km:tipitaka:sut:kn:jat:sut.kn.jat.533

ចុល្លហំសជាតក ទី១

សង្ខេប

(បន្ថែមការពិពណ៌នាអំពីសូត្រនៅទីនេះ)

sut kn jat 533 បាលី cs-km: sut.kn.jat.533 អដ្ឋកថា: sut.kn.jat.533_att PTS: ?

ចុល្លហំសជាតក ទី១

?

បកប្រែពីភាសាបាលីដោយ

ព្រះសង្ឃនៅប្រទេសកម្ពុជា ប្រតិចារិកពី sangham.net ជាសេចក្តីព្រាងច្បាប់ការបោះពុម្ពផ្សាយ

ការបកប្រែជំនួស: មិនទាន់មាននៅឡើយទេ

អានដោយ (គ្មានការថតសំលេង៖ ចង់ចែករំលែកមួយទេ?)

(៥៣៣. ចូឡហំសជាតកំ (១))

[១៦៣] (រាជហង្សឈ្មោះ​ធតរដ្ឋៈ​ពោលថា) ម្នាលហង្ស​ឈ្មោះ​សុមុខៈ​ ពួកបក្សី កាលមិន​គយ​គន់មើល ហើរចេញទៅ អ្នកចូរ​ទៅចុះ កុំប្រាថ្នា (នៅក្នុង​ទីនេះ​ឡើយ ព្រោះ​ថា) ភាព​នៃអ្នក​ជា​សំឡាញ់​នឹងយើង​ដែលជាប់​ចំណង មិនមានទេ។

[១៦៤] (ហង្សសេនាបតីឈ្មោះ​សុមុខៈ ក្រាបបង្គំ​ទូលថា) ទូលព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំ​ទៅក្តី មិន​ទៅក្តី ទូលព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំ​មិនមែន​មិនស្លាប់​ដោយការ​ទៅ ឬការ​មិនទៅ​នោះទេ ទូលព្រះ​បង្គំ​ជាខ្ញុំ​ចូលទៅ​រកព្រះអង្គ​ដែលដល់​នូវសេចក្តី​សុខហើយ នឹងលះ​ព្រះអង្គ​ដែលដល់​នូវ​សេចក្តី​ទុក្ខ​ដូចម្តេច​កើត។ សេចក្តី​ស្លាប់ជា​មួយនឹង​ព្រះអង្គ​ក្តី ការរស់​នៅវៀរចាក​ព្រះអង្គ​ក្តី សេចក្តី​ស្លាប់នោះ​ប្រសើរ​ជាង ទូល​ព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំ​តែវៀរចាក​ព្រះអង្គ​ហើយ រស់​នៅ មិន​ប្រសើរ​សោះ​ឡើយ។ បពិត្រ​មហារាជ ទូលព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំ​លះចោល​ព្រះអង្គ​ដែល​ដល់ (នូវ​សេចក្តី​ទុក្ខ) យ៉ាងនេះ ដោយ​សភាវៈ​ណា សភាវៈនោះ មិនមែន​ជាធម៌ទេ បពិត្រ​ព្រះអង្គ​ជាធំ​លើបក្សី ដំណើរ​ណា របស់​ព្រះអង្គ ដំណើរនោះ​ទូលព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំ​ក៏គាប់​ចិត្តដែរ។

[១៦៥] (រាជហង្ស…) ដំណើរដូចម្តេចរបស់ខ្ញុំ ដែលជាប់​អន្ទាក់ហើយ ដទៃអំពី​រោងគ្រួ ដំណើរនោះ ទៅជា​ពេញចិត្ត​ដល់អ្នក​ដែលមាន​ប្រាជ្ញា ជាអ្នក​ផុតអំពី​អន្ទាក់ដូច​ម្តេច។ ម្នាល​អ្នកជា​បក្សី កាលបើ​យើងទាំងពីរ​នាក់អស់​ជីវិតហើយ អ្នក​ឃើញនូវ​ប្រយោជន៍​ដូចម្តេច​របស់ខ្ញុំ​ផង របស់​អ្នកផង របស់​ពួកញាតិ​ដ៏សេស​ផង។ ម្នាលអ្នក​មាន​ស្លាប​ទាំងពីរ​ដូចជា​មាស ការលះបង់​នូវជីវិត​របស់អ្នក​ណា ការលះបង់​នូវជីវិត​របស់អ្នក​នោះ ហាក់ដូច​ជាធ្វើក្នុង​ទីងងឹត​ដោយ​សេចក្តី​ល្ងិតល្ងង់ អ្នកកាល​លះបង់​នូវ​ជីវិត ព្រោះ​គុណ​ដែលមិន​ជាក់ច្បាស់​ដូច្នោះ តើព្រោះ​ឆ្លុះឃើញ​នូវ​ប្រយោជន៍អ្វី។

