[១១៣] គ្រានោះ ព្រះដ៏មានព្រះភាគ គង់នៅក្នុង​អន្ធកវិន្ទប្រទេស តាមសមគួរ​ដល់ព្រះ​អធ្យាស្រ័យហើយ ទ្រង់យាងចេញទៅកាន់ចារិក ក្រុងរាជគ្រឹះ មួយអន្លើ​ដោយភិក្ខុសង្ឃច្រើន ប្រមាណ​១២៥០រូប។ សម័យនោះឯង បុរស​ឈ្មោះ​វេលដ្ឋកច្ចាន បានផ្ទុកសុទ្ធតែក្អមស្ករអំពៅ ពេញរទេះទាំង៥០០ហើយ ក៏ចេញចាកក្រុងរាជគ្រឹះ ទៅតាម​ផ្លូវឆ្ងាយ ចំពោះ​អន្ធកវិន្ទ​ប្រទេស។ ព្រះដ៏មានព្រះភាគ បានទតឃើញ​វេលដ្ឋកច្ចាន​ដើរមកអំពីចម្ងាយ លុះទតឃើញហើយ ទ្រង់យាង​ចៀសអំពីផ្លូវ ទៅគង់ក្រោម​ម្លប់ឈើមួយ។ លំដាប់នោះ វេលដ្ឋកច្ចាន បានចូលទៅ​គាល់​ព្រះដ៏មានព្រះភាគ លុះចូលទៅដល់ហើយ ក៏ក្រាបថ្វាយបង្គំ​ព្រះដ៏មានព្រះភាគ រួចឈរនៅ​ក្នុងទីសមគួរ។ លុះវេលដ្ឋកច្ចាន ឈរ​នៅក្នុងទីសមគួរហើយ ក៏ក្រាបបង្គំទូល​ព្រះដ៏មានព្រះភាគ​ដូច្នេះថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ខ្ញុំព្រះអង្គចង់​ប្រគេន​ស្ករអំពៅមួយក្អមៗ ដល់ភិក្ខុមួយរូបៗ។ ព្រះដ៏មានព្រះភាគ​ ទ្រង់ត្រាស់ថា ម្នាលកច្ចាន បើដូច្នោះ ចូរអ្នកឯងទៅយកស្ករអំពៅ​តែមួយក្អម​មកមើលសិន។ វេលដ្ឋកច្ចាន បានទទួល​ព្រះបន្ទូលព្រះដ៏មានព្រះភាគ​ថា ព្រះករុណា​ព្រះអង្គ ហើយយកស្ករអំពៅមួយក្អម ដើរចូលទៅរកព្រះដ៏មានព្រះភាគ​ លុះចូលទៅដល់ហើយ ក្រាប​បង្គំទូលព្រះដ៏មានព្រះភាគ​ដូច្នេះថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ខ្ញុំព្រះអង្គបានយកក្អម​ស្ករអំពៅ​មកហើយ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន តើខ្ញុំ​ព្រះអង្គ នឹងត្រូវប្រតិបត្តិដូចម្តេច។ ព្រះដ៏មានព្រះភាគ​ ទ្រង់​ត្រាស់ថា ម្នាលកច្ចាន បើដូច្នោះ អ្នកឯងចូរប្រគេន​ស្ករអំពៅ ដល់ភិក្ខុទាំងឡាយចុះ។ វេលដ្ឋកច្ចាន ទទួលព្រះបន្ទូលព្រះមានព្រះភាគថា ព្រះករុណាព្រះអង្គ ហើយប្រគេនស្ករអំពៅ ដល់ភិក្ខុទាំង​ឡាយ រួច​ក្រាបបង្គំទូល​ព្រះមានព្រះភាគដូច្នេះថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ខ្ញុំព្រះអង្គបានប្រគេន​ស្ករអំពៅ ដល់ពួកភិក្ខុរួចហើយ ឥឡូវ ស្ករអំពៅនេះ នៅសល់ជាច្រើន