User Tools

Site Tools


Translations of this page?:
km:tipitaka:sut:kn:jat:sut.kn.jat.v03

មាតិកា

តិកនិបាតជាតក

សង្ខេប

(បន្ថែមការពិពណ៌នាអំពីសូត្រនៅទីនេះ)

sut kn jat v03 បាលី cs-km: sut.kn.jat.v03 អដ្ឋកថា: sut.kn.jat.v03_att PTS: ?

តិកនិបាតជាតក

?

បកប្រែពីភាសាបាលីដោយ

ព្រះសង្ឃនៅប្រទេសកម្ពុជា ប្រតិចារិកពី sangham.net ជាសេចក្តីព្រាងច្បាប់ការបោះពុម្ពផ្សាយ

ការបកប្រែជំនួស: មិនទាន់មាននៅឡើយទេ

អានដោយ (គ្មានការថតសំលេង៖ ចង់ចែករំលែកមួយទេ?)

(៣. តិកនិបាតោ)

សង្កប្បវគ្គ ទី១

(១. សង្កប្បវគ្គោ)

សង្កប្បរាគជាតក ទី១

(២៥១. សង្កប្បរាគជាតកំ (៣-១-១))

[៣៥២] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) អាត្មាត្រូវ (សរ គឺកិលេស) ដែល​លាង​ដោយ​ទឹក គឺសង្កប្បរាគៈ (រាគៈប្រកប​ដោយកាមវិតក្កៈ) ផង ដែលសំលៀង​ដោយថ្ម គឺ​កាមវិតក្កៈ​ផង មិនបាន​ចំរើនដោយ​គ្រឿងតាក់តែង​ផង (មិនមែន) ជាង​សរធ្វើ​ហើយផង។

[៣៥៣] មិនមែនទាញមក​នូវគុម្ពត្រចៀក​ហើយលែង​ទៅវិញផង ទាំង​មិនជាប់​ដោយ​ស្លាបក្ងោក​ផង ជាសរ​អាចដុត​អវយវៈ​ទាំងអស់​ឲ្យក្ដៅនោះ បានមុត​ហើយត្រង់​ហឫទ័យ។

[៣៥៤] ឈាមគប្បីហូរចេញ ចាកមុខរបួស ដែលសរ​ណាមុតហើយ អាត្មាមើល​មិនឃើញ​មុខរបួស ដែលសរ​នោះមុតហើយ​ទេ ចិត្ត (របស់អាត្មា ត្រូវសរមុត​ជាប់ហើយ) ព្រោះខុស​ទំនង អាត្មានាំ​មកនូវសេចក្ដី​ទុក្ខដោយ​ខ្លួនឯង។

ចប់ សង្កប្បរាគជាតក ទី១។

តិលមុដ្ឋិជាតក ទី២

(២៥២. តិលមុដ្ឋិជាតកំ (៣-១-២))

[៣៥៥] (ព្រះបាទព្រហ្មទត្ត ពោលថា) អ្នកចាប់យើង​ត្រង់ដើមដៃ ហើយ​វាយយើង​ដោយរំពាត់ ព្រោះហេតុ​តែ​ល្ងមួយក្ដាប់ ការវាយ​នោះ ប្រាកដ​ក្នុងចិត្ត​របស់យើង ដរាប​ដល់ថ្ងៃនេះ។

[៣៥៦] ម្នាលព្រាហ្មណ៍ អ្នកមកដោយ​ហេតុណា អ្នកមិន​ត្រេកអរ​ក្នុងជីវិត​ដោយហេតុ​នោះទេឬ ព្រោះអ្នក​ចាប់យើង​ត្រង់ដើមដៃ ហើយវាយ អស់វារៈ​បីដង។

[៣៥៧] (ព្រាហ្មណ៍ ពោលថា) អរិយជនណា ហាមឃាត់​នូវបុគ្គល​មិនប្រសើរ កាលធ្វើ​នូវអំពើ​អាក្រក់​ដោយអាជ្ញា ការហាម​ឃាត់របស់​អរិយជន​នោះ រាប់ថា​ជាពាក្យប្រៀន​ប្រដៅ ការហាម​ឃាត់ អរិយជន​នោះ មិនមែន​ជាពៀរឡើយ បណ្ឌិត​ទាំងឡាយ​រមែងដឹង​នូវហេតុនោះ ដូច្នេះឯង។

ចប់ តិលមុដ្ឋិជាតក ទី២។

មណិកណ្ឋជាតក ទី៣

(២៥៣. មណិកណ្ឋជាតកំ (៣-១-៣))

[៣៥៨] (មណិកណ្ឋនាគរាជ ពោលថា) បាយ និងទឹក កើតដល់​ខ្ញុំច្រើន​ពេកក្រៃ ព្រោះហេតុ​នៃកែវមណី​នេះ ខ្ញុំនឹង​មិនឲ្យកែវមណី​នោះដល់លោក លោក​ជាអ្នកសូម​ហួសហេតុ ខ្ញុំនឹង​មិនមក​កាន់អាស្រម​របស់លោក​ទេ។

[៣៥៩] លោកកាលសូមកែវមណី​ដែលកើត​អំពីថ្ម នាំឲ្យ​ខ្ញុំតក់ស្លុត ដូច​មនុស្ស​កំឡោះ មានដៃកាន់​ដាវសំលៀង​ហើយដោយ​ថ្ម មកញ៉ាំងខ្ញុំ​ឲ្យតក់ស្លុត​ដូច្នោះ ខ្ញុំមិន​ឲ្យកែវមណី​នោះដល់​លោកទេ (ព្រោះ) លោកជា​អ្នកសូម​ហួសហេតុ ខ្ញុំនឹងលែង​មកកាន់​អាស្រម​របស់លោក​ហើយ។

[៣៦០] (តាបសពោធិសត្វជាបង ពោលថា) បុគ្គលដឹងនូវ​វត្ថុណាថា ជាទី​ស្រឡាញ់​របស់គេ មិនត្រូវ​សូមវត្ថុ​នោះទេ សេចក្ដីស្អប់ រមែងមាន ព្រោះការ​សូមជ្រុលពេក ដូច​ស្ដេចនាគ​ដែលត្រូវ​ព្រាហ្មណ៍​សូម​កែវមណី ទៅកាន់ទី​លែងមើល​ឃើញ​តាំងអំពី​កាលនោះ។

ចប់ មណិកណ្ឋជាតក ទី៣។

កុណ្ឌកកុច្ឆិសិន្ធវជាតក ទី៤

(២៥៤. កុណ្ឌកកុច្ឆិសិន្ធវជាតកំ (៣-១-៤))

[៣៦១] (ឈ្មួញសេះពោធិសត្វ ពោលថា) អ្នកធ្លាប់បរិភោគ​ស្មៅដ៏​សល់ដែល ធ្លាប់​បរិភោគ​បាយក្ដាំង និង​កុណ្ឌកមកហើយ នេះជា​ភោជន​របស់អ្នក ឥឡូវនេះ ហេតុអ្វី​ក៏អ្នកមិន​បរិភោគ។

[៣៦២] (កូនសេះសិន្ធវៈ ពោលថា) បពិត្រមហាព្រហ្ម ជនទាំងឡាយ​មិនស្គាល់​សត្វដែល​គួរចិញ្ចឹម​ដោយជាតិ ឬដោយមារយាទ​ដែល​គួរទូន្មាន ក្នុងទីណា ក្នុងទីនោះ ថ្វីក៏ខ្ញុំ​មិនបរិភោគ​បាយក្ដាំង និង​កុណ្ឌកច្រើន។

[៣៦៣] ចំណែកខាងលោក ស្គាល់ខ្ញុំច្បាស់ថា សេះនេះឧត្ដម​យ៉ាងណា ៗ ខ្ញុំកាល​ដឹង ព្រោះអាស្រ័យ​អ្នកជាអ្នកដឹង ទើបមិន​បរិភោគនូវ​កុណ្ឌក​របស់អ្នក។

ចប់ កុណ្ឌកកុច្ឆិសិន្ធវជាតក ទី៤។

សុកជាតក ទី៥

(២៥៥. សុកជាតកំ (៣-១-៥))

[៣៦៤] (ព្រះសាស្ដា ត្រាស់ថា) សត្វហើរ គឺសេកនោះ ដឹងប្រមាណ​ក្នុងភោជន ដរាបណា ក៏បានដល់​នូវអាយុវែង​ផង បាន​ចិញ្ចឹម​មាតាផង ដរាបនោះ។

[៣៦៥] មួយទៀត សេកនោះ​បរិភោគនូវ​ភោជន​ដ៏ច្រើនលើសលុប ក្នុង​កាលណា ក៏លិចចុះ​ក្នុងសមុទ្រនោះ​ឯង ក្នុងកាលនោះ ព្រោះ​សេកនោះ​មិនស្គាល់​ប្រមាណ។

[៣៦៦] ព្រោះហេតុនោះ ការដឹងប្រមាណ មិនល្មោភ​ក្នុងភោជន ជា​ការប្រពៃ ព្រោះ​ពួកជន​ដែលមិនដឹង​ប្រមាណ រមែងលិច ពួកជនដែល​ដឹងប្រមាណ រមែង​មិនលិចទេ។

ចប់ សុកជាតក ទី៥។

ជរូទបានជាតក ទី៦

(២៥៦. ជរូទបានជាតកំ (៣-១-៦))

[៣៦៧] (ព្រះសាស្ដា ត្រាស់ថា) ពួកឈ្មួញអ្នកត្រូវការ​ដោយទឹក កាល​ជីក​អណ្ដូង​ចាស់ ក៏បាននូវ​ដែក និងទង់ដែង​ផង នូវសំណរភក់ផង នូវកែវមណី​ទាំងឡាយផង នូវប្រាក់ និងមាសផង នូវកែវមុក្តា និងកែវពៃទូរ្យ​ទាំងឡាយផង​ដ៏ច្រើន។

[៣៦៨] តែពួកឈ្មួញទាំងនោះ មិនសន្ដោស​ដោយទ្រព្យនោះ រឹងរឹតតែ​ជីកចុះ​ទៅទៀត សត្វមាន​ពិសដ៏ក្លៀវក្លា មានតេជះ ក៏សម្លាប់នូវ​ពួកឈ្មួញ​ទាំងនោះ ដោយ​តេជះ (នៃពិស) ក្នុងអណ្ដូង​ទឹក​នោះឯង។

[៣៦៩] ព្រោះហេតុនោះ បុគ្គលគប្បីជីក តែកុំជីកឲ្យ​ជ្រៅហួសពេក ព្រោះការ​ជីកអណ្ដូង​ជ្រៅហួសពេក ជាការលាមក ទ្រព្យ (ដែល​ពួកឈ្មួញ) បានហើយ​ដោយការ​ជីក ក៏វិនាស​អស់ ព្រោះ​តែការជីក​ជ្រៅហួសពេក។

ចប់ ជរូទបានជាតក ទី៦។

គាមណិចន្ទជាតក ទី៧

(២៥៧. គាមណិចន្ទជាតកំ (៣-១-៧))

[៣៧០] (ព្រះរាជកុមារពោធិសត្វ ពោលថា) សត្វនេះជាសត្វមិនឈ្លាស (ក្នុងការធ្វើ) នូវផ្ទះទាំងឡាយ សត្វនេះជា​សត្វខិលខូច មានមុខ​ជ្រួញ បានតែ​ខាងប្រទូស្ត ចំពោះ​កិច្ចការដែល​គេធ្វើហើយ ៗ ត្រកូលនេះ​ជាធម្មតា​យ៉ាងនេះឯង។

