ច្បាប់ប្រុស និង ច្បាប់ស្រី []

This page is read only. You can view the source, but not change it. Ask your administrator if you think this is wrong.
[[km:index|{{km:img:home.png}}]] [[km:vappadhamma:index|វប្បធម៌់ និង កម្ពុជា]] >> **[[km:vappadhamma:cpap_pros_cpap_srei|ច្បាប់ប្រុស និង ច្បាប់ស្រី]]** [[km:vappadhamma:index#cpap_pros_cpap_srei|{{km:img:question_16.gif}}]]
----

====== ច្បាប់ប្រុស និង ច្បាប់ស្រី ======

<div centeralign>(ចម្លងពីច្បាប់ស្លឹករឹត)

ការផ្សាយរបស់\\ 
សម្រែកសិង្ហ\\ 
បានជាវដុំនៅ\\ 
<span pali_km>បណ្ណាគារ តិច-ហុង</span>\\ 
តូបលេទ ១០ វិថីឧកញ៉ាផ្លុង\\ 
ភ្នំពេញ\\ 
គ.ស. ១៩៥៧</div>

{{ cpap_pros_cpap_srei.jpg?250 }}

\\

<div centeralign>ផ្លូវផ្សេងទៀត: {{cpap_pros_cpap_srei.doc}} {{cpap_pros_cpap_srei.docx}}</div>

----
===== ច្បាប់ស្រី =====
<span page_kmt #p_1>ទ. ១</span>

==== បទភុជង្គលីលា ====

<blockquote>នេះបទប្រាកដចងជា ភុជង្គលីលា ចងជា\\ 
ច្បាប់ស្រី។ កាលនាងឥរន្ទវតី ចរចាកតាមប្តី\\ 
 គឺបណកយក្សា។ នាងវិមលាជាព្រះមាតា \\ 
បើបន្ទូលថាហៃកូនពិសី។ នាងនឹងត្រាប់\\ 
ត្រង់ តាមប្តី ចេញចាកអំពី ពិភពនាគនេះ។ \\ 
ទៅស្ថានមនុស្សលោក នាយអេះ ចូលនាងចាំចេះ\\ 
បំរើស្វាមី។ ធ្វើវត្តប្រតិបត្តិប្រក្រតី កុំអោយស្វាមី\\ 
អាក់អន់ចិន្តា។ នាងអើយគម្តែងក្រឡា ជា \\ 
ម្ចាស់សិរសា កូនកុំមាក់ងាយ។ ហៃកូនស្រី\\ 
ស្ងួនមាសម្តាយ ក្រណាស់នាងអើយ តាម\\ 

<span page_kmt #p_2>ទ. ២</span>

ដោយច្បាប់ស្រី។  ក្រមួយមិនបានសំដី ពាក្យ\\ 
ទន់តិចនៃ ឲ្យញាតិចូលចិត្ត ក្រមួយមិនចេះរិះ\\ 
គិត ឃើញញាតិឆ្ងាយជិត ហៅឡើងឆីស្លា។ \\ 
ទោះមានមិនមានក្តីណាពាក្យ ផ្អែមចរចា ទើប\\ 
គេស្រលាញ់។ កុំជួចិត្តស្មូកំណាញ់ មិនមាន\\ 
អស់អញ នឹងញាតិសន្តាន។ កើតយស\\ 
របស់ផងបាន កើតសុខក្សេមក្សាន្ត ពីព្រោះ\\ 
កូនស្រី។ ទោះនឹងនិយាយ ស្រដីការកេរ្តិ៍ជា\\ 
ស្រី កុំស្តីលេះលោះ។ ថាលេងដូចក្មេងញ៉េះ\\ 
ញ៉ោះ ឃើញប្រុសកំឡោះ សរសៀរចូលជិត។ \\
សើចច្រៀងបញ្ជៀងមិនគិត ប្រុសព្រើលបាន\\ 
<span page_kmt #p_3>ទ. ៣</span>

ចិត្តវាហានដោយសារ។ ហៅស្រីអប្រិយឥតការ\\ 
ឥតមានឥរិយា មារយាទក្នុងខ្លួន។ សើវើពុំធ្វើ\\ 
នឹងនួន ស្រដីមិនមួន មិនមានអៀនអន់។ ឃើញ\\ 
បៀងបែរគយគន់ សើចសួរចំអន់ ចំអកឲ្យ\\ 
ប្រុស។ ហៅស្រីអប្រិយ៌ទុរយស មិនគិត\\ 
ខ្លួនខុស មារយាទក្រិត្យក្រម។ ធ្វើការអង្គុយ\\ 
ច្រឡំ នឹងសមពុំសម ផ្សាឯងជាស្រី។ មិន\\ 
កោតមិនខ្លាចចិត្តប្តី ឲ្យប្រុសដទៃ មាក់ងាយប្តី\\ 
ណា។  ហៅស្រីឥតលក្ខិណា ឥតមានឥរិយា\\ 
មារយាទពុំសម។ ធ្វើការផងណាប្រើខំ ទោះ\\ 
ត្បាញចាក់ដំ នាងខំឲ្យហើយ។ កុំទុកទៅមុខ\\ 
<span page_kmt #p_4>ទ. ៤</span>

ទៀតឡើយ ថាចាំបង្ហើយ កម្រណាស់ណា\\ 
ទោះធ្វើហូលគោមគាតផ្កា ដាក់ត្បាញហើយ ណា\\ 
បានស្រេចសឹមធ្វើ។ ធ្វើឲ្យកើតកេរ្តិ៍ប្រសើរ\\ 
ហើយកុំឲ្យដើរ លេងផ្ទះគេណា។ ឱស្ងួនខ្លឹម\\ 
ខ្លួនរក្សា នាងខំធ្វើការទាន់ខ្លួនក្រមុំ។ មាន\\ 
ប្តីបានអ្វីជាខំ រវល់កូនយំ កម្រចេះឆ្លៀត។ \\ 
ព្រួយចិត្តគំនិតចង្អៀត មួយហើយមួយទៀត\\ 
យំទារតែស៊ី។ រីងព្រួយទាំងមួយទាំងពីរ រក\\ 
បានឲ្យស៊ី ទើបបានបាត់មាត់។ ទោះកាន់ការធ្វើ\\ 
ឲ្យស្ទាត់ ហូលគោមគាតកាត់ អន្ទងត្បាញទៅ។ \\ 
កុំទុកក្នុងស្មុកស្មូញនៅ ក្រែងដល់យូរទៅ ខាត\\ 
<span page_kmt #p_5>ទ. ៥</span>

ខូចអសារ។ ហៃកូនស្រីស្ងួនមាតា ចូរចាំរក្សា\\ 
កុំភ្លេចស្មារតី។ ចូររករៀនយកច្បាប់ស្រី ឲ្យ\\ 
កោតខ្លាចប្តី គម្តែងក្រឡា។ ធ្វើវត្តប្រតិបត្តិ\\ 
សោតណា ឲ្យនាងរក្សា ភ្នក់ភ្លើងទាំងបី។ \\ 
ឲ្យកាត់ឲ្យគង់ប្រក្រតី សព្វថ្ងៃកុំបី ភ្លេចផ្លុំឲ្យ\\ 
ឆេះ។ ក្រែងរាលដូចដាលព្រាយប្រេះ កើតក្តៅ\\ 
រលេះ រលាកអស់អង្គ។ ភ្លើងក្រៅកុំនាំទៅក្នុង\\ 
ឲ្យឆេះបំផ្លុង រឹងផ្លុំបង្កាត់។ ភ្លើងក្នុងមិនប្រុងប្រយ័ត្ន\\ 
នាំមកបង្កាត់ ឲ្យឆេះឯក្រៅ។ អុជអាលបណ្តាល\\ 
ឲ្យក្តៅ ដាលដល់កូនចៅអសោចិអប្រិយ៏។ \\ 
ឲ្យនាងខំប្រុងស្មារតី មើលភើ្លងទាំងបី រក្សាឲ្យ\\ 
<span page_kmt #p_6>ទ. ៦</span>