បពិត្រព្រះអង្គ​ដ៏ចំរើន តើខ្ញុំ​ព្រះអង្គនឹងត្រូវ​ប្រតិបត្តិ​ដូចម្តេច។ ព្រះអង្គទ្រង់ត្រាស់ថា ម្នាលកច្ចាន បើដូច្នោះ អ្នកឯង ចូរប្រគេន​ស្ករអំពៅ ដល់ពួកភិក្ខុ ដរាបដល់អស់ចំណង់ចុះ។ ​​វេលដ្ឋកច្ចាន ទទួល​ព្រះបន្ទូល​ព្រះមាន​ព្រះភាគ​ថា ព្រះករុណាព្រះអង្គ ហើយប្រគេនស្ករអំពៅ ដល់ពួកភិក្ខុ ដរាបដល់​អស់​ចំណង់ រួច​ក្រាបបង្គំទូល​ព្រះដ៏មានព្រះភាគដូច្នេះថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ខ្ញុំព្រះអង្គបានប្រគេន​ស្ករអំពៅ ដល់ពួកភិក្ខុ ដរាបដល់​អស់ចំណង់ហើយ តែស្ករអំពៅនេះ នៅសល់ច្រើន បពិត្រព្រះអង្គ​ដ៏ចំរើន តើខ្ញុំ​ព្រះអង្គ ត្រូវ​ប្រតិបត្តិ​ដូចម្តេច។ ព្រះអង្គទ្រង់ត្រាស់ថា ម្នាលកច្ចាន បើដូច្នោះ អ្នកឯង ចូរ​ឲ្យពួក​ភិក្ខុឆាន់​ឆ្អែត ស្កប់ស្កល់ ដោយស្ករអំពៅ​ទាំងឡាយចុះ។ វេលដ្ឋកច្ចាន ទទួល​ព្រះបន្ទូល​ព្រះដ៏មានព្រះភាគថា ព្រះករុណាព្រះអង្គ ហើយបានញុំាងពួកភិក្ខុឲ្យឆ្អែត ស្កប់ស្កល់ ដោយស្ករអំពៅ​ទាំងឡាយ។ ភិក្ខុពួកខ្លះ ដាក់ពេញបាត្រ ក៏មាន វេចនឹងសម្ពត់​តម្រងទឹកក៏មាន ដាក់ពេញ​ថង់យាមក៏មាន។ លុះវេលដ្ឋកច្ចាន បានឲ្យពួកភិក្ខុ​ឆាន់ឆ្អែតស្កប់ស្កល់ ដោយស្ករអំពៅ​ទាំងឡាយហើយ ក៏​ក្រាបបង្គំទូល​ព្រះដ៏មានព្រះភាគដូច្នេះថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ខ្ញុំព្រះអង្គ​បាន​ឲ្យពួកភិក្ខុ​ឆាន់ឆ្អែតស្កប់ស្កល់ ដោយ​ស្ករអំពៅទាំងឡាយហើយ តែថា ស្ករអំពៅនេះ ក៏នៅសល់ច្រើន បពិត្រព្រះអង្គ​ដ៏ចំរើន តើខ្ញុំ​ព្រះអង្គនឹងត្រូវ​ប្រតិបត្តិ​ដូចម្តេច។ ព្រះអង្គ​ទ្រង់​ត្រាស់​ថា ម្នាលកច្ចាន បើដូច្នោះ អ្នកឯង ចូរឲ្យ​ស្ករអំពៅ ដល់ពួកមនុស្ស អ្នកស៊ីដែលផងចុះ។ វេលដ្ឋកច្ចាន បានទទួលព្រះបន្ទូលព្រះដ៏មានព្រះភាគថា ព្រះករុណាព្រះអង្គ ហើយ​ឲ្យស្ករអំពៅ ដល់ពួកមនុស្ស អ្នកស៊ីដែល រួច​ក្រាបបង្គំទូល​ព្រះដ៏មានព្រះភាគដូច្នេះថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ខ្ញុំព្រះអង្គបានឲ្យ​ស្ករអំពៅ ដល់ពួកមនុស្ស អ្នកស៊ីដែលហើយ តែថា ស្ករអំពៅនេះ នៅសល់ច្រើន បពិត្រព្រះអង្គ​ដ៏ចំរើន តើខ្ញុំ​ព្រះអង្គនឹងត្រូវ​ប្រតិបត្តិ​ដូចម្តេច។ ព្រះអង្គទ្រង់ត្រាស់ថា ម្នាលកច្ចាន បើដូច្នោះ អ្នកឯង ចូរឲ្យ​ស្ករអំពៅ ដល់ពួកមនុស្ស អ្នកស៊ីដែល ដរាបដល់​អស់ចំណង់ចុះ។ វេលដ្ឋកច្ចាន បានទទួលព្រះបន្ទូលព្រះដ៏មានព្រះភាគថា ព្រះករុណាព្រះអង្គ ហើយក៏​ឲ្យ​ស្ករអំពៅ ដល់ពួកមនុស្ស អ្នកស៊ីដែល ដរាបដល់អស់ចំណង់ រួច​ក្រាបបង្គំទូល​ព្រះដ៏មាន​ព្រះភាគ​ដូច្នេះ​ថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ខ្ញុំព្រះអង្គបានឲ្យ​ស្ករអំពៅ ដល់ពួកមនុស្ស អ្នកស៊ីដែល ដរាប​ដល់អស់​ចំណង់ហើយ តែថា ស្ករអំពៅនេះ ក៏នៅសល់ច្រើន បពិត្រព្រះអង្គ​ដ៏ចំរើន តើខ្ញុំ​ព្រះអង្គ​ត្រូវ​​ប្រតិបត្តិ​ដូចម្តេច។ ព្រះអង្គទ្រង់ត្រាស់ថា ម្នាលកច្ចាន បើដូច្នោះ អ្នកឯង ចូរឲ្យពួកមនុស្ស អ្នកស៊ីដែលឆ្អែតស្កប់ស្កល់ ដោយស្ករអំពៅទាំងឡាយចុះ។ វេលដ្ឋកច្ចាន បាន​ទទួល​ព្រះបន្ទូល​ព្រះដ៏មានព្រះភាគថា ព្រះករុណាព្រះអង្គ ហើយ​ឲ្យពួកមនុស្ស អ្នកស៊ីដែល ឆ្អែតស្កប់ស្កល់ ដោយស្ករអំពៅទាំងឡាយ។ ពួកមនុស្ស អ្នកស៊ីដែលខ្លះ ដាក់ពេញក្រឡក៏មាន ដាក់ពេញក្អមក៏មាន វេចនឹងសម្ពត់កម្រាលក៏មាន ដាក់ពេញថ្នក់ក៏មាន។ លំដាប់នោះ វេលដ្ឋកច្ចាន បានឲ្យ​ពួកមនុស្ស អ្នកស៊ីដែល ឆ្អែតស្កប់ស្កល់ ដោយស្ករអំពៅ​ទាំងឡាយ រួច​ក្រាបបង្គំ​ទូល​ព្រះដ៏មានព្រះភាគដូច្នេះថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ខ្ញុំព្រះអង្គបានឲ្យពួក​មនុស្ស អ្នកស៊ីដែល ឆ្អែតស្កប់ស្កល់ ដោយ​ស្ករអំពៅទាំងឡាយហើយ តែថា ស្ករអំពៅនេះ នៅសល់ច្រើន បពិត្រព្រះអង្គ​ដ៏ចំរើន តើខ្ញុំ​ព្រះអង្គនឹងត្រូវ​ប្រតិបត្តិ​ដូចម្តេច។ ព្រះអង្គទ្រង់ត្រាស់ថា ម្នាលកច្ចាន ក្នុងលោក ព្រមទាំងទេវតា ព្រមទាំងមារ ព្រមទាំងព្រហ្ម ក្នុងពួកសត្វ ព្រមទាំងសមណព្រាហ្មណ៍ ព្រមទាំងសម្មតិទេព និងមនុស្ស តថាគត មិនដែលឃើញអ្នកណាមួយ​ឆាន់ស្ករអំពៅហើយ ស្ករអំពៅ​នោះ រលួយ​ទៅដោយស្រួលទេ វៀរលែងតែតថាគត ឬសាវក​របស់តថាគត​ប៉ុណ្ណោះ ម្នាល​កច្ចាន បើដូច្នោះ ចូរអ្នកឯង ចោលស្ករអំពៅ​នោះ ទៅក្នុងទីដែលគ្មានស្មៅស្រស់ ឬចាក់​ចោលទៅក្នុងទឹក ដែលគ្មានសត្វក៏បាន។ វេលដ្ឋកច្ចាន បានទទួល​ព្រះបន្ទូល​ព្រះដ៏មានព្រះភាគ​ថា ព្រះករុណាព្រះអង្គ ហើយចាក់ចោល​ស្ករអំពៅនោះ ទៅក្នុងទឹក​ដែលគ្មានសត្វ។ ឯស្ករអំពៅ​ដែល​វេលដ្ឋកច្ចាន​ដាក់ចុះទៅក្នុងទឹកនោះ ក៏លាន់ឮសំឡេងថា ចិច្ចិដិ ចិចិដិ ហុយផ្សែងឡើង​ដេរដាស គួរនាដូចជាផាលនង្គ័ល នៅហាលថ្ងៃអស់មួយថ្ងៃហើយ បុគ្គលដាក់ចុះទៅក្នុងទឹក រមែង​ឮសំឡេងថា ចិច្ចិដិ ចិចិដិ ហុយផ្សែង​ឡើងដេរដាស យ៉ាងណាមិញ ស្ករអំពៅនោះ ដែលបុគ្គល​ដាក់​ចុះទៅក្នុងទឹកហើយ រមែងឮសំឡេងថា ចិច្ចិដិ ចិចិដិ ហុយផ្សែង​ឡើងដេរដាស ដូច្នោះដែរ។ លំដាប់នោះឯង វេលដ្ឋកច្ចាន មានសេចក្តីស្លុតចិត្ត កើតព្រឺព្រួចអស់ទាំងរោម ហើយចូលទៅ​គាល់​ព្រះដ៏មានព្រះភាគ លុះចូលទៅដល់ ក៏ក្រាបថ្វាយបង្គំ​ព្រះដ៏មានព្រះភាគ រួចអង្គុយនៅ​ក្នុងទី​សមគួរ។ លុះវេលដ្ឋកច្ចាន អង្គុយនៅ​ក្នុងទីសមគួរហើយ ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់សំដែង​អនុបុព្វីកថា គឺទ្រង់ប្រកាសអំពីទាន១ អំពីសីល១ អំពីស្ថានសួគ៌១ អំពីទោសដ៏លាមកសៅហ្មង របស់កាម​ទាំងឡាយ១ និងអានិសង្ស​ ក្នុងការចេញចាកកាម១។ វេលាណា ព្រះដ៏មានព្រះភាគ ទ្រង់ជ្រាបថា វេលដ្ឋកច្ចាន មានចិត្តស្រួល មានចិត្តទន់ មានចិត្ត​ប្រាសចាកនីវរណៈ មានចិត្តស្រស់​ស្រាយឡើង មានចិត្តជ្រះថ្លា វេលានោះ ក៏ទ្រង់ប្រកាស​ធម្មទេសនា ដែលព្រះពុទ្ធ​ទាំងឡាយ ទ្រង់លើក​ឡើងប្រកាស​ចំពោះ​ព្រះអង្គឯង គឺទុក្ខសច្ច សមុទយសច្ច និរោធសច្ច មគ្គសច្ច។ គួរនាដូចជាសម្ពត់​សស្អាត ប្រាសចាកវត្ថុមានពណ៌ខ្មៅ គួរទទួលទឹកជ្រលក់​ដោយល្អ យ៉ាងណាមិញ ឯវេលដ្ឋកច្ចាន ក៏បានកើតធម្មចក្ខុ គឺសោតាបត្តិមគ្គ ប្រាសចាកធូលី ប្រាសចាក​គ្រឿង​សៅហ្មង លើអាសនៈ​នោះឯង ដូច្នេះថា ធម្មជាតិណាមួយ ដែលកើតឡើង​ជាធម្មតា ធម្មជាតិ​ទាំងអស់នោះ ក៏តែងរលត់​ទៅវិញ ជាធម្មតា យ៉ាងនោះដែរ។ គ្រាដែលវេលដ្ឋកច្ចាន បានឃើញ​សច្ចធម៌ហើយ បានដល់សច្ចធម៌ហើយ បានដឹងច្បាស់សច្ចធម៌ហើយ បានយាង​ចុះកាន់​សច្ចធម៌ហើយ បានឆ្លងវិចិកិច្ឆា កំចាត់បង់នូវ​សេចក្តី​ងឿងឆ្ងល់ ដល់នូវ​ភាវៈ​ជាអ្នក​ក្លៀវក្លា មិនជឿបុគ្គលដទៃ​ ក្នុងសាសនានៃព្រះសាស្តា ក៏បានក្រាបបង្គំទូល​ព្រះមានព្រះភាគយ៉ាងនេះថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ភាសិតរបស់ព្រះអង្គពីរោះណាស់ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ភាសិត​របស់​ព្រះអង្គ​ពីរោះណាស់ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន គួរនាដូចជាមនុស្សចាប់របស់​ដែលគេផ្កាប់ចុះ​ ឲ្យផ្ងារ​ឡើង ពុំនោះ ដូចជាមនុស្ស​បើបង្ហាញ​របស់ដែលគេ​លាក់បាំងទុក ពុំនោះសោត ដូចជា​មនុស្ស​ប្រាប់​ផ្លូវ​ដល់អ្នកវង្វេង ឬក៏ដូចជាមនុស្សកាន់ប្រទីប ទ្រោល​បំភ្លឺក្នុងទីងងឹត ដោយគិតថា ឲ្យមនុស្ស​ដែលមានភ្នែកភ្លឺ មើលឃើញនូវរូបទាំងឡាយ យ៉ាងណាមិញ ធម៌ដែលព្រះដ៏មានព្រះ​ភាគ ទ្រង់ប្រកាសហើយ ដោយអនេកបរិយាយ ក៏យ៉ាងនោះដែរ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ខ្ញុំព្រះអង្គ​នេះ សូមដល់ព្រះដ៏មានព្រះភាគផង ព្រះធម៌ផង ព្រះសង្ឃផង ថាជាទីពឹង ទីរលឹក សូម​ព្រះដ៏​មានព្រះភាគ ចាំទុកនូវខ្ញុំថាជាឧបាសក អ្នកដល់ (នូវ​ព្រះរតនត្រ័យ) ថាជាទីពឹង ស្មើដោយ​ជីវិត តាំង​អំពី​ថ្ងៃនេះ ជាដើមទៅ។

[១១៤] គ្រានោះ ព្រះដ៏មានព្រះភាគ ទ្រង់យាង​ទៅកាន់ចារិក តាមលំដាប់​ បានដល់​ទៅក្រុង​រាជគ្រឹះនោះ។ បានឮថា ព្រះមានព្រះភាគ គង់ក្នុង​វត្តវេឡុវនកលន្ទកនិវាបស្ថាន ជិតក្រុង​រាជគ្រឹះនោះ។ សម័យ​នោះឯង ស្ករអំពៅ​កើតឡើង​ជាច្រើនក្នុងក្រុងរាជគ្រឹះ។ ពួកភិក្ខុក៏​រង្កៀសថា ស្ករអំពៅ ព្រះដ៏មានព្រះភាគ ទ្រង់អនុញ្ញាត​ចំពោះតែភិក្ខុមានជម្ងឺ​ប៉ុណ្ណោះ មិនបានទ្រង់​អនុញ្ញាត​ដល់ភិក្ខុគ្មានជម្ងឺឡើយ ក៏មិនហ៊ាន​ឆាន់ស្ករអំពៅ។ ពួកភិក្ខុក្រាបបង្គំ​ទូលសេចក្តីនុ៎ះ​ចំពោះ​ព្រះដ៏មានព្រះភាគ។ ព្រះអង្គទ្រង់អនុញ្ញាតថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត​អនុញ្ញាត​ស្ករអំពៅ​ដល់ភិក្ខុ​មានជម្ងឺ (អនុញ្ញាត) ទឹកស្ករអំពៅ​ដល់ភិក្ខុគ្មានជម្ងឺ។