[៣៧១] រោមនេះ មិនមែនជារោម​នៃសត្វមានចិត្ត (សម្បយុត្ត​ដោយបញ្ញា ជាគ្រឿង​ពិចារណា) ទេ ម្រឹគ គឺស្វានេះ មិនអាចធ្វើ​គេឲ្យចូលចិត្ត​បានទេ ក្បួនខ្នាត​ព្រះរាជបិតា​របស់ខ្ញុំ ទ្រង់ព្រះនាម​ជនសន្ធៈ (បានត្រាស់ហើយ) ថា ស្វានេះ មិនដឹង​នូវ​ហេតុតិចតួច​ឡើយ។

[៣៧២] បុរសប្រាកដដូច្នោះ មិនគប្បីចិញ្ចឹម​នូវមាតាបិតា បងប្អូនប្រុស និងបងប្អូនស្រី​របស់ខ្លួន​បានទេ ព្រះបាទ​ទសរថ (ជាព្រះបិតា) បានប្រៀន​ប្រដៅខ្ញុំ (យ៉ាងនេះ)។

ចប់ គាមណិចន្ទជាតក ទី៧។

មន្ធាតុរាជជាតក ទី៨

(២៥៨. មន្ធាតុជាតកំ (៣-១-៨))

[៣៧៣] (ព្រះសាស្ដា ត្រាស់ថា) ព្រះចន្រ្ទ និងព្រះអាទិត្យ​ទាំងឡាយ (ដើរក្រឡឹង) ភ្នំសិនេរុ ទិសទាំងឡាយ​ភ្លឺរុងរឿង រហូតទីមាន​កំណត់ត្រឹមណា សត្វទាំងឡាយ​ណា ដែល​អាស្រ័យ​លើ​ផែនដី សត្វទាំង​អស់នោះ ជាទាសៈរបស់​សេ្ដចមន្ធាតុ រហូត​ទីមាន​កំណត់​ត្រឹមណោះ។

[៣៧៤] ការឆ្អែត​ក្នុងកាមទាំងឡាយ រមែងមិនមាន ដោយភ្លៀង​កហាបណៈ​ទេ បណ្ឌិត​បានដឹងថា កាមទាំងឡាយ​មានសេចក្ដី​សុខតិច មាន​សេចក្ដីទុក្ខ (ច្រើន)។

[៣៧៥] ព្រោះហេតុនោះ សាវ័កនៃព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធនោះ មិនបាន​ត្រេកអរ​ក្នុងកាម​ទាំងឡាយ សូម្បី​ជាទិព្យ ជាអ្នកត្រេកអរ​តែក្នុងធម៌ ជាគ្រឿងអស់​ទៅនៃតណ្ហា។

ចប់ មន្ធាតុរាជជាតក ទី៨។

តិរិតិវច្ឆជាតក ទី៩

(២៥៩. តិរីដវច្ឆជាតកំ (៣-១-៩))

[៣៧៦] (ឧបរាជទូលសួរព្រះរាជាថា) កម្មតិចតួចដែលសម្រេចដោយ​វិជ្ជា​របស់​តាបសនេះ មិនមានឡើយ មួយទៀត តាបសនេះ​មិនមែន​ជាផៅពង្ស ទាំង​មិនមែន​ជាសំឡាញ់​របស់​ព្រះអង្គទេ កាលបើ​យ៉ាងនេះ ហេតុអ្វី​បានជាតាបស​ឈ្មោះ​តិរិតិវច្ឆៈ កាន់​ឈើច្រត់​មានចំពាម ៣ បរិភោគ​នូវដុំបាយ​មានរស​ដ៏ប្រសើរ។

[៣៧៧] (ព្រះរាជា ត្រាស់ថា) ក្នុងគ្រាមាន​អន្តរាយ កាលអញ​ច្បាំងចាញ់គេ (តាបសនេះ) បានធ្វើ (នូវសេចក្ដី​អនុគ្រោះ) ដល់អញ​ម្នាក់ឯង ក្នុងព្រៃ​គួរខ្លាចដ៏ពន្លឹក បានលា​នូវដៃ (យោងអញ) ដែលដល់នូវ​សេចក្ដីលំបាក (ក្នុងអណ្តូង) ព្រោះហេតុនោះ អញដែល​ត្រូវសេចក្ដី​ទុក្ខគ្របសង្កត់ ទើបបាន​ឡើងរួចមក។

[៣៧៨] អញ (ឋិតនៅ) ក្នុងជីវលោក (នេះ ដល់) នូវវិស័យ​នៃសេចក្ដីស្លាប់ ទៅហើយ តែមកក្នុង​ទីនេះបាន ព្រោះសេចក្ដី​លំបាក​នៃតាបសនេះ ម្នាលកូន រីតិរិតិវច្ឆតាបស ជាបុគ្គល​គួរដល់លាភ ​អ្នកទាំងឡាយ ចូរឲ្យនូវ​គ្រឿងបរិភោគ​ផង ចូរបូជា​នូវវត្ថុដែល​គួរបូជាផង ដល់លោក។

ចប់ តិរិតិវច្ឆជាតក ទី៩។

ទូតជាតក ទី១០

(២៦០. ទូតជាតកំ (៣-១-១០))

[៣៧៩] (លោលបុរស ពោលថា) សត្វទាំងឡាយ​មកកាន់ប្រទេស​ឆ្ងាយ ដើម្បីសូម​នូវវត្ថុ​នឹងបុគ្គល​សូម្បីជាសត្រូវ ដើម្បី​ប្រយោជន៍​ដល់ផ្ទៃណា ខ្ញុំព្រះអង្គ​ជាទូតរបស់​ផ្ទៃនោះ បពិត្រព្រះអង្គ​ប្រសើរក្នុង​ពលរថ សូមទ្រង់​កុំខ្ញាល់នឹង​ខ្ញុំព្រះអង្គឡើយ។

[៣៨០] មាណពទាំងឡាយ លុះអំណាច​នៃផ្ទៃណា ទាំងថ្ងៃ​ទាំងយប់ ខ្ញុំព្រះអង្គ​ជាទូត​របស់ផ្ទៃ​នោះ បពិត្រ​ព្រះអង្គ​ប្រសើរក្នុង​ពលរថ សូមទ្រង់​កុំខ្ញាល់​នឹងខ្ញុំ​ព្រះអង្គ​ឡើយ។

[៣៨១] (ព្រះរាជា ទ្រង់ត្រាស់ថា) ម្នាលព្រាហ្មណ៍ យើងឲ្យនូវគោសម្បុរក្រហម ១ ពាន់ ព្រមទាំងគោបា ដល់អ្នក ព្រោះយើង​ជាទូត (របស់ផ្ទៃ) នឹងមិនឲ្យ​ដល់អ្នក ជាទូត (របស់ផ្ទៃដែរ) ដូចម្ដេចកើត យើងទាំងឡាយ សុទ្ធតែជា​ទូតរបស់ផ្ទៃ​ដូចគ្នា។

ចប់ ទូតជាតក ទី១០។

ចប់ សង្កប្បវគ្គ ទី១។

ឧទ្ទាននៃសង្កប្បវគ្គនោះគឺ

និយាយអំពីជាងសរប្រសើរ ១ ល្ងមួយក្ដាប់ ១ កែវមណី ១ ស្ដេចសេះ ១ សត្វហើរឰដ៏​អាកាស ១ ពស់មាន​ពិសដ៏ក្លៀវក្លា ១ ស្ដេចទ្រង់​ព្រះនាម​ជនសន្ធៈ ១ ភ្លៀង​កហាបណៈ ១ តាបសឈ្មោះ​តិរិតិវច្ឆៈ ១ ទូតរបស់ផ្ទៃ ១ ត្រូវជា ១០។

បទុមវគ្គ ទី២

(២. បទុមវគ្គោ)

បទុមជាតក ទី១

(២៦១. បទុមជាតកំ (៣-២-១))

[៣៨២] (សេដ្ឋីបុត្រទី ១ ពោលថា) សក់ក្ដី ពុកមាត់ក្ដី ដែលគេកោរ​កាត់​ចោល​ហើយ រមែងដុះ​ឡើងវិញ យ៉ាងណា សូមឲ្យច្រមុះ​របស់អ្នក​ដុះឡើងវិញ យ៉ាងនោះដែរ យើងសូម​ផ្កាឈូក​ហើយ អ្នកចូរឲ្យ។

[៣៨៣] (សេដ្ឋីបុត្រទី ២ ពោលថា) ពូជក្នុង​សរទកាល (រដូវរំហើយ) ដែល​គេព្រោះ​ក្នុងស្រែ រមែង​លូតលាស់ យ៉ាងណាមិញ សូមឲ្យច្រមុះ​របស់អ្នកដុះ​ឡើងវិញ យ៉ាងនោះដែរ យើងសូម​ផ្កាឈូក​ហើយ អ្នកចូរឲ្យ។

[៣៨៤] (សេដ្ឋីបុត្រពោធិសត្វ ទី៣ ពោលថា) ជនទាំងពីរនាក់នេះ និយាយកុហក ដោយ​គិតថា ធ្វើដូច​ម្ដេចហ្ន៎ (បុរសនេះ) នឹងឲ្យផ្កាឈូក​ទាំងឡាយខ្លះ ទោះជនទាំង​ពីរនាក់នោះ ពោលក្ដី មិនពោលក្ដី ការដុះឡើង​នៃច្រមុះ​គ្មានទេ ម្នាល​សំឡាញ់ សូមអ្នក​ឲ្យផ្កាឈូក​ទាំងឡាយ យើងសូមហើយ សូមអ្នកឲ្យ​ផ្កាឈូក​ទាំងឡាយ។

ចប់ បទុមជាតក ទី១។

មុទុបាណិជាតក ទី២

(២៦២. មុទុបាណិជាតកំ (៣-២-២))

[៣៨៥] (ព្រះរាជធីតា ពោលថា) បើចូឡុបដ្ឋាក មានដៃដ៏ទន់ ១ ដំរី​ដែលព្រះអង្គ​បង្ហាត់​រាបសារ​ហើយ ១ ពេល​ងងឹតសូន្យ​ឈឹង ១ ភ្លៀងបង្អុរចុះ ១ គប្បី​មានក្នុង​កាលណា សេចក្ដី​ប៉ងក្នុង​ព្រះរាជ​ហឫទ័យ​របស់​ព្រះអង្គ គង់នឹង​សម្រេច ក្នុងកាលនោះ​មិនខាន។

[៣៨៦] (ព្រះរាជាពោធិសត្វជាបិតា ពោលថា) ស្រីទាំងឡាយនោះ បុគ្គល​មិនគួរ​និយាយ​ដោយពាក្យ​ទន់ភ្លន់ឡើយ ជាស្រី​ដែលបំពេញ​បានដោយកម្រ ប្រាកដ​ស្មើដោយ​ស្ទឹង រមែង​លិចចុះ (ក្នុងអបាយ ៤) បណ្ឌិតបុរស​ដឹងច្បាស់ហើយ គួរគេចចេញ​អំពី​ចម្ងាយ។

[៣៨៧] ស្រីទាំងនុ៎ះ ចូលទៅគប់រកបុរសណា ដោយសេចក្ដី​ពេញចិត្តក្ដី ដោយ​ទ្រព្យក្ដី តែងដុត​បំផ្លាញ​បុរសនោះ (ឲ្យវិនាស) យ៉ាងឆាប់ ដូចភ្លើង (ដែលឆេះ) នូវទីនៅ​របស់ខ្លួន។

ចប់ មុទុបាណិជាតក ទី២។

ចុល្លបលោភនជាតក ទី៣

(២៦៣. ចូឡបលោភនជាតកំ (៣-២-៣))

[៣៨៨] (ព្រះរាជបុត្រពោធិសត្វ ពោលថា) លោកមក (តាមអាកាស) ដោយ​ខ្លួនឯង លើទឹក​មិនបែក​រលក ដោយ​អំណាច​នៃឫទ្ធិ លុះទៅ​ច្រឡូកច្រឡំ​ដោយស្រី ក៏លិចចុះ​ក្នុងសមុទ្រធំ។

[៣៨៩] ធម្មតាស្រីទាំងឡាយ រមែងញ៉ាំង​បុរសឲ្យ​វិលវល់ មានមាយាច្រើន ញ៉ាំង​ព្រហ្មចរិយធម៌​ឲ្យកំរើក រមែង​លិចចុះ (ក្នុង​អបាយ ៤) បណ្ឌិតបុរស ដឹងច្បាស់​ហើយ គប្បី​ចៀសវាង​អំពីចម្ងាយ។

[៣៩០] ស្ដ្រីទាំងឡាយនុ៎ះ ចូលទៅគប់រក​បុរសណា ដោយ​សេចក្ដី​ពេញចិត្តក្ដី ដោយ​ទ្រព្យក្ដី តែងដុត​បំផ្លាញបុរស​នោះ (ឲ្យវិនាស) យ៉ាងឆាប់ ដូចភ្លើង (ដែលឆេះ) នូវលំនៅ​របស់ខ្លួន។

ចប់ ចុល្លបលោភនជាតក ទី៣។

មហាបនាទជាតក ទី៤

(២៦៤. មហាបនាទជាតកំ (៣-២-៤))

[៣៩១] (ព្រះសាស្ដា ត្រាស់ថា) ព្រះរាជាអង្គនោះ ទ្រង់ព្រះនាម​បនាទៈ មាន​ប្រាសាទ​មាស មានទទឹង​ប្រវែងកិរិយា​ធ្លាក់ចុះនៃ​កូនសរ ១៦ (កន្លះយោជន៍) (អ្នកប្រាជ្ញ​ទាំងឡាយ) ពោលថា ប្រាសាទ​នោះកំពស់ ១ ពាន់តំណ​នៃកូនសរ (២៥ យោជន៍)។

[៣៩២] ប្រាសាទនោះ កំពស់ ១ ពាន់តំណនៃកូនសរ មានជាន់​ប្រាំពីរ បរិបូណ៌​ដោយទង់ ព័ន្ធព័ទ្ធ​ហើយដោយ​កែវមណី​មានពណ៌ខៀវ ពួករបាំ ៦០០០ ចែកជា​ប្រាំពីរចំណែក បានរាំលើ​ប្រាសាទ​នោះ (គ្រប់ ៗ ថ្នាក់)។

[៣៩៣] ម្នាលភទ្ទជិ អ្នកពោលហើយយ៉ាងណា ប្រាសាទនោះ​មានហើយ ក្នុង​កាលនោះ យ៉ាងនោះ តថាគត​កើតជាព្រះឥន្ទ្រ ជាវេយ្យាវច្ចករ របស់អ្នក។

ចប់ មហាបនាទជាតក ទី៤។

ខុរប្បជាតក ទី៥

(២៦៥. ខុរប្បជាតកំ (៣-២-៥))

[៣៩៤] (កូនរបស់ឈ្មួញរទេះ ពោលថា) អ្នកឃើញ​នូវព្រួញ​ដែលពួក​ចោរបាញ់​ហើយ​ដោយកំឡាំង​នៃធ្នូផង នូវព្រះខាន់​សំលៀង​ដោយប្រេង​ដ៏មុត ដែលពួក​ចោរកាន់​ហើយផង កាលសេចក្ដី​ស្លាប់ដែល​គួរខ្លាចនោះ ចូលមកតាំង​នៅចំពោះមុខ​ហើយ ហេតុ​អ្វីក៏អ្នក​មិនមាន​សេចក្ដី​តក់ស្លុតសោះ។

[៣៩៥] (ពោធិសត្វ ជាមេអ្នករក្សាដងព្រៃ ពោលថា) ខ្ញុំឃើញ​នូវ​ព្រួញដែល​បាញ់ហើយ​ដោយកំឡាំង​នៃធ្នូ នូវព្រះខាន់​សំលៀង​ដោយប្រេងដ៏មុត ដែលពួក​ចោរកាន់​ហើយ កាល​សេចក្ដី​ស្លាប់ដែល​គួរខ្លាចនោះ ចូលមក​តាំងនៅ​ចំពោះមុខ ខ្ញុំក៏​ត្រឡប់​បានសេចក្ដី​ត្រេកអរច្រើន​ដ៏លើសលុប។

[៣៩៦] ខ្ញុំនោះមានសេចក្ដីត្រេកអរ បានគ្របសង្កត់​នូវពួកសត្រូវ (ព្រោះថា) ខ្ញុំបាន​លះបង់​ជីវិតមុន​ហើយ ព្រោះថា បុគ្គល​អ្នកក្លៀវក្លា កាលធ្វើ​សេចក្ដី​អាល័យ​ក្នុងជីវិត គប្បីធ្វើ​នូវកិច្ច​របស់អ្នក​ក្លៀវក្លា​ក្នុងកាលណា ៗ មិនបានទេ។

ចប់ ខុរប្បជាតក ទី៥។

វាតគ្គសិន្ធវជាតក ទី៦

(២៦៦. វាតគ្គសិន្ធវជាតកំ (៣-២-៦))

[៣៩៧] (កូនលា ពោលថា) អ្នកម្ដាយកើតរោគ​ស្គមលឿង ព្រោះតែប្ដីណា មិនពេញ​ចិត្តនឹងភត្ត ព្រោះតែ​ប្ដីណា ប្ដីនោះ​មកដល់ហើយ ឥឡូវនេះ ហេតុអ្វី​បានជា​អ្នកម្ដាយ​រត់ចេញ​ទៅ។

[៣៩៨] (មេលា ពោលថា) ម្នាលកូន ម្ដាយយល់ថា ធម្មតា សន្ថវៈ (របស់ស្រ្តី) កើតដោយ​ហេតុពីដម្បូង (ភ្លាម) យស​របស់ស្រ្តី​ទាំងឡាយ ក៏សាបសូន្យ ហេតុនោះ​បានជា​អញរត់​ចេញ។

[៣៩៩] (ព្រះសាស្ដា ទ្រង់ត្រាស់ថា) ស្រ្តីណាមិនប្រាថ្នានូវបុរសមាន​យសកើត​ក្នុងត្រកូល ដែលគេ​នាំមកឲ្យ​ ស្រ្តីនោះ រមែងសោក​សៅអស់​កាលយូរ​អង្វែង ដូចជា​មេលា (ដែលយំសោកស្ដាយ) សេះសន្ធព ឈ្មោះ​វាតគ្គៈ។

ចប់ វាតគ្គសិន្ធវជាតក ទី៦។

សុវណ្ណកក្កដកជាតក ទី៧

(២៦៧. កក្កដកជាតកំ (៣-២-៧))

[៤០០] (ដំរីពោធិសត្វ ពោលថា) ម្រឹគមានសម្បុរ​ដូចមាស (ក្ដាម) ជា​សត្វមាន​ភ្នែកលៀន​វែង មានឆ្អឹង​ជាស្បែក ជាសត្វ​នៅក្នុងទឹក មិនមានរោម យើង​ត្រូវក្ដាមនោះ​ថ្កៀប​ហើយ ទើបកំសត់​ទួញយំ​ សូមភរិយា​កុំលះបង់​នូវខ្ញុំដែល​ស្មើដោយ​ជីវិតឡើយ។

[៤០១] (មេដំរី ពោលថា) បពិត្រអ្នកជាម្ចាស់ ខ្ញុំមិន​លះបង់​អ្នកដែល​ជាដំរីថម​ថយកំឡាំង​ក្នុងកាលនៃ​ខ្លួនមានអាយុ ៦០ ឆ្នាំឡើយ ខ្ញុំស្រឡាញ់​អ្នកក្រៃលែង​ជាង​ប្រថពី​ដែលទល់​នឹងសមុទ្រ​ទាំង ៤ ទៅទៀត។

[៤០២] (មេដំរី ពោលថា) ពួកក្ដាមណា ដែលនៅក្នុង​សមុទ្រក្ដី ក្នុងទន្លេគង្គា​ក្ដី យមុនា​ក្ដី អ្នកជា​សត្វទឹក​ប្រសើរ​ជាងក្ដាម​ទាំងនោះ សូមអ្នក​មេត្តាលែងប្ដី កាលដែល​ខ្ញុំកំពុង​ទួញយំ​រកប្ដី សូមអ្នក​មេត្តាលែងប្ដី (របស់ខ្ញុំ) មកវិញ ក្នុងកាល​ឥឡូវនេះ។

ចប់ សុវណ្ណកក្កដកជាតក ទី៧។

អារាមទូសកជាតក ទី៨

(២៦៨. អារាមទូសកជាតកំ (៣-២-៨))

[៤០៣] (បុរសពោធិសត្វ ពោលថា) ស្វាណា ដែលគេសន្មត​ថា ជា​សត្វប្រសើរ​បំផុត​ជាងពួកស្វា ដែលមាន​ជាតិស្មើគ្នានេះ ប្រាជ្ញា​របស់ស្វា​នោះ មានតែ​ត្រឹមប៉ុណ្ណេះ ពួក​សត្វ (ស្វា) ក្រៅនេះ នឹងមានប្រាជ្ញា​ដូចម្ដេចទៅ។

[៤០៤] (ហ្វូងស្វា ពោលថា) បពិត្រអ្នកដ៏ប្រសើរ ការតិះដៀល​យ៉ាង​នេះ​ ព្រោះ​តែមិន​ដឹង បុគ្គលមិន​ឃើញនូវឫស ហើយគប្បី​ដឹងនូវ​ដើមឈើ​ដែលតាំង​នៅស៊ប់ ដូចម្ដេច​កើត។

[៤០៥] (ពោធិសត្វ ពោលថា) យើងមិនតិះដៀល​ពួកអ្នក​ដែលជា​ពានរ អាស្រ័យ​នៅក្នុង​ព្រៃនេះទេ តែថា​ពួកជនអ្នក​ដាំដើមឈើ​ដើម្បីប្រយោជន៍​ដល់ស្ដេច​វិស្សសេនណា ស្ដេច​វិស្សសេននោះ គួរគេតិះ​ដៀលបាន។

ចប់ អារាមទូសកជាតក ទី៨។

សុជាតាជាតក ទី៩

(២៦៩. សុជាតជាតកំ (៣-២-៩))

[៤០៦] (ព្រះរាជាពោធិសត្វ ត្រាស់ថា) ពួកជន​ប្រកបដោយសម្បុរ មាន​សំឡេង​ពីរោះ មានរូបជា​ទីស្រឡាញ់ គួររមិល​មើល តែជា​អ្នកមានវាចា​រឹងរូស មិនជា​ទីស្រឡាញ់​របស់​អ្នកផង​ក្នុងលោកនេះ និងលោក​ខាងមុខទេ។