គង់។ ភ្លើងនោះឲ្យគុណពុំលង់ នឹងបានឧត្តុង្គ\\ 
ឧត្តមកន្លង កើតយសរបស់ទ្រព្យផង បរិបូណ៌\\ 
ឥតហ្មង ប្រសើរក្តាត់ណា។ ភ្លើងមួយនោះឲ្យ\\ 
រក្សា គឺគុណមាតា បិតាស្ងួនគ្រង។ ឲ្យនាងធ្វើ\\ 
ដោយគន្លង ប្រណិប័តន៏កុំឆ្គង នឹងម្តាយឪពុក។ \\ 
ឪ្យខំថែទាំញិកញ៉ុក ចំណីចំណុក ចំណង់អាត្មា។ \\ 
កុំឃ្លានទុកស៊ីឡើយណា ឆ្ងាញ់ឈ្ងុយពិសា ជូន-\\ 
ជាប្រក្រតី។ ពាក្យពេចន៏ការកិច្ចអ្វីៗ អត់ឱនកុំបី\\ 
ឲ្យអាក់ចិន្តា។ ភ្លើងមួយគម្តែងក្រឡា គឺប្តីអាត្មា\\ 
ឋិតឋេររួមរក្ស។ ឲ្យនាងប្រណិប័តន៏ជៀងជាក់\\ 
កុំធ្វើឲ្យអាក់ ឲ្យអន់ចិត្តប្តី។ អន់ឱនខ្លាចខ្លួនជាស្រី\\ 
<span page_kmt #p_7>ទ. ៧</span>

កុំឲ្យស្រដី ទុកគេជាស្មើ។ ទោះកើតហេតុភេទ\\ 
សារពើ ពាក្យពុំប្រសើរ ជញ្ជឹងចាំស្តាប់។ \\ 
ទោះបីស្រដីពុំគាប់ ពុំគួរឲ្យប្រាប់ បានដឹងដល់\\ 
ម្តាយ កើតខឹងរែងរឹងខ្ចរខ្ចាយ ឮពាក្យពីម្តាយ\\ 
ខ្សិបខ្សៀវប្រាប់ប្តី។ មិនក្សាន្តបែកបានពីរបី កើត\\ 
ជាសំដី សួរចុះសួរឡើង។ ពុំស្ងាត់ស្ងៀមមាត់\\ 
ចចើង ជជែកនាំឡើង ចចើងមិនបាត់។ តតាំង\\ 
ពាក្យខ្លាំងមិនស្ងាត់ មិនស្ងៀមឲ្យបាត់ ឲ្យបានទី\\ 
សុខ។ ជជែកស្ទើរបែកទាំងស្រុក មិនមានហៅ\\ 
សុខ យូរលង់ឡើយនៃ។ នេះហៅភ្នក់ភ្លើងទាំងបី\\ 
ម្តាយផ្តាំកូនស្រី ឲ្យខំថែរក្សា។ នាងអើយ\\ 
គម្តែងក្រឡា ខុសឆ្គងម្តេចម្តា ម្តាយផ្តាំកូន\\ 
<span page_kmt #p_8>ទ. ៨</span>

ស្រី ឲ្យអត់សង្កត់ហប្ញទ័យ កូនកុំស្រដី\\ 
ដើមប្តីកំបាំង កុំជេរកុំចេញជាខ្មាំង ខ្សត់ខ្សោយ\\ 
ខ្លៅខ្លាំង នាងកុំមើលងាយ។ ល្ងង់ខ្សោយប្រើឲ្យ\\ 
និយាយ ណែនាំលេងលាយ ឲ្យស្រួលវាចា។ \\ 
ទោះបើស្រដីម្តេចម្តាល ខេខឹងជេរថា បោះពាក្យ\\ 
ទម្ងន់។ ក្រោធក្រេវឆុរឆេវមិនអន់ មិនអាក់\\ 
ស្រាកស្រន្ត ដោយចិត្រគ្នាន់ក្នាញ់។ រទូរទាំ\\ 
ទន្ទេញ ជេរថាជន្លេញ ដ្បិតទាស់នឹងចិត្រ។ \\ 
ឲ្យកូនស្រីស្ងួនខំអត់ ឲ្យបានរលត់ រលាយកំ-\\ 
ហឹង។ កុំឲ្យកាន់ខ្លួនប្រែប្រឹង តតបទៅនឹង អ្នក\\ 
ជាស្វាមី។ ខេខឹងក្រញឹងសំដី មិនគិតខ្លួនស្រី\\ 
<span page_kmt #p_9>ទ. ៩</span>

ស្រដីទ្រគោះ។ ប្រកែកស្តីពាក្យគំរោះ គំរាម\\ 
បញ្ជោះ បញ្ជោរឲ្យខឹង។ រឹងរុសមើលមុខសំឡឹង\\ 
សំឡក់ទៅវឹងចចើងនាំឈ្លោះ។ រឹងឆ្លងឆ្លើយពាក្យ\\ 
បញ្ជោះ បំបែកជាឈ្លោះ បំបែមិនទៀង ជេរ\\ 
ថាឆ្កែឆ្មាបំព្រៀង ដៀលត្មេះបញ្ជៀង បញ្ជឿ\\ 
ចិត្តប្តី។ បោកបោះទ្រគោះអ្វីៗ ចាក់ចោលទៅដី\\ 
បែកបាក់ពុំគិត។ មិនស្រួលទទួលបាត់មាត់\\ 
ម្នះម្នេញក្នុងចិត្ត។ ឲ្យបានប្តីចាញ់។ ទើបបាន\\ 
សុខចិត្តជាវិញ ហៅស្រីម្នះមិញ អាប់កេរ្តិ៍យស\\ 
ឆ្ងាយ។ ហៃកូនស្រីស្ងួនមាសម្តាយ ខុសណាស់\\ 
នាងអាយ កុំធ្វើដូចគេ។ ទោះបីបើប្តីនាងជេរ\\ 
<span page_kmt #p_10>ទ. ១០</span>

នាងចូលទៅឯ ដំណេកគិតសិន ចេញមកនាង\\ 
យកពាក្យទន់ ស្រដីឲ្យអន់ ស្រាយទោសនោះ\\ 
ទៅ។ ទោះបីបើប្តីប្រដៅ ចូរនាងចាំនៅ ទុក\\ 
ក្នុងអាត្មា។ ពាក្យពេចន៏ពុំភ្លេចឡើយណា ក្រែង\\ 
ឆ្គងម្តេចម្តា ដ្បិតបានផ្តាំស្រាប់។ ព្រោះ\\ 
ឯងមិនក្រែងមិនស្តាប់ ពាក្យគេបង្គាប់ បង្កើត\\ 
តែឈ្លោះ។ ឥតសុខអាក្រក់តែឈ្មោះ ឮតែ\\ 
ប្រឈ្លោះ មិនចេះហៅល្ហែ។ នេះពុំរាប់ជាស្រីទេ\\ 
ជាអ្នកប៉ោឡែ ចិត្តចោរដកទង។ ឲ្យមាត់\\ 
បង្រ្គបប្តីផង ឲ្យគេស្តាប់ហោង ថាឯងគ្រាន់\\ 
<span page_kmt #p_11>ទ. ១១</span>

បើ។ គឺមោះនាងនោះមិនប្រើ មិនបើកឲ្យ\\ 
ដើរ បញ្ចើឲ្យទេ។ ទោះបីប្តីប្រើមាសមេ កុំ\\ 
កូនដំអែ ដំអក់មិនទៅ។ ឆ្ងាយជិតកុំនិត្យរង់នៅ\\ 
ក្រោកក្រេសដើរទៅ។ កុំឲ្យប្តីជេរ។ កុំទៅយូរ\\ 
នៅផ្ទះគេ រវល់ទំនេរ រវៀសមកណា។ ឱកូន\\ 
ខ្លឹមខ្លួនមាតា ជាស្រីនេះណា កម្រណាស់នាង។ \\ 
មិនថាដ្បិតល្អរូបរាង មិនរើសដ្បិតជាង ចេះការ\\ 
ទាំងគ្រប់។ មិនបានស្គាល់ទីគោរព ស្គាល់តែឧប-\\ 
ទ្រព ទាំងដប់ប្រការ។ ហៅតែនឹងល្អរូបា តិច\\ 
ហើយចេះការ គួរកោតដោយយ៉ាង។ មួយល្អ\\ 
<span page_kmt #p_12>ទ. ១២</span>