[១៦៦] (ហង្សសេនាបតី…) បពិត្រព្រះអង្គដ៏ប្រសើរផុត ព្រះអង្គ​មិនជ្រាប​នូវ​ប្រយោជន៍​ដែល​ធ្លាក់ចុះ​ក្នុងធម៌​ដូចម្តេច ដ្បិតធម៌​ដែលពួក​សត្វគោរព​ហើយ រមែង​បង្ហាញ​នូវ​សេចក្តី​ចំរើន​ដល់សត្វ​ទាំងឡាយ។ ទូលព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំនោះ កាល​ឃើញនូវ​ធម៌​ផង នូវប្រយោជន៍​ដែលកើត​អំពីធម៌​ផង ពិចារណា​ឃើញនូវ​សេចក្តី​ស្រឡាញ់​ចំពោះ​ព្រះអង្គ​ផង បានជា​មិនប្រាថ្នា​ជីវិតទេ។ មិត្តណា កាលរឭក​ឃើញនូវធម៌ ហើយមិន​លះបង់​មិត្រក្នុង​កាលដែល​មាន​សេចក្តី​អន្តរាយ ព្រោះហេតុ​នៃជីវិត ធម៌របស់​មិត្រនោះ ឈ្មោះ​ថា ជាធម៌របស់​សប្បុរស​ទាំងឡាយ​ដោយពិត។

[១៦៧] (រាជហង្ស…) ធម៌នោះ អ្នកបានសន្សំហើយ ទាំងសេចក្តី​ស្រឡាញ់​ចំពោះ​យើង ៗ ក៏បាន​ដឹងច្បាស់​ហើយ អ្នកចូរ​ធ្វើតាម​សេចក្តី​ប្រាថ្នារបស់​យើងនុ៎ះ អ្នក គឺយើង​បាន​អនុញ្ញាត​ហើយ ចូរទៅចុះ។ ម្នាលអ្នក​បរិបូណ៌​ដោយប្រាជ្ញា មួយទៀត ការបែក​បាក់​នៃ​ពួកញាតិ​ណា ដែលយើង​បានបិទបាំង​ហើយ ក្នុងកាល​ដែលប្រព្រឹត្ត​ទៅយ៉ាងនេះ ការ​បែក​បាក់នៃ​ពួកញាតិ​នោះ អ្នកគួរ​បិទបាំង​ទុកឲ្យល្អចុះ។

[១៦៨] (អភិសម្ពុទ្ធគាថា) កាលដែលអរិយហង្សទាំងឡាយ ជាសត្វ​មានការ​ប្រព្រឹត្តិ​ដ៏ប្រសើរ កំពុង​តែប្រឹក្សា​គ្នាយ៉ាងនេះ ស្រាប់តែ​នាយនេសាទ​មកប្រាកដ​ដូចជា​សេចក្តី​ស្លាប់ ដែលប្រាកដ​ដល់បុគ្គល​ឈឺ។ ហង្ស​ទាំងពីរនោះ មានប្រយោជន៍ (ដល់គ្នា​នឹងគ្នា) យូរ​អង្វែង​ហើយ បានឃើញ​ច្បាស់នូវ​សត្រូវ ក៏ទំនៅ​ស្ងៀមទាំង​ពីរនាក់ មិន​កក្រើក​ចាក​ទ្រនំ​ឡើយ។ ព្រានព្រៃ​ជាសត្រូវ​នៃសត្វស្លាប បានឃើញ​ហង្សឈ្មោះ​សុមុខៈ និង​រាជហង្ស​ឈ្មោះ​ធតរដ្ឋៈ​ជាស្តេច​នៃបក្សី កាលខិត​ចូលមក​រកគ្នា​អំពី​ទីនោះ ៗ ក៏ស្ទុះទៅ​ដោយ​ប្រញាប់។ លុះនាយ​នេសាទ​នោះ​ស្ទុះដោយ​ប្រញាប់ ទៅជិត​ពួកបក្សី​ប្រសើរ​ហើយ ក៏គិត​ថា សត្វហង្ស​ទាំងពីរ​នេះជាប់​ហើយ ញាប់ញ័រ។ ក៏នាយ​នេសាទ បានឃើញ​សត្វហង្ស​មួយ ជាប់អន្ទាក់​ហើយទំនៅ និង​សត្វហង្ស​មួយទៀត ដែល​មិនជាប់​អន្ទាក់ ចូល​មករក​សត្វហង្ស​ដែលជាប់​អន្ទាក់​ហើយទំនៅ សំឡឹង​មើលនូវ​ហង្សដែល​មាន​ទោស។ លំដាប់​អំពី​នោះទៅ នាយនេសាទ​នោះ មានសេចក្តី​សង្ស័យ ក៏បានសួរ​នូវសត្វហង្ស​មានពណ៌ស មាន​កាយដ៏ធំ ជា​អធិបតី​លើហ្វូងនៃ​បក្សីថា សត្វហង្ស​ដែល​ជាប់​អន្ទាក់ដ៏​ធំដល់ម៉្លោះ មិន​ធ្វើនូវទិស (ដើម្បី​ហើរទៅ) ដោយ​ហេតុណា (ហេតុនោះ គួរ​ហើយ) ម្នាល​សត្វស្លាប ចុះអ្នក មិនជាប់​អន្ទាក់ទេ ជាសត្វ​មានកំឡាំង ហេតុអ្វី​ក៏មិន​ហើរទៅ។ សត្វបក្សី​នេះ ត្រូវជា​អ្វីនឹង​អ្នក អ្នករួច (អំពី​អន្ទាក់​ហើយ) ចូលមក​រកបក្សី ដែល​ជាប់អន្ទាក់​វិញ បក្សី​ទាំងឡាយ​នាំគ្នា​ហើរចោល​ទៅអស់​ហើយ ថ្វីក៏អ្នក​ក្រាញនៅ​តែ​ម្នាក់ឯង។

[១៦៩] (ហង្សសេនាបតី…) បពិត្រនាយនេសាទ​ជាសត្រូវនៃ​សត្វបក្សី ឯហង្ស​នោះ ជា​ព្រះរាជា​នៃខ្ញុំផង ជាសំឡាញ់​ស្មើដោយ​ជីវិតនៃ​ខ្ញុំផង ខ្ញុំនឹង​មិនលះបង់​នូវហង្សនោះ ដរាប​ដល់សេចក្តី​ស្លាប់មកដល់។

[១៧០] (នាយនេសាទ…) ចុះហេតុអ្វី ហង្សនេះ​ក៏មិនឃើញ​នូវអន្ទាក់​ដែលគេ​ដាក់ហើយ ដំណើរ​នេះហើយ ដែល​ជាដំណើរ​សម្រាប់​ពួកសត្វធំៗ ពួក​សត្វធំៗ គួរដឹង​នូវសេចក្តី​អន្តរាយ។

[១៧១] (ហង្សសេនាបតី…) កាលណាដែលសត្វជាអ្នកមានសេចក្តីវិនាស ក្នុង​កាល​ជា​ទីអស់ទៅនៃ​ជីវិត កាលនោះ សត្វនោះ សូម្បីចូល​មកជិត​ដល់​សំណាញ់ និង​អន្ទាក់ ក៏នៅ​តែ​មិនដឹង​ឡើយ។

[១៧២] (នាយនេសាទ…) ម្នាលសត្វមានប្រាជ្ញាច្រើន មែនហើយ អន្ទាក់ទាំង​ឡាយ យើងបាន​ដាក់ហើយ​ជាច្រើន កាលបើ​សត្វមាន​ជីវិត​អស់ទៅ​យ៉ាងនេះ សត្វស្លាប​ទាំងឡាយ តែង​ចូលមក​ជាប់នឹង​អន្ទាក់ដ៏​កំបាំង។

[១៧៣] (ហង្សសេនាបតី…) សូមឲ្យការនៅរួមជាមួយ​នឹងអ្នកនេះ មាន​សុខជា​កម្រៃ សូមអ្នក​អនុញ្ញាត​យើងខ្ញុំ សូមអ្នក​ឲ្យជីវិត​ដល់យើងខ្ញុំ។

[១៧៤] (នាយនេសាទ…) ឯងមិនជាប់ (អន្ទាក់) អញទេ ទាំងអញ​ទៀតសោត ក៏​មិន​ប្រាថ្នា​សម្លាប់​ឯងដែរ ចូរឯង​ទៅអំពី​ទីនេះតាម​ប្រាថ្នា​យ៉ាងឆាប់ ហើយរស់​នៅមិនមាន​ទុក្ខ​អស់កាល​ជាអង្វែង​ចុះ។

[១៧៥] (ហង្សសេនាបតី…) ខ្ញុំប្រាសចាកជីវិតនៃបក្សី​នោះហើយ មិនប្រាថ្នា​ជីវិត​ទេ។ បើអ្នក​ត្រេកអរ​ដោយហង្ស​មួយ ចូរអ្នក​លែងនូវ​ហង្សនេះទៅ ចូរ​បរិភោគ​នូវ​ខ្ញុំ​វិញចុះ។ យើងទាំង​ពីរអ្នកនោះ មានកំពស់ ទំហំ និងវ័យ​ស្មើៗ គ្នា អ្នក​មិនមែន​សាប​សូន្យ​ចាក​លាភទេ សូមអ្នក​ប្តូរយកខ្ញុំ​ដោយ​ហង្សនេះ។ ចូរអ្នក​សង្កេតមើល​ដំណើរ​នេះ​ចុះ សេចក្តី​ជាប់ចិត្ត​របស់អ្នក​ចំពោះ​យើង​ទាំងឡាយ សូមលើក​ទុកសិន ចូរអ្នក​យក​អន្ទាក់​ចងខ្ញុំ​មុនសិន​ចុះ រួចសឹម​លែង​ស្តេចបក្សី​ជាខាង​ក្រោយ។ លាភ​របស់អ្នក​ក៏​នៅដដែលផង សេចក្តី​អង្វរនេះ​ក៏ឈ្មោះថា អ្នកបាន​ធ្វើតាមផង សេចក្តី​រាប់អាន​ដោយ​រាជហង្ស​ឈ្មោះ​ធតរដ្ឋៈ គប្បីមាន​ដល់អ្នក ដរាប​ដល់អស់​ជីវិតផង។

[១៧៦] (នាយនេសាទ…) ពួកសត្វបក្សីជាច្រើន ដែលជា​មិត្រអាមាត្យ​ក្តី មាតា​បិតា​ក្តី កូនប្រពន្ធ​ក្តី ជាផៅពង្ស​ក្តី ចូរចួបនូវ​រាជហង្ស​នេះ ដែលរួច​ហើយ​ព្រោះ​អ្នក ហើរ​ទៅអំពី​ទីនេះ។ ពួកមិត្រ​របស់ពួក​សត្វដទៃ​ជាច្រើន ដែល​ប្រហែល​គ្នានឹង​មិត្រ​របស់អ្នក ដូច​អ្នកជា​សំឡាញ់​ស្មើជីវិត​នឹង​រាជហង្ស​ឈ្មោះ​ធតរដ្ឋៈ​នេះ មិនមាន​ក្នុងទីនេះទេ។ ខ្ញុំ​នោះ បានលែង​នូវ​រាជហង្ស​ជាសំឡាញ់​របស់អ្នក ព្រះរាជា​របស់អ្នក ចូរទៅតាម​អ្នកចុះ អ្នក​ទាំងឡាយ ចូរហើរ​ទៅអំពី​ទីនេះ​តាមប្រាថ្នា​ជាឆាប់ ហើយរុងរឿង​ក្នុងកណ្តាល​ពួក​ញាតិចុះ។

[១៧៧] (អភិសម្ពុទ្ធគាថា) ហង្សឈ្មោះ​សុមុខៈ​នោះ មានចិត្ត​ត្រេកអរ ព្រោះ​ម្ចាស់ផុត​ចាក​ចំណង ជាសត្វ​គោរពម្ចាស់ កាលពោល​នូវវាចា​ដ៏ស្រួល​ដល់​ត្រចៀក ទើប​ពោលថា បពិត្រ​នាយនេសាទ យើង​ត្រេកអរ​ព្រោះបាន​ឃើញនូវ​សេ្តចបក្សី ដែល​រួចចាក​អន្ទាក់​ក្នុងថ្ងៃនេះ យ៉ាងណា លោកចូរ​ត្រេកអរ​ជាមួយ​នឹងពួក​ញាតិទាំង​អស់យ៉ាងនោះ​ចុះ។

[១៧៨] លោកចូរមកនេះ ខ្ញុំប្រៀនប្រដៅលោកឲ្យបានលាភ រាជហង្ស​ឈ្មោះ​ធតរដ្ឋៈ​នេះ ឥតឃើញ​សេចក្តី​អាក្រក់​របស់លោក​តិចតួចទេ។ លោកចូរ (នាំ​យើងខ្ញុំ) ទៅ​ក្នុង​រាជបូរី​ជាឆាប់ ហើយ​បង្ហាញ​ចំពោះ​ព្រះរាជា នូវយើងខ្ញុំ​ទាំងពីរ​នាក់ ដែល​មិនជាប់​ចំណង មាន​សភាព​ជាប្រក្រតីឋិត​នៅលើ​អម្រែក​ទាំងពីរខាង។ (លោក​ក្រាបទូលថា) បពិត្រ​មហារាជ ហង្សទាំង​ពីរនេះ កើតក្នុង​ត្រកូល​ធតរដ្ឋៈ ជា​អធិបតី​លើពួក​ហង្ស ឯ​ហង្សនេះ ជា​ព្រះរាជា​របស់ហង្ស​ទាំងឡាយ ហង្សមួយ​ទៀតនេះ ជា​សេនាបតី។ ព្រះរាជា ជា​អធិបតី​លើពួក​ជន ទ្រង់បាន​ទតឃើញ​រាជហង្ស​នេះហើយ មុខជា​ទ្រង់មាន​ព្រះរាជ​ហឫទ័យ​ត្រេកអរ​រីករាយ នឹងប្រទាន​នូវទ្រព្យ​ជាច្រើន​ដល់អ្នក ឥតសង្ស័យ។

[១៧៩] នាយនេសាទ លុះបានស្តាប់ពាក្យហង្ស​ឈ្មោះ​សុមុខៈ​នោះហើយ ក៏​បង្ហើយ​កិច្ចការ រួច (នាំហង្ស​ទាំងពីរ) ទៅខាង​ក្នុងបុរី​យ៉ាងឆាប់ ហើយ​បង្ហាញ​ចំពោះ​ព្រះរាជា នូវហង្ស​ទាំងពីរ​ដែលមិន​ជាប់អន្ទាក់ មាន​សភាព​តាម​ប្រក្រតី ឋិតនៅ​លើ​អម្រែក​ទាំង​ពីរខាង​ថា បពិត្រ​មហារាជ ហង្សទាំង​ពីរនេះ កើតក្នុង​ត្រកូល​ធតរដ្ឋៈ ជា​អធិបតី​លើពួក​ហង្ស ឯហង្ស​នេះ ជាព្រះរាជា​របស់ហង្ស​ទាំងឡាយ ហង្ស​មួយទៀត​នេះ ជា​សេនាបតី។