[៤០៧] ព្រះមាតាឃើញមេតាវ៉ៅខ្មៅនេះ ដែលមានសម្បុរ​អាក្រក់ ដេរដាស​ដោយ​ពណ៌​ពព្រុះអុច ៗ តែថាជាទី​ស្រឡាញ់ របស់​សត្វច្រើន ដោយសារ​វាចា​ពីរោះឬទេ។

[៤០៨] ព្រោះហេតុនោះ បុគ្គល​គប្បីជាអ្នកមាន​វាចាល្អិតល្អ ជាអ្នក​ពោលពាក្យ​លៃតាម​ប្រាជ្ញា មិនមាន​ចិត្តរាយមាយ រមែងសំដែង​នូវអត្ថ និងធម៌ ភាសិត​របស់​បុគ្គល​នោះ ទើបឈ្មោះ​ថាពីរោះ។

ចប់ សុជាតាជាតក ទី៩។

ឧលូកជាតក ទី១០

(២៧០. ឧលូកជាតកំ (៣-២-១០))

[៤០៩] (ក្អែកពោលថា) ឮថាពួកញាតិទាំងអស់ បានលើក​កោសិយៈ (មៀម) ឲ្យធ្វើ​ជាធំ ប្រសិនបើ​ពួកញាតិ​អនុញ្ញាត ខ្ញុំសូម​និយាយនូវ​ពាក្យមួយ​ម៉ាត់។

[៤១០] (ហ្វូងសត្វស្លាប ពោលថា) ម្នាលសំឡាញ់ យើងអនុញ្ញាត​ហើយ អ្នកចូរ​និយាយ​នូវហេតុ និងពាក្យ​ដែលជាប់​ទាក់ទង​ដោយ​បវេណី​ប៉ុណ្ណោះ ដ្បិតពួក​បក្សីក្មេង ៗ ដែល​មានប្រាជ្ញា ទ្រទ្រង់នូវ​សេចក្ដី​រុងរឿង ​នៅមាន។

[៤១១] (ក្អែក ពោលថា) សូមឲ្យអ្នក​ទាំងឡាយ មានសេចក្ដី​ចំរើន ការដែល​អភិសេក​មៀម មិនពេញ​ចិត្តខ្ញុំទេ អ្នកទាំងឡាយ ចូរមើលមុខ​មៀម ដែលមិន​ទាន់ខឹង (បែបនេះ​ទៅហើយ) ចំណង់បើ​ខឹងហើយ តើវា​ធ្វើមុខ​ដូចម្ដេចទៅ។

ចប់ ឧលូកជាតក ទី១០។

ចប់ បទុមវគ្គ ទី២។

ឧទ្ទាននៃបទុមវគ្គនោះគឺ

និយាយអំពីផ្កាឈូកដ៏ឧត្តម ១ ដំរីមានសិរី ១ សមុទ្រធំ ១ ប្រាសាទ ១ ព្រួញ​ដ៏​ប្រសើរ ១ លាញីឈ្មោះ​ភទ្ទលី ១ ដំរី ១ ដើមឈើ ១ វាចារឹងរូស ១ ស្ដេចមៀម ១ ត្រូវជា ១០។

ឧទបានវគ្គ ទី៣

(៣. ឧទបានវគ្គោ)

ឧទបានទូសកជាតក ទី១

(២៧១. ឧទបានទូសកជាតកំ (៣-៣-១))

[៤១២] (ឥសីពោធិសត្វ សួរថា) ម្នាលសំឡាញ់ ហេតុអ្វី​បានជាអ្នក​ប្រទូស្ត​អណ្ដូងទឹក ដែលបុគ្គល​ធ្វើបានដោយ​ក្រ របស់​ឥសី​អ្នកនៅ​ក្នុងព្រៃ ប្រព្រឹត្ត​តបធម៌ អស់រាត្រី​ដ៏អង្វែង។

[៤១៣] (ចចក ពោលថា) ពួកយើងផឹកទឹក​ក្នុងទីណា ហើយជុះនោម បំផ្លាញ (ទីនោះ) នេះជាធម្មតា​របស់ចចក​ទាំងឡាយ នេះជា​ធម្មតា​របស់មាតា និង​ជីតា អ្នកមិនគួរ​ពោលទោស​ចំពោះ​ធម្មតានោះ។

[៤១៤] (ពោធិសត្វ ពោលថា) អាការនេះធម្មតា​របស់ពួក​អ្នកណា ចំណង់​បើអាការ​មិនមែន​ជាធម្មតា នឹងប្រាកដ​ដូចម្ដេចទៅ យើង​សូមកុំ​ឲ្យជួបប្រទះ​នឹងអាការ​ជា​ធម្មតា ឬមិនមែនជា​ធម្មតារបស់​ពួកនោះ ក្នុងកាល​ណាឡើយ។

ចប់ ឧទបានទូសកជាតក ទី១។

ព្យគ្ឃជាតក ទី២

(២៧២. ព្យគ្ឃជាតកំ (៣-៣-២))

[៤១៥] (រុក្ខទេវតាពោធិសត្វ ពោលថា)សេចក្ដីក្សេម​ចាកយោគៈ គឺ​សេចក្ដី​សុខកាយ សុខចិត្ត រមែង​សាបសូន្យទៅ ព្រោះច្រឡូក​ច្រឡំ​ដោយ​បាបមិត្តណា បណ្ឌិត​គប្បីញាំញី​នូវបាបមិត្ត​នោះជាមុន ហើយគប្បី​រក្សា (ខ្លួន) ដូចបុគ្គល​កាលរក្សា​នូវភ្នែក​ដូច្នោះ។

[៤១៦] សេចក្ដីក្សេមចាកយោគៈ រមែងចំរើនឡើង ព្រោះច្រឡូក​ច្រឡំ​ដោយ​កល្យាណមិត្ត​ណា បណ្ឌិត​គប្បីធ្វើ​នូវការប្រព្រឹត្តិ​ក្នុង​កិច្ចទាំងពួង​ឲ្យស្មើនឹងខ្លួន។ [៤១៧] (ទេវតាពាល ពោលថា) នែខ្លា និងសីហៈ អ្នកទាំងឡាយ ចូរមក ចូរត្រឡប់​ទៅកាន់​ព្រៃធំ​វិញចុះ កុំឲ្យមហា​ជនកាប់ព្រៃ​របស់យើង ព្រោះតែ​ព្រៃមិន​មានខ្លា កុំឲ្យខ្លា​ និងសីហៈ​ជាសត្វមិនមាន​ព្រៃឡើយ។

ចប់ ព្យគ្ឃជាតក ទី២។

កច្ឆបជាតក ទី៣

(២៧៣. កច្ឆបជាតកំ (៣-៣-៣))

[៤១៨] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា )បុគ្គលណាហ្ន៎ ដើរមក ហាក់​ដូចជា​បុគ្គល​អ្នកមានភត្ត​ដួសស្រេច​ហើយ ឬដូចជា​ព្រាហ្មណ៍ មានលាភពេញ​ដៃ អ្នកដើរ​ទៅសូម​ក្នុងទី​ណា ឬអ្នកចូល​ទៅរក​បុគ្គលណា ដែលមាន​សទ្ធា។

[៤១៩] (ពានរ ពោលថា) ខ្ញុំជាស្វាឥតប្រាជ្ញា បានប៉ះពាល់​នូវវត្ថុ​ទាំងឡាយ​ដែល​គេមិន​គួរប៉ះពាល់ សូមលោកម្ចាស់​ដោះខ្ញុំឲ្យរួច សូមសេចក្ដី​ចំរើន​ចូរមាន​ដល់លោក ខ្ញុំនោះ​បានរួច​ហើយ នឹងទៅកាន់​ភ្នំវិញ។

[៤២០] (ពោធិសត្វ ពោលថា) ពួកអណ្ដើក ជាកស្សបគោត្ត ពួកស្វា​ជា​កោណ្ឌញ្ញគោត្ត ម្នាលកស្សប អ្នកចូរលែង​កោណ្ឌញ្ញ (ស្វាទ្រុស្តសីលនេះ) ដែល​ធ្វើ​មេថុនកម្ម​នឹងអ្នក។

ចប់ កច្ឆបជាតក ទី៣។

លោលជាតក ទី៤

(២៧៤. លោលជាតកំ (៣-៣-៤))

[៤២១] (ព្រាបពោធិសត្វ ពោលថា) កុកនេះដូចម្ដេច មានសីរជា​សត្វល្មួច មាន​ពពក​ជាជីតា នែកុក អ្នកចូល​មកអាយ (ព្រោះ) ក្អែកជា​សំឡាញ់​យើង ជា​សត្វកាច។

[៤២២] (ក្អែក ពោលថា) ខ្ញុំមិនមែនជាកុក​មានសីរទេ ខ្ញុំជាក្អែក​រលោរលាំ អ្នកទើប​នឹងមក ចូរមើលខ្ញុំ​ដែលត្រូវ​គេដកស្លាប ព្រោះតែ​មិនធ្វើតាម​ពាក្យរបស់អ្នក។

[៤២៣] (ពោធិសត្វ ពោលថា) ម្នាលសំឡាញ់ អ្នកនឹងប្រទះ (បែបនេះ) ម្ដងទៀត​ពុំខាន ព្រោះថា​សីល (មារយាទ) របស់អ្នក​ប្រាកដ​ដូច្នោះ គ្រឿងបរិភោគ​ទាំងឡាយ ជារបស់​នៃ​មនុស្ស មិនមែន​សត្វស្លាប​បរិភោគបាន​ដោយងាយ​ឡើយ។

ចប់ លោលជាតក ទី៤។

រុចិរជាតក ទី៥

(២៧៥. រុចិរជាតកំ (៣-៣-៥))

[៤២៤] (ពោធិសត្វ ពោលថា) កុកនេះជាអ្វី មានសម្បុរ​រលើប មកនៅ​ក្នុង​សំបុក​ក្អែក សំបុកនេះ​ជារបស់ក្អែក​ណា ក្អែកជា​សំឡាញ់​របស់ខ្ញុំនោះ កាចណាស់។

[៤២៥] (ក្អែក ពោលថា) ម្នាលសំឡាញ់ស្មើចិត្ត ជាសត្វ​មានកំណើតពីរ ក្រែង​អ្នកស្គាល់​ខ្ញុំដែលជាសត្វ​មានពូជស្មៅ​ជាភោជន​ដែរឬ អ្នកទើប​នឹងមក ចូរមើលខ្ញុំ​ដែលគេ​ដកស្លាប ព្រោះតែ​មិនធ្វើ​តាមពាក្យ​របស់អ្នក។

[៤២៦] (ពោធិសត្វ ពោលថា) ម្នាលសំឡាញ់ អ្នកនឹងប្រទះ (បែបនេះ) ម្ដងទៀត​ពុំខាន ព្រោះថា សីលធម៌​របស់អ្នក​ប្រាកដ​ដូច្នោះ គ្រឿងបរិភោគ​ទាំងឡាយ ជា​របស់​មនុស្ស មិនមែន​សត្វស្លាប​បរិភោគ​បាន​ដោយងាយ​ឡើយ។

ចប់ រុចិរជាតក ទី៥។

កុរុធម្មជាតក ទី៦

(២៧៦. កុរុធម្មជាតកំ (៣-៣-៦))

[៤២៧] (ពួកព្រាហ្មណ៍ ក្រាបទូលថា) បពិត្រព្រះជនាធិបតី យើង​ទាំងឡាយ ដឹងច្បាស់​នូវសទ្ធា និងសីល​របស់ព្រះអង្គ​ហើយ នឹងទទួល​យកនូវដំរី​មានសម្បុរ​ប្រាកដ​ស្មើ​ដោយផ្កាអញ្ជ័ន ទៅក្នុង​សំណាក់នៃ​ព្រះបាទកាលិង្គៈ។