រូបសស្រឡាង ឥតគេផ្ទឹមខាង ច្បាប់ផងមិន\\ 
ចេះ។ ល្អពិតគំនិតមិនផេះ ទោះខ្មៅក្រងេះ\\ 
ការសោតសមគួរ។ គឺមោះនាងនោះមិនជួ ចេះ\\ 
នឹងសមគួរ ស្គាល់អស់ឥរិយា។ នេះឯងពីព្រេង\\ 
លោកថា ហៅល្អរូបា កបកល្យាណី។ \\ 
ហៃកូនស្រីស្ងួនពិសី ម្តាយប្រាប់អំពី ឧបទ្រព\\ 
ចង្រៃ។ កាន់ក្បាលប្តីហើយរកចៃ មិនបាន\\ 
លើកដៃ បិតទូលសំពះ។ លោកទុកស្មើកុក\\ 
ទំផ្ទះ រង្គំរង្គះ នឹងបង់អស់ទ្រព្យ។ កន្លងជើងប្តី\\ 
ពុំគាប់ ព្រោះចិត្តចង់ឆាប់ រំលងជើងប្តី។ \\ 
<span page_kmt #p_13>ទ. ១៣</span>

ស្មើសត្វលលកខ្មោចខ្មី ហើរច្រាស់អប្រិយ៏ កើត\\ 
ព្យាធិរោគា។ ចង្រៃមួយនៃរាល់គ្នា ចេញចូល\\ 
មាត់ទ្វារ ពុំបានបិទបាំង។ ធ្វេសប្រាណខុស\\ 
ខានមិនរាំង មិនរុញបំបាំង មើលយល់សាយ\\ 
សុស។ ទុកស្មើគេអុជចន្លុះ ឲ្យចោរចូលចុះ យក\\ 
ទ្រព្យទាំងឡាយ។ ស្រីមួយសើចលេងក្អាកក្អាយ\\ 
ឮលេចចម្ងាយរំលងផ្ទះបី។ ស្មើសត្វចចាតបក្សី\\ 
ចូលភូមិផងក្តី ចង្រៃក្តាត់ណា។ ស្រីមួយដាក់ដេក\\ 
កាយា ប្រះប្រែអាត្មា ឲ្យខ្នងទៅប្តី។ ទុកស្មើពស់\\ 
ក្រាយអប្រិយ៏ ឡើងផ្ទះឥតបី ឥតបើគណនា។ \\ 
ចង្រៃកាចក្រៃពុំជា នឹងព្រាត់ប្រាសគ្នា ពុំបានវែង\\ 
ឆ្ងាយ។ ស្រីមួយសក់វែងអន្លាយ រំសុះរំសាយ\\ 
<span page_kmt #p_14>ទ. ១៤</span>

សក់សោតរេរា។ នៅមាត់អណ្តូងមាត់ទ្វារ បី\\ 
ដូចមជ្ជរា ឆ្មាលាក់ក្រចក។ ចង្រៃឥតបីបើរក\\ 
រេរាសំកក មិនចុកសក់ងាយ។ ស្រីមួយដើរ\\ 
ទៅទាត់ជាយ ឮលាន់ស្ទើរធ្លាយ ប្រថពីសន្ធឹក។ \\ 
សំពត់ដាច់ដាបមិនគិត ដើរឮគគឹក ស្មើសូររន្ទះ\\ 
ញុំាញើរដំណើរលលះ ដាក់ជើងលើផ្ទះគគ្រាំ\\ 
គគ្រេង។ កក្រើកទាំងផ្ទះបីល្វែង ដូចកលគេសែង\\ 
របស់ចេញទៅ។ ស្រីមួយឃើញទ្រព្យនៅផ្លូវកន្លង\\ 
ហួសទៅ មិនចាប់ចេញទុក។ ពុំថេរចំណេរទៅ\\ 
មុខ ពុំចេះដាក់ទុក រាយរាល់តែល្វែង។ ទ្រព្យនោះ\\ 
រលោះចេញឯង ចង្រៃទាស់ទែង ធ្វើឲ្យអន្តរាយ។ \\ 
<span page_kmt #p_15>ទ. ១៥</span>

ទោះឆីចំណីនូវបាយ លបលួចកកាយ ពមពុំ\\ 
សណ្តាប់។ កូនអើយនេះហើយចូរស្តាប់ ហៅក្តី\\ 
ឧបទ្រព ទាំងដប់ប្រការ។ ឲ្យជៀសអស់ទាំង\\ 
នេះណា ឲ្យរៀនលក្ខណា ទាំងប្រាំពីរផង។ \\ 
គឺព្រះមានបុណ្យកន្លង ទេសនាចែងចង ជាបទ\\ 
គាថា។ មួយមាតុមួយមិត្តភរិយា ភាតុភរិយា\\ 
ជា- ទាសភរិយាផង។ ទាំងបួនប្រសើរឥតហ្មង\\ 
គួរឲ្យចាំចង ទុកក្នុងអង្គា។ រីឯហៅមាតុភរិយា\\ 
ប្រពន្ធនោះជា លោកទុកស្មើម្តាយ។ ចរិតបី\\ 
ប្រការក្នុងកាយ មួយចង់ខ្វល់ខ្វាយ ប្រយោជន៏\\ 
ឲ្យប្តី។ បានថ្កើងរុងរឿងឮល្បី មិនឲ្យអាប់ប្តី\\ 
<span page_kmt #p_16>ទ. ១៦</span>

ឲ្យបានសក្តិយស។ មួយបើប្តីស្លៀកពាក់ចាស់\\ 
យកថ្មីឲ្យផ្លាស់ ចាស់ស្លៀកខ្លួនឯង។ ចេះរៀប\\ 
រណ្តាប់តាក់តែង ចំណីផងស្វែង រកមកឲ្យប្តី។ \\ 
មួយបើប្តីឈឺថ្កាត់អ្វី ព្រួយប្រឹងមើលប្តី រកថ្នាំសង្កូវ។ \\ 
រកពេទ្យមេមត់នូវគ្រូ គ្រោះយាមគន់គូរ មើល\\ 
ប្តីឲ្យជា។ រីឯហៅភាតុភរិយា ប្រសើរសោភា\\ 
ប្រពន្ធស្មើបង។ នោះមានចរិតពីរហោង ដូចប្អូន\\ 
និងបង ចិត្តមូលមួយប្រាណ។ មួយធ្វើឲ្យប្តី\\ 
ក្សេមក្សាន្ត របស់ប្តីបាន ចេះទុករក្សា។ មួយ\\ 
ទោះឮពាក្យអ្នកណា គេតិះដៀលថា ស្រដីពីប្តី។ \\ 
<span page_kmt #p_17>ទ. ១៧</span>

ពុំត្រូវអាស្រ័យអប្រិយ៏ ចេះការកេរ្តិ៏ប្តី បែរបានជា\\ 
សុខ។ ទោះបីបើប្តីមានទុក្ខ គិតឲ្យបានសុខ\\ 
យកខ្លួនធានា។ មួយសោតឯមិត្តភរិយា មានចរិតជា\\ 
បីប្រការមិញ។ បីដូចកលមិត្តសំឡាញ់ មានចិត្ត\\ 
អស់អញ មិនឲ្យមានហ្មង។ បីដូចកលប្អូននិងបង\\ 
ប្រាសយូរលង់ហោង ទើបមកជួបគ្នា។ មានចិត្ត\\ 
ប្រតិព័ទ្ធមហិមា ដ្បិតបានជួបគ្នា មិនឲ្យមានហ្មង។ \\ 
មួយមានមាយាទកន្លង ទោះឃើញប្រុសផង មិន\\ 
ល្អៀងចិត្តទៅ។ រីទាសភរិយានោះកូវ ក្នុងមាត្រា\\ 
ត្រូវ ប្រពន្ធខ្ញុំប្តី។ ចរិតប្រាំប្រការខ្មី មួយចិត្តខ្លាចប្តី\\ 
ក្រែងប្តីវាយជេរ។ ប្រុងចិត្តការគិតខ្មាសគេ មិន\\ 
<span page_kmt #p_18>ទ. ១៨</span>