[១៨០] (ព្រះរាជា…) ហង្សទាំងនេះ មកឋិតនៅក្នុង​កណ្តាប់ដៃ​របស់អ្នក តើ​ដោយ​ហេតុ​ដូចម្តេច អ្នកជា​នាយព្រាន បានដល់​នូវភាព​ជាធំជាង​សត្វហង្ស​ដ៏ធំៗ ទាំងឡាយ ក្នុង​ទីនេះ ដោយហេតុ​ដូចម្តេច។

[១៨១] (ព្រានព្រៃ…) បពិត្រព្រះអង្គជាធំជាងជន ទូលព្រះបង្គំជា​ខ្ញុំ ស្គាល់នូវ​កន្លែង​ជាទី​ប្រជុំនៃ​ពួកសត្វ​ស្លាបណាៗ ជាទី​ធ្វើឲ្យអស់​ទៅនៃជីវិត​នៃពួក​សត្វស្លាប ទូល​ព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំ បានដាក់​អន្ទាក់​ទាំងនេះ​លើភក់​ទាំងឡាយ (ក្នុង​កន្លែងនោះៗ)។ រាជហង្ស បានមក​ជាប់អន្ទាក់​ប្រាកដ​ដូច្នោះ ចំណែក​ហង្សជា​សេនាបតី​នេះ មិនជាប់​អន្ទាក់ទេ តែ​ចូលទៅ​ទំជិត​នឹង​រាជហង្សនោះ​ ហើយបាន​និយាយនឹង​ទូលព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំ។ ហង្សជា​សេនាបតី​នេះ (បានធ្វើ) នូវអំពើ​ដែលពួក​ជនមិន​មែនជា​អរិយៈ​ធ្វើបាន​ដោយក្រ ជាសត្វ​ប្រកប​ដោយ​ធម៌ សង្វាត​ក្នុង​ប្រយោជន៍​របស់ម្ចាស់ បាន​ប្រកាស​នូវភាព​នៃខ្លួន​ជាសត្វ​ដ៏ឧត្តម។ ហង្សជា​សេនាបតី​នេះ ជាសត្វគួរ​នឹងរស់នៅ តែ​ស៊ូលះបង់​នូវជីវិត​នៃខ្លួន កាល​សរសើរ (នូវគុណ​នៃម្ចាស់) ហើយ​ទំនៅ បានសុំ​នូវ​ជីវិតម្ចាស់។ ទូលព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំ បាន​ស្តាប់​ពាក្យនោះ​របស់​ហង្ស​សេនាបតី​នោះហើយ ទើបដល់​នូវសេចក្តី​ជ្រះថ្លា លំដាប់​នោះ ទូលព្រះបង្គំ​បានដោះ​រាជហង្ស​នោះ​ចាកអន្ទាក់ ទាំងបាន​អនុញ្ញាត​ឲ្យទៅ​ដោយស្រួល។ ហង្សជា​សេនាបតី​នោះ ក៏មាន​ចិត្តរីករាយ ព្រោះម្ចាស់​បានរួច​ហើយ ជាសត្វគោរព​ម្ចាស់​ កាល​នឹងពោល​វាចាដ៏ស្រួល​ដល់ត្រចៀក បាន​ពោល​យ៉ាងនេះថា​ បពិត្រ​ព្រាន​ព្រៃ ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំរីករាយ ព្រោះបាន​ឃើញស្តេច​បក្សីដែល​រួចហើយ​យ៉ាងណា សូមឲ្យ​លោក​រីករាយ ជាមួយ​នឹងពួក​ញាតិទាំង​អស់​យ៉ាងនោះ។ លោកចូរ​មកនេះ ខ្ញុំនឹង​ប្រៀន​ប្រដៅ​ឲ្យបាន​នូវលាភ រាជហង្ស​ឈ្មោះ​ធតរដ្ឋៈ​នេះ ឥតឃើញ​សេចក្តី​អាក្រក់​តិចតួច​របស់​លោកទេ។ លោកចូរ​នាំយើងខ្ញុំ​ទៅក្នុង​បុរីជាឆាប់ ហើយ​បង្ហាញ​ព្រះរាជា​នូវ​យើងខ្ញុំ​ទាំងពីរ​នាក់ ដែល​មិនជាប់​ចំណង មានសភាព​ជាប្រក្រតី ឋិតនៅ​លើអម្រែក​ទាំង​ពីរខាង។ (លោក​ក្រាប​ទូលថា) បពិត្រ​មហារាជ ហង្សទាំង​នេះ កើតនៅ​ក្នុង​ត្រកូល​ធតរដ្ឋៈ ជា​អធិបតីលើ​ពួកហង្ស ឯហង្សនេះ ជា​ព្រះរាជា​របស់​ហង្ស​ទាំងឡាយ ហង្ស​មួយ​ទៀត​នេះ ជា​សេនាបតី។ ព្រះរាជា​ជាធំលើ​ពួកជន​ បានទត​ឃើញ​រាជហង្ស​នេះ​ហើយ មុខជា​នឹងមាន​ព្រះទ័យ​ត្រេកអរ សោមនស្ស​រីករាយ និង​ព្រះរាជទាន​នូវទ្រព្យដ៏​ច្រើន ដល់​លោក​ដោយ​ពិត។ ទូលព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំ បាននាំ​ហង្សទាំង​ពីរនេះមក តាម​ពាក្យហង្ស​ជា​សេនាបតី​នេះ​យ៉ាងនេះ ព្រោះថា ទូល​ព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំ បានបើក​លែង​ហង្សទាំងពីរ​នេះ ក្នុងទី​នោះរួច​ទៅហើយ។ សត្វបក្សី​នោះ ជាទ្វិជាត មានដំណើរ​យ៉ាងនេះ ប្រកប​ដោយធម៌​ដ៏ក្រៃលែង ព្រោះថា សត្វបក្សីនោះ បានញ៉ាំង​ចិត្តដ៏ទន់​ឲ្យកើត​ដល់​ព្រានព្រៃ ប្រាកដ​ដូចជា​ទូលព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំ។ បពិត្រ​ព្រះសម្មតិទេព ទូល​ព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំ មិនឃើញ​ដង្វាយ​ដទៃ ក្នុង​ស្រុក​នៃព្រានបក្សី​ដ៏សមគួរ​ដល់​ព្រះអង្គ​ឡើយ បពិត្រ​ព្រះអង្គ​ជាធំ​ជាង​ពួកមនុស្ស សូម​ព្រះអង្គ​ទតមើល​នូវដង្វាយនោះ។