[៤២៨] (ព្រះរាជាពោធិសត្វ ពោលថា) ពួកសត្វ​ដែលយើង​ចិញ្ចឹមដោយ​បាយក្ដី មិន​ចិញ្ចឹមក្ដី សត្វណា​ក្នុងជីវលោក​នេះ ដើរមក​សំដៅយើង ពួកសត្វទាំង​អស់នោះ យើងមិន​បានឃាត់ឡើយ នេះជាពាក្យ​របស់បុព្វាចារ្យ (មាតា បីតារបស់​យើង)។

[៤២៩] ម្នាលព្រាហ្មណ៍ទាំងឡាយ យើងឲ្យដំរី​ដ៏ប្រសើនេះ ដែល​សមគួរ​ដល់​ព្រះរាជា ជាជំនិះ​របស់​ព្រះរាជា មានយស ប្រដាប់​តាក់តែងហើយ បំពាក់​ហើយ​ដោយ​បណ្ដាញមាស​ ដល់អ្នក​ទាំងឡាយ អ្នកទាំងឡាយ ព្រមទាំង​សារថី (ចូរនាំ) ទៅតាម​ប្រាថ្នា​ចុះ។

ចប់ កុរុធម្មជាតក ទី៦។

រោមជាតក ទី៧

(២៧៧. រោមកជាតកំ (៣-៣-៧))

[៤៣០] (តាបស ពោលថា) ម្នាលរោមកៈ យើងនៅក្នុង​គុហាភ្នំ ជាង ៥០ ឆ្នាំ ពួក​អណ្ឌជសត្វ (សត្វកើតអំពី​ពងទាំងនេះ ) មិនមាន​សេចក្ដីរង្កៀស ជាសត្វ​មានចិត្ត​ស្លូតត្រង់ រមែង​មកកាន់​កណ្ដាប់ដៃ​នៃយើងក្នុង​កាលមុន។

[៤៣១] ម្នាលសត្វមានអវយវៈក្ងក់ ឥឡូវនេះ ពួកទិជសត្វ (សត្វកើត​ពីរដង) ទាំងនោះ (ឃើញ) ហេតុអ្វី​បានជាមាន​សេចក្ដី​ខ្វល់ខ្វាយ (គេចចេញ​អំពីញកភ្នំនេះ) ទៅនៅ​ញកភ្នំ​ដទៃវិញ ក្រែង (ពួកបក្សី​ទាំងនេះ) ទៅឃ្លាតយូរ បានជា​មិនស្គាល់​យើងដូចជា​ក្នុងកាល​មុន ឬក៏​ពួកបក្សី​ទាំងនេះ មិនមែនជា​ពួកបក្សី​ទាំងនោះទេ។

[៤៣២] (ពោធិសត្វ ពោលថា) ពួកយើងស្គាល់​លោក មិនមែនច្រឡំទេ លោក ក៏គឺលោកហ្នឹង​ដដែល ពួកយើង គឺសត្វទាំងនោះ មិនមែន​ជាសត្វ​ដទៃទេ តែថា ចិត្តរបស់​លោក ប្រទូស្តចំពោះ​ពួកជននេះ ម្នាលអាជីវក ព្រោះហេតុនោះ បានជា​ពួកយើង​តក់ស្លុត​នឹងលោក។

ចប់ រោមជាតក ទី៧។

មហិសជាតក ទី៨

(២៧៨. មហិំសរាជជាតកំ (៣-៣-៨))

[៤៣៣] (រុក្ខទេវតា ពោលថា) អ្នកអាស្រ័យហេតុ​ដូចម្ដេច ទើបអត់​ទ្រាំនូវ​សេចក្ដី​លំបាក​នេះ​នឹងស្វា​មានចិត្តរហ័ស ជាសត្វ​ប្រទូស្ត មិត្ត (ដូចជា​បុគ្គល​អត់ទ្រាំ​នឹង​សេចក្ដី​លំបាក) នឹងម្ចាស់​ដែល​ជាអ្នកឲ្យ​សេចក្ដី​ប្រាថ្នាទាំងពួង។

[៤៣៤] អ្នកចូរវ័ធស្វានេះដោយស្នែង ចូរជាន់​កំទេច​ដោយជើងចុះ ប្រសិនបើ​មិនមាន​អ្នកកំចាត់​បង់ទេ ពួកពាល​នឹងគប្បី​រឹងរឹត​បៀតបៀន​ឡើង។

[៤៣៥] (ពោធិសត្វ ពោលថា) ស្វានេះ កាលមើលងាយខ្ញុំបាន គង់នឹងធ្វើ (អនាចារ) យ៉ាងនេះ នឹងក្របី​ដទៃទៀត ក្របីទាំង​នោះ នឹងសម្លាប់​វាក្នុងទីនោះ ការរួច (ចាក​សេចក្ដី​លំបាក) នោះ នឹង​មានដល់ខ្ញុំ។

ចប់ មហិសជាតក ទី៨។

សតបត្តជាតក ទី៩

(២៧៩. សតបត្តជាតកំ (៣-៣-៩))

[៤៣៦] (ព្រះសាស្ដា ត្រាស់ថា) មាណពសំគាល់នូវមេចចក​ក្នុងផ្លូវ ជាសត្វ​គោចរ​ទៅក្នុងព្រៃ ប្រាថ្នា​នូវសេចក្ដី​ចំរើន តែងប្រាប់​ហេតុឲ្យដឹង ថាជា​សត្វប្រាថ្នា​នូវសេចក្ដី​វិនាស សំគាល់​នូវសត្វ​ចចាត ជាសត្វប្រាថ្នា​នូវសេចក្ដី​វិនាស ថាជាសត្វ​ប្រាថ្នា​នូវ​សេចក្ដី​ចំរើន យ៉ាងណាមិញ។

[៤៣៧] បុគ្គលខ្លះ​ក្នុងលោកនេះ ជាអ្នកប្រាកដដូច្នោះ ដែលជន​ទាំងឡាយ អ្នក​ប្រាថ្នានូវ​ប្រយោជន៍ ពោលពាក្យ (ប្រៀនប្រដៅ) ទទួលយក​ឆ្វេងទៅវិញ ក៏យ៉ាង​នោះដែរ។

[៤៣៨] មួយទៀត ពួកបុគ្គលណា សរសើរនូវបុគ្គលនោះក្តី លើកដំកើង​បុគ្គល​នោះ ព្រោះភ័យក្ដី បុគ្គលនោះ រមែងសំគាល់​ពួកបុគ្គល​ថាជាមិត្ត ដូចមាណព (កាល​សំគាល់) នូវសត្វ​ចចាត ថាជា​មិត្តដូច្នោះ។

ចប់ សតបត្តជាតក ទី៩។

បូដទូសកជាតក ទី១០

(២៨០. បុដទូសកជាតកំ (៣-៣-១០))

[៤៣៩] (ពោធិសត្វ ពោលថា) មិគរាជ គឺស្ដេចស្វា ជាសត្វឈ្លាស​ក្នុងការ​ធ្វើ​កញ្ចប់​ស្លឹកឈើ​ដោយពិត ព្រោះហេតុដូច្នោះ ទើបបាន​បំផ្លាញ​កញ្ចប់ចោល នឹង​ធ្វើកញ្ចប់​ដទៃឲ្យ​ល្អជាងកញ្ចប់​មុនដោយ​ពិត។

[៤៤០] (ពានរ ពោលថា) បិតា ឬមាតារបស់ខ្ញុំ មិនមែន​ជាសត្វឈ្លាស​ក្នុងការ​ធ្វើកញ្ចប់​ទេ តែពួកខ្ញុំ បានតែខាង​បំផ្លាញនូវ​វត្ថុដែលគេ​ធ្វើហើយ ៗ ប៉ុណ្ណោះ នេះជា​ត្រកូល (របស់ពានរ) តែងមាន​យ៉ាងនេះ ជាធម្មតា។

[៤៤១] (ពោធិសត្វ ពោលថា) ធម្មតារបស់ពួកអ្នកណា ប្រាកដយ៉ាង​នេះទៅហើយ ចំណង់​បើ​មិនមែន​ធម្មតា តើនឹងដូច​ម្ដេចទៅវិញ យើងសូម​កុំឲ្យ​ជួបប្រទះ​នឹង​អាការ​ជាធម្មតា ឬមិនមែន​ជាធម្មតា​របស់ពួក​អ្នកនោះ ក្នុងកាល​ណាឡើយ។

ចប់ បូដទូសកជាតក ទី១០។

ចប់ ឧទបានវគ្គ ទី៣។

ឧទ្ទាននៃឧទបានវគ្គនោះគឺ

និយាយអំពីអណ្ដូងទឹកប្រសើរ ១ ខ្លាក្នុងព្រៃ ១ ស្វា ១ កុកមានសីរ ១ កុក​ដ៏រលើប​ល្អ ១ ជនាធិបតីល្អ ១ ព្រាបឈ្មោះ​រោមកៈ ១ ស្វាប្រទូស្ត ១ សត្វចចាត ១ ការធ្វើកញ្ចប់ ១ ត្រូវជា ១០។

អព្ភន្តរវគ្គ ទី៤

(៤. អព្ភន្តរវគ្គោ)

អព្ភន្តរជាតក ទី១

(២៨១. អព្ភន្តរជាតកំ (៣-៤-១))

[៤៤២] (សក្កទេវរាជ ត្រាស់ថា) នាងនារីមានបែប​ចាញ់ផ្ទៃ បាន​បរិភោគ​ផ្លែឈើ (ស្វាយ) ឈ្មោះ​អព្ភន្តរៈ​ជាទិព្វ ហើយប្រសូត (ព្រះរាជបុត្រ) ជាសេ្ដច​ចក្រពត្តិ។

[៤៤៣] ម្នាលនាងដ៏ចំរើន នាងជាមហេសី ទាំងជាទី​ស្រឡាញ់​របស់​ព្រះរាជា​ជាភស្តា ព្រះរាជា​នឹងនាំ​ផ្លែស្វាយ ឈ្មោះ​អព្ភន្តរៈ​នេះ មកដល់នាង។

[៤៤៤] (កូនសេក ពោលថា) បុគ្គលអ្នកក្លៀវក្លា ស៊ូលះបង់ខ្លួន ប្រឹងប្រែងក្នុងប្រយោជន៍របស់បុគ្គលអ្នកចិញ្ចឹម 1) ខ្លួន រមែងបាននូវឋានៈណា ខ្ញុំបាននូវឋានៈនោះដែរ។

ចប់ អព្ភន្តរជាតក ទី១។

សេយ្យជាតក ទី២

(២៨២. សេយ្យជាតកំ (៣-៤-២))

[៤៤៥] (ព្រះរាជាពោធិសត្វ ត្រាស់ថា) បុគ្គលណា គប់រក​នូវបុគ្គល​ប្រសើរ (បុគ្គលនោះ) ជាអ្នកមាន​ចំណែកប្រសើរ ជាអ្នក​ប្រសើរបំផុត ខ្ញុំបាន​ធ្វើនូវការ​ជាប់ត​ជាមួយ​នឹងស្ដេច ជាចោរ​ម្នាក់ (ដោយមេត្តាភាវនា) បានដោះ​អ្នកទាំងឡាយ ១០០ នាក់ ដែល​ត្រូវគេ​សំឡាប់ (ឲ្យរួចបាន)។