ឲ្យប្តីជេរ បន្ទោសខ្លួនបាន។ ទោះបើខឹងក្រៃប៉ុន្មាន\\ 
មិនចេះហៅហ៊ាន ឆ្លើយឈ្លោះតមាត់។ មួយ\\ 
ទោះប្តីនោះកាចក្តាត់ ខឹងដល់វាយវាត់ ជេរ\\ 
ចោរដកទង។ មិនហ៊ានឆ្លើយឈ្លោះរំលង តតប\\ 
ទៅផង ក្រែងលឺកេរ្តិ៍ឆ្ងាយ។ មួយចេះប្រដាប់\\ 
រៀបបាយ ប្តីដើរជិតឆ្ងាយ មិនហ៊ានបរិភោគ។ \\ 
អត់ទ្រាំទំរាំប្តីមក ជួបជុំទើបយក បរិភោគផងគ្នា។ \\ 
នេះឯងហៅថាទាសភរិយា សម្តេចភគវា ទេសនា\\ 
ប្រោសប្រាប់។ បើអស់ស្រីណាបានស្តាប់\\ 
យកទុកជាច្បាប់ ក្នុងប្រាណសព្វថ្ងៃ។ \\ 
លុះអស់អាយុក្សិណក្ស័យ បានទៅកើតព្ធ\\ 
<span page_kmt #p_19>ទ. ១៩</span>

តុសិតសួគ៌នាយ។ នឹងបានក្សេមក្សាន្តពណ្ណ-\\ 
រាយ សេពសុខសប្បាយ និរទុក្ខភ័យា។\\ 
រីឯប្រពន្ធពុំជា ពេជ្ឈឃាតភរិយា ចរិតមាន\\ 
បួន។ កុំឲ្យយកទុកក្នុងខ្លួន ឲ្យជៀសចេញជួន\\ 
កើតកម្មវេរា។ មួយចិត្តគំនិតចងជា ឆ្លាស\\ 
ឆ្លើយបំពារ បំពានឲ្យប្តី ថាឯងគ្រាន់បើ។ ឆ្លើយឆ្លងសួរ\\ 
សងបណ្តើរ ចង់ឈ្លោះឲ្យស្មើ ឲ្យលើសប្តីវិញ។ \\ 
មួយមិនចង់ធ្វើបំពេញ បង្អាប់ប្តីវិញ ឲ្យថ្កើងខ្លួន\\ 
<span page_kmt #p_20>ទ. ២០</span>

ឯង អាងចេះដៀលតិះពុំក្រែង ឲ្យប្តីស្តាប់ឯង\\ 
ដោយចិត្តអន្ធពាល។ មួយមានចិត្តនោះស្រើប\\ 
ស្រាល ចង់ត្រេកត្រអាល ចោរចេញក្បត់ប្តី។ មួយ\\ 
ចិត្តទ្រើសទ្រុស្តអប្រិយ ចងសម្លាប់ប្តី ស្រឡាញ់\\ 
ប្រុសទៀត។ គិតកាប់សម្លាប់បង្សៀត នឹង\\ 
យកប្រុសទៀត ធ្វើប្តីមរណា។ រីឯសត្រូវភរិយា\\ 
ចរិតពុំជា ប្រាំពីរប្រការ។ មួយមិនខ្លាចប្តីអាត្មា\\ 
បង្គាប់ត្រង់ណា ពុំធ្វើតាមចិត្ត។ មួយរឹង\\ 
ទ្រមឹងស្ងៀមស្ងាត់ ប្តីសួរបីម៉ាត់ ពុំស្រដីផង។ \\ 
មួយប្តីស្រដីគន្លង ប្រដៅច្បាប់ផង ពុំចូល\\ 
<span page_kmt #p_21>ទ. ២១</span>

ចិត្តស្តាប់។ មួយមិនចង់ឲ្យប្តីគាប់ មិនចង់\\ 
ប្រដាប់ ឲ្យប្តីថ្កុំថ្កើង។ មួយទោះនឹងស្រដី\\ 
ឡើង ពាក្យធំចចើង ចចេសនឹងប្តី។ មួយនោះ\\ 
ប្តីលោះខ្ញុំស្រី វាបំរើប្តី មិនអោយអាក់អន់។ ឃើញ\\ 
គាប់រឹងស្អប់ក្នាញ់គ្នាន់ ក្នុងចិត្តប្រច័ណ្ឌ ជេរថា \\ 
នាយអាយ។ មួយដ្បិតប្តីមានសហាយ ហួរហែក\\ 
សុះសាយ ឲ្យប្តីអាស្រូវ។ រីចោរភរិយា\\ 
នោះកូវ ចរិតពុំត្រូវ មានបីប្រការ មួយចង់ចាយ\\ 
ទ្រព្យប្តីណា ឲ្យខូចអសារ មិនគង់ជាល្អ។ មួយ\\ 
ប្តីឃ្មាតខ្មីខំរក របស់បានមក មិនថែទាំទុក។\\ 
លួចឲ្យទៅម្តាយឪពុក ប្តីសួររកមុខ មិនប្រាប់\\ 
<span page_kmt #p_22>ទ. ២២</span>

ឡើយណា។ មួយខ្ជិលមិនចង់ធ្វើការ កុហកមុសា\\ 
ថាឯងរវល់។ ដេកលេងចំខែងអស់កល លុះប្តី\\ 
គេយល់ ពុតធ្វើជាឈឺ។ ទទូចដេកថ្ងូរហ៊ឺៗ ប្តី\\ 
ហៅមិនឮ ពុតចង់តែស្លាប់។ នេះហៅប្រពន្ធពុំ\\ 
គាប់ ស្រីណាកាន់ខ្ជាប់ ពុំដែលរសាយ។ លុះ\\ 
អស់អាយុភ្ល័បភ្លាយ ធ្លាក់ទៅអបាយ ទាំងបួន\\ 
ជំពូក។ តែងនឹងរងទុក្ខសោក រំដោះរួចមក\\ 
កើតជាមនុស្សខ្ទើយ។ ហេតុអកុសលនេះហើយ\\ 
ដ្បិតខ្លួនឥតត្រើយ ធ្វើខុសគន្លង។ ខុសវត្ត\\ 
ប្រតិបត្តិឆ្គាំឆ្គង មិនរៀនមិនរង ខុសនឹងច្បាប់\\ 
ស្រី។ មាក់ងាយនោះមានប្រាំបី មានក្នុង\\ 
<span page_kmt #p_23>ទ. ២៣</span>

បាលី ព្រះធម៌លោកថា។ មាក់ងាយមួយ\\ 
នោះឯងណា ដ្បិតប្តីពិការ មិនបានមួនមាំ។ \\ 
ខឹងស្អប់ធុញថប់មិនទ្រាំ មិនមានរកថ្នាំ គ្រូគ្រោះ\\ 
មេមត់។ មើលប្តីឲ្យជាឆាប់ឆុត ខឹងវិញមិនអត់\\ 
បន់ប្តីឲ្យស្លាប់។ មាក់ងាយមួយប្តីខ្សត់ទ្រព្យ\\ 
គ្មានកេរ្តិ៍កោះគាប់ ស្មើរនឹងអាត្មា។ ដៀលត្មេះ\\ 
ថាច្រាសដោយសារ ព្រោះខ្ជិលធ្វើការ ទើប\\ 
គ្មានរបស់។ មាក់ងាយដ្បិតប្តីអប្បយស ឯង\\ 
ត្រកូលខ្ពស់ ពូជពង្សពុំស្មើរ។ ឆ្មើងខ្លួនឲ្យប្តីបំរើ\\ 
ឈ្លោះឡើងហើយដើរ ដៀលត្មះពូជពង្ស។ \\ 
មាក់ងាយមួយ ដ្បិតប្តីល្ងង់ខ្មៅខ្លួនទ្រមង់ ទ្រមក់\\ 
យឺតយូរ។ ដៀលត្មះពុំចេះអាសូរ សំដីខ្មោះខ្មូរ\\ 
<span page_kmt #p_24>ទ. ២៤</span>