[១៨២] រាជហង្សបានឃើញព្រះរាជា ទ្រង់គង់នៅលើតាំងជាវិការៈ​នៃមាស​ដ៏​ស្អាត កាលនឹង​ពោលនូវ​វាចាឲ្យ​ស្រួលដល់​ត្រចៀក បានពោលថា ព្រះអង្គ​បាន​សេចក្តី​សុខ​ស្រួល​ទេឬ ព្រះអង្គ​មិនមាន​ជម្ងឺអ្វីទេឬ មួយទៀត ព្រះអង្គ​គ្រប់គ្រង​ដែនដ៏ធំ​ទូលាយ​នេះ តាម​ធម៌ដែរឬ។

[១៨៣] (ព្រះរាជា…) ម្នាលហង្ស យើងមានសេចក្តី​សុខស្រួល​ទេ ម្នាលហង្ស យើង​មិន​មានជម្ងឺ​អ្វីទេ ម្យ៉ាងទៀត យើងគ្រប់​គ្រងដែន​ដ៏ធំទូលាយ​នេះ តាមធម៌​ហើយ។

[១៨៤] (រាជហង្ស…) កំហុសបន្តិចបន្តួចរបស់ព្រះអង្គ មិនមាន​ក្នុងពួក​អាមាត្យ​ទេឬ ពួក​អាមាត្យ​ទាំងនោះ មិនអាល័យ​ជីវិត​ព្រោះ​ប្រយោជន៍​ទាំងឡាយ​របស់ព្រះអង្គ​ទេឬ។

[១៨៥] (ព្រះរាជា…) កំហុសបន្តិចបន្តួចរបស់យើង មិនមាន​ក្នុងពួក​អាមាត្យទេ អាមាត្យ​ទាំងនោះ មិន​អាល័យ​ជីវិត​ព្រោះ​ប្រយោជន៍​ទាំងឡាយ​របស់យើង​ទេ។

[១៨៦] (រាជហង្ស…) អគ្គមហេសីរបស់ព្រះអង្គដែលមានជាតិ​ស្មើគ្នា ជាស្រី​ស្តាប់​បង្គាប់ ពោលពាក្យ​ជាទី​ស្រឡាញ់ ប្រកប​ដោយបុត្រ រូប និងយស លុះ​អំណាច​សេចក្តី​ប្រាថ្នា​របស់​ព្រះអង្គ​ដែរឬ។

[១៨៧] (ព្រះរាជា…) អគ្គមហេសីរបស់យើង ដែលមានជាតិស្មើគ្នា ជាស្រីស្តាប់​បង្គាប់ ពោលនូវ​ពាក្យជាទី​ស្រឡាញ់ ប្រកប​ដោយបុត្រ រូប និងយស លុះ​អំណាច​សេចក្តី​ប្រាថ្នា​របស់យើង។

[១៨៨] អ្នកដ៏ចំរើន លុះក្នុងកណ្តាប់​ដៃសត្រូវ​ដ៏ធំ ដល់នូវ​សេចក្តី​ទុក្ខដ៏ធំ ក្នុង​អន្តរាយ​ទីមួយ​នោះដែរឬ។ ព្រានព្រៃ​បានស្ទុះ​ចូលទៅ​សំពងអ្នក​ដោយ​ដម្បង​ដែរឬ ដ្បិតអំពើ​យ៉ាងនេះ តែងមាន​ជាធម្មតា ដល់ពួក​អ្នកធ្វើ​អំពើអាក្រក់​ក្នុងខណៈ​នោះ។