[៤៤៦] ព្រោះហេតុនោះ បុគ្គលម្នាក់ឯង ធ្វើនូវការ​ជាប់តជា​មួយនឹង​លោក​ទាំងមូល (ដោយ​មេត្តាភាវនា) លុះទំលាយ​ខន្ធទៅ គប្បីបាន​ឋានសួគ៌ អ្នកទាំងឡាយ​ដែលនៅ​ក្នុង​ដែនកាសី ចូរស្ដាប់​នូវពាក្យ​របស់យើង​នេះចុះ។

[៤៤៧] (ព្រះសាស្ដា ត្រាស់ថា) ព្រះរាជាជាធំ ព្រះនាមកំសៈ ព្រះអង្គ​គ្រប់គ្រង​ក្រុង​ពារាណសី បានត្រាស់​ដូច្នេះហើយ ទ្រង់ដាក់​ធ្នូ និង​ព្រួញចោល ហើយទើប​ចូលទៅកាន់​ការសង្រួម គឺបព្វជ្ជា។

ចប់ សេយ្យជាតក ទី២។

វឌ្ឍកីសូករជាតក ទី៣

(២៨៣. វឌ្ឍកីសូករជាតកំ (៣-៤-៣))

[៤៤៨] (ជដិលមានចិត្តកោង ពោលថា) ការពីដើម អ្នករឹបជាន់​នូវជ្រូក​ទាំងឡាយ ក្នុងប្រទេស​នេះ តែងសំឡាប់​ជ្រូកដ៏ប្រសើរ ៗ បាន ម្នាលខ្លា ឥឡូវនេះ អ្នកនោះ​ត្រឡប់​មកម្នាក់ឯង សញ្ជប់សញ្ជឹង ម្នាលខ្លា ថ្ងៃនេះ​កំឡាំងកាយ​របស់អ្នក​គ្មានទេ​ឬ។

[៤៤៩] (ខ្លា ពោលថា) កាលពីដើម ជ្រូកទាំងនេះ​ជាច្រើន ត្រូវភ័យ​បៀត​បៀន​ហើយ ក៏ស្វែងរក​ទីជ្រកកោន ហើយក៏បោល​ទៅកាន់ទិស​តូចទិសធំ ឥឡូវនេះ ជ្រូកទាំង​នេះ ឋិតនៅ​ក្នុងទីណា ដែលខ្ញុំ​បៀតបៀន​មិនបាន ជ្រូកទាំងនោះ ក៏មក​ជួបជុំគ្នា នៅក្នុង​ទីនោះ​ជាមួយគ្នា។

[៤៥០] (រុក្ខទេវតា ពោលថា) យើងសូមថ្វាយបង្គំពួកជ្រូក ដែលមក​ជួបជុំគ្នា (ក្នុងទីនេះ) យើងបាន​ឃើញនូវ​មិត្តភាព (របស់​អ្នកទាំងឡាយ) ដ៏អស្ចារ្យ​ដោយខ្លួន​ឯង​ទើបពោល ព្រោះថា ពួកម្រឹគ​មានខ្នាយ បានឈ្នះ​នូវខ្លា រួចចាក (មរណភ័យ) ដោយ​សេចក្ដី​ព្រមព្រៀង​ក្នុងពួកជ្រូក​មានខ្នាយ​ជាកំឡាំង។

ចប់ វឌ្ឍកីសូករជាតក ទី៣។

សិរីជាតក ទី៤

(២៨៤. សិរិជាតកំ (៣-៤-៤))

[៤៥១] (ព្រះសាស្ដា ត្រាស់ថា) ពួកបុគ្គលឥតបុណ្យ ខ្វល់ខ្វាយ​ប្រមូល​ទ្រព្យណា​ដ៏ច្រើន ចំណែក​ខាងបុគ្គល​អ្នកមានបុណ្យ ទោះមាន​សិល្បៈក្ដី មិនមាន​សិល្បៈក្ដី ក៏រមែង​បាន​បរិភោគនូវ​ទ្រព្យទាំងនោះ។

[៤៥២] ភោគៈទាំងឡាយច្រើន រមែងកន្លងនូវ​ពួកបុគ្គល​ឥតបុណ្យ កើត​ឡើង​សម្រាប់​បុគ្គល​អ្នកមានបុណ្យ​ធ្វើហើយ ក្នុងទីទាំងពួង សូម្បីក្នុងទី​មិនមែន​ជាកន្លែង​សម្រាប់​កើត។

[៤៥៣] មាន់ឈ្មោលក្ដី កែវមណីក្ដី ឈើច្រត់ក្ដី នាងបុញ្ញលក្ខណាទេវី ជាប្រពន្ធ (របស់សេដ្ឋី) ក្ដី រមែងកើត​ឡើងដល់​អនាថបណ្ឌិតសេដ្ឋី អ្នកមិន​មានបាប ជាអ្នក​មានបុណ្យ​ធ្វើហើយ។

ចប់ សិរីជាតក ទី៤។

មណិសូករជាតក ទី៥

(២៨៥. មណិសូករជាតកំ (៣-៤-៥))

[៤៥៤] (ពួកជ្រូក ពោលថា) យើងខ្ញុំប្រមាណ ៣០ នាក់ នៅក្នុង​មណិគុហា អស់​ប្រាំពីរឆ្នាំ យើងខ្ញុំ​ប្រឹក្សាគ្នាថា យើងខ្ញុំ​កំចាត់បង់​នូវពន្លឺនៃ​កែវមណី​ដូច្នេះ។

[៤៥៥] យើងខ្ញុំដដុសកែវមណី ដរាបណា កែវមណី​រឹងរឹតតែ​ភ្លឺឆ្លុះឡើង ឥឡូវនេះ យើងខ្ញុំសូម​សួរនូវហេតុ​នេះថា លោកយល់​នូវកិច្ច​ដូចម្ដេច ក្នុងរឿងនេះ។

[៤៥៦] (ពោធិសត្វ ពោលថា) កែវមណីនេះ ដូចជា​កែវពៃទូរ្យ មិនមែន​កញ្ចក់ ជាកែវ​ស្អាត​ឥតមន្ទិល អ្នកណាមួយ​មិនអាច​ដើម្បីកំចាត់​បង់ពន្លឺនៃ​កែវមណីនុ៎ះ ឲ្យស្អាប់​សម្បុរ​បាន នែជ្រូក​ទាំងឡាយ ពួកអ្នក ចូរចៀស​ចេញទៅ។

ចប់ មណិសូករជាតក ទី៥។

សាលុកជាតក ទី៦

(២៨៦. សាលូកជាតកំ (៣-៤-៦))

[៤៥៧] (គោឈ្មោះ​មហាលោហិត​ពោធិសត្វ ពោលថា) អ្នកកុំប្រាថ្នា (នូវអាហារ) របស់ជ្រូក​ឈ្មោះ​សាលុក​ឡើយ (ដ្បិតជ្រូកនេះ) បរិភោគបាយ ជាគ្រឿងក្ដៅ​ក្រហាយ អ្នកចូរ​មានសេចក្ដី​ខ្វល់ខ្វាយ​តិច ហើយបរិភោគ​នូវអង្កាមចុះ ការបរិភោគ​នូវអង្កាម​នេះឯង​ហើយ ជាលក្ខណៈនៃ​ហេតុឲ្យ​អាយុវែង។

[៤៥៨] បុរសអ្នករៀបការនោះជាសេវកៈ (ប្រកបដោយ​បរិសទ្យ) ជាភ្ញៀវ​មកប្រជុំ​ក្នុង​ទីនេះ ក្នុងកាល​ឥឡូវនេះ អ្នកនឹង​ឃើញជ្រូក​ឈ្មោះ​សាលុក​ដេកស្ងៀម ត្រូវគេ​សម្លាប់ក្នុង​ចន្លោះនៃ​អង្រែ​មិនខាន។

[៤៥៩] (ព្រះសាស្ដា ត្រាស់ថា) គោចាស់ (ទាំងពីរ) ឃើញ​ជ្រូកដេក​ស្ងៀម ត្រូវគេ​សម្លាប់​ក្នុងចន្លោះ​នៃអង្រែ​ដែលគេ​កាច់​ហើយ ក៏គិតថា អង្កាម​ជាអាហារ​ដ៏ប្រសើរ​របស់យើង។

ចប់ សាលុកជាតក ទី៦។

លាភគរហិកជាតក ទី៧

(២៨៧. លាភគរហជាតកំ (៣-៤-៧))

[៤៦០] (អាចារ្យទិសាបាមោក្ខពោធិសត្វ ពោលថា) បុគ្គលមិនឆ្កួត រមែង​មិនបាន​លាភក្នុង​សំណាក់​នៃមនុស្ស​ល្ងង់ទេ បុគ្គល​មិននិយាយ​ញុះញង់ រមែង​មិនបាន​លាភក្នុង​សំណាក់​នៃមនុស្ស​ល្ងង់ទេ បុគ្គល​មិនមែន​អ្នករបាំ រមែង​មិនបាន​លាភ​ក្នុង​សំណាក់​នៃមនុស្ស​ល្ងង់ទេ បុគ្គលមាន​សំដីក្រអឹម​ក្រអៀម រមែង​មិនបាន​លាភក្នុង​សំណាក់​នៃមនុស្ស​ល្ងង់ទេ នេះជា​ពាក្យប្រៀន​ប្រដៅ​របស់អ្នក។

[៤៦១] (កូនសិស្ស ពោលថា) បពិត្រព្រាហ្មណ៍ ខ្ញុំសូមតិះដៀល​នូវការ​បានយស និង​ការបាន​ទ្រព្យ ព្រោះតែ​ប្រព្រឹត្ត​ចិញ្ចឹម​ជីវិត​ដោយធ្វើខ្លួន​ឲ្យលិចលង់ (ដោយ​កិច្ចមាន​កិរិយា​សម្លាប់​គេជាដើម) ឬដោយ​ការប្រព្រឹត្តិ​នូវទុច្ចរិត។

[៤៦២] បុគ្គលសូវធ្វើជាអ្នកបួស កាន់បាត្រ (ដើរសូមគេ) (ព្រោះថា) ការប្រព្រឹត្តិ​ចិញ្ចឹម​ជីវិត​នេះឯង ប្រសើរ​បំផុតជាង​កិរិយាស្វែង​រកចិញ្ចឹម​ជីវិត​ដោយអធម៌។

ចប់ លាភគរហិកជាតក ទី៧។

មច្ឆទានជាតក ទី៨

(២៨៨. មច្ឆុទ្ទានជាតកំ (៣-៤-៨))

[៤៦៣] (ពោធិសត្វ ពោលថា) ត្រីទាំងឡាយ ថ្លៃមួយពាន់​កហាបនៈ លើសដោយ (៧ មាសក) មិនមាន​អ្នកណាមួយ ជឿនូវ​ហេតុនេះ តែថា (មក) ដល់អញ​ក្នុងទីនេះ​នៅតែថ្លៃ ៧ មាសក អញគប្បី​ទិញនូវ​ពួកត្រីនោះ។

[៤៦៤] (នទីទេវតា ពោលថា) អ្នកបានឲ្យភោជន​ដល់ពួកត្រី ហើយ​ផ្សាយ​ចំណែក​ផល​ដល់ខ្ញុំ ខ្ញុំរលឹក​នូវទក្ខិណា​នោះ ជាសេចក្ដី​គោរពដែល​អ្នកធ្វើ​ហើយ (ទើប​រក្សាទ្រព្យ​នេះទុកឲ្យ​អ្នក)។

[៤៦៥] សេចក្ដីចំរើន មិនមានដល់បុគ្គល​អ្នកមាន​ចិត្តប្រទូស្ត​ឡើយ មួយទៀត បុគ្គលណា​ធ្វើអំពើ​អាក្រក់ បោកប្រាស​ទ្រព្យសម្បត្តិ ដែលជា​កេរ្តិ៍មត៌ក​របស់បិតា និងបង​ប្អូន​ឯង ពួកទេវតា​ក៏មិនបូជា​បុគ្គលនោះឡើយ។

ចប់ មច្ឆទានជាតក ទី៨។

នានាឆន្ទជាតក ទី៩

(២៨៩. នានាឆន្ទជាតកំ (៣-៤-៩))

[៤៦៦] (ព្រាហ្មណ៍បុរោហិត ពោលថា) បពិត្រមហារាជ យើងខ្ញុំ​ទាំងឡាយ មាន​ចំណង់​ផ្សេង ៗ គ្នា នៅក្នុងផ្ទះ​ជាមួយគ្នា ចំណែក​ខ្ញុំព្រះអង្គ​ចង់បាន​ស្រុកសួយ នាង​ព្រាហ្មណី​ជាប្រពន្ធ ចង់បានគោ ១០០។

[៤៦៧] កូនប្រុស (របស់ខ្ញុំព្រះអង្គ) ចង់បានរថទឹម​ដោយសេះ​អាជានេយ្យ នាងកញ្ញា (កូនប្រសាស្រី) ចង់បាន​កុណ្ឌលកែវមណី ចំណែក​ខាងនាង​បុណ្ណកាទាសី​ថោកទាប ចង់បាន​ត្បាល់ (មួយអន្លើ​ដោយចង្អេរ និងអង្រែ)។

[៤៦៨] (ព្រះរាជា ត្រាស់ថា) អ្នកទាំងឡាយ ចូរឲ្យស្រុក​សួយដល់​ព្រាហ្មណ៍ ចូរឲ្យ​គោ ១០០ ដល់នាង​ព្រាហ្មណី ចូរឲ្យ​រថទឹម​ដោយសេះ​អាជានេយ្យ​ដល់បុត្ត (របស់​ព្រាហ្មណ៍) ចូរឲ្យ​កុណ្ឌល​កែវមណី​ដល់នាងកញ្ញា មួយទៀត អ្នកទាំងឡាយ ចូរចាត់​ចែងរក​ត្បាល់ (ព្រមទាំង​ចង្អេរ និងអង្រែ) ឲ្យនាងបុណ្ណ​កាទាសីថោកទាប​នោះផង។

ចប់ នានាឆន្ទជាតក ទី៩។

សីលវីមំសជាតក ទី១០

(២៩០. សីលវីមំសកជាតកំ (៣-៤-១០))

[៤៦៩] (ព្រាហ្មណ៍ពោធិសត្វ ពោលថា) ឮថា សីល ជាគុណជាតល្អ សីល ជាគុណជាត​ប្រសើរបំផុត​ក្នុងលោក អ្នកចូរ​មើលចុះ ពស់មាន​ពិសដ៏ពន្លឹក មិន​បៀតបៀន (ហ្មពស់) ដោយ​យល់ថា អ្នកមានសីល។

[៤៧០] បុគ្គលប្រព្រឹត្តស្មើតាមការប្រព្រឹត្តិ​របស់ព្រះអរិយៈ ទើបបណ្ឌិត​ហៅថា អ្នកមានសីល ដោយសីលណា យើងនឹង​សមាទាន​នូវសីលនោះ ដែល​បណ្ឌិត​យល់ព្រម​ហើយថា សីល​នេះជា​របស់ក្សេម (ចាកភ័យ) ក្នុងលោក។

[៤៧១] ម្យ៉ាងទៀត បុគ្គលអ្នកមានសីលជាទី​ស្រឡាញ់​នៃពួកញាតិ​ផង រមែង​រុងរឿង​ក្នុងពួក​មិត្រផង លុះបែកឆ្លាយ​រាងកាយ ក៏ទៅ​កើតក្នុង​សុគតិភព។

ចប់ សីលវីមំសជាតក ទី១០។

ចប់ អព្ភន្តរវគ្គ ទី៤។

ឧទ្ទាននៃអព្ភន្តរវគ្គនោះគឺ

និយាយអំពីផ្លែឈើអព្ភន្តរៈ ១ ព្រះរាជាព្រះនាមកំសៈ ១ ជ្រូកដ៏​ប្រសើរ និង​ម្រឹគ គឺខ្លា ១ កែវមណី ១ ជ្រូកនៅក្នុង​គុហាកែវមណី ១ ជ្រូកឈ្មោះ​សាលុក ១ ការប្រៀន​ប្រដៅ ១ ត្រីដ៏ប្រសើរ ១ កុណ្ឌលកែវមណី ១ សីល ១ ត្រូវជា ១០។

កុម្ភវគ្គ ទី៥

(៥. កុម្ភវគ្គោ)

ភទ្រឃដភេទកជាតក ទី១

(២៩១. សុរាឃដជាតកំ (២-៥-១))

[៤៧២] (ព្រះសាស្ដា ត្រាស់ថា) អ្នកលេងបាននូវ​ឆ្នំាងកំណប់ ដែល​ឲ្យនូវ​សេចក្ដី​ប្រាថ្នា​គ្រប់យ៉ាង ហើយរក្សា​ឆ្នំាងនោះ ដរាបណា អ្នកលេងនោះ ក៏ដល់នូវ​សេចក្ដីសុខ ដរាបនោះ។

[៤៧៣] ក្នុងកាលណា អ្នកលេងស្រវឹងផង គឃ្លើនផង បានបំបែក​ឆ្នំាង ព្រោះ​សេចក្ដី​ប្រមាទ ក្នុងកាល​នោះ បុគ្គលពាល​ទៅជា​អ្នកអាក្រាត​ផង ជាអ្នក​ស្លៀក​កំណាត់​សំពត់​កន្ទបផង រមែង​ក្ដៅក្រហាយ​ក្នុងកាល​ជាខាងក្រោយ។

[៤៧៤] បុគ្គលឥតប្រាជ្ញា បាននូវទ្រព្យយ៉ាងនេះ​ហើយ ជាអ្នកមាន​សេចក្ដី​ប្រមាទ​ប្រើប្រាស់ រមែងក្ដៅ​ក្រហាយ​ក្នុងកាលខាង​ក្រោយ ដូចជា​អ្នកលេង (ដែលក្ដៅ​ក្រហាយ​ស្ដាយក្រោយ) ព្រោះតែបំបែក​ឆ្នំាងចោល។

ចប់ ភទ្រឃដភេទកជាតក ទី១។

សុបត្តជាតក ទី២

(២៩២. សុបត្តជាតកំ (៣-៥-២))

[៤៧៥] (ក្អែក ពោលថា) បពិត្រមហារាជ ស្ដេចក្អែកឈ្មោះ​សុបត្តៈ នៅ​អាស្រ័យ​ក្បែរ​ក្រុង​ពារាណសី មានក្អែក ៨០ ០០០ ជាបរិវារ។

[៤៧៦] នាងសុបស្សា ជាភរិយារបស់ស្ដេចក្អែកនោះ មានសេចក្ដី​ចាញ់ផ្ទៃ ចង់បរិភោគ​នូវក្រយាស្ងោយ​មានថ្លៃច្រើន ដែលនាយ​ពិសេស​ចំអិន ដើម្បីថ្វាយ​ព្រះរាជា​ ក្នុងរោង​សំរាប់​ចំអិនក្រយាស្ងោយ។

[៤៧៧] ឯខ្ញុំព្រះអង្គជារាជទូត​របស់ស្ដេចក្អែក​ទាំងនោះ ត្រូវស្ដេច​បញ្ជូន​មក បានជា​មកក្នុង​ទីនេះ ខ្ញុំព្រះអង្គ​ធ្វើនូវ​សេចក្ដី​គោរព ចំពោះ​ម្ចាស់ ហើយ​បានធ្វើ​ឲ្យមាន​របួស ត្រង់ច្រមុះ (របស់នាយ​ពិសេស)។

ចប់ សុបត្តជាតក ទី២។

កាយនិព្វិន្ទជាតក ទី៣

(២៩៣. កាយនិព្វិន្ទជាតកំ (៣-៥-៣))

[៤៧៨] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) កាលអញត្រូវព្យាធិរោគ​ណា​មួយ​ប៉ះពាល់​ហើយ ដល់នូវ​សេចក្ដី​ទុក្ខយ៉ាងខ្លាំងក្លា ដែលរោគ​កំពុង​បៀតបៀន រាងកាយនេះ ដ៏នឹងរីងស្ងួត​យ៉ាងឆាប់ ដូចជា​ផ្កាឈើ​ដែលគេដោត​លើអាចម៍ដី ដ៏ក្ដៅ (ក៏ស្ងួត​ដូច្នោះ)។

[៤៧៩] (រាងកាយនេះ) មិនជាទីគាប់ចិត្ត តែជនពាល​ពោលថា ជាទីគាប់ចិត្ត មិន​ស្អាតទេ តែជនពាល សន្មតថា​ជារបស់ស្អាត រាងកាយ​ដ៏ពេញប្រៀប ដោយ​សាកសព​ផ្សេង ៗ មានសភាព​ជាទីគាប់ចិត្ត​នៃជនពាល។

[៤៨០] យើងគួរតិះដៀល​នូវកាយស្អុយនេះ ជារបស់ឈឺ​ជានិច្ច គួរខ្ពើម​រអើម មិនស្អាត មានព្យាធិ​ជាធម្មតា ដែលពួក​សត្វប្រមាទ ជ្រប់ជាប់ ញុំាងផ្លូវនៃ​សុគតិភព ឲ្យវិនាស​សាបសូន្យ។

ចប់ កាយនិព្វិន្ទជាតក ទី៣។

ជម្ពូខាទកជាតក ទី៤

(២៩៤. ជម្ពុខាទកជាតកំ (៣-៥-៤))

[៤៨១] (ចចក ពោលថា) អ្នកណានេះ មានសំឡេងក្រលួច ពីរោះ​ឧត្តម​ជាង​ពួកសត្វ ដែលមាន​សំឡេង ទំលើមែកព្រីង ហើយយំពីរោះ ដូចជាសំឡេង​នៃកូនក្ងោក។

[៤៨២] (ក្អែក ពោលថា) កុលបុត្តចេះសរសើរកុលបុត្ត (ដូចគ្នា) ម្នាលសំឡាញ់ មានសម្បុរដូចជា​សម្បុរ​នៃកូនខ្លា ខ្ញុំសូមជូន (ផ្លែព្រីង) ដល់អ្នក ចូរអ្នកពិសាចុះ។

[៤៨៣] (រុក្ខទេវតា ពោលថា) យូរណាស់ហើយ យើងទើបតែ​ឃើញ​នូវក្អែក​ជាសត្វ​ស៊ីនូវ​កំអួតផង នូវចចក​ជាសត្វស៊ី​នូវសាកសព​ផង ជាសត្វ​ពោលពាក្យ​កុហក មក​ចួបគ្នា ហើយសរសើរ​គ្នាទៅវិញ​ទៅមក។

ចប់ ជម្ពូខាទកជាតក ទី៤។

អន្តជាតក ទី៥

(២៩៥. អន្តជាតកំ (៣-៥-៥))

[៤៨៤] (ក្អែក ពោលថា) ករបស់អ្នក ដូចជាកនៃ​គោឧសភៈ ការមិត​ពត់​របស់អ្នក ដូចជា​ការមិនពត់​នៃសត្វសីហៈ បពិត្រមិគរាជ ខ្ញុំសូម​ថ្វាយបង្គំ​អ្នក ធ្វើម្ដេច​យើងនឹង​បាននូវសាច់​តិចតួច។

[៤៨៥] (ចចក ពោលថា) កុលបុត្រចេះសរសើរ​នូវកុលបុត្រ​ដូចគ្នា ម្នាល​ក្អែក​មានផ្នួតក​ដូចជា​ក្ងោក អ្នកចូរ​ចុះអំពី​ដើមល្ហុង​នេះមក។

[៤៨៦] (រុក្ខទេវតា ពោលថា) ចចកជាសត្វថោកទាប​ជាងម្រឹគ​ទាំងឡាយ ឯក្អែក​ជាសត្វ​ថោកទាប ជាងបក្សី​ទាំងឡាយ​ដែរ ដើមល្ហុង​ជាឈើថោកទាប​ជាងឈើ​ទាំងឡាយ ពួក​ថោកទាប​ទាំង ៣ មកជួបប្រទះគ្នា។

ចប់ អន្តជាតក ទី៥។

សមុទ្ទជាតក ទី៦

(២៩៦. សមុទ្ទជាតកំ (៣-៥-៦))

[៤៨៧] (សមុទ្ទទេវតា ពោលថា) អ្នកណានេះហ្ន៎ ស្ទុះទៅមក ដោយ​ជុំវិញ ក្នុង​សមុទ្រ​មានទឹកប្រៃ ហាមឃាត់​នូវពួកត្រី និងពួក​មករ លំបាក​ក្នុងរលកទឹក។

[៤៨៨] (ក្អែកសមុទ្រ ពោលថា) ខ្ញុំជាសត្វស្លាប ជាសត្វផឹក​ទឹកមិនមាន​ទីបំផុត ល្បីល្បាញ​ទៅគ្រប់ទិស ថាជា​សត្វមិន​ចេះឆ្អែត ប្រាថ្នាដើម្បី​ផឹកនូវ​ទឹកសមុទ្រ គឺ​សាគរ ដែលជា​ម្ចាស់នៃទន្លេ។

[៤៨៩] (សមុទ្ទទេវតា ពោលថា) សមុទ្ទធំនោះ ជួនកាល ក៏នាចទៅ ជួនកាល​ក៏ជោរ​ឡើង ទីបំផុតនៃ​ទឹកសមុទ្ទនោះ​ដែលសកល​លោក​ផឹកហើយ មិនប្រាកដ​ទេ ឮថា​សាគរ អ្នកណា​មួយ ក៏មិនអាច​ផឹកទឹក​ឲ្យអស់​បានឡើយ។

ចប់ សមុទ្ទជាតក ទី៦។

កាមវិលាបជាតក ទី៧

(២៩៧. កាមវិលាបជាតកំ (៣-៥-៧))

[៤៩០] (បុរសម្នាក់ ពោលថា) ម្នាលសត្វស្លាប អ្នកទៅ​ក្នុងទីខ្ពស់ ទៅដោយ​ស្លាប​បាន ទៅតាម​អាកាសបាន សូមអ្នក​ប្រាប់ (ប្រពន្ធខ្ញុំ) ដែលមាន​ភ្លៅស្រលួតដូច​ដើមចេក ប្រពន្ធ​របស់ខ្ញុំនោះ នឹងរលឹក​ខ្ញុំអស់កាល​យូរ។

[៤៩១] ប្រពន្ធខ្ញុំនោះ មិនដឹងនូវដាវ និងលំពែងនេះឯង ដែលគេ​ដោត​ចុះហើយ វាជា​ស្រីឆ្នាស តែងធ្វើនូវ​សេចក្ដីក្រោធ ការក្រោធ​របស់វានោះ រមែងក្ដៅ​ក្រហាយ​ដល់ខ្ញុំ (ឯដាវ និងលំពែង​ដែលគេដោត) ក្នុងទីនេះ មិនមែន​ក្ដៅក្រហាយ​ដល់ខ្ញុំទេ។

[៤៩២] ច្បូកដូចជាផ្កាឧប្បល និងក្រោះនោះ ចិញ្ចៀនមាស សំពត់មាន​សាច់ដ៏ទន់ ដែលជន​នាំមកអំពី​ដែនកាសី ខ្ញុំដាក់​លើក្បាល​ដំណេក (ប្រពន្ធខ្ញុំ) ជាស្រី​ត្រូវការ​នឹងទ្រព្យ ចូរយក​ចិញ្ចឹម​ជីវិតឲ្យស្កប់​ស្កល់ចុះ។

ចប់ កាមវិលាបជាតក ទី៧។

ឧទុម្ពរជាតក ទី៨

(២៩៨. ឧទុម្ពរជាតកំ (៣-៥-៨))

[៤៩៣] (ស្វាធំ ពោលថា) ពួកដើមល្វាផង ដើមជ្រៃផង ដើមខ្វិត​ផង ទាំង​នេះឯង សុទ្ធតែ​មានផ្លែទុំ អ្នកចូរមក ហើយចេញទៅ​បរិភោគ (នូវ​ផ្លែឈើ​ទាំងនោះ) អ្នកស្លាប់​ដោយ​សេចក្ដីឃ្លាន​ដូចម្ដេចកើត។

[៤៩៤] (ស្វាតូច ពោលថា) បុគ្គលណា គោរពកោតក្រែង​ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ បុគ្គល​នោះ បានឈ្មោះថា ឆ្អែតស្កប់ស្កល់​ហើយយ៉ាងនេះ ដូចជា​ក្នុងថ្ងៃនេះ ខ្ញុំបាន​បរិភោគ​ផ្លែឈើទុំ​ឆ្អែតស្កប់ស្កល់​ហើយ។

[៤៩៥] (ស្វាធំ ពោលថា) ស្វាដែលកើត​ក្នុងព្រៃ គប្បី​បញ្ឆោត​នូវស្វា​ដែល​កើតក្នុង​ព្រៃដូចគ្នា ព្រោះ​ហេតុណា ហេតុនោះ ស្វាដែលនៅក្មេង (ដូចជាអ្នក) មិនគប្បី​ជឿបានទេ ស្វាចាស់​គ្រាំគ្រា (ដូចយើង) ក៏មិនគប្បី​ជឿបានដែរ។

ចប់ ឧទុម្ភរជាតក ទី៨។

កោមារិយបុត្តជាតក ទី៩

(២៩៩. កោមារបុត្តជាតកំ (៣-៥-៩))

[៤៩៦] (ពួកតាបស ពោលថា) មា្នលស្វា កាលពីដើម អ្នកឯង​លោត​លេងជិត​អាស្រម​ ក្នុងសំណាក់​នៃយើងអ្នក​មានសីល អ្នកចូរធ្វើ (នូវអាការ​ទាំងឡាយ មានញាក់​មុខ​ជាដើម) ដែលជា​ល្បែង​របស់ស្វា យើងមិន​ត្រេកអរ​នឹងសីលវ័ត​នោះទេ។

[៤៩៧] (ស្វា ពោលថា) សេចក្តីបរិសុទ្ធិដ៏ក្រៃលែង​របស់តាបស​ឈ្មោះ​កោមារិយបុត្ត ជាពហូសូត ខ្ញុំបាន​ឮហើយ ឥឡូវនេះ លោកកុំ​សំគាល់​ខ្ញុំដូចមុន​ឡើយ នែអាវុសោ (ឥឡូវនេះ) ពួកយើង​ជាអ្នក​ប្រកប​ក្នុងឈាន។

[៤៩៨] (តាបស ពោលថា) ប្រសិនបើ បុគ្គលគប្បី​ព្រោះ​នូវពូជលើថ្ម ទោះភ្លៀង​បង្អុរ​ចុះក៏ដោយ ឯពូជនោះ​ មិនគប្បី​លូតលាស់​បានឡើយ សេចក្ដី​បរិសុទ្ធិ​ដ៏ក្រៃលែង នោះអ្នក​បានឮហើយ នែស្វា អ្នកឆ្ងាយ​អំពីឈានភូម៌​ណាស់។

ចប់ កោមារិយបុត្តជាតក ទី៩។

ពកជាតក ទី១០

(៣០០. វកជាតកំ (៣-៥-១០))

[៤៩៩] (ព្រះសុគត ទ្រង់ត្រាស់ថា) កុកកាលរស់នៅ មានសាច់ និង​ឈាម​ជា​ភោជន ព្រោះសម្លាប់​តែសត្វដទៃ (ហើយអួតថា) សមាទាន​នូវវត្ត ​រក្សាឧបោសថ។

[៥០០] សក្កទេវរាជ បានដឹងច្បាស់នូវវត្ត​របស់កុកនោះ ហើយចូលមក​ដោយ (ក្លែងខ្លួន) ជារូបពពែ កុក​មានតបៈ​ទៅប្រាស​ហើយ ជាសត្វផឹក​នូវឈាម (នៃសត្វដទៃ) បានស្ទុះ​ចូលទៅ (ដើម្បី​ចឹកពពែស៊ី) ហើយក៏ទំលាយ​បង់នូវតបៈ ដែលខ្លួន​សមាទាន​ហើយ។

[៥០១] បុគ្គលពួកខ្លះ​ក្នុងលោកនេះ ជាអ្នកមាន​កំឡាំថយ ក្នុងការ​សមាទាន ឈ្មោះថា ធ្វើខ្លួនឲ្យរហ័ស ដូចជាកុក (ដែលទំលាយ​នូវតបៈរបស់ខ្លួន) ព្រោះហេតុ​តែពពែ ក៏យ៉ាង​នោះឯង។

ចប់ ពកជាតក ទី១០។

ចប់ កុម្ភវគ្គ ទី៥។

ឧទ្ទាននៃកុម្ភវគ្គនោះគឺ

និយាយអំពីឆ្នំាងដ៏ប្រសើរ ១ ស្ដេចក្អែកឈ្មោះ​សុបត្តៈ ១ រូបកាយ​ដែល​សន្មត​ថាស្អាត ១ ក្អែកមាន​សំឡេង​ក្រឡៅ ១ ចចក​មានកដូច​ឧសភៈ ១ សមុទ្រជាម្ចាស់​នៃទន្លេ ១ ប្រពន្ធឆ្នាស ១ ស្វាចាស់ ១ ល្បែង​របស់ស្វា ១ កុក ១ ត្រូវជា ១០។

ឧទ្ទាននៃវគ្គគឺ

និយាយអំពីសង្កប្បវគ្គ ១ បទុមវគ្គ ១ ឧទបានវគ្គ ជាគំរប់​បី ១ អព្ភន្តរវគ្គ ១ កុម្ភវគ្គ ១ (ទាំងអស់នេះ) រួមបញ្ចូល​ក្នុងតិកនិបាត។

ចប់ តិកនិបាត។

 

លេខយោង

1)
បុគ្គលអ្នកចិញ្ចឹម មាន៣ គឺ មាតា បិតា ស្វាមី។ អដ្ឋកថា។
km/tipitaka/sut/kn/jat/sut.kn.jat.v03.txt · ពេលកែចុងក្រោយ: 2023/04/02 02:18 និពន្ឋដោយ Johann