មិនក្រែងប៉ុនសក់។ ម៉ាក់ងាយមួយប្តីអាក្រក់\\ 
សាច់ខ្មៅប៉ប៉ក់ មុខអុតស៊ីសុស។ កន្រ្ទលរាង\\ 
រលក្រឱះ សក់ស្កាញ់ស្កូវសុះ ពោះធំប៉ុនពាង។ \\ 
ខ្លួនឯងចិញ្ចែងរូបរាង ខ្លួនសល្អជាង ថាប្តីមិនសម។ \\ 
មាក់ងាយមួយប្តីមិនខំ ធ្វើការលោលាំ ឡេះឡះ\\ 
ដើរលេង។ ឆ្លៀតឆ្លើយបោះពាក្យគគ្រេង ឈ្លោះ\\ 
ជេរមិនឈ្វេង គិតខុសមាត្រា។  មាក់ងាយមួយ\\ 
ប្តីផឹកស្រាស្រវឹងចោលការដើរលេងតែលតោល។ \\ 
ពាក្យក្អេងរាំច្រៀងឡោៗ ឲ្យឆ្កែព្រុសឆោ ផ្អើល\\ 
ភ្ញាក់កូនចៅ។ ឮមាត់ប្តីហើយខឹងក្តៅ ប្រទេចជេរ\\ 
ទៅ តាមដោយចិត្តក្នាញ់។ មាក់ងាយមួយទៀត\\ 
នោះមិញ ដ្បិតប្តីស្រឡាញ់ លលូកប្រឡែង។ \\ 
<span page_kmt #p_25>ទ. ២៥</span>

មួលក្តិចចាក់ចុចជាល្បែង មិនមានកោតក្រែង\\ 
បានចិត្តជេរវិញ។ ដ្បិតតែយល់គេស្រឡាញ់\\ 
សំដីផងមិញ គំរោះគំរើយ។ ធ្វើក្នាញ់បែរចេញ\\ 
ព្រងើយ ខេរខឹងកន្តើយ ក្និចក្នក់ចរិយា។ ពុំបាន\\ 
ក្សេមក្សាន្តនឹងគ្នា មាក់ងាយនេះជា គំរប់ប្រាំបី។ \\ 
កូនអើយនេះហើយច្បាបើស្រី ឲ្យកូនពិសី រករៀន\\ 
រក្សា។ យកទុកក្នុងអង្គអាត្មា ប្រសើរក្តាត់ណា\\ 
កើតសុខសួស្តី។ ប្រសើរទាំងនាលោកីយ\\ 
ទោះបរលោកក្តី សឹងលុះប្រាថ្នា។ ទោះចិត្ត\\ 
គន់គិតសច្ចា ជាពុទ្ធមាតា សឹងបានបរិបូណ៌។ \\ 
ដូចចិត្តឆាប់ឆុតពុំយូរ កបកើតសម្បូណ៌ សម្បត្តិ\\ 
ទ្រព្យផង។ កើតយសខ្ពង់ខ្ពស់កន្លង យឺនយូរ\\ 
<span page_kmt #p_26>ទ. ២៦</span>

ឥតហ្មង ដូចក្តីប្រាថ្នា។ ច្បាប់នេះឧត្តមថ្លៃថ្លា\\ 
ទោះស្រីឯណា ឮហើយមានភ័ព្ទ។ ជាល្អកម្រ\\ 
បានស្តាប់ ស្តាប់ចូលចិត្តចាប់ ចូរចាំគ្រប់គ្នា។ បាន\\ 
ដល់មគ្គផលសួគ៌ា ប្រសើរសោភា ចូរចាំកុំភ្លេច។ \\ 
ចរចាអស់អាថ៌ពាក្យពេចន៍ ពាក្យឥតកាព្យកិច្ច\\ 
បរិបូណ៌ប្រពៃ។ ប្រាជ្ញប្រែរីឯនាមនៃ ខ្ញុំឈ្មោះ\\ 
ម៉ឺន"មៃ" មែនមានសទ្ធា។ មានចិត្តគួចគិតកាព្យា\\ 
កបកើតជ្រះថ្លា ត្រេកត្រង់កុសល។ សច្ចាប្រាថ្នា\\ 
មគ្គផល ផុលផុសយោបល់ លេចឡើងទុកទៅ\\ 
ទោះបីសេចក្តីខុសត្រូវ សូមទានតម្រូវ ដម្រង់ឲ្យ\\ 
ផង។ កុំត្មះដៀលឡើយហោង សូមសាង\\ 
<span page_kmt #p_27>ទ. ២៧</span>

ផលផង ទុកសាសនា។ សម្រាប់ជាច្បាប់\\ 
មាត្រា សូរេចប្រការ បរិបូណ៌ចែងចប់។ </blockquote>

<div centeralign>ចប់</div>
==== ពាក្យពន្យល់ ====

ភុជង្គលីលា = នាគដើរ\\ 
គម្តែងក្រឡា = ជាធំលើផែនដី\\ 
អស់អញ = អើពើ, រាប់រក, រវល់\\ 
ការកេរ្តិ៍ = រក្សាកេរ្តិ៍, ការពារកេរ្តិ៍\\ 
ទុរយស = ថោកទាប, អាក្រក់\\ 
អសារ = គ្មានប្រយោជន៌\\ 
អសោចិអប្រិយ = ស្អុយអាក្រក់\\ 
ពុំលង់ = ពុំយូរ\\ 
<span page_kmt #p_28>ទ. ២៨</span>

ជន្លេញ = លូកល, ជម្ល\\ 
បំព្រៀង = ថោកទាប\\ 
ប៉ោឡែ = ឥតទៀងទាត់កន្លែង\\ 
ដកទង = ពាក្យជេរទៅលើមនុស្សស្រី\\ 
ផ្ទឹមខាង = ផ្ទឹមក្បែរ, ផ្ទឹមជាមួយ\\ 
កល្យាណី = ស្រីជាមិត្តគួរស្រឡាញ់\\ 
បិទទូល = លើកដៃសំពះលើ (បន្ទូល)\\ 
បទគាថា = សេចក្តីជាវគ្គឃ្លា\\ 
តុសិត = ឈ្មោះឋានសួគ៌ជាន់ទី២\\ 
ពណ្ណរាយ = ធ្វើឲ្យមានពណ៌ព្រោងព្រាយ\\ 
និរទុក្ខភយា = ឆ្ងាយពីទុក្ខភ័យ\\ 
អន្ធពាល = កាចកំឡៅ, ងងឹតងងល់\\ 
អបាយ = ស្ថាននរក

===== ច្បាប់ប្រុស =====
<span page_kmt #p_29>ទ. ២៩</span>

==== បទព្រហ្មគីត ====

<blockquote>នេះបទព្រហ្មគីត ពីព្រេងព្រីទ្ធទុកទូន្មាន ចែង\\ 
ចងជានិទាន ទុកគ្រាន់មើលជាច្បាប់ថ្មី។ ឲ្យអស់\\ 
កូនចៅក្រោយ ស្តាប់ពុំឲ្យភ្លេចស្មារតី ប្រដៅ\\ 
ទាំងប្រុសស្រី យកទុកខ្លួនគ្រប់អាត្មា។ ធម្មតា\\ 
កើតជាមនុស្ស ទោះស្រីប្រុសក្រណាស់ណា\\ 
ក្រគិតក្នុងចិន្តា ឲ្យបានដឹងសមនឹងគួរ។ នឹង\\ 
អស់ញាតិសន្តាន សោះគេបានពាក្យនឹងជួ កុំឆ្មើង\\ 
កុំតែងតួ ធ្វើកំប៉ោងកុំពាក្យធំ។ នឹងដើរដូចភូជង្គ\\ 
ឲ្យឱនអង្គអាចបារម្ភ ឲ្យត្រូវនឹងច្បាប់ក្រម គួរ\\ 
ប្រតិបត្តិកុំឲ្យឆ្គង។ រៀនបទរៀនបាទចាស់ កុំ\\ 
ច្រឡាស់លើរៀមច្បង ស្រដីនឹងអ្នកផង ពាក្យ\\ 
<span page_kmt #p_30>ទ. ៣០</span>

ឲ្យគួរកុំឯងវីុ។ អីអឺអញដាច់សាច់ ឆ្គងពាក្យពេចន៏\\ 
គេស្រដី ដើមដៀលឲ្យអប្រិយ ស្រដីថាកូនឥត\\ 
ពូជ។ ចាស់ទុំមិនប្រដៅ ជេរកូនចៅទើបវា\\ 
ខូច គេថាកូនឥតពូជ មិនដឹងច្បាប់នឹងចាស់ទុំ។ \\ 
គេដៀលដល់ម៉ែឪ កេរ្តិ៍អាស្រូវស្អុយរហ៊ុំ គេស្តី\\ 
ដើមជៀវជុំ ដំនៀលនោះដល់មកចាស់។ កុំកាច\\ 
កុំស្លូតពេក កុំចំអៀករៀនរហ័ស កុំខ្លាខកុំហ៊ាន\\ 
ណាស់ ឲ្យរំពឹងរំពៃគ្រប់។ ទោះដេកឲ្យ\\ 
រហ័ស ភ្ញាក់មុនចាស់ដោះឡើងលុប មុខមាត់\\ 
មើលឲ្យគ្រប់ ទ្រព្យរបស់ស៊ឺមដេកវិញ ស្លាម្លូ\\ 
ស៊ីឲ្យច្រៀក កុំបបៀកទាំងមូលមិញ តូចធំឲ្យ\\ 
ច្រៀកចេញ តាមពាក្យចាស់ថាអភ័ព្វ។ ដេក\\ 
<span page_kmt #p_31>ទ. ៣១</span>

យប់កុំដេកយូរ ហើយទទូរដូចគេងាប់ សំពត់\\ 
ស្លៀកឲ្យខ្ជាប់ កុំឲ្យអាក្រាតក្រៅខ្លួន។ នឹង\\ 
ដេកកុំទ្រមក់ ឲ្យលង់លក់ក្រៅពីក្បូន បើភ្ញាក់ឲ្យ\\ 
ដឹងខ្លួន ឡើងអង្គុកុំមាត់ខ្លាំង។ ប្រែប្រាណ\\ 
ប្រុងវិញ្ញាណ ខ្លាចក្រែងមានចោរចិត្តខ្មាំង ប្រួញ\\ 
ប្រាណប្របជញ្ជាំង ជញ្ជូនទ្រព្យលួចយកចេញ។\\ 
បើឥតមោះមន្ទិល កុំឲ្យខ្ជិលដេកទៅវិញ ភ្ញាក់\\ 
ហើយឲ្យក្រោកចេញ រកជក់ថ្នាំស៊ីម្លូស្លា។ ទោះ\\ 
ពេលពន់ព្រលប់ គន់ឲ្យគ្រប់ទ្រព្យនានា កាំបិត\\ 
ខាងអាត្មា ឲ្យសិតទឹកដាក់ចុងជើង។ ប្រអប់\\ 
ដាក់ទឹមស្មា ថ្វាយទេព្តារក្សាយើង ហើយ\\ 
ឲ្យបំពក់ភ្លើង នៅក្រានក្រៅកុំឲ្យដាច់។ កុំឲ្យ\\ 
<span page_kmt #p_32>ទ. ៣២</span>

អស់រលីង រលត់ធេងហើយថាភ្លេច សព្វថ្ងៃ\\ 
មើលកុំដាច់។ កុំដើរយកពីផ្ទះគេ ថែទាំមើល\\ 
ជើងក្រាន ឲ្យឳសមានកុំទំនេរ បង្កាន់បង្កើតកេរ្តិ៍\\ 
កុំប្រហែសឲ្យសូន្យសុង។ ប្រយ័ត្នក្រែងក្រងាយ\\ 
ពុំសប្បាយឈឺពោះពុង បង្កាត់កំដៅអង្គ អុជបំភ្លឺ\\ 
មើលនេះនោះ។ មានកាលយប់ងងឹត ភ្លេច\\ 
មិនគិតជួនកូនជុះ គ្មានភ្លើងអុជចន្លុះ ក្រានរលុះ\\ 
រលត់ធេង។ រត់រកភ្លើងសស្រាក់ ព្រួយលំបាក\\ 
តែខ្លួនឯង ហេតុខ្ជិលពុំគិតក្រែង ក្រយប់ថ្ងៃព្រួយ\\ 
ដើរឆ្ងាយ។ ហើយថែឲ្យទាំទឹក ទោះយប់ព្រឹក\\ 
កុំគិតងាយ ដងដាក់ក្អមរាត់រាយ សព្វពួចពាង\\ 
អាងអុងធំ។ កុំឲ្យស្ងួតក្អមធេង អស់រលីងពាងធំៗ។ \\ 
<span page_kmt #p_33>ទ. ៣៣</span>

គ្មានសោះនោះមិនសម ជួនក្រែងក្រងាយយប់\\ 
ថ្ងៃ។ ទោះដើរទៅឆ្ងាយជិត កាន់កាំបិតកំដរដៃ\\ 
ក្រែងមានមែកឈើព្រៃ កាប់កាន់មកទុកជាឳស។ \\ 
ជួនកាលក្រែងបន្លា មុតអាត្មាគ្រាន់ចាក់ជោះ ជា\\ 
គ្រឿងគ្រប់មិនខុស ការសត្រូវទោះឆ្មាឆ្កែ។ ដើរ\\ 
ព្រៃឲ្យមើលលើ ឃើញស្លឹកឈើជាបន្លែ កាន់\\ 
កាប់កុំដៃទេ អង្គុយគន់មើលឆ្វេងស្តាំ។ ក្រែង\\ 
មានឈើព្រៃងាប់ គួរកាច់កាប់ធ្វើជាថ្នាំ ផ្ញើក្រាន\\ 
គ្រាន់ដណ្តាំ បាយបានឆ្អិនឆាប់ដូចចិត្ត។ សោះ\\ 
ស្រីស្រដីបាន បើឳសមានមិនព្រួយចិត្ត សព្វថ្ងៃ\\ 
ប្រុងគំនិត ថែទាំទើបគង់របស់។ មាសប្រាក់\\ 
ស្រូវអង្ករ ទុកឲ្យល្អកុំសប្បុរស សំច័យកុំឲ្យអស់\\ 
<span page_kmt #p_34>ទ. ៣៤</span>

មើលថែធួនខ្លួនឯងណា។ សូវស្តួចកុំឲ្យដាច់\\ 
បើវាតិចឲ្យឧស្សាហ៏ រិះរកផ្សំទៀតណា ឲ្យបាន\\ 
ច្រើនក្រវើនទុក។ នឹងចាយឲ្យគិតក្រោយ\\ 
ទោះនឹងឲ្យៗមើលមុខ កុំឲ្យស៊ុកគ្រលុក ទោះ\\ 
នឹងទុកឲ្យចំណាំ។ រដូវធ្វើចំការ ឲ្យឧស្សាហ៏\\ 
គ្រឿងគ្រាប់ដាំ ស្លឹកគ្រៃខ្ញៃត្រប់ត្រុំ ត្រាវត្រសក់\\ 
សព្វបន្លែ។ កុំខ្ជិលកុំច្រអូស ទៅងងុះរកសុំគេ\\ 
គេមិនឲ្យឯងទេ តែគឺមោះព្រោះខ្ជិលដាំ។ ទោះ\\ 
ធ្វើស្រែចំការ ឲ្យឧស្សាហ៏មើលថែទាំ កុំខ្ជិលកុំ\\ 
ប្រចាំ ចបចូកជីកស្មៅល្អិតផង។ កុំឲ្យខាតកំឡាំង\\ 
ទោះខែប្រាំងប្រើឲ្យដង ទឹកទៅស្រោចស្រប់ផង\\ 
ឲ្យលូតលាស់មានផ្លែផ្កា។ ធ្វើការកុំគិតព្រួយ\\ 
<span page_kmt #p_35>ទ. ៣៥</span>

ខ្លួនឯងមួយកុំត្អូញត្អែរ ខ្លាំងខ្សោយកុំឲ្យល្ហែ ខ្លាច\\ 
តែនឿយហើយមិនធ្វើ។ ជាងយប់បិតឬស្សី\\ 
ត្បាញជាល្អីតៅកញ្ជើ កុំឲ្យស្រីស្តីលើ ឥត\\ 
អំពើធ្វើលេងទៅ។ កុំទុកដៃទទេ ជាងទំនេរ\\ 
បោចស្មៅព្រៅ ខាងផ្ទះខាងលំនៅ ឲ្យវាលកាល\\ 
កើតសុខា។ ឲ្យមានក្តីបារម្ភ ធ្វើស្រែកុំ\\ 
ចោលចំការ ដឹងដែកកាំបិតព្រា ទុកឲ្យជាកុំ\\ 
ឲ្យបាត់។ ដេកយប់ឲ្យរាំងទ្វារ ទ្រព្យជាៗប្រុង\\ 
ប្រយ័ត្ន ត្រចៀកចាំកុំភ្លាត់ កុំភ្លេចចោលមិនដឹង\\ 
ខ្លួន។ ប្រយ័ត្នប្រយោជន៏យូរ ទោះលក់ដូរមើល\\ 
ថែធួន ទោះទ្រព្យរបស់ខ្លួន ឲ្យសួរកូនសួរប្រពន្ធ។ \\ 
កុំអាងឯងជាប្រុស ចាយរបស់មិនគិតគន់ មិន\\ 
<span page_kmt #p_36>ទ. ៣៦</span>

ដឹងដល់ប្រពន្ធ ព្រមព្រៀងគ្នាឥតបើថា។ ទោះបី\\ 
បើបងប្អូន ពឹងរកខ្លួនទៅណាៗ ទោះទៅលេង\\ 
ឥតការ ឥតគេរកដើរឆ្ងាយជិត។ ឲ្យប្រាប់អ្នក\\ 
នៅផ្ទះ កុំរលះឥតគំនិត គេភ័យព្រួយចិត្តគិត\\ 
ព្រោះមិនដឹងជាទៅណា។ បើទៅជាមានភ័ព្វ\\ 
ប្រសើរគាប់នោះឥតថា ប្រសិនពានពោះខ្លា\\ 
ខ្យល់ចាប់ចុកឥតគេសម។ ទោះដើរមានដំណឹង\\ 
ឲ្យរំពឹងគិតបារម្ភ នឹងដើរៗឲ្យសម យប់\\ 
ព្រលប់ឲ្យមាត់ក។ កុំស្ងៀមកុំស្ងាត់ពួន លប\\ 
លាក់ខ្លួនខ្លាចមិនល្អ ឲ្យមើលឲ្យមាត់ក ដើរឲ្យ\\ 
ស្មោះសោះគេថា។ ទោះខ្លួនជាប៉ុន្មាន ពាក្យ\\ 
សន្តានរែងមុសា គេម៉ៃមកអាត្មា តាមដំណឹង\\ 
<span page_kmt #p_37>ទ. ៣៧</span>

ដំណើរខុស។ កូនអើយបាកុំធ្លោយ កុំធ្លាប់ឲ្យ\\ 
អាប់កេរ្តិ៍យស ធម្មតាកើតជាប្រុស ឲ្យរករៀន\\ 
ច្បាប់មាត្រា។ លោកថាហៅឆ្កួតបី មួយឆ្កួត\\ 
ស្រីមួយឆ្កួតស្រា។ មួយឆ្កួតល្បែងពាលា លេង\\ 
បៀប៉ោធួកតាត់ ទាក់មាន់ទាក់ទទា ជល់\\ 
ភ្នាល់គ្នាបរបាញ់សត្វ អន្ទាក់ដាក់បង្កាត់ ល្បែង\\ 
អស់នោះមិនកំណើត។ ធម្មតាប៉ោនិងបៀ មិន\\ 
ដែលខ្មែរណានឹងកើត មិនឮមានកំណើត មាន\\ 
តែលិចលង់ខ្លួនទេ។ ជួនកាលគេចាញ់ឯង\\ 
រៀងរាល់ល្បែងតែងនឹងរេ មានកាលឯងចាញ់គេ\\ 
កុំទុកចិត្តថាឯងប៉ិន។  ពីព្រឹកស្លៀកហូលជរ\\ 
ល្ងាចស្លៀកសខ្វះចងក្បិន ពីព្រឹកត្បកក្បាលចិន\\ 
<span page_kmt #p_38>ទ. ៣៨</span>

ល្ងាចមិនទាន់ ចិនដាក់ខ្នោះ។ ជួនកាលវាចងជើង\\ 
ព្យួរខ្ពស់ឡើងក្បាលដាំចុះ ភ្នែកស្លឹងតឹងក្រញុះ\\ 
វាទារប្រាក់ឲ្យបានឆាប់។ មើលមុខល្អតិចអ្វី\\ 
មិនខ្មាសស្រីផ្សារឈរស្តាប់ មុខមិញដូចគេស្លាប់\\ 
មាត់ស្ញិញស្ញាញពេបដូចក្មេង។ ស្រែកថ្ងូរអះ\\ 
អូយអើយ អាចិកអើយអាណិតលែង អញរក\\ 
ប្រាក់ឲ្យឯង ឲ្យអាចិកស្អែកនេះបាន។ ចិនឮ\\ 
ព្រមស្រាយមក បណ្តើររកប្រាក់សន្តាន តឹង\\ 
ទារទាល់តែបាន ទ្រព្យឲ្យទៅទើបវាលែង។ \\ 
អ្នកអាយអ្នកអើយកុំ គួរបារម្ភរាល់តែល្បែង កុំល\\ 
កុំលូកលេង គួរឲ្យវៀងឲ្យវៀរសោះ កុំឈរ\\ 
កុំឈប់ជិត ក្រែងមិនអត់បង់កេរ្តិ៍កោះ កុំល្បង\\ 
<span page_kmt #p_39>ទ. ៣៩</span>

ល្បែងនោះសោះ គួរឲ្យដោះឲ្យដើរចេញ។ \\ 
ច្បាប់នេះជាប់រាល់ខ្លួន ទោះបងប្អូនមិត្តសំឡាញ់\\ 
តឹងខ្លួនឯងឲ្យចេញ ធានាទ្រព្យគ្នាយកទៅ។ \\ 
ឯទ្រព្យបានទៅវា ឯងធានាស្រាប់តែនៅ វាបាន\\ 
ទ្រព្យយកទៅ ខ្លួនឯងនៅធានាស្រាប់។ ទោះបងប្អូន\\ 
ធុរៈ ក្រជំពាក់គេតឹងទារ បើមានទ្រព្យជួយជា\\ 
កុំធានាណាអ្នកអាយ។ កូនអើយចូរបាចាំ ឪពុក\\ 
ផ្តាំកុំបីណាយ ប្រយ័ត្នរាល់រូបកាយ កុំឲ្យភ្លេច\\ 
ពាក្យនេះណា។ មួយទៀតហៅឆ្កួតស្រី គួរកុំ\\ 
បីសេពកាមា វាតែងទាញអាត្មា នាំវង្វេងភ្លេច\\ 
<span page_kmt #p_40>ទ. ៤០</span>

បាបបុណ្យ។ ភ្លេចសីលទានសូន្យសោះ\\ 
ភ្លេចឃ្នាងខ្នោះដល់ជីបជន្ម ភ្លេចទោះភ្លេចទាំង\\ 
គុណ ភ្លេចទាំងការកាន់រសាយ។ បង្កើត\\ 
តែទោសទុក្ខ បើបានសុខសឹងប្រែក្លាយ បង្កើត\\ 
ក្តៅក្រហាយ ឲ្យទាស់ទែងខឹងនឹងគ្នា។ \\ 
ចងទោសគុំបង្គួន មិនគិតខ្លួនខ្លាចមរណា មាន\\ 
កាលក្មួយនិងមា គុំធ្វើគ្នាឲ្យសោះសូន្យ។ \\ 
បង្កើនតែចិត្តធំ ចៅគុំនំនឹងជីដូន ឯបងខឹងនឹងប្អូន\\ 
ម្តាយនឹងកូនគុំគួនគ្នា។ រីខ្ញុំគុំកាប់ម្ចាស់ ឲ្យ\\ 
ក្តៅណាស់ក្នុងអង្គា កើតទោសខឹងនឹងគ្នា ជា\\ 
គំនុំពុំត្រាស្បើយ។ មានកាលគេដាក់ឃ្នាង វាមិន\\ 
រាងចាលចិត្តឡើយ លក់ព្ន័យខ្ញុំគេហើយ មិន\\ 
<span page_kmt #p_41>ទ. ៤១</span>

ខ្លាចស្លាប់ដល់អាត្មា។ គេកាប់ដោតទាំងក្បាល\\ 
មិនចេះចាលចិត្តឡើយណា ភ្លេចខ្លួនសូន្យសោះ\\ 
សា នឹកតែត្រង់សេពសប្បាយ។ រីឯកាម\\ 
កិលេស កុំប្រហែសគួរឲ្យណាយ ស្អិតណាស់\\ 
ណាអ្នកអាយ អ្នកអើយកុំគិតសង្ស័យ។ នេះឯង\\ 
ហៅឆ្កួតស្រី គួរកុំបីឲ្យអាល័យ ចូរចងចាំសព្វថ្ងៃ\\ 
ទុកទូន្មានអង្គអាត្មា។ អ្នកប្រាជ្ញលោកនិទាន ទុក\\ 
ទូន្មានរាល់រូបា មួយហៅឆ្កួតសុរា នោះកុំផឹកវា\\ 
ស្រវឹង។ វានាំភ្លេចវិញាណ ភ្លេចសីលទានសោះ\\ 
សូន្យឈឹង ផឹកហើយមិនដែលនឹង នាំចិត្តនោះឲ្យ\\ 
ធំក្រៃ។ ឯខ្លួនឯងតូចទេ មើលទៅគេប៉ុនមេដៃ\\ 
កំឡាំងឯងស្មើចៃ មិនកោតគេតិចឡើយណា។ \\ 
<span page_kmt #p_42>ទ. ៤២</span>

ក្អេងក្អាងពាក្យកក្អែរ អួតពូកែបទបានស្រា មិន\\ 
មានខ្លាចនរណា ស្រដីកោងរកកលឈ្លោះ។ \\ 
បញ្ចោរបញ្ជៀសផ្តាស់ ជេរវាងវាសមិនចំឈ្មោះ\\ 
នាំហេតុតែឯឈ្លោះ ឆ្លើយឆ្លងពាក្យឲ្យបានទាក់។ \\ 
ប្រពន្ធឃើញឃាត់ទៅ ប្តីមិនត្រូវថាកុំអ្នក ឯង\\ 
ខឹងលោវាយធាក់ ដោយចិត្តធំបទបានស្រា។ \\ 
មានកាលជួនស្រវឹង ពុំមានដឹងខ្លួនឡើយណា\\ 
ដើរដួលដេកផ្កាប់ផ្ងារ ស្រាតសំពត់អស់ពុំដឹង។ \\ 
គេឃើញអស់ខ្មាសក្មំ ក្មេងមកជុំសើចទ្រហឹង\\ 
ដេកដូចគេស្លាប់ឈឹង ក្អែរក្អួតពាសពេញទាំង\\ 
ខ្លួន។ កំណើតអ្នកផឹកស្រា កុំអួតថាឯងនឹងនួន\\ 
ផឹកហើយស្រវឹងមួន ខ្លួនខ្សត់ទេអួតថាមាន។ \\ 
<span page_kmt #p_43>ទ. ៤៣</span>

អ្នកស្លូតទៅជាកាច ឯអ្នកខ្លាចទៅជាហ៊ាន\\ 
ខុសត្រូវទៅបំពាន បំពុលខ្លួនឲ្យបានបាប។ នេះ\\ 
ឯងហៅឆ្កួតស្រា ក្នុងធម៌ថាពៀរដរាប អ្នកណា\\ 
ផឹកហើយបាប បង់កិតិ្តយសពុំសួរស្តី។ គួរកុំសេព\\ 
សុរា នាំអាត្មាឲ្យអប្រិយ នឹងធ្លាក់ទៅអវចី នរករង\\ 
ទុក្ខវេទា។ ហៃអស់ជនទាំងឡាយ កុំរាយ\\ 
មាយក្នុងអង្គា ចូរស្តាប់ច្បាប់នេះណា ទុកទូន្មាន\\ 
ខ្លួនសព្វថ្ងៃ។ នេះឯងហៅឆ្កួតបី លោកស្រដីក្នុង\\ 
ធម៌ថ្លៃ បើអ្នកណាមួយនៃ នឹកប្រាថ្នាដោយ\\ 
ចំណង។ លោកចងជាឧបមា ឲ្យអ្នកណាមួយ\\ 
ផ្ចិតផ្ចង់ យកដៃកដុលបង់ ក្នុងភ្លើងក្រាន\\ 
ឆេះច្រាលឆ្អៅ។ បើកាន់ដែកដែលដុត នោះ\\ 
<span page_kmt #p_44>ទ. ៤៤</span>

មុតមិនមានក្តៅ កាន់បាននោះទើបហៅ ចិត្តមុត\\ 
មែនមិនគិតប្រាណ។ នោះទើបលោកឲ្យធ្វើ\\ 
នូវអំពើទាំងបីបាន ដោយធម៌ពីបូរាណ លោក\\ 
ឧបមាដូច្នេះណា។ ចាត់ចែងតែងជាបទ ព្រហ្ម-\\ 
ប្រាកដកាលបិតា ប្រដៅខ្ញុំនេះណា សព្វសេចក្តី\\ 
ដូច្នេះនៃ។ កិច្ចកាព្យរាយរៀបរស ខ្ញុំនាម\\ 
ឈ្មោះបណ្ឌិតមៃ គិតចងជាសេចក្តី ប្រដៅ\\ 
ជនចប់ម្ល៉េះហោង។ \\ 

<div centeralign>ចប់</div></blockquote>

==== ពន្យល់ពាក្យ ====

រៀមច្បង = បងបង្អស់\\ 
អាងអុង = ពាងធំៗ\\ 
វាលកាល = វាលស្រឡះ\\ 
រែងមុសា = រមែងពោលប្រកាន់\\ 
ព្ន័យ ពិន័យ = ផាក, ប្រាក់ផាក\\ 
កាមកិលេស = សេចក្តីប្រាថ្នាជាចំណង\\ 
បទបានស្រា = ព្រោះបានស្រា\\ 
ស្រវឹងមួន = ស្រវឹងខ្លាំង\\ 
សេពសុរា = ប្រព្រឹត្តស្រា\\ 
អវចី = ស្ថាននរកយ៉ាងជ្រៅ

==== Info ====
Transcripted and given to the Sangha by Upāsikā Cheav Villa, 2018-11-07 & 2018-11-08 at [[sang>8949.msg16460.html#msg16460|sangham.net]]
User Tools

Site Tools

Page Tools