[១៨៩] (រាជហង្ស…) បពិត្រមហារាជ ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំ​បាន​សេចក្តី​ក្សេមក្សាន្ត​ទេ កាលបើ​មានហេតុ​យ៉ាងនេះ ព្រានព្រៃនេះ មិនដល់ (នូវភាព​នៃខ្លួន) ដូចជា​សត្រូវ​ចំពោះ​ទូលព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំ​តិចតួច​ឡើយ។ ព្រានព្រៃនេះ ថយបន្តិចៗ ក៏បាន​សាកសួរ​ទូល​ព្រះបង្គំ​ជាមុន គ្រានោះ ហង្សឈ្មោះ​សុមុខៈ ជាបណ្ឌិត​បាននិយាយ​តបវិញ។ ព្រានព្រៃ​បាន​ស្តាប់ពាក្យ​ហង្សឈ្មោះ​សុមុខៈ​នោះហើយ ក៏បាន​ដល់នូវ​សេចក្តី​ជ្រះថ្លា លំដាប់នោះ ព្រានព្រៃ​បានដោះ​ទូលព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំ​អំពីអន្ទាក់ ទាំងបាន​អនុញ្ញាត​ឲ្យទៅ​ដោយស្រួល​ផង។ ដំណើរ​មកក្នុងសំណាក់​នៃព្រះអង្គ​នេះ គឺ​ហង្សឈ្មោះ​សុមុខៈ ចង់បាន​ទ្រព្យ​ដល់​ព្រានព្រៃ​នុ៎ះ បាន​គិត​ហើយ​ដើម្បី​ប្រយោជន៍​ដល់​ព្រានព្រៃនុ៎ះ។

[១៩០] (ព្រះរាជា…) ដំណើរមករបស់អ្នកដ៏ចំរើនទាំងឡាយ ជាការ​ស្រួល​ណាស់​ហើយ យើងមាន​ចិត្តត្រេកអរ​ព្រោះការ​បាន​ឃើញអ្នក ឯ​ព្រានព្រៃ​នេះ ចូរបាន​ទ្រព្យ​ជាច្រើន​ដរាប​ទល់អស់​ចំណង់ចុះ។

[១៩១] (អភិសម្ពុទ្ធគាថា) ព្រះរាជាជាធំជាងមនុស្ស បានញ៉ាំង​នាយនេសាទ​ឲ្យ​ឆ្អែត​ស្កប់ស្កល់​ដោយភោគៈ​តាមដំណើរ​ដែល​សត្វបក្សីហង្ស​និយាយ​នូវពាក្យ​ដ៏សុខស្រួល​ដល់ត្រចៀក បានពោល​ហើយ។

[១៩២] (ព្រះរាជា…) អំណាច (របស់យើង) ប្រព្រឹត្តទៅ​អស់ទី​ជាទីទ្រង់ទុក​នូវ​ធម៌​ (ច្បាប់) ណា អ្នកដ៏ចំរើន ចូរជាធំ​ក្នុងទីទាំង​អស់នោះ សូម្បី​តិចតួច ចូរគ្រប់​គ្រងនូវ​ទីជាទី​ប្រាថ្នា​ចុះ។ ម្យ៉ាងទៀត ទ្រព្យណា ដទៃអាច​សម្រេច​ដើម្បី​នឹងឲ្យទាន ឬជា​គ្រឿង​ប្រើ​ប្រាស់ យើងឲ្យ​នូវទ្រព្យ​នោះដល់អ្នក យើងនឹង​លះនូវ​ភាវៈជា​ធំដល់អ្នក។

[១៩៣] ប្រសិនបើហង្សឈ្មោះសុមុខៈ ជាបណ្ឌិត បរិបូណ៌​ដោយប្រាជ្ញា​នេះ ពោល​នូវ​ពាក្យដល់​យើងតាម​សេចក្តី​ប្រាថ្នា ពាក្យនោះ ជាទី​ស្រឡាញ់​របស់យើង​ក្រៃពេក។

[១៩៤] (ហង្សសេនាបតី…) បពិត្រព្រះមហារាជ ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំ ដូចជា​នាគរាជ (ចូលទៅ) កាន់ចន្លោះ (នៃភ្នំ) មិនអាច​នឹងក្រាប​ទូលតប​បានទេ ដ្បិត​ការក្រាបទូល​តបនោះ មិនមែន​ជាច្បាប់​សម្រាប់​ទូលព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំឡើយ។ រាជហង្ស​ប្រសើរ​បំផុតជាង​ពួក​ទូលព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំនោះ​ផង ព្រះអង្គ​ជាសត្វ​ដ៏ឧត្តម រក្សាផែនដី​ជាធំ​ជាង​មនុស្សផង គួរ​ទូល​ព្រះបង្គំជាខ្ញុំ​​ បូជាដោយ​ហេតុ​ដ៏ច្រើន។ បពិត្រ​ព្រះអង្គ​ជាធំ​ជាងមនុស្ស កាលដែល​ការ​វិនិច្ឆ័យ​កំពុង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ អាមាត្យជា​អ្នកបំរើ មិនគប្បី​ក្រាបទូល​ក្នុងចន្លោះ​នៃព្រះអង្គ​ទាំងពីរ​កំពុង​មាន​ព្រះបន្ទូល​នោះឡើយ។

[១៩៥] (ព្រះរាជា…) បានឮថា នាយព្រាន បានសរសើរ​អ្នកដោយ​ធម៌ថា អ្នកជា​បក្សី​បណ្ឌិត ​ប្រាជ្ញា​បែបនេះ មិនគប្បី​មានដល់​សត្វដែល​មានអត្តភាព​មិនទាន់​សម្រេច។ អ្នក​មាន​ប្រក្រតី​ដ៏ប្រសើរ​យ៉ាងនេះ ជាសត្វ​ខ្ពង់ខ្ពស់​យ៉ាងនេះ សត្វ​ទាំងឡាយ​ទាំងប៉ុន្មាន​ដែល​យើងបាន​ឃើញហើយ យើងមិន​ដែលឃើញ​នូវសត្វ​ដទៃ​បែបនេះ។ យើង​ត្រេកអរ​ដោយ​បានឃើញ​អ្នកទាំងពីរ​ជាដំបូង​ផង ដោយពាក្យ​ដ៏ពីរោះផង នុ៎ះជា​សេចក្តី​ពេញចិត្ត​របស់​យើង យើង​គប្បីចួប​នូវអ្នក​ទាំងពីរ​អស់កាល​ជាអង្វែង។

[១៩៦] (រាជហង្ស…) អំពើណា ដែលត្រូវធ្វើ​ចំពោះមិត្ត​ដ៏ប្រសើរ អំពើនោះ ​ព្រះអង្គ​បានធ្វើ​ហើយ​ចំពោះ​ទូលព្រះបង្គំ​ទាំងពីរ សេចក្តី​រាប់អាន​ណា របស់​ព្រះអង្គ​ចំពោះ​ទូលព្រះ​បង្គំ​ទាំងពីរ ទូល​ព្រះបង្គំ​ទាំងពីរ​ឃ្លាតហើយ​ចាកព្រះអង្គ ដោយឥត​សង្ស័យ។ សេចក្តី​ទុក្ខឯណោះ បានកើត​ឡើងហើយ​ក្នុង​បក្សីជា​ច្រើន ព្រោះមិន​ឃើញ​នូវទូល​ព្រះ​បង្គំជាខ្ញុំ​ទាំងពីរ​ក្នុងចន្លោះ​នៃពួក​ញាតិជា​ច្រើន​ដោយពិត។ យើងទាំង​ពីរដែល​ព្រះអង្គ​​អនុញ្ញាត​ហើយ ដើម្បី​កំចាត់បង់​នូវសេចក្តី​សោក​របស់បក្សី​ទាំងនោះ បពិត្រ​ព្រះអង្គជា​អ្នក​ទូន្មាន​នូវសត្រូវ ទូលព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំ​ទាំងពីរ សូមធ្វើ​ប្រទក្សិណ​ព្រះអង្គ ហើយ​ទៅចួប​នឹង​ពួកញាតិ។ ទូលព្រះបង្គំ​ជាខ្ញុំ បាន​សេចក្តី​ត្រេកអរ​ដ៏ធំទូលាយ ព្រោះបាន​ជួបព្រះអង្គ​ដោយ​ពិត ម្យ៉ាងទៀត ប្រយោជន៍​ធំនេះ កើតមាន​ព្រោះតែ​សេចក្តី​ស្និទ្ធស្នាល​ចំពោះ​ញាតិ។

[១៩៧] (អភិសម្ពុទ្ធគាថា) លុះរាជហង្សឈ្មោះ​ធតរដ្ឋៈ (និងហង្សឈ្មោះ​សុមុខៈ) បាន​ពោល​ពាក្យនេះ ចំពោះ​ព្រះរាជា​ជាធំ​លើជន​រួចហើយ ក៏ហើរ​សំដៅទៅ​រកពួកញាតិ អាស្រ័យ​នូវសន្ទុះ​ដ៏ឧត្តម។ សត្វហង្ស​ទាំងឡាយ បានឃើញ​នូវហង្ស​ដ៏ឧត្តម​ទាំងពីរនោះ​មិន​មានរោគ​មកដល់​ហើយ ក៏បាន​ធ្វើនូវ​សម្លេងថា កេកា ៗ សូរសំឡេង​យ៉ាងខ្លាំង ក៏​កើតមាន​ឡើង។ បក្សី​ទាំងនោះ មាន​សេចក្តី​ត្រេកអរ ព្រោះម្ចាស់​រួចហើយ ជាសត្វ​គោរព​ចំពោះ​ម្ចាស់ ជាសត្វ​បាននូវ​ទីពឹង ហើយហើរ​ក្រឡឹង​ជុំវិញ។

[១៩៨] ប្រយោជន៍ទាំងអស់ របស់ពួកជនអ្នក​មានមិត្ត រមែង​សម្រេច​សេចក្តី​សុខយ៉ាង​នេះ ដូចជា​ហង្សឈ្មោះ​ធតរដ្ឋៈ និងហង្ស​ឈ្មោះ​សុមុខៈ បានហើរ​ចូលទៅ​រកពួក​ញាតិ​ដូច្នោះ។

ចប់ ចុល្លហង្សជាតក ទី១។

 

លេខយោង

km/tipitaka/sut/kn/jat/sut.kn.jat.533.txt · ពេលកែចុងក្រោយ: 2023/04/02 02:18 និពន្ឋដោយ Johann