saṃsīdati-sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tasmā hi paṇḍito poso sampassaṃ atthamattano, | ||
+ | Yoniso vicine dhammaṃ evaṃ tattha visujjhati. | ||
+ | |||
+ | Sāriputtova paññāya sīlena upasamena ca,\\ | ||
+ | Yo hi1 pāragato bhikkhu etāva paramo siyā‘‘ti. | ||
+ | |||
+ | Idamavoca anāthapiṇḍiko devaputto, samanuñño satthā ahosi. Atha kho anāthapiṇḍiko devaputto samanuñño me satthāti bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyi. | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavā tassā rattiyā accayena bhikkhu āmantesi: imaṃ bhikkhave rattiṃ aññataro devaputto abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yenāhaṃ tenupasaṅkami, | ||
+ | |||
+ | " | ||
+ | Āvutthaṃ dhammarājena pītisañjananaṃ mama. | ||
+ | |||
+ | Kammaṃ vijjā ca dhammo ca silaṃ jīvitamuttamaṃ, | ||
+ | Etena maccā sujjhanti na gottena dhanena vā. | ||
+ | |||
+ | Tasmā hi paṇḍito poso sampassaṃ atthamattano, | ||
+ | Yoniso vicine dhammaṃ evaṃ tattha visujjhati. | ||
+ | |||
+ | Sāriputtova paññāya sīlena upasamena ca,\\ | ||
+ | Yo hi1 pāragato bhikkhu etāva paramo siyāti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Idamavoca bhikkhave, so devaputto. Samanuñño me satthāti maṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyī' | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca: 'so hi nūna so bhante, anāthapiṇḍiko devaputto bhavissati, anāthapiṇḍiko bhante, gahapati āyasmante sāriputte abhippasanno2 ahosīti. | ||
+ | |||
+ | Sādhu sādhu, ānanda, yāvatakaṃ kho ānanda, takkāya pattabbaṃ, | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti. | ||
+ | |||
+ | Anāthapiṇḍikovāda suttaṃ paṭhamaṃ | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Yo pi-majasaṃ.\\ | ||
+ | 2.Aveccappasanno-majasaṃ, | ||
+ | 3.Nāññoti-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.5.2 | ||
+ | |||
+ | Channovāda suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena āyasmā ca sāriputto āyasmā ca mahācundo āyasmā ca channo gijjhakūṭe pabbate viharanti. Tena kho pana samayena āyasmā channo ābādhiko hoti dukkhito bāḷhagilāno. Atha kho āyasmā sāriputto sāyanhasamayaṃ patisallānā vuṭṭhito yenāyasmā mahācundo, | ||
+ | |||
+ | Atha kho āyasmā ca sāriputto āyasmā ca mahācundo yenāyasmā channo, tenupasaṅkamiṃsu, | ||
+ | |||
+ | Na me āvuso sāriputta, khamanīyaṃ na yāpanīyaṃ, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi āvuso sāriputta. Balavā puriso daḷhena varatta bandhena sīse sīsaveṭhanaṃ dadeyya. Evameva kho me āvuso sāriputta, adhimattā vātā sīsaṃ parikantanti1 na me āvuso sāriputta, khamanīyaṃ na yāpanīyaṃ, | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi āvuso sāriputta, dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā tiṇhena govikantanena kucchiṃ parikanteyya. Evameva kho me āvuso sāriputta, adhimattā vātā kucchiṃ parikantanti. Na me āvuso sāriputta, khamanīyaṃ, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Sīse sīsavedanā-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi āvuso sāriputta, dve balavanto purisā dubbalataraṃ purisaṃ nānābāhāsu gahetvā aṅgārakāsuyā santāpeyyuṃ, | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Napi me āvuso sāriputta, natthi sappāyāni bhojanāni. Napi me natthi sappāyani bhesajjāni napi me natthi patirūpā upaṭṭhākā. Api cāvuso sāriputta, pariciṇṇo me satthā dīgharattaṃ manāpeneva no amanāpena. Etaṃ hi āvuso sāriputta, sāvakassa patirūpaṃ: | ||
+ | |||
+ | Puccheyyāma mayaṃ āyasmantaṃ channaṃ kañcideva desaṃ, sace āyasmā channo okāsaṃ karoti pañhassa veyyākaraṇayā' | ||
+ | |||
+ | Cakkhuṃ āvuso channa, cakkhuviññāṇaṃ cakkhuviññāṇaviññātabbe dhamme etaṃ mama, esohamasmi, <span pts_page # | ||
+ | Esohamasmi, eso me attā' | ||
+ | |||
+ | Cakkhuṃ āvuso sāriputta, cakkhuviññāṇaṃ cakkhuviññāṇaviññātabbe dhamme netaṃ mama, nesohamasmi, | ||
+ | Kāyaviññāṇaviññātabbe dhamme netaṃ mama, nesohamasmi, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Vedissāmīti-keci. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Cakkhusmiṃ āvuso channa, cakkhuviññāṇe cakkhuviññāṇaviññātabbesu dhammesu kiṃ disvā kiṃ abhiññāya cakkhuṃ cakkhuviññāṇaṃ cakkhuviññāṇaviññātabbe dhamme netaṃ mama,\\ | ||
+ | Nesohamasmi, | ||
+ | |||
+ | Cakkhusmiṃ āvuso sāriputta, cakkhuviññāṇe cakkhuviññāṇaviññātabbesu dhammesu nirodhaṃ disvā nirodhaṃ abhiññāya cakkhuṃ cakkhuviññāṇaṃ cakkhuviññāṇaviññātabbe dhamme netaṃ mama, nesohasmi, na meso attā' | ||
+ | Ghānaviññāṇaviññātabbesu dhammesu nirodhaṃ disvā nirodhaṃ abhiññāya ghānaṃ\\ | ||
+ | Ghānaviññāṇaṃ ghānaviññāṇaviññātabbe dhamme netaṃ mama, nesohasmi, na meso attā' | ||
+ | Samanupassāmi. Manasmiṃ āvuso sāriputta, manoviññāṇe manoviññāṇaviññātabbesu dhammesu nirodhaṃ disvā nirodhaṃ abhiññāya manaṃ manoviññāṇaṃ <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte āyasmā mahācundo, āyasmantaṃ channaṃ etadavoca: tasmātiha āvuso channa, idampi tassa bhagavato sāsanaṃ niccakappaṃ manasi kātabbaṃ: | ||
+ | |||
+ | Atha kho āyasmā sāriputto āyasmā ca mahācundo āyasmantaṃ channaṃ iminā ovādena ovaditvā uṭṭhāyāsanā pakkamiṃsu. Atha kho āyasmā channo, acirapakkante āyasmante ca sāriputte āyasmante ca mahācunde satthaṃ āharesi. Atha kho āyasmā sāriputto yena bhagavā tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca: āyasmatā bhante, channena satthaṃ āharitaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Nanu te sāriputta, channena bhikkhunā sammukhāyeva anupavajjatā byākatāti: | ||
+ | |||
+ | Atthi bhante, pubbajiraṃ nāma vajjigāmo. Tatrāyasmato1 channassa mittakulāni suhajjakulāni upavajjakulānī' | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā sāriputto bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Channovāda suttaṃ dutiyaṃ | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Tatthāyasmato-majasaṃ.\\ | ||
+ | 2.Evametaṃ sāriputta dhārehiti-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.5.3 | ||
+ | |||
+ | Puṇṇovāda suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho āyasmā puṇṇo sāyanhasamayaṃ patisallānā vuṭṭhito yena bhagavā, tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā puṇṇo bhagavantaṃ etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Sādhu maṃ bhante, bhagavā saṅkhittena ovādena ovadatu, ' | ||
+ | |||
+ | Tena hi puṇṇa, suṇohi, sādhukaṃ manasi karohi, bhāsissāmīti. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhantehi kho āyasmā puṇṇo bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Santi kho puṇṇa, cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Tañce bhikkhu abhinandati, | ||
+ | |||
+ | Santi kho puṇṇa, sotaviññeyyā saddā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Tañce bhikkhu abhinandati, | ||
+ | Kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Tañce bhikkhu abhinandati, | ||
+ | |||
+ | Santi kho puṇṇa, cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Tañce bhikkhu nābhinandati. Nābhivadati, | ||
+ | Anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiṭṭhato nandinirujjhati. Nandi nirodhā dukkhanirodho puṇṇāti vadāmi. | ||
+ | |||
+ | Santi kho puṇṇa, sotaviññeyyā saddā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Tañce bhikkhu nābhinandati, | ||
+ | Anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiṭṭhato nandi nirujjhati, nandi nirodhā dukkhanirodho puṇṇāti vadāmi. Santi kho puṇṇa, ghānaviññeyyā gandhā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Tañce bhikkhu nābhinandati, | ||
+ | Jivhāviññeyyā rasā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Tañce bhikkhu nābhinandati, | ||
+ | Kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Tañce bhikkhu nābhinandati, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Iminā ca tvaṃ puṇṇa, mayā saṅkhittena ovādena ovadito katarasmiṃ janapade viharissasīti. Imināhaṃ bhante, bhagavatā saṅkhittena ovādena ovadito atthi suṇāparanno nāma janapado tatthāhaṃ viharissāmi. | ||
+ | |||
+ | Caṇḍā kho puṇṇa, suṇāparantakā manussā. Pharusā kho puṇṇa, suṇāparantakā manussā. Sace taṃ puṇṇa, suṇāparantakā manussā akkosissanti paribhāsissanti, | ||
+ | |||
+ | Sace maṃ bhante, suṇāparantakā manussā akkosissanti. Paribhāsissanti, | ||
+ | |||
+ | Sace pana te puṇṇa, suṇāparantakā manussā pāṇinā pahāraṃ dassanti, tattha pana te puṇṇa, kinti bhavissatī' | ||
+ | |||
+ | Sace me1 bhante, suṇāparantakā manussā pāṇinā pahāraṃ dassanti. Tattha me evaṃ bhavissati: ' | ||
+ | |||
+ | Sace pana te puṇṇa, suṇāparantakā manussā leḍḍunā pahāraṃ dassanti. Tattha pana te puṇṇa, kinti bhavissatī' | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Sace pana te puṇṇa, suṇāparantakā manussā daṇḍena pahāraṃ dassanti. Tattha pana te puṇṇa, kinti bhavissatī' | ||
+ | |||
+ | Sace pana te puṇṇa, suṇāparantakā manussā satthena pahāraṃ dassanti. Tattha pana te puṇṇa kinti bhavissatī' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Sace maṃ-sīmu. 2.Yaṃ me-sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Sace pana taṃ puṇṇa1, suṇāparantakā manussā tiṇhena satthena jīvitā voropessanti. Tattha pana te puṇṇa, kinti bhavissatī' | ||
+ | |||
+ | Sādhu sādhu puṇṇa, sakkhissasi kho tvaṃ puṇṇa, iminā damūpasamena samannāgato suṇāparantasmiṃ janapade viharituṃ. Yassadāni tvaṃ puṇṇa, kālaṃ maññasiti. | ||
+ | |||
+ | Atha kho āyasmā puṇṇo bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaraṃ ādāya yena suṇāparanto janapado, tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena suṇāparanto janapado, tadavasari. Tatra sudaṃ āyasmā puṇṇo suṇāparantasmiṃ janapade viharati. | ||
+ | |||
+ | Atha kho āyasmā puṇṇo tenevantaravassena pañcamattāni upāsakatāni paṭipādesi.2 Tenevantara vassena pañcamattāni upāsikāsatāni paṭipādesi. Tenevantaravassena tisso vijjā sacchākāsi. Atha kho āyasmā puṇṇo aparena samayena parinibbāyi. Atha kho sambahulā bhikkhū yena bhagavā, tenupasaṅkamiṃsu. Upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ: | ||
+ | |||
+ | Paṇḍito bhikkhave, puṇṇo kulaputto, paccapādī dhammassānudhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. | ||
+ | |||
+ | Puṇṇovāda suttaṃ tatiyaṃ | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Sace pana te puṇṇa-majasaṃ.\\ | ||
+ | 2.Upāsakasatāni paṭivedesi-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.5.4 | ||
+ | |||
+ | Nandakovāda suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho mahāpajāpatī gotamī pañcamattehi bhikkhunīsatehi saddhiṃ yena bhagavā tenupasaṅkami, | ||
+ | |||
+ | Tena kho pana samayena therā bhikkhū bhikkhuniyo ovadanti pariyāyena. Āyasmā pana nandako na icchati bhikkhuniyo ovadituṃ pariyāyena. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi: 'kassa nu kho ānanda, ajja pariyāyo bhikkhuniyo ovadituṃ pariyāyenā' | ||
+ | |||
+ | Nandakassa bhante. Pariyāyo bhikkhuniyo ovadituṃ pariyāyena1, | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavā āyasamantaṃ nandakaṃ āmantesi: 'ovada nandaka, bhikkhuniyo. Anusāsa nandaka, bhikkhuniyo, | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhantehi kho so <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Ettakenapi mayaṃ bhante, ayyassa nandakassa attamanā abhiraddhā. Yaṃ no ayyo nandako pavāretī' | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, cakkhuṃ3 niccaṃ vā aniccaṃ vāti? Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Sabbeheva bhante, kato pariyāyo bhikkhuniyo ovadituṃ-majasaṃ, | ||
+ | 2.Addasāsuṃ-[PTS. 3.]Cakkhu-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ viparināmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, sotaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti. Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ viparināmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, ghānaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā'ti aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ viparināmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, jihvā niccaṃ vā aniccaṃ vā' | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ viparināmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, kāyo nicco vā anicco vā' | ||
+ | |||
+ | Anicco bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ viparināmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, mano nicco vā anicco vā,ti. | ||
+ | |||
+ | Anicco bhante. | ||
+ | |||
+ | Yampanāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā' | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | Esohamasmi, eso me attā' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. Taṃ kissa hetu: pubbeva no hetaṃ bhante. Yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sādhu sādhu bhaginiyo, evaṃ hetaṃ bhaginiyo. Hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato. Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo. Rūpā niccā vā aniccā vā' | ||
+ | Aniccā bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā' | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | Esohamasmi, eso me attā' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo. Saddā niccā vā aniccā vā' | ||
+ | |||
+ | Aniccā bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā' | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | Esohamasmi, eso me attā' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Gandhā niccā vā aniccā vā' | ||
+ | |||
+ | Aniccā bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā' | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | Esohamasmi, eso me attā' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo. Rasā niccā vā aniccā vā' | ||
+ | |||
+ | Aniccā bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā' | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | Esohamasmi, eso me attā' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo. Phoṭṭhabbā niccā vā aniccā vā' | ||
+ | |||
+ | Aniccā bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā' | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | Esohamasmi, eso me attā' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo. Dhammā niccā vā aniccā vā' | ||
+ | |||
+ | Aniccā bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā' | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | Esohamasmi, eso me attā' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. Taṃ kissa hotu: pubbeva no hetaṃ bhante, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sādhu sādhu bhaginiyo, evaṃ hetaṃ bhaginiyo. Hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato. Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, cakkhuviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | Esohamasmi, eso me attā' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, sotaviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ\\ | ||
+ | Vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | Esohamasmi, eso me attā' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, ghānaviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ\\ | ||
+ | Vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | Esohamasmi, eso me attā' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, jihvāviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ\\ | ||
+ | Vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | Esohamasmi, eso me attā' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, kāyaviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ\\ | ||
+ | Vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | Esohamasmi, eso me attā' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, manoviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vātī. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | Esohamasmi, eso me attā' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. Taṃ kissa hetu: pubbeva no hetaṃ bhante, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sādhu sādhu bhaginiyo, evaṃ hetaṃ bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato. | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpī bhaginiyo. Telappadīpassa jhāyato telampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | Nesā hetaṃ bhante. Taṃ kissa hetu: amussa hi bhante, telappadīpassa jhāyato telampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | Evameva kho bhaginiyo, yo nu kho evaṃ vadeyya, cha hi kho imā ajjhattikā āyatanā aniccā, yañca kho cha ajjhattike āyatane paṭicca paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukakhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, taṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhammanti. Sammā1 nu kho so bhaginiyo, vadamāno vadeyyā' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. Taṃ kissa hetu, ' | ||
+ | |||
+ | Sādhu sādhu bhaginiyo, evaṃ hetaṃ bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato. | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpī bhaginiyo, mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato mūlampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. Taṃ kissa hetu: ' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Yaṃ sammā-sīmu. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Evameva kho bhaginiyo, yo nu kho evaṃ vadeyya: cha kho me bāhirā āyatanā aniccā vipariṇāmadhammā. Yañca kho cha bāhire āyatane paṭicca paṭisaṃvedemi sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, taṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhammanti, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. Taṃ kissa hetu: tajjaṃ tajjaṃ bhante. Paccayaṃ paṭicca tajjā tajjā vedanā nirujjhantī' | ||
+ | |||
+ | Sādhu sādhu bhaginiyo, evaṃ hetaṃ bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato. | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhaginiyo, dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā gāviṃ vadhitvā tiṇhena. Govikantanena gāviṃ vikanteyya, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. Taṃ kissa hetu: amu hi bhante, dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā gāviṃ vadhitvā tiṇhena govikantanena gāviṃ saṅkanteyya anupahacca antaraṃ maṃsakāyaṃ. Anupahacca bāhiraṃ cammakāyaṃ, | ||
+ | |||
+ | Upamā kho me ayaṃ bhaginiyo, katā atthassa viññāpanāya. Ayamevettha attho: ' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Saṅkanteyya-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Satta kho ime bhaginiyo, bojjhaṅgā yesaṃ bhāvitattā bahulīkatattā bhikkhu āsavanaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭhevadhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Katame satta: idha bhaginiyo, bhikkhu satisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ, | ||
+ | Viriyasambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ, | ||
+ | Nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ, | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Atha kho āyasmā nandako tā bhikkhuniyo iminā ovādena ovaditvā uyyojesi: ' | ||
+ | |||
+ | Atha kho tā bhikkhuniyo āyasmato nandakassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā āyasmantaṃ nandakaṃ abhivādetvā padakkhīṇaṃ katvā yena bhagavā, tenupasaṅkamiṃsu. Upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho tā bhikkhuniyo bhagavā etadavoca: ' | ||
+ | |||
+ | Atha kho tā bhikkhuniyo bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhīṇaṃ katvā pakkamiṃsu. | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavā acirapakkantīsu tāsu bhikkhunīsu bhikkhū āmantesi: ' | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavā āyasmantaṃ nandakaṃ āmantesi: 'tena hi tvaṃ nandaka, svepi tā bhikkhuniyo tenevovādena ovadeyyāsīti. Evaṃ bhanteti kho āyasmā nandako bhagavato paccassosi. | ||
+ | |||
+ | Atha kho āyasmā nandako tassā rattiyā accayena pubbanha samayaṃ nivāsetvā pattacīvaraṃ ādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisi. Sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto attadutiyo yena rājakārāmo tenupasaṅkami. Addasaṃsu kho tā bhikkhuniyo āyasmantaṃ nandakaṃ dūratoca āgacchantaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Ettakenapi mayaṃ bhante, ayyassa nandakassa attamanā abhiraddhā, | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, cakkhuṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, sotaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, ghānaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, jivhā niccaṃ vā aniccaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, kāyo nicco vā anicco vāti. | ||
+ | |||
+ | Anicco bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, mano nicco vā anicco vāti. | ||
+ | |||
+ | Anicco bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. Taṃ kissa hetu: pubbeva no hetaṃ bhante, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sādhu sādhu bhaginiyo, evaṃ hetaṃ bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato. Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, rūpā niccā vā aniccā vāti. \\ | ||
+ | Aniccā bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, saddā niccā vā aniccā vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccā bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, gandhā niccā vā aniccā vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccā bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, rasā niccā vā aniccā vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccā bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, phoṭṭhabbā niccā vā aniccā vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccā bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, dhammā niccā vā aniccā vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccā bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. Taṃ kissa hetu: pubbeva no hetaṃ bhante, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sādhu sādhu bhaginiyo, evaṃ hetaṃ bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo, cakkhu viññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo. Sotaviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo. Ghānaviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo. Jivhāviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo. Kāyaviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññatha bhaginiyo. Manoviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ: | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante, taṃ kissa hetu: pubbeva no hetaṃ bhante. Yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sādhu sādhu bhaginiyo, evaṃ hetaṃ bhaginiyo hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato. | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhaginiyo, telappadīpassa jhāyato telampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante, taṃ kissa hetu: ' | ||
+ | |||
+ | Eva meva kho bhaginiyo, yo nu kho evaṃ vadeyya: 'cha kho me ajjhattikā āyatanā aniccā, yañca kho cha ajjhattike āyatane paṭicca paṭisaṃvedemi sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. Taṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhamma' | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. Taṃ kissa hetu: ' | ||
+ | |||
+ | Sādhu sādhu bhaginiyo, evaṃ hetaṃ bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato. | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhaginiyo, mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato mūlampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. Taṃ kissa hetu: ' | ||
+ | |||
+ | Evameva kho bhaginiyo, yo nu kho evaṃ vadeyya: 'cha kho me bāhirā āyatanā aniccā vipariṇāmadhammā, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. Taṃ kissa hetu ' | ||
+ | |||
+ | Sādu sādhu bhaginiyo, evaṃ hetaṃ bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato. | ||
+ | |||
+ | Seyyathāpi bhaginiyo, dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā gāviṃ vadhitvā tiṇhena govikantanena gāviṃ vikanteyya, anupahacca antaraṃ maṃsakāyaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante, taṃ kissa hetu. 'Asu hi bhante dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā gāviṃ vadhitvā tiṇhena govikantanena gāviṃ vikanteyya, anupahacca antaraṃ maṃsakāyaṃ, | ||
+ | |||
+ | Upamā kho me ayaṃ bhaginiyo, katā atthassa viññāpanāya. Ayamevettha attho: ' | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Satta kho panime bhaginiyo, bojjhaṅgā yesaṃ bhāvitattā bahulīkatattā bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭhevadhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati katame satta: idha bhaginiyo, bhikkhu satisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ.\\ | ||
+ | Dhammavijayasambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Viriyasambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Pītisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Passaddhisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ\\ | ||
+ | Virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Samādhisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Upekkhāsambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Ime kho bhaginiyo satta bojjhaṅgo yesaṃ bhāvitattā bahulīkatattā bhikkhū āsavānaṃ khayā anāsavaṃ ceto vimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭhevadhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī' | ||
+ | |||
+ | Atha kho āyasmā nandako tā bhikkhuniyo iminā ovādena ovaditvā uyyojesi: ' | ||
+ | |||
+ | Atha kho tā bhikkhuniyo āyasmato nandakassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā āyasmantaṃ nandakaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena bhagavā. Tenupasaṅkamiṃsu. Upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho tā bhikkhuniyo bhagavā etadavoca: ' | ||
+ | |||
+ | Atha kho tā bhikkhuniyo bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkamiṃsu. Atha kho bhagavā acirapakkantīsu tāsu bhikkhunīsu bhikkhū āmantesi: ' | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. | ||
+ | |||
+ | Nandakovādasuttaṃ catutthaṃ. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Pacchimikā-majasaṃ. 2.Tā bhikkhūniyo sotāpannā-majasaṃ | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.5.5 | ||
+ | |||
+ | Cūḷarāhulovāda suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho bhagavato rahogatassa patisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi. Paripakkā kho rāhulassa vimuttiparipācanīyā dhammā. Yannūnāhaṃ rāhulaṃ uttariṃ āsavānaṃ khaye vineyyanti. | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavā pubbanhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaraṃ ādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisi. Sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto āyasmantaṃ rāhulaṃ āmantesi: ' | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhanteti kho āyasmā rāhulo bhagavato paṭissutvā nisīdanaṃ ādāya bhagavantaṃ1 piṭṭhato anubandhi. | ||
+ | |||
+ | Tena kho pana samayena anekāni devatāsahassāni bhagavantaṃ anubandhāni honti. 'Ajja bhagavā āyasmantaṃ rāhulaṃ uttariṃ āsavānaṃ khaye vinessatī' | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavā andhavanaṃ ajjhogahetvā aññatarasmiṃ rukkhamūle paññatte āsane nisīdi. Āyasmāpi kho rāhulo bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ rāhulaṃ bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | 'Taṃ kiṃ maññasi rāhula, cakkhuṃ niccaṃ2vā aniccaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññasi rāhula. Rūpā niccā vā aniccā vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccā bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Bhagavato-sīmū. 2.Cakkhu niccaṃ-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññasi rāhula, cakkhuviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ cāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | No etaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññasi rāhula, cakkhusamphasso nicco vā anicco vāti. | ||
+ | |||
+ | Anicco bhante. | ||
+ | |||
+ | 'Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ, vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññasi rāhula, yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ. Tampi niccaṃ vā aniccaṃ vā' | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ. Dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññasi rāhula, sotaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ. Dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññasi rāhula, ghānaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā' | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ. Dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññasi rāhula, jivhā niccā vā aniccā vā' | ||
+ | |||
+ | Aniccā bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ. Dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññasi rāhula, kāyo nicco vā anicco vā' | ||
+ | |||
+ | Anicco bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ. Dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññasi rāhula, mano nicco vā anicco vāti. | ||
+ | |||
+ | Anicco bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ. Dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññasi rāhula, dhammā niccā vā aniccā vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccā bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ. Dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññasi rāhula, manoviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ: | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññasi rāhula, manosamphasso nicco vā anicco vāti. | ||
+ | |||
+ | Anicco bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Taṃ kiṃ maññasi rāhula, yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ. Tampi niccaṃ vā aniccaṃ vāti. | ||
+ | |||
+ | Aniccaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yampanāniccaṃ, | ||
+ | |||
+ | Dukkhaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | Yampanāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | No hetaṃ bhante. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Evaṃ passaṃ rāhula, sutavā ariyasāvako cakkhusmiṃ nibbindati, rūpesu nibbindati, cakkhuviññāṇe nibbindati. Cakkhusamphasse nibbindati, yampidaṃ1 cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ, | ||
+ | Phoṭṭhabbasamphasse nibbindati, yampidaṃ1 phoṭṭhabbasamphassapaccayā uppajjati vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ, | ||
+ | Manosamphassapaccayā <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā, attamano āyasmā rāhulo bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti. | ||
+ | |||
+ | Imasmiṃ ca pana veyyākaraṇasmiṃ bhaññamāne āyasmato rāhulassa anupādāya āsavehi cittaṃ vimucci. Tāsañca anekānaṃ devatāsahassānaṃ virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi: 'yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, | ||
+ | |||
+ | Cūḷarāhulovāda suttaṃ pañcamaṃ. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Yamidaṃ-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.5.6 | ||
+ | |||
+ | Cha chakka suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhu āmantesi: ' | ||
+ | |||
+ | Dhammaṃ vo bhikkhave, desissāmi ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ savyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsissāmi. Yadidaṃ cha chakkāni. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasikarotha. Bhāsissāmī' | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhantehi kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Cha ajjhattikāni āyatanāni veditabbāni. Cha bāhirāni āyatanāni vedinabbāni. Cha viññāṇakāyā veditabbā. Cha phassakāyā veditabbā. Cha vedanākāyā veditabbā. Cha taṇhākāyā veditabbā. | ||
+ | |||
+ | Cha ajjhattikāni āyatanāni veditabbānī' | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | 'Cha bāhirāni āyatanāni veditabbānī' | ||
+ | |||
+ | 'Cha viññāṇakāyā veditabbā' | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 'Cha phassakāyā veditabbā' | ||
+ | |||
+ | 'Cha vedanākāyā veditabbā' | ||
+ | 'Cha taṇhākāyā veditabbā' | ||
+ | |||
+ | Cakkhuṃ1 attāti yo vadeyya taṃ na upapajjati.2 Cakkhussa uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati, | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Cakkhu-majasaṃ, | ||
+ | 2.Uppajjati-[PTS.] | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Cakkhuviññāṇaṃ attā' | ||
+ | |||
+ | Cakkhusamphasso attā' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Sotaṃ attāti yo vadeyya taṃ na upapajjati. Sotassa uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati, | ||
+ | Ghānaṃ attāti yo vadeyya taṃ na upapajjati. Ghānassa uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati, | ||
+ | Jivhā attāti yo vadeyya taṃ na upapajjati. Jivhassa uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati, | ||
+ | Kāyo attāti yo vadeyya taṃ na upapajjati. Kāyassa uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati, | ||
+ | Mano attāti yo vadeyya. Taṃ na upapajjati. Manassa uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vāyopi paññāyati. 'Attā me uppajjati ca ceti cāti iccassa evamāgataṃ hoti. Tasmā taṃ na upapajjati mano attāti yo vadeyya. Iti mano anattā. \\ | ||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | ' | ||
+ | |||
+ | Ayaṃ kho pana bhikkhave, sakkāya samudayagāminī paṭipadā: | ||
+ | |||
+ | Ayaṃ kho pana bhikkhave, sakkāya nirodhagāminīpaṭipadā: | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Nesohamasmi, | ||
+ | |||
+ | Cakkhuñca bhikkhave, paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇaṃ. Tiṇṇaṃ saṅgati phasso. Phassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. So sukhāya vedanāya phuṭṭho samāno abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati. Tassa rāgānusayo anuseti. Dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno socati kilamati paridevati urattāḷiṃkandati sammohaṃ āpajjati. Tassa paṭighānusayo anuseti. Adukkhamasukhāya vedanāya phuṭṭho samāno tassā vedanāya samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ nappajānāti. Tassa avijjānusayo anuseti. So vata bhikkhave, sukhāya vedanāya rāgānusayaṃ appahāya dukkhāya vedanāya paṭighānusayaṃ appaṭivinodetvā adukkhamasukhāya vedanāya avijjānusayaṃ asamūhanitvā avijjaṃ appahāya vijjaṃ anuppādetvā diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. | ||
+ | |||
+ | Sotañca bhikkhave paṭicca sadde ca uppajjati sotaviññāṇaṃ. Tiṇṇaṃ saṅgati phasso. Phassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. So sukhāya vedanāya phuṭṭho samāno abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati. Tassa rāgānusayo anuseti. Dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno socati kilamati paridevati urattāḷiṃkandati sammohaṃ āpajjati. Tassa paṭighānusayo anuseti. Adukkhamasukhāya vedanāya phuṭṭho samāno tassā vedanāya samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ nappajānāti. Tassa avijjānusayo anuseti. So vata bhikkhave, sukhāya vedanāya rāgānusayaṃ appahāya dukkhāya vedanāya paṭighānusayaṃ appaṭivinodetvā adukkhamasukhāya vedanāya avijjānusayaṃ asamūhanitvā avijjaṃ appahāya vijjaṃ anuppādetvā diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. \\ | ||
+ | Ghānañca bhikkhave, paṭicca gandhe ca uppajjati ghānaviññāṇaṃ. Tiṇṇaṃ saṅgati phasso. Phassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. So sukhāya vedanāya phuṭṭho samāno abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati. Tassa rāgānusayo anuseti. Dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno socati kilamati paridevati urattāḷiṃkandati sammohaṃ āpajjati. Tassa paṭighānusayo anuseti. Adukkhamasukhāya vedanāya phuṭṭho samāno tassā vedanāya samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ nappajānāti. Tassa avijjānusayo anuseti. So vata bhikkhave, sukhāya vedanāya rāgānusayaṃ appahāya dukkhāya vedanāya paṭighānusayaṃ appaṭivinodetvā adukkhamasukhāya vedanāya avijjānusayaṃ asamūhanitvā avijjaṃ appahāya vijjaṃ anuppādetvā diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. \\ | ||
+ | Jivhañca bhikkhave, paṭicca rase ca uppajjati jivhāviññāṇaṃ. Tiṇṇaṃ saṅgati phasso. Phassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. So sukhāya vedanāya phuṭṭho samāno abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati. Tassa rāgānusayo anuseti. Dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno socati kilamati paridevati urattāḷiṃkandati sammohaṃ āpajjati. Tassa paṭighānusayo anuseti. Adukkhamasukhāya vedanāya phuṭṭho samāno tassā vedanāya samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ nappajānāti. Tassa avijjānusayo anuseti. So vata bhikkhave, sukhāya vedanāya rāgānusayaṃ appahāya dukkhāya vedanāya paṭighānusayaṃ appaṭivinodetvā adukkhamasukhāya vedanāya avijjānusayaṃ asamūhanitvā avijjaṃ appahāya vijjaṃ anuppādetvā diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. \\ | ||
+ | Kāyañca bhikkhave, paṭicca phoṭṭhabbe ca uppajjati kāyaviññāṇaṃ. Tiṇṇaṃ saṅgati phasso. Phassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. So sukhāya vedanāya phuṭṭho samāno abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati. Tassa rāgānusayo anuseti. Dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno socati kilamati paridevati urattāḷiṃkandati sammohaṃ āpajjati. Tassa paṭighānusayo anuseti. Adukkhamasukhāya vedanāya phuṭṭho samāno tassā vedanāya samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ nappajānāti. Tassa avijjānusayo anuseti. So vata bhikkhave, sukhāya vedanāya rāgānusayaṃ appahāya dukkhāya vedanāya paṭighānusayaṃ appaṭivinodetvā adukkhamasukhāya vedanāya avijjānusayaṃ asamūhanitvā avijjaṃ appahāya vijjaṃ anuppādetvā diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. \\ | ||
+ | Manañca bhikkhave, paṭicca dhamme ca uppajjati manoviññāṇaṃ. Tiṇṇaṃ saṅgati phasso. Phassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. So sukhāya vedanāya phuṭṭho samāno abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati. Tassa rāgānusayo anuseti. Dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno socati kilamati paridevati urattāḷiṃkandati sammohaṃ āpajjati, tassa paṭighānusayo anuseti. Adukkhamasukhāya vedanāya phuṭṭho samāno tassā vedanāya samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ nappajānāti. Tassa avijjānusayo anuseti. So vata bhikkhave, sukhāya vedanāya rāgānusayaṃ appahāya dukkhāya vedanāya paṭighānusayaṃ appaṭivinodetvā adukkhamasukhāya vedanāya avijjānusayaṃ asamūhanitvā avijjaṃ appahāya vijjaṃ anuppādetvā diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati.\\ | ||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Cakkhuñca kho bhikkhave, paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇaṃ. Tiṇṇaṃ saṅgati phasso. Phassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. So sukhāya vedanāya phuṭṭho samāno nābhinandati, | ||
+ | Rāgānusayo nānuseti. Dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno na socati, na kilamati, na paridevati, na urattāḷiṃkandati, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Sotañca bhikkhave, paṭicca sadde ca uppajjati sotaviññāṇaṃ. Tiṇṇaṃ saṅgati phasso, phassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. So sukhāya vedanāya phuṭṭho samāno nābhinandati, | ||
+ | Rāgānusayo nānuseti. Dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno na socati, na kilamati, na paridevati, na urattāḷiṃkandati, | ||
+ | Ghānañca bhikkhave, paṭicca gandhe ca uppajjati ghānaviññāṇaṃ. Tiṇṇaṃ saṅgati phasso, phassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. So sukhāya vedanāya phuṭṭho samāno nābhinandati, | ||
+ | Rāgānusayo nānuseti. Dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno na socati, na kilamati, na paridevati, na urattāḷiṃkandati, | ||
+ | Jivhañca bhikkhave, paṭicca rase ca uppajjati jivhāviññāṇaṃ. Tiṇṇaṃ saṅgati phasso, phassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. So sukhāya vedanāya phuṭṭho samāno nābhinandati, | ||
+ | Rāgānusayo nānuseti. Dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno na socati, na kilamati, na paridevati, na urattāḷiṃkandati, | ||
+ | Kāyañca bhikkhave, paṭicca phoṭṭhabbe ca uppajjati kāyaviññāṇaṃ. Tiṇṇaṃ saṅgati phasso, phassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. So sukhāya vedanāya phuṭṭho samāno nābhinandati, | ||
+ | Rāgānusayo nānuseti. Dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno na socati, na kilamati, na paridevati, na urattāḷiṃkandati, | ||
+ | |||
+ | Manañca bhikkhave, paṭicca dhamme ca uppajjati manoviññāṇaṃ. Tiṇṇaṃ saṅgati phasso, phassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. So sukhāya vedanāya phuṭṭho samāno nābhinandati, | ||
+ | Rāgānusayo nānuseti. Dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno na socati, na kilamati, na paridevati, na urattāḷiṃkandati, | ||
+ | |||
+ | Evaṃ passaṃ bhikkhave, sutavā ariyasāvako cakkhusmiṃ nibbindati. Rūpesu nibbindati. Cakkhuviññāṇe nibbindati. Cakkhusamphasse nibbindati. Vedanāya nibbindati taṇhāya nibbindati. Sotasmiṃ nibbindati. Saddesu nibbindati. Sotaviññāṇe nibbindati. Sotasamphasse nibbindati. Vedanāya nibbindati taṇhāya nibbindati. Ghānasmiṃ nibbindati. Gandhesu nibbindati. Ghānaviññāṇe nibbindati. Ghānasamphasse nibbindati. Vedanāya nibbindati taṇhāya nibbindati. Jivhāya nibbindati. Rasesu nibbindati. Jivhāviññāṇe nibbindati. Jivhāsamphasse nibbindati. Vedanāya nibbindati taṇhāya nibbindati. Kāyasmiṃ nibbindati. Phoṭṭhabbesu nibbindati. Kāyaviññāṇe nibbindati. Kāyasamphasse nibbindati. Vedanāya nibbindati taṇhāya nibbindati. Manasmiṃ nibbindati. Dhammesu nibbindati. Manoviññāṇe nibbindati. Manosamphasse nibbindati. Vedanāya nibbindati taṇhāya nibbindati. Nibbindaṃ <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhu bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. Imasmiñca kho pana veyyākaraṇasmiṃ bhaññamāne saṭṭhimattānaṃ bhikkhūnaṃ anupādāya āsavehi cittāni vimucciṃsūti. | ||
+ | |||
+ | Cha chakka suttaṃ chaṭṭhaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.5.7 | ||
+ | |||
+ | Mahāsaḷāyatanika suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi bhikkhavo' | ||
+ | |||
+ | Mahāsaḷāyatanikaṃ vo bhikkhave, desissāmi. Taṃ suṇātha sādhukaṃ manasi karotha bhāsissāmīti. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhanteti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Cakkhuṃ bhikkhave, ajānaṃ apassaṃ yathābhūtaṃ, | ||
+ | |||
+ | Tassa sārattassa saṃyuttassa sammūḷhassa assādānupassino viharato āyatiṃ pañcupādānakkhandhā upacayaṃ gacchanti. Taṇhā cassa ponobhavikā nandirāgasahagatā tatra tatrābhinandinī, | ||
+ | |||
+ | Sotaṃ bhikkhave, ajānaṃ apassaṃ yathābhūtaṃ, | ||
+ | |||
+ | Ghānaṃ bhikkhave, ajānaṃ apassaṃ yathābhūtaṃ, | ||
+ | Jivhaṃ bhikkhave, ajānaṃ apassaṃ yathābhūtaṃ, | ||
+ | Kāyaṃ bhikkhave, ajānaṃ apassaṃ yathābhūtaṃ, | ||
+ | Adukkhamasukhaṃ vā, tampi ajānaṃ apassaṃ yathābhūtaṃ, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Yamidaṃ-majasaṃ, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Tassa sārattassa saṃyuttassa sammūḷhassa assādānupassino viharato āyatiṃ pañcupādānakkhandhā upacayaṃ gacchanti. Taṇhā cassa ponobhavikā nandirāgasahagatā tatratatrābhinandinī, | ||
+ | |||
+ | Cakkhuñca kho bhikkhave, jānaṃ passaṃ yathābhūtaṃ, | ||
+ | |||
+ | Tassa asārattassa asaṃyuttassa asammūḷhassa ādīnavānupassino viharato āyatiṃ pañcupādānakkhandhā apacayaṃ gacchanti. Taṇhā cassa ponobhavikā nandirāgasahagatā tatratatrābhinandinī, | ||
+ | Yā yathābhūtassa diṭṭhi, sāssa hoti sammādiṭṭhi. Yo tathābhūtassa saṅkappo, svāssa hoti sammāsaṅkappo. Yo tathābhūtassa vāyāmo, svāssa hoti sammāvāyāmo. Yā tathābhūtassa sati, sāssa hoti sammāsati. Yo tathābhūtassa samādhi, svāssa hoti sammāsamādhi. Pubbeva kho panassa kāyakammaṃ vacīkammaṃ ājīvo suparisuddho hoti. Evamassāyaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvanāparipūriṃ gacchati. | ||
+ | |||
+ | Tassa evaṃ imaṃ ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvayato cattāropi satipaṭṭhānā bhāvanā pāripūriṃ gacchanti. Cattāropi sammappadhānā bhāvanā pāripūriṃ gacchanti. Cattāropi iddhipādā bhāvanā pāripūriṃ gacchanti. Pañcapi indriyāni bhāvanā pāripūriṃ gacchanti pañcapi balāni bhāvanā pāripūriṃ gacchanti. Sattapi bojjhaṅgā bhāvanā pāripūriṃ gacchanti. | ||
+ | |||
+ | Tassime dve dhammā yuganaddhā1 vattanti samatho ca vipassanā ca. So ye dhammā abhiññā pariññeyyā, | ||
+ | |||
+ | Katame ca bhikkhave, dhammā abhiññā pariññeyyā: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Yuganandhā-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Katame ca bhikkhave, dhammā abhiññā pahātabbā: | ||
+ | |||
+ | Katame ca bhikkhave, dhammā abhiññā bhāvetabbā: | ||
+ | |||
+ | Katame <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Sotaṃ bhikkhave, jānaṃ passaṃ yathābhūtaṃ, | ||
+ | Sotasamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, tampi jānaṃ passaṃ yathābhūtaṃ, | ||
+ | Adukkhamasukhaṃ vā. Tasmimpi na sārajjati. Jivhaṃ bhikkhave, jānaṃ passaṃ yathābhūtaṃ, | ||
+ | Sārajjati. Dhammesu na sājjati. Manoviññāṇe na sārajjati. Manosamphasse na sārajjati. Yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. Tasmimpi na sārajjati. | ||
+ | |||
+ | Tassa asāratassa asaṃyuttassa asammūḷhassa ādīnavānupassino viharato āyatiṃ pañcupādānakkhandhā apacayaṃ gacchanti. Taṇhā cassa ponobhavikā nandirāgasahagatā tatra tatrābhinandīnī, | ||
+ | |||
+ | Yā tathābhūtassa diṭṭhi, sāssa hoti sammādiṭṭhi. Yo tathābhūtassa saṅkappo, svāssa hoti sammāsaṅkappo. Yo tathābhūtassa vāyāmo, svāssa hoti sammāvāyāmo. Yā tathābhūtassa sati, sāssa hoti sammāsati. Yo tathābhūtassa samādhi. Svāssa hoti sammāsamādhi. Pubbeva kho panassa kāyakammaṃ vacikammaṃ ājīvo suparisuddho hoti. Evamassāyaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvanāpāripūriṃ gacchati. | ||
+ | |||
+ | Tassa evaṃ imaṃ ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvayato cattāropi satipaṭṭhānā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti. Cattāropi sammappadhānā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti. Cattāropi iddhipādā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti. Pañcapi indriyāni bhāvanāpāripūriṃ gacchanti. Pañcapi balāni bhāvanāpāripūriṃ gacchanti. Sattapi bojjhaṅgā bhāvanā pāripūriṃ gacchanti. | ||
+ | |||
+ | Tassime dve dhammā yuganaddhā vattanti samatho ca vipassanā ca. So ye dhammā abhiññā pariññeyyā, | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Katame ca bhikkhave, dhammā abhiññā pariññeyyā: | ||
+ | Katame ca bhikkhave, dhammā abhiññā pahātabbā: | ||
+ | |||
+ | Katame ca bhikkhave, dhammā abhiññā bhāvetabbā: | ||
+ | |||
+ | Katame ca bhikkhave, dhammā abhiññā sacchikātabbā: | ||
+ | |||
+ | Idamo ca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. | ||
+ | |||
+ | Mahāsaḷāyatanika suttaṃ sattamaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.5.8 | ||
+ | |||
+ | Nagaravindeyya suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena nagaravindaṃ nāma kosalānaṃ brāhmaṇagāmo, | ||
+ | |||
+ | Atha kho nagaravindeyyakā brāhmaṇagahapatikā yena bhagavā, tenupasaṅkamiṃsu. Upasaṅkamitvā appekacce bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, | ||
+ | |||
+ | Sace vo gahapatayo, aññatitthiyā paribbājakā evaṃ puccheyyuṃ: | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Sotaviññeyyesu saddesu, avītarāgā avītadosā avītamohā ajjhattaṃ avupasantacittā samavisamaṃ caranti kāyena vācāya manasā. Ghānaviññeyyesu gandhesu, avītarāgā avītadosā avītamohā ajjhattaṃ avupasantacittā samavisamaṃ caranti kāyena vācāya manasā. Jivhāviññeyyesu rasesu, avītarāgā avītadosā avītamohā ajjhattaṃ\\ | ||
+ | Avupasantacittā samavisamaṃ caranti kāyena vācāya manasā. Kāyaviññeyyesu poṭṭhabbesu, | ||
+ | |||
+ | Sace pana vo gahapatayo aññatitthiyā paribbājakā evaṃ puccheyyuṃ: | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Kathaṃbhūtā-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Sace pana vo gahapatayo, aññatitthiyā paribbājakā evaṃ puccheyyuṃ: | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte nagaravindeyyakā brāhmaṇagahapatikā bhagavantaṃ etadavocuṃ: | ||
+ | |||
+ | Nagaravindeyya suttaṃ aṭṭhamaṃ. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Araññavanapatthāni-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.5.9 | ||
+ | |||
+ | Piṇḍapātapārisuddhi suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Atha kho āyasmā sāriputto sāyanhasamayaṃ patisallānā vuṭṭhito yena bhagavā tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ sāriputtaṃ bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | <span pts_page # | ||
+ | Vippasannāni kho te sāriputta, indriyāni parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto. Katamena kho tvaṃ sāriputta, vihārena etarahi bahulaṃ viharasīti: | ||
+ | |||
+ | Suññatā vihārena kho ahaṃ bhante, etarahi bahulaṃ viharāmī' | ||
+ | |||
+ | Sādhu sādhu sāriputta, mahāpurisavihārena kira tvaṃ sāriputta, ekarahi bahulaṃ viharasi. ' | ||
+ | |||
+ | Sace sāriputta, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti: 'yena cāhaṃ maggena gāmaṃ piṇḍāya pāvisiṃ. Yasmiñca padese piṇḍāya acariṃ, yena ca maggena gāmato piṇḍāya paṭikkamiṃ. Atthi me tattha cakkhuviññeyyesu rūpesu chando vā rāgo vā doso vā moho vā paṭighaṃ vāpi cetaso' | ||
+ | |||
+ | Sace pana sāriputta, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti: yena cāhaṃ maggena gāmaṃ piṇḍāya pāvisiṃ, yasmañca padese piṇḍāya acariṃ, yena ca maggena gāmato piṇḍāya paṭikkamiṃ. Natthi me tattha cakkhuviññeyyesu rūpesu chando vā rāgo vā doso vā moho vā paṭighaṃ vāpi cetaso' | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ sāriputta, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sace sāriputta, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti: 'yena cāhaṃ maggena gāmaṃ piṇḍāya pāvisiṃ. Yasmiñca padese piṇḍāya acariṃ, yena ca maggena gāmato piṇḍāya paṭikkamiṃ. Atthi me tattha sotaviññeyyesu saddesu chando vā rāgo vā doso vā moho vā paṭighaṃ vāpi cetaso' | ||
+ | Sace pana sāriputta, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti: yena cāhaṃ maggena gāmaṃ piṇḍāya pāvisiṃ, yasmiñca padese piṇḍāya acariṃ, yena ca maggena gāmato piṇḍāya paṭikkamiṃ. Natthi me tattha sotaviññeyyesu saddesu chando vā rāgo vā doso vā moho vā paṭighaṃ vāpi cetaso' | ||
+ | Puna ca paraṃ sāriputta, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ: | ||
+ | Puna ca paraṃ sāriputta, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ: | ||
+ | Puna ca paraṃ sāriputta, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ: | ||
+ | |||
+ | Sace pana sāriputta, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti: yena cāhaṃ maggena gāmaṃ piṇḍāya pāvisiṃ, yasmiñca padese piṇḍāya acariṃ, yena maggena gāmato piṇḍāya paṭikkamiṃ. Natthi me tattha manoviññeyyesu dhammesu chando vā rāgo vā doso vā moho vā paṭighaṃ vāpi cetaso' | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ sāriputta, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ sāriputta, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ sāriputta, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ: | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ sāriputta, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ sāriputta, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ: | ||
+ | Pītipāmojjena vihātabbaṃ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu. | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ sāriputta, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ sāriputta, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ: | ||
+ | Pañcindriyānī' | ||
+ | Pañcindriyānī' | ||
+ | Ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu. | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ sāriputta, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ sāriputta, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ: | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ sāriputta, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ sāriputta, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ sāriputta, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ: | ||
+ | Pītipāmojjena vihātabbaṃ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu. | ||
+ | |||
+ | Ye hi keci sāriputta, atītamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā piṇḍapātaṃ parisodhesuṃ. Sabbe te evameva paccavekkhitvā paccavekkhitvā piṇḍapātaṃ parisodhesuṃ. Yepi hi keci sāriputta, anāgatamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā piṇḍapātaṃ parisodhessanti, | ||
+ | |||
+ | Idamavoca: bhagavā. Attamano āyasmā sāriputto bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti. | ||
+ | |||
+ | Piṇḍapātapārisuddhi suttaṃ navamaṃ. | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Vipassanā-sīmu.\\ | ||
+ | 2.Tasmātiha sāriputta-sīmu, | ||
+ | |||
+ | <span pts_page # | ||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | 3.5.10 | ||
+ | |||
+ | Indriyabhāvanā suttaṃ | ||
+ | |||
+ | Evaṃ me sutaṃ: ekaṃ samayaṃ bhagavā kajaṅgalāyaṃ1 viharati mūkheluvane2. Atha kho uttaro māṇavo pārāsariyantevāsī3 yena bhagavā, tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sārāṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho uttaraṃ māṇavaṃ pārāsariyantevāsiṃ bhagavā etadavoca: | ||
+ | |||
+ | Deseti uttara, pārāsariyo4 brāhmaṇo sāvakānaṃ indriyabhāvananti. | ||
+ | |||
+ | Deseti bho gotama, pārāsariyo4 brāhmaṇo sāvakānaṃ indriyabhāvananti. | ||
+ | |||
+ | Yathā kathaṃ pana uttara, deseti pārāsariyo brāhmaṇo sāvakānaṃ indriyabhāvananti. \\ | ||
+ | Idha bho gotama, cakkhunā rūpaṃ na passati, sotena saddaṃ na suṇāti. Evaṃ bho gotama, deseti pārāsariyo4 brāhmaṇo sāvakānaṃ indriyabhāvananti. | ||
+ | |||
+ | Evaṃ sante kho uttara, andho bhāvitindriyo bhavissati, badhiro bhāvitindriyo bhavissati. Yathā pārāsariyassa brāhmaṇassa vacanaṃ. Andho hi uttara, cakkhunā rūpaṃ na passati. Badhiro sotena saddaṃ na suṇātī' | ||
+ | |||
+ | Evaṃ vutte uttaro māṇavo pārāsariyantevāsī tuṇhībhuto maṅkubhuto pattakkhandho adhomukho pajjhāyanto appaṭibhāno nisīdi. | ||
+ | |||
+ | Atha kho bhagavā uttaraṃ māṇavaṃ pārāsariyantevāsiṃ tuṇhībhūtaṃ maṅkubhūtaṃ pattakkhandhaṃ adhomukhaṃ pajjhāyantaṃ appaṭibhānaṃ viditvā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi: ' | ||
+ | |||
+ | Etassa bhagavā kālo, etassa sugata kālo, yaṃ bhagavā <span pts_page # | ||
+ | |||
+ | Tena' | ||
+ | |||
+ | Evaṃ bhanteti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca: \\ | ||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Gajaṅgalāyaṃ-majasaṃ\\ | ||
+ | 2.Sukheluvane-sīmu. Sukheḷuvane-machasaṃ 3.Pārāsiviyantevāsī-majasaṃ.\\ | ||
+ | 4.Pārāsiviyo-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathañcānanda, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ ānanda, bhikkhuno sotena saddaṃ sutvā uppajjati manāpaṃ, uppajjati amanāpaṃ, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ ānanda, bhikkhuno ghānena gandhaṃ ghāyitvā uppajjati manāpaṃ, uppajjati amanāpaṃ, | ||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Īsakaṃ poṇe-sīmū, | ||
+ | 3.Saṇṭhanti-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ ānanda, bhikkhuno jivhāya rasaṃ sāyitvā uppajjati manāpaṃ, uppajjati amanāpaṃ, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ ānanda, bhikkhuno kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā uppajjati manāpaṃ, uppajjati amanāpaṃ, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ ānanda, bhikkhuno manasā dhammaṃ viññāya uppajjati manāpaṃ, uppajjati amanāpaṃ, | ||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Samiñjeyya-majasaṃ.\\ | ||
+ | 2.Divasaṃ santatte-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Kathañcānanda, | ||
+ | |||
+ | Kathañcānanda, | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ ānanda, bhikkhuno sotena saddaṃ sutvā uppajjati manāpaṃ. Uppajjati amanāpaṃ. Uppajjati manāpāmanāpaṃ. So sace ākaṅkhati: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ ānanda, bhikkhuno ghānena gandhaṃ ghāyitvā uppajjati manāpaṃ. Uppajjati amanāpaṃ. Uppajjati manāpāmanāpaṃ. So sace ākaṅkhati: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ ānanda, bhikkhuno jivhāya rasaṃ sāyitvā uppajjati manāpaṃ. Uppajjati amanāpaṃ. Uppajjati manāpāmanāpaṃ. So sace ākaṅkhati: | ||
+ | Ākaṅkhati: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ ānanda, bhikkhuno kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā uppajjati manāpaṃ. Uppajjati amanāpaṃ. Uppajjati manāpāmanāpaṃ. So sace ākaṅkhati: | ||
+ | |||
+ | Puna ca paraṃ ānanda, bhikkhuno manasā dhammaṃ viññāya uppajjati manāpaṃ. Uppajjati amanāpaṃ uppajjati manāpāmanāpaṃ. So sace ākaṅkhati: | ||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Paṭikūle-majasaṃ\\ | ||
+ | 2.Tadubhayampi-majasaṃ. | ||
+ | |||
+ | <span bjt_page # | ||
+ | |||
+ | Iti kho ānanda, desitā mayā ariyassa vinaye anuttarā indriyabhāvanā. Desitā sekho paṭipado. Desito ariyo bhāvitindriyo. Yaṃ kho ānanda, satthārā karaṇīyaṃ sāvakānaṃ hitesinā anukampakena anukampaṃ upādāya, kataṃ vo taṃ mayā. Etāni ānanda, rukkhamūlāni, | ||
+ | |||
+ | Idamavoca bhagavā, attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti. | ||
+ | |||
+ | Indriyabhāvanā suttaṃ dasamaṃ. | ||
+ | |||
+ | Saḷāyatana vaggo pañcamo | ||
+ | |||
+ | Uparipaṇṇāsakaṃ samattaṃ. | ||
+ | |||
+ | Tassa vaggassa uddānaṃ. | ||
+ | |||
+ | Anāthapiṇḍiko channo puṇṇo nandaka rāhulā,\\ | ||
+ | Cha chakkaṃ saḷāyatanikaṃ nagaravindeyya suddhikā, | ||
+ | Indriyabhāvanā cāpi vaggo ovāda pañcamoti.1 | ||
+ | |||
+ | Idaṃ vaggānamuddānaṃ. | ||
+ | |||
+ | Devadaho' | ||
+ | Saḷāyatanoti vaggā uparipaṇṇāsake ṭhitā' | ||
+ | |||
+ | Tīhi paṇṇāsakehi patimaṇḍito sakalo\\ | ||
+ | Majjhamanikāyo samatto.\\ | ||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | 1.Anātha piṇḍiko channo \\ | ||
+ | Puṇṇo nanda rāhula chakkañca saḷāyatanikaṃ nagaravindeyyaṃ suddhike indriyabhāvanañcāpi \\ | ||
+ | Vaggo ovādapañcamoti-majasaṃ.\\ | ||
+ | ******************************* | ||
+ | |||
+ | <span # | ||
+ | |||
+ | <div # | ||
+ | |||
+ | <div showmore> | ||
+ | <div # | ||
+ | <div # | ||
+ | <div # | ||
+ | <div # | ||
+ | <div # | ||
+ | <div # | ||
+ | <div # | ||
+ | <div # | ||
+ | <div # | ||
+ | |||
+ | </ | ||
+ | <div # | ||
+ | <div # | ||
+ | <div # | ||
+ | |||
+ | </ | ||
+ | </ | ||
+ | </ | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | |||
+ | <div